Έχετε αισθανθεί ποτέ ότι θέλετε να τα τινάξετε όλα στον αέρα και να εξαφανιστείτε; Έχετε φτάσει στο σημείο να είστε τόσο υπερφορτωμένοι ψυχικά και σωματικά που αυτόματα καλλιεργούνται ισχυρά συναισθήματα φυγής;

Το να φαντασιώνεστε να φεύγετε ή να φτάσετε να το κάνετε στην πραγματικότητα, είναι μία πολύ συνηθισμένη αντίδραση που συμβαίνει σε πολύ κόσμο.

Η τάση φυγής από ανεπιθύμητες καταστάσεις ή πρόσωπα αποτελούσε και αποτελεί μια αρχέγονη και συνάμα σωτήρια γνώση και ικανότητα του ανθρώπου από τις εποχές  που είχε να αντιμετωπίσει  ισχυρότερα, ταχύτερα και πιο μεγαλόσωμα από αυτόν ζώα στην καθημερινή του πάλη για την επιβίωση στον πλανήτη μας.

Στον πυρήνα της, η επιθυμία για φυγή είναι ένα μέσο για να ξεφύγουμε από τον σημερινό μας κόσμο – έναν κόσμο που δεν μας εξυπηρετεί όπως επιθυμούμε. Να ξεφύγουμε από μία πραγματικότητα που μας δυσκολεύει, δε μας αρέσει ή μας δημιουργεί δυσφορία.

Σε πολλές περιπτώσεις, μάλιστα, πρόκειται για έναν αναγκαίο μηχανισμό αντιμετώπισης των πραγμάτων. Κατά βάση, είναι ένας τρόπος αποφυγής του στρες. Ενώ σε άλλες περιπτώσεις, προκύπτει ως αντίδραση σε κάποια τραυματική εμπειρία

Μπορεί να νιώθουμε κολλημένοι, σε μία καθημερινότητα, που μας βουλιάζει σε έναν κυκεώνα αρνητικών συναισθημάτων. Η φυγή μπορεί να έρθει και ως αντίδραση σε μία σχέση τοξική, στην αίσθηση του ανικανοποίητου από τη δουλειά και σε περίπτωση που αισθάνεστε καταβεβλημένοι με τις υποχρεώσεις της καθημερινότητας.

Όποια και αν είναι η αιτία, στις περισσότερες περιπτώσεις η καλύτερη λύση δεν είναι να τρέξετε μακριά και να φύγετε κυριολεκτικά. Εξάλλου, η απάντηση στην τρέχουσα δυστυχία μας πιθανότατα δεν υπάρχει σε κάποια άλλη γωνιά του κόσμου, ή σε κάποια άλλη πραγματικότητα. Αντί να παρασυρθούμε από τη φαντασίωση της απόδρασης, πρέπει να κάνουμε μια εσωτερική αναζήτηση  για να φτάσουμε στον πυρήνα του ζητήματος.

Γιατί αναπτύσσεται αυτό το άισθημα φυγής;

Στο τέλος της ημέρας, είμαστε προγραμματισμένοι να αποφεύγουμε την ταλαιπωρία και τη δυσφορία και να επιδιώκουμε την ευχαρίστηση. Έτσι, όταν τα πράγματα γίνονται περίπλοκα ή μας κατακλύζουν συναισθήματα αρνητικά, η απομάκρυνση μας επιτρέπει να αποσυνδεθούμε από το στρες που αυτά προκαλούν έστω και προσωρινά.

«Η φυγή συχνά είναι η καλύτερη λύση για να σταματήσουμε τον πόνο που νιώθουμε», λέει η ψυχοθεραπεύτρια Bianca L. Rodriguez. «Μπορεί να φαίνεται σαν η μόνη λύση και η ανακούφιση που πιστεύουμε ότι θα νιώσουμε φεύγοντας είναι πολύ δελεαστική».

Μπορεί να είναι δύσκολο για τον εγκέφαλό σας να διαχωρίσει την πραγματικότητα από τη φαντασία. Επίσης, όταν φαντασιώνεστε, απελευθερώνετε παρόμοιες ενδορφίνες και νευροδιαβιβαστές που θα απελευθερώνονταν αν ζούσατε πραγματικά τη φαντασία σας.

Κανείς δεν προτιμά να νιώθει παγιδευμένος και ανίσχυρος. Αυτές οι φαντασιώσεις μπορούν να σας δώσουν μια αίσθηση ελέγχου και επιλογής.

Γιατί στην πραγματικότητα η φυγή δεν είναι καλή λύση;

Για κάποιους, η ιδέα της απόδρασης από τον κόσμο τους είναι ακριβώς αυτή — μια ιδέα. Ωστόσο, μερικοί άνθρωποι μπορεί να σκέφτονται σοβαρά να εγκαταλείψουν τα πάντα και να φύγουν για να ξεκινήσουν κάτι από την αρχή, χωρίς τα άγχη και τους περιορισμούς που αισθάνονται. Εκτός από πολύ σπάνια σενάρια, στην ουσία η φυγή δεν είναι καλή ιδέα. Στην πραγματικότητα, μπορεί να είναι και μία απόφαση αντιπαραγωγική.

Το να φύγεις μακριά από τα προβλήματα, σε απομακρύνει από την ουσιαστική επίλυση τους, αλλά μπορεί να βλάψει και τις σχέσεις σας—συμπεριλαμβανομένης της σχέσης με τον εαυτό σας.

«Η ικανότητά σας να αισθάνεστε ασφαλείς με έναν άλλον είναι μια άμεση αντανάκλαση του πόσο ασφαλής νιώθετε μέσα σας για να χειριστείτε δύσκολες καταστάσεις», λέει ο Rodriguez.

Σημειώνει ότι οι σχέσεις είναι η αρένα στην οποία μεγαλώνουμε επειδή οι πιο στενές μας σχέσεις αναδεικνύουν όλα τα βασικά μας ζητήματα δημιουργώντας μια ευκαιρία για εμάς να τα θεραπεύσουμε.

Η φυγή δεν είναι επίσης μια μακροπρόθεσμη λύση σε καταστάσεις όπου η επιθυμία μας να φύγουμε οφείλεται σε πλήξη ή σε αίσθημα υπερέντασης. Πρέπει να καταλάβουμε γιατί νιώθουμε έτσι και μετά να αφιερώσουμε χρόνο για να αντιμετωπίσουμε το ζήτημα.

Σε ορισμένα σενάρια, μπορεί να έχει νόημα να φύγετε μακριά. Αυτό περιλαμβάνει κάθε φορά που αισθάνεστε ότι δεν είστε συναισθηματικά ή σωματικά ασφαλείς, σας εκμεταλλεύονται ή όταν τα όριά σας δεν γίνονται σεβαστά.

Η διαφυγή γίνεται επιβλαβής, όταν επιλέγεται ως μόνη λύση στην αντιμετώπιση των προβλημάτων. Όταν δηλαδή μετατρέπεται σε εξάρτηση. Προκειμένου να υπάρξει μία ισορροπία, είναι προτιμότερο να συνδυάζεται ως τρόπος αντιμετώπισης της καθημερινότητας, με την εσωτερική αναζήτηση και το στοχασμό.

Πώς να καταπολεμήσετε το συναίσθημα «Θέλω να φύγω»

Αν και μερικές φορές ειναι επιθυμητό να αφήνουμε αυτές τις φαντασιώσεις απόδρασης να υπάρχουν και να τις έχουμε στο μυαλό μας, πρέπει τελικά να φτάσουμε στον πυρήνα του ζητήματος για να βρούμε μακροπρόθεσμη ανακούφιση.

Αναζητείστε την πηγή που προκαλεί τη φυγή

Κάνε κάποια εσωτερική αναζήτηση, για να προσδιορίσεις τι μέσα σου πυροδοτεί την παρορμητική σου επιθυμία να φύγεις. Είναι αυτό ένα μοτίβο στις σχέσεις; Αισθάνεστε ότι έχετε εξαντληθεί χωρίς νόημα στη δουλειά; Είστε δυσαρεστημένοι με την τρέχουσα πορεία της ζωής σας; Εάν η απάντηση σε αυτές τις ερωτήσεις είναι «ναι», συνόσταται να αναζητήσετε έναν θεραπευτή που μπορεί να βοηθήσει στην επούλωση των υποκείμενων πληγών.

Μια μελέτη του 2017 που δημοσιεύτηκε στο Cognitive Therapy and Research μας προειδοποιεί ότι η αποφυγή αυτών των ερεθισμάτων και των συναισθημάτων μπορεί ενδεχομένως να οδηγήσει σε μεγαλύτερα συναισθήματα άγχους και συναισθηματικού στρες. Είναι σημαντικό να τα αντιμετωπίσετε για να μην γιγαντώνονται και οδηγήσουν σε χρόνιες διαταραχές.

Ζητήσετε βοήθεια

Είναι σημαντικό να θυμάστε ότι ποτέ δεν είστε πραγματικά μόνοι. Χρειάζεται θάρρος να ζητήσεις βοήθεια, αλλά όλοι ωφελούνται από τη βοήθεια των άλλων. Αυτός μπορεί να είναι στενός φίλος, σύντροφος, μέλος της οικογένειας ή επαγγελματίας ψυχικής υγείας.

Όταν προσπαθείτε συνεχίσετε μόνοι σας, αποφεύγοντας να αντιμετωπίσετε αυτό που σας κάνει να αισθάνεστε δυσφορία, είναι δύσκολο να αναλύσετε την κατάσταση και να κάνετε κάποια ουσιαστική πρόοδο προς την επίλυση των προβλημάτων σας. Συζητώντας τα, τα αντιμετωπίζετε καθώς παραδέχεστε με κάποιο τρόπο την ύπαρξή τους, αλλά και μπορεί να σας δώσει την ευκαιρία να αντιληφθείτε καλύτερα τις σκέψεις και τα συναισθήματά σας.

Πάρτε λίγο προσωπικό χρόνο

Μερικές φορές, μια προσωρινή απόδραση —ακόμα κι αν είναι απλώς κάποια στιγμή για ένα απόγευμα—μπορεί να μας βοηθήσει να καταπνίξουμε την επιθυμία μας να δραπετεύσουμε. Είναι σημαντικό να φροντίζουμε τον εαυτό μας και να αφιερώνουμε λίγο χρόνο σε πράγματα που μας ικανοποιούν και μας γεμίζουν. Έτσι, αποκτάτε ξανά έλεγχο της καθημερινότητάς σας και δεν υπάρχει η αίσθηση του πνιγμού από τις υποχρεώσεις της καθημερινότητας.

Βρείτε έναν τρόπο να αποκτήσετε λίγο χώρο για να αναπνεύσετε, ώστε να μπορείτε να προσεγγίσετε τα προβλήματά σας με μακροπρόθεσμες λύσεις αντί για βραχυπρόθεσμες διορθώσεις που σίγουρα δε θα διαρκέσουν. Κάντε μία βόλτα μόνοι, ακούστε απομονωμένοι της αγαπημένη σας μουσική, κάντε τα σπορ ή τις ασχολίες που σας γεμίζουν, μαγειρέψτε το αγαπημένο σας γεύμα, δείτε ένα φίλο, ή απλά καθίστε στο σπίτι, μόνοι και απλά αφουγκραστείτε τις σκέψεις σας.

Μία μελέτη του 2019 διαπίστωσε ότι οι άνθρωποι που περνούσαν περίπου το 11% του χρόνου τους μόνοι, βιώνουν λιγότερα αρνητικά συναισθήματα σε άλλες κοινωνικές εμπειρίες.

Ελευθερώστε το πρόγραμμά σας

Εάν αισθάνεστε δυσφορία και ότι η ζωή σας σας πνίγει, αφιερώστε λίγο χρόνο για να καταλάβετε ποιες υποχρεώσεις μπορείτε να αφαιρέσετε ή να αναθέσετε. Όταν έχουμε λίγο χρόνο για να επιδιώξουμε τις χαρές μας ή απλά να χαλαρώσουμε χωρίς να κάνουμε τίποτα, μπορεί να μας δώσει δύναμη και αισιοδοξία ότι όλα θα πάνε καλά.

Δοκίμασε κάτι καινούργιο

Σε περιπτώσεις όπου νιώθετε ότι θέλετε να φύγετε επειδή βαριέστε, το να δοκιμάσετε κάτι νέο μπορεί να σας βοηθήσει να νιώσετε ανανεωμένοι. Δημιουργήστε μια λίστα με δραστηριότητες που ακούγονται διασκεδαστικές και όταν έχετε χρόνο φροντίστε να κάνετε κάτι από αυτή τη λίστα. Υπάρχουν τόσα νέα πράγματα να δοκιμάσετε, μπορείτε να κάνετε κάποια σεμινάρια, ζωγραφικής, φωτογραφίας, ή και μαγειρικής, να μάθετε να ψαρεύετε, να κάνετε πεζοπορία, να κάνετε ένα μικρό ταξίδι ή να ξεκινήσετε κάποιο άθλημα.

Η φυγή μπορεί να σας προσφέρει προσωρινή ανακούφιση, αλλά σίγουρα θα σας δώσει την πολυπόθητη λύση για να συνεχίσετε όταν επιστρέψετε. Αντιθέτως, θα αυξήσει τα συναισθήματα άγχους σας και θα σας προκαλέσει συναισθήματα τρόμου ή καταστροφής. Εντοπίζοντας με ακρίβεια τι προκαλεί την επιθυμία σας να αποδράσετε, μπορείτε να αρχίσετε να κάνετε αλλαγές στη ζωή σας που σας επηρεάζουν θετικά μακροπρόθεσμα.

Δεν μπορείς να ξεφύγεις τόσο απλά από τα προβλήματα. Πρέπει να έρθεις αντιμέτωπος με αυτά, να τα επεξεργαστείς, να δεις τι μπορεί να κάνεις με υπομονή και επιμονή, ώστε να τα λύσεις. Διαφορετικά, θα έρχονται διαρκώς στην επιφάνεια και θα δημιουργηθεί ένας φαύλος κύκλος.