Παράπονο δεν έχουμε. Ακόμα ένα φέτος φεύγει και αφήνει πίσω του, πέρα από συντρίμμια, στιγμές που διαμόρφωσαν και καθόρισαν τις εξελίξεις σε διάφορους τομείς. Πρόσωπα, γεγονότα, εφευρέσεις και ανακαλύψεις συνέβαλλαν στο να χαρακτηριστεί το 2023 μια άκρως ενδιαφέρουσα χρονιά, για διάφορους λόγους και σε διαφορετικά επίπεδα. Σε αυτό το ειδησεογραφικό χάος και στον χείμαρρο της καθημερινότητας, η βιομηχανία της τεχνολογίας ήταν αυτή που ξεχώρισε απ’ όλες τις υπόλοιπες και, παρόλο που γνώρισε άνθηση και η αντίστοιχη του πολέμου, η Τεχνητή Νοημοσύνη ενσωματώθηκε σε οποιαδήποτε έκφανση της ζωής μας -ακόμα κι αν δεν το έχουμε συνειδητοποιήσει πλήρως, προς το παρόν.
Οδεύοντας λοιπόν προς το τέλος του 2023, θα προσπαθήσουμε να κάνουμε έναν σύντομο απολογισμό για όσα συνέβησαν στον χώρο που βασιλεύουν οι προγραμματιστές και οι προτροπές κειμένου, επιλέγοντας 10 highlights από στιγμές, περιόδους και ειδήσεις που ήρθαν με τον ρυθμό μετάδοσης αρκετών bit μέσω οπτικής ίνας.
Η σαπουνόπερα της OpenAI και του Sam Altman
Εκείνο το πενταήμερο μεταξύ Παρασκευής 17 και Τρίτης 21 Νοεμβρίου, η Silicon Valley μετατράπηκε σε κινηματογραφικό πλατό βγαλμένο από τις ένδοξες στιγμές των 90s και οι άνθρωποί της πρωταγωνίστησαν σε ένα δραματικό σενάριο που είχε στοιχεία από “Succession” και “Λάμψη”, ενώ οι συζητήσεις που γινόντουσαν στα κλειστά meeting rooms ήταν επιπέδου προέδρου Εδεσσαϊκού. Μου είπανε, τους είπα, μετά εκείνοι έφυγαν αλλά ξαναγύρισα κ.ο.κ. Τελικά, ο Sam Altman γύρισε με δάφνες στην OpenAI, αφού αυτοί νωρίτερα τον έδιωξαν, ενώ λίγες ώρες πριν το μεγάλο comeback στην εταιρεία τον είχε ανακοινώσει η Microsoft σε μια «μεταγραφή αεροδρομίου».
Η νομοθεσία της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τη ρύθμιση της Τεχνητής Νοημοσύνης
Η αλματώδης ανάπτυξη της τεχνητής νοημοσύνης, αφού πρώτα μας “θάμπωσε” με τις δυνατότητές της, δημιούργησε έντονους φόβους και προβληματισμούς για τις συνέπειες που μπορεί να έχει στις ζωές μας. Σε αυτό το πλαίσιο άλλωστε κινήθηκε και μια ομάδα ειδικών, μεταξύ των οποίων ο Sam Altman και ο Geoffrey Hinton, ο λεγόμενος «νονός της Τεχνητής Νοημοσύνης», όταν εξέδωσαν μια επιστολή στην οποία έγραψαν πως «Η τεχνητή νοημοσύνη είναι το ίδιο επικίνδυνη με τον πυρηνικό πόλεμο». Ωστόσο, η Ευρωπαϊκή Ένωση είχε προτείνει τους πρώτους κανόνες που αφορούσαν την τεχνητή νοημοσύνη στον δυτικό κόσμο πριν από δύο χρόνια, εστιάζοντας στον περιορισμό των σχετικών εφαρμογών και πλατφορμών. Παρακολουθώντας από κοντά τις εξελίξεις, και χωρίς να χάνει το πεδίο εστίασής της, η Ε.Ε. πριν λίγο διάστημα κατέληξε σε ένα de facto παγκόσμιο πρότυπο (;) για την αλματώδη ανάπτυξη της τεχνολογίας και τη νομική ρύθμιση που χρειάζεται να επιβληθεί. «Είναι πολύ περισσότερο από ένα εγχειρίδιο κανόνων – είναι μια βάση εκκίνησης για νεοφυείς επιχειρήσεις και ερευνητές της ΕΕ να ηγηθούν στον παγκόσμιο αγώνα Τεχνητής Νοημοσύνης» τόνισε χαρακτηριστικά ο Επίτροπος της Ε.Ε. Thierry Breton.
To Apple Vision Pro
Όλες οι εταιρείες του κλάδου παρουσίασαν φέτος πρωτοποριακά προϊόντα, στοχεύοντας να πάρουν ένα μερίδιο από την πίτα της αγοράς και ταυτόχρονα να είναι επίκαιρες γύρω από τις εξελίξεις που αφορούσαν την ΤΝ, ωστόσο η Apple ήταν αυτή που κατάφερε να κερδίσει τις εντυπώσεις με ένα headset. Μπορεί η εταιρεία να παρουσίασε διάφορα προϊόντα που καινοτομούν στην κατηγορία τους στο φετινό συνέδριο WWDC, όπως το νέο MacBook Air που είναι «ο λεπτότερος φορητός υπολογιστής 15 ιντσών στον κόσμο» με πάχος μόλις 11.5 mm, αλλά αυτό που τράβηξε την προσοχή ήταν το Apple Vision Pro. Το νέο headset της Apple που συνδυάζει την πραγματικότητα με την Εικονική Πραγματικότητα (Virtual Reality/VR), άρα πρόκειται για ένα προϊόν Επαυξημένης Πραγματικότητας (Augmented Reality/AR), αλλάζει το «παιχνίδι» στον συγκεκριμένο τομέα και, θεωρητικά, δίνει μια μεγάλη ώθηση στην βιομηχανία παραγωγής των VR/AR headset που μέχρι πρότινος εξυπηρετούσαν την επέκταση του Metaverse της Meta και την διασκέδαση μέσω των videogames. «Είναι το πρώτο προϊόν που κοιτάς μέσα από, και όχι σε αυτό», είπε εκείνη την ημέρα ο Tim Cook, SEO της Apple. Με την εταιρεία να “αγκαλιάζει” την Επαυξημένη Πραγματικότητα, εκεί δηλαδή που η πραγματικότητα μπερδεύεται με τη ψηφιακή ζωή, οδεύουμε σίγουρα σε ένα μέλλον αντίστοιχο με τον κόσμο του “Minority Report” και των σεναρίων επιστημονικής φαντασίας που τόσο έχουμε θαυμάσει σε sci-fi ταινίες και βιβλία.
Τα νέα social media
To Threads της Meta, το app που στο λανσάρισμά του προωθήθηκε ως η «εναλλακτική του Twitter», έσπασε το ρεκόρ εγγραφών νέων λογαριασμών και έγινε η ταχύτερα αναπτυσσόμενη εφαρμογή όλων των εποχών, κερδίζοντας πάνω από 100 εκατομμύρια χρήστες σε λιγότερο από μία εβδομάδα. Πριν από το Threads, το TikTok κατείχε το ρεκόρ, φτάνοντας το σχετικό όριο σε εννέα μήνες λειτουργίας. Το Threads, το οποίο ξεκίνησε στις 5 Ιουλίου για iOS και Android (δεν είναι ακόμη διαθέσιμο σε όλες τις χώρες), κατηγορήθηκε αρκετά για μη φιλτράρισμα και μετριασμό της ρητορικής μίσους και της παραπληροφόρησης στο περιεχόμενό του, ενώ βρήκαν εύφορο έδαφος να αναπτύξουν τους συλλογισμούς και τις ανάρμοστες συμπεριφορές τους αρκετά ακροδεξιά προφίλ -κάτι που όντως θυμίζει το Twitter, πλέον Χ. Το Threads ακόμη παλεύει να βρει την ισορροπία του και να διαμορφώσει κατάλληλες, ορατές πολιτικές συμπεριφοράς στην κοινότητά του.
Λίγους μήνες νωρίτερα, τον Μάρτιο, ο Jack Dorsey, πρώην στέλεχος του X (πρώην Twitter), ανακοίνωσε τη διάθεση της εφαρμογής Bluesky, ενός νέου social media το οποίο επεδίωξε και αυτό να γίνει βασικός ανταγωνιστής του X, δηλαδή να ζημιώσει τον Elon Musk. Μέχρι τον Νοέμβριο του 2023, το Bluesky είχε καταφέρει να συγκεντρώσει περίπου 2 εκατ. χρήστες και παρόλο αυτός ο αριθμός δεν πλησιάζει τους αριθμούς του Threads, εξακολουθεί να αποτελεί ένα σημαντικό επίτευγμα. Η απόφαση των ανθρώπων του Bluesky να κρατήσουν την εφαρμογή private, αρχικά θεωρήθηκε ότι μπορεί να έβλαπτε την επιτυχία του αλλά, αργότερα, όλοι συνειδητοποίησαν ότι αυτός ίσως να είναι ένας έξυπνος τρόπος να κρατήσεις ένα επίπεδο στο περιεχόμενό σου -κάτι που θύμισε έντονα το Mastodon. Η Bluesky, εν τω μεταξύ, αναπτύσσει το δικό της αποκεντρωμένο πρωτόκολλο κοινωνικής δικτύωσης, το AT Protocol, που σύμφωνα με τα λεγόμενά της «είναι ένα από τα βασικά χαρακτηριστικά» της εφαρμογής που μπορεί να της δώσει αξία δισεκατομμυρίων. «Θα έχετε πάντα την ελευθερία να επιλέγετε (και να αποχωρείτε) αντί να είστε δέσμιοι των διαθέσεων ιδιωτικών εταιρειών ή αλγορίθμων» είχε γράψει η Bluesky σε σχετική της ανακοίνωση.
Η εδραίωση της Nvidia ως κορυφαία εταιρεία παραγωγής chip
H Nvidia, που κυρίως έγινε γνωστή από τις κάρτες γραφικών της για τα PC μας, κυριαρχεί πλέον στην αγορά για την εκπαίδευση και την ανάπτυξη μοντέλων τεχνητής νοημοσύνης, με ποσοστό άνω του 90%. Μοντέλα και προϊόντα τεχνητής νοημοσύνης, όπως το Bard της Google ή το ChatGPT της OpenAI -που υποστηρίζονται από τα chip A100 της Nvidia- απαιτούν πολλούς υπολογιστές και εκατοντάδες ή χιλιάδες chip για να συνεργαστούν, με τους υπολογιστές να λειτουργούν όλο το 24ωρο για εβδομάδες ή μήνες, οπότε η Nvidia επενδύοντας σε αυτό το κομμάτι κατάφερε να εδραιώσει τη θέση της και να θεωρείται πλέον ένας από τους πιο σημαντικούς “παίκτες” στη βιομηχανία της τεχνολογίας. Έτσι, τον Μάιο η Nvidia έγινε μια εταιρεία αξίας 1 τρισεκατομμυρίου δολαρίων, με την αυξανόμενη αποτίμησή της να τροφοδοτείται από μεγάλες και μικρές εταιρείες τεχνολογίας που αγωνίζονται να προσθέσουν εργαλεία ΤΝ στα προϊόντα τους. Πριν η τεχνητή νοημοσύνη χτυπήσει την πόρτα των εργαστηρίων της, η Nvidia είχε γνωρίσει αυξήσεις τζίρου κατά τη διάρκεια της πανδημίας, όταν η αγορά χρειάστηκε να επενδύσει σε Η/Υ και laptop λόγω της τηλεργασίας αλλά και του gaming, τάσεις όμως που σταδιακά αποχώρησαν. Όπως φαίνεται, το επόμενο κεφάλαιο για την ΤΝ μάλλον δεν θα γραφτεί χωρίς την συμμετοχή της Nvidia και του μυστικού συστατικού της: της μονάδας επεξεργασίας γραφικών (GPU) δηλαδή, ενός ισχυρού ψηφιακού chip απαραίτητου στην εκπαίδευση της τεχνητής νοημοσύνης.
H παραπληροφόρηση των social media
Τον Οκτώβριο ο Thierry Breton, επίτροπος ρυθμιστικών θεμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, έστειλε επιστολή στον Mark Zuckerberg αναγνωρίζοντας τους τομείς στους οποίους έχει βελτιωθεί το περιεχόμενο της Meta, αλλά εξέφρασε ανησυχίες για την παραπληροφόρηση (συμπεριλαμβανομένων των deepfakes) στις κοινωνικές πλατφόρμες της εταιρείας, καθώς ο αιματηρός πόλεμος Ισραήλ-Χαμάς συνεχίζεται. Ο νόμος της Ε.Ε. για τις ψηφιακές υπηρεσίες (DSA) απαιτεί από εταιρείες κοινωνικής δικτύωσης, όπως η Meta, να ελέγχουν και να αφαιρούν παράνομο και επιβλαβές περιεχόμενο. Ο νόμος, που ψηφίστηκε το 2022, επιβάλλει στις πλατφόρμες που δραστηριοποιούνται στην Ε.Ε. να έχουν μέτρα πρόληψης κακόβουλου περιεχομένου, ενώ η μπορεί να επιβάλλει πρόστιμα ύψους έως και 6% των συνολικών εσόδων των εταιρειών που παραβιάζουν τη νομοθεσία, αρκετά χρήματα ώστε να χρησιμεύσει αποτελεσματικά ως “μαστίγιο” κατά των Big Tech εταιρειών.
Eιδικοί επί του θέματος λένε ότι υπό τον Elon Musk η πλατφόρμα X (πρώην Twitter) έχει επιδεινωθεί σε σημείο που όχι απλώς αποτυγχάνει να περιορίσει την παραπληροφόρηση, αλλά ευνοεί τις αναρτήσεις από λογαριασμούς που πληρώνουν για τη συνδρομητική της υπηρεσία με το μπλε check mark, ανεξάρτητα από το ποιος τις διαχειρίζεται. Όσο πιο ακραίο το βίντεο ή η είδηση, τόσο πιο εύκολα θα αναμεταδοθεί, και άρα, τόσο μεγαλύτερα έσοδα θα έχουν. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί ένα viral βίντεο που ισχυριζόταν ότι έδειχνε έναν μαχητή της Χαμάς να καταρρίπτει ένα ισραηλινό ελικόπτερο, αλλά αυτό ήταν ένα απόσπασμα από το βιντεοπαιχνίδι Arma 3.
Τέλος, οι περισσότερες καταγεγραμμένες αναφορές για άνιση διαχείριση περιεχομένου ανάμεσα στα υποστηρικτικά post για το Ισραήλ και τα αντίστοιχα για την Παλαιστίνη, αφορούν το “θάψιμο” εκείνων που αφορούν την αλληλεγγύη προς τους ανθρώπους της Λωρίδας της Γάζας και την προπαγάνδα κατά της Χαμάς με σκοπό την προώθηση των θέσεων του κράτους του Ισραήλ. Μια τακτική που έβαλε στο “μικροσκόπιο” το TikTok, το οποίο δέχθηκε πιέσεις στις ΗΠΑ για να εξηγήσει γιατί το φιλοπαλαιστινιακό περιεχόμενο (content) είναι τόσο δημοφιλές. Μετά από αυτό, το TikTok μέσω του TikTok Creative Center τους, έλεγε σε αυτούς που θέλουν να διαφημιστούν στην πλατφόρμα του και στους influencers ότι το #Israel βρίσκεται στην 1η θέση των trending hashtag που σχετίζονται με ειδήσεις και ψυχαγωγία (News & Entertainment) στη χώρα . Ωστόσο, κάτι τέτοιο, δεν ισχύει. Παρόλο που η λίστα των hashtags που τρεντάρουν στις Ηνωμένες Πολιτείες, στην κατηγορία News & Entertainment του TikTok, δεν περιλαμβάνει το #Palestine, κατά τη διάρκεια των τελευταίων εβδομάδων, οι χρήστες έχουν ανεβάσει περισσότερα βίντεο χρησιμοποιώντας το συγκεκριμένο hashtag από ό,τι με το #Israel, σύμφωνα με τα δημόσια διαθέσιμα στοιχεία του TikTok. Η δημοφιλής πλατφόρμα ενημέρωσε ότι «χρησιμοποιείται ένας αλγόριθμος για να καθοριστεί ποια hashtags είναι δημοφιλή». Όμως, όσον αφορά την κατηγοριοποίηση των hashtag και τον λόγο που κάποια ενώ τρεντάρουν δεν εμφανίζονται στη σχετική λίστα, όπως αυτά της Παλαιστίνης, το TikTok αρνήθηκε να απαντήσει.
Η απάτη του Sam Bankman-Fried
«Ο Sam Bankman-Fried διέπραξε μία από τις μεγαλύτερες οικονομικές απάτες στην αμερικανική ιστορία», δήλωσε ο εισαγγελέας Damian Williams έξω από το δικαστήριο μετά την ανακοίνωση των αποφάσεων που τον καταδίκασαν ως ένοχο και για τις επτά κατηγορίες. «Αυτού του είδους η απάτη, αυτού του είδους η διαφθορά είναι τόσο παλιά όσο και ο χρόνος» τόνισε. To 2019, ο Sam Bankman-Fried ίδρυσε την FTX, μια εταιρεία που διαχειριζόταν ένα από τα μεγαλύτερα ανταλλακτήρια κρυπτονομισμάτων. Το FTX ήταν το μέρος όπου πολλοί επενδυτές διαπραγματεύονταν και διαχειρίζονταν τα κρυπτονομίσματά τους, όπως γίνεται με τις μετοχές στο Χρηματιστήριο της Νέας Υόρκης. Ο Bankman ίδρυσε επίσης την Alameda Research, ένα hedge fund που επένδυε σε κρυπτονομίσματα και εταιρείες κρυπτογράφησης. Το 2022 η FTX, η Alameda Research και άλλες 130 εταιρείες που ιδρύθηκαν από τον Bankman κατέθεσαν αίτηση πτώχευσης, αφήνοντας έτσι ξεκρέμαστους πολλούς επενδυτές που αγόρασαν κρυπτονομίσματα μέσω του ανταλλακτηρίου χωρίς να έχουν κανέναν τρόπο να πάρουν πίσω τα χρήματά τους. Μέσα σε ένα μήνα, ο Bankman συνελήφθη και κατηγορήθηκε για ηλεκτρονική απάτη, συνωμοσία για ηλεκτρονική απάτη, απάτη με κινητές αξίες, συνωμοσία για απάτη με κινητές αξίες και ξέπλυμα χρήματος. Τον Φεβρουάριο του 2023, ανακοινώθηκαν πρόσθετες ποινικές κατηγορίες που αφορούσαν πολιτικές δωρεές, ενώ τον Μάρτιο ακολούθησε άλλη μια δίωξη που αφορούσε δωροδοκία. Η πρώτη δίκη του Bankman-Fried ξεκίνησε στις 3 Οκτωβρίου 2023 και επικεντρώθηκε σε μεγάλο βαθμό στην «ουσιαστικά απεριόριστη» πρόσβαση σε κεφάλαια που είχε η Alameda στο χρηματιστήριο μέσω μιας μυστικής πιστωτικής γραμμής. Η δίκη έληξε στις 3 Νοεμβρίου, με τον Sam Bankman-Fried να καταδικάζεται για επτά κατηγορίες απάτης και νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες.
Η δεύτερη μεγαλύτερη κατάρρευση τράπεζας στην ιστορία των ΗΠΑ
Η Silicon Valley Bank (SVB) ιδρύθηκε το 1983 και ήταν η 16η μεγαλύτερη τράπεζα των ΗΠΑ πριν από την κατάρρευσή της. Ειδικευόταν στη χρηματοδότηση και τις τραπεζικές εργασίες για νεοσύστατες εταιρείες (startup), κυρίως εταιρείες τεχνολογίας, που χρηματοδοτούνταν με επιχειρηματικά κεφάλαια. Οι εταιρείες επιχειρηματικών κεφαλαίων δραστηριοποιούνταν εκεί, καθώς και αρκετά μεγάλα στελέχη της τεχνολογίας. Με έδρα τη Silicon Valley, η SVB είχε περιουσιακά στοιχεία συνολικού ύψους 209 δισεκατομμυρίων δολαρίων στο τέλος του 2022, σύμφωνα με την Ομοσπονδιακή Εταιρεία Ασφάλισης Καταθέσεων (FDIC). Όμως μέσα σε διάστημα μόλις δύο ημερών τον Μάρτιο, η τράπεζα χρεοκόπησε, καθώς οι καταθέτες έσπευσαν στην SVB για να αποσύρουν τα χρήματά τους, με αποτέλεσμα οι ομοσπονδιακές ρυθμιστικές αρχές να κλείσουν οριστικά την τράπεζα στις 10 Μαρτίου 2023. Η κατάρρευση της SVB σηματοδότησε τη δεύτερη μεγαλύτερη χρεοκοπία τράπεζας στην ιστορία των ΗΠΑ μετά την Washington Mutual το 2008. Αν και οι πτωχεύσεις τραπεζών δεν είναι ασυνήθιστες, είναι σπάνιο να βλέπουμε τράπεζες του μεγέθους της SVB να καταρρέουν κατ’ αυτόν τον τρόπο. Η αμερικανική τράπεζα First Citizens αγόρασε «το σύνολο των καταθέσεων και των δανείων» της SVB, κάτι που βοήθησε στο να επικρατήσει μια (ανήσυχη) ηρεμία στις εύθραυστες αγορές εκείνη την περίοδο. Χαρακτηριστικό του σχετικού “συναγερμού” εκείνων των ημερών, είναι όταν η γερμανική κεντρική τράπεζα συγκάλεσε την ομάδα κρίσεων της να αξιολογήσει τον πιθανό αντίκτυπο από την κατάρρευση της αμερικανικής τράπεζας στην εγχώρια αγορά, ενώ στη Βρετανία είχε δοθεί προθεσμία 24 ωρών στις μεγαλύτερες εμπορικές τράπεζες της χώρας προκειμένου να διασώσουν τη Silicon Valley Bank UK. Δανειστές όπως η Barclays PLC και η Lloyds Banking Group ήταν μεταξύ των χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων τα οποία προσέγγισαν το διοικητικό συμβούλιο της SVB UK στη διάρκεια εκείνου του Σαββατοκύριακου. Τελικά, στο “Μεγάλο Νησί”, η βρετανική HSBC εξαγόρασε το βρετανικό κλάδο της Silicon Valley Bank έναντι 1 λίρας.
Η Τεχνητή Νοημοσύνη σε ρόλο δημοσιογράφου και φωτορεπόρτερ
Η γενετική τεχνολογία ΤΝ έχει εξελιχθεί αρκετά, καθιστώντας πλεόν πιο προσιτή και εύκολη στη χρήση συγκριτικά με τους υπόλοιπους τομείς που δραστηριοποιείται. Συστήματα τεχνητής νοημοσύνης όπως το DALL-E, το Midjourney και το Stable Diffusion έχουν κατακλύσει το διαδίκτυο, δημιουργώντας άμεσα εικόνες με προτροπή κειμένου με βάση την εκπαίδευσή τους σε μεγάλο όγκο δεδομένων. Δυστυχώς, και πέρα από το αμιγώς δημιουργικό κομμάτι που κινείται γύρω και μέσα στα όρια της γραφιστικής τέχνης, αυτά τα εργαλεία χρησιμοποιούνται αποτελεσματικά και για τη δημιουργία ψευδών ειδήσεων (fake news), παρουσιάζοντας ψεύτικες σκηνές πολέμου, για παράδειγμα μεταξύ Ισραήλ και Χαμάς, που πωλούνται στην Adobe Stock. Παρά την προσπάθεια της Adobe να επισημαίνει τις εικόνες που προέρχονται από ΤΝ, πολλές δεν φέρουν τη σχετική ένδειξη. Αυτή η έλλειψη ελέγχου από έναν τεχνολογικό κολοσσό αναδεικνύει τον κίνδυνο και την ηθική αμφισβήτηση που σχετίζεται με τη διάδοση παραπληροφόρησης, ειδικά όταν οποιοσδήποτε έχει πρόσβαση σε αυτές τις τεχνολογίες.
Παράλληλα, η Google εκπαιδεύει τη νέα γενιά δημοσιογράφων-chatbot και φέρεται να έχει ήδη παρουσιάσει το νέο της εργαλείο τεχνητής νοημοσύνης σε ειδησεογραφικούς οργανισμούς όπως η Washington Post, η News Corp και στους New York Times. Επί του παρόντος, ο “δημοσιογράφος” της Google αναπτύσσεται με τον τίτλο εργασίας “Genesis” και το δημοσιογραφικό ρομπότ της Google υποτίθεται ότι μπορεί να παράγει ειδησεογραφικά κείμενα όταν του παρέχονται λεπτομέρειες για γεγονότα. Σύμφωνα με τις ανώνυμες πηγές των Times, το Genesis προορίζεται να λειτουργήσει ως προσωπικός βοηθός (personal assistant) των δημοσιογράφων. Ωστόσο, όπως αποδείχθηκε και με το Buzzfeed News, είναι πολύ πιθανό τα αφεντικά κάποιων Μέσων να αντιμετωπίζουν μια τετοια τεχνολογία λιγότερο ως εργαλείο για τους δημοσιογράφους τους και περισσότερο ως την ιδανική αφορμή για την αντικατάστασή τους.
Η νίκη του Καναδά επί της Google και η άρνηση της Meta
Η δημοσιογραφία έξω από τις ψηφιακές πλατφόρμες θα μπορούσε να ζήσει μια καθολική αναγέννηση, αλλά δεν είναι εύκολο να ξεφορτωθούμε τους δεσμοφύλακες της πληροφορίας. Έτσι, με την πάροδο του χρόνου, καταλήξαμε στο εξής: ό,τι δεν υπάρχει στο Google Search είναι σαν να μην έχει γραφτεί/ειπωθεί ποτέ. Η καναδική κυβέρνηση λαμβάνοντας υπόψην της την σχετική προσέγγιση αλλά και υπολογίζοντας πως οι Big Tech εταιρείες, όπως η Google και η Meta, αυξάνουν τα κέρδη τους από το περιεχόμενο που τους “χαρίζουν” οι ειδησεογραφικοί οργανισμοί, αποφάσισε να αλλάξει το τοπιό μέσα από το νομοθεσία C-18. Τελικά, μετά από μια διαμάχη μηνών, η Google συμφώνησε να καταβάλει στις καναδικές επιχειρήσεις ειδήσεων 100 εκατομμύρια δολάρια ετησίως για να συμμορφωθεί με τον νόμο περί διαδικτυακών ειδήσεων της χώρας, παρά το γεγονός ότι προηγουμένως είχε δηλώσει ότι θα αφαιρούσε τους συνδέσμους (links) καναδικών ειδήσεων από την αναζήτηση αντί να καταβάλει τις απαιτούμενες πληρωμές. Η Google και οι κυβερνητικοί αξιωματούχοι κατέληξαν σε μια συμφωνία που επιτρέπει στη Google να διαπραγματευτεί με μία μόνο ειδησεογραφική συλλογικότητα και να μειώσει τη συνολική οικονομική της υποχρέωση. Εν τω μεταξύ, η ιδιοκτήτρια του Facebook, Meta, παραμένει σταθερή στην αντίθεσή της στις πληρωμές. Αν τα M.M.E. μπορούσαν να αποχωρήσουν από τις πλατφόρμες, έστω για να απαιτήσουν μερίδιο στα κέρδη όπως στον Κανάδα, ίσως το τοπίο να ξεκαθάριζε σταδιακά και ο καθένας να είχε όντως το αναγνωστικό κοινό που του αξίζει, αφού κανένας πια δε θα είναι δέσμιος κάποιου αλγόριθμου.
Παράπονο δεν έχουμε. Ακόμα ένα φέτος φεύγει και αφήνει πίσω του, πέρα από συντρίμμια, στιγμές που διαμόρφωσαν και καθόρισαν τις εξελίξεις σε διάφορους τομείς. Πρόσωπα, γεγονότα, εφευρέσεις και ανακαλύψεις συνέβαλλαν στο να χαρακτηριστεί το 2023 μια άκρως ενδιαφέρουσα χρονιά, για διάφορους λόγους και σε διαφορετικά επίπεδα. Σε αυτό το ειδησεογραφικό χάος και στον χείμαρρο της καθημερινότητας, η βιομηχανία της τεχνολογίας ήταν αυτή που ξεχώρισε απ’ όλες τις υπόλοιπες και, παρόλο που γνώρισε άνθηση και η αντίστοιχη του πολέμου, η Τεχνητή Νοημοσύνη ενσωματώθηκε σε οποιαδήποτε έκφανση της ζωής μας -ακόμα κι αν δεν το έχουμε συνειδητοποιήσει πλήρως, προς το παρόν.
Οδεύοντας λοιπόν προς το τέλος του 2023, θα προσπαθήσουμε να κάνουμε έναν σύντομο απολογισμό για όσα συνέβησαν στον χώρο που βασιλεύουν οι προγραμματιστές και οι προτροπές κειμένου, επιλέγοντας 10 highlights από στιγμές, περιόδους και ειδήσεις που ήρθαν με τον ρυθμό μετάδοσης αρκετών bit μέσω οπτικής ίνας.
Η σαπουνόπερα της OpenAI και του Sam Altman
Εκείνο το πενταήμερο μεταξύ Παρασκευής 17 και Τρίτης 21 Νοεμβρίου, η Silicon Valley μετατράπηκε σε κινηματογραφικό πλατό βγαλμένο από τις ένδοξες στιγμές των 90s και οι άνθρωποί της πρωταγωνίστησαν σε ένα δραματικό σενάριο που είχε στοιχεία από “Succession” και “Λάμψη”, ενώ οι συζητήσεις που γινόντουσαν στα κλειστά meeting rooms ήταν επιπέδου προέδρου Εδεσσαϊκού. Μου είπανε, τους είπα, μετά εκείνοι έφυγαν αλλά ξαναγύρισα κ.ο.κ. Τελικά, ο Sam Altman γύρισε με δάφνες στην OpenAI, αφού αυτοί νωρίτερα τον έδιωξαν, ενώ λίγες ώρες πριν το μεγάλο comeback στην εταιρεία τον είχε ανακοινώσει η Microsoft σε μια «μεταγραφή αεροδρομίου».
Η νομοθεσία της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τη ρύθμιση της Τεχνητής Νοημοσύνης
Η αλματώδης ανάπτυξη της τεχνητής νοημοσύνης, αφού πρώτα μας “θάμπωσε” με τις δυνατότητές της, δημιούργησε έντονους φόβους και προβληματισμούς για τις συνέπειες που μπορεί να έχει στις ζωές μας. Σε αυτό το πλαίσιο άλλωστε κινήθηκε και μια ομάδα ειδικών, μεταξύ των οποίων ο Sam Altman και ο Geoffrey Hinton, ο λεγόμενος «νονός της Τεχνητής Νοημοσύνης», όταν εξέδωσαν μια επιστολή στην οποία έγραψαν πως «Η τεχνητή νοημοσύνη είναι το ίδιο επικίνδυνη με τον πυρηνικό πόλεμο». Ωστόσο, η Ευρωπαϊκή Ένωση είχε προτείνει τους πρώτους κανόνες που αφορούσαν την τεχνητή νοημοσύνη στον δυτικό κόσμο πριν από δύο χρόνια, εστιάζοντας στον περιορισμό των σχετικών εφαρμογών και πλατφορμών. Παρακολουθώντας από κοντά τις εξελίξεις, και χωρίς να χάνει το πεδίο εστίασής της, η Ε.Ε. πριν λίγο διάστημα κατέληξε σε ένα de facto παγκόσμιο πρότυπο (;) για την αλματώδη ανάπτυξη της τεχνολογίας και τη νομική ρύθμιση που χρειάζεται να επιβληθεί. «Είναι πολύ περισσότερο από ένα εγχειρίδιο κανόνων – είναι μια βάση εκκίνησης για νεοφυείς επιχειρήσεις και ερευνητές της ΕΕ να ηγηθούν στον παγκόσμιο αγώνα Τεχνητής Νοημοσύνης» τόνισε χαρακτηριστικά ο Επίτροπος της Ε.Ε. Thierry Breton.
To Apple Vision Pro
Όλες οι εταιρείες του κλάδου παρουσίασαν φέτος πρωτοποριακά προϊόντα, στοχεύοντας να πάρουν ένα μερίδιο από την πίτα της αγοράς και ταυτόχρονα να είναι επίκαιρες γύρω από τις εξελίξεις που αφορούσαν την ΤΝ, ωστόσο η Apple ήταν αυτή που κατάφερε να κερδίσει τις εντυπώσεις με ένα headset. Μπορεί η εταιρεία να παρουσίασε διάφορα προϊόντα που καινοτομούν στην κατηγορία τους στο φετινό συνέδριο WWDC, όπως το νέο MacBook Air που είναι «ο λεπτότερος φορητός υπολογιστής 15 ιντσών στον κόσμο» με πάχος μόλις 11.5 mm, αλλά αυτό που τράβηξε την προσοχή ήταν το Apple Vision Pro. Το νέο headset της Apple που συνδυάζει την πραγματικότητα με την Εικονική Πραγματικότητα (Virtual Reality/VR), άρα πρόκειται για ένα προϊόν Επαυξημένης Πραγματικότητας (Augmented Reality/AR), αλλάζει το «παιχνίδι» στον συγκεκριμένο τομέα και, θεωρητικά, δίνει μια μεγάλη ώθηση στην βιομηχανία παραγωγής των VR/AR headset που μέχρι πρότινος εξυπηρετούσαν την επέκταση του Metaverse της Meta και την διασκέδαση μέσω των videogames. «Είναι το πρώτο προϊόν που κοιτάς μέσα από, και όχι σε αυτό», είπε εκείνη την ημέρα ο Tim Cook, SEO της Apple. Με την εταιρεία να “αγκαλιάζει” την Επαυξημένη Πραγματικότητα, εκεί δηλαδή που η πραγματικότητα μπερδεύεται με τη ψηφιακή ζωή, οδεύουμε σίγουρα σε ένα μέλλον αντίστοιχο με τον κόσμο του “Minority Report” και των σεναρίων επιστημονικής φαντασίας που τόσο έχουμε θαυμάσει σε sci-fi ταινίες και βιβλία.
Τα νέα social media
To Threads της Meta, το app που στο λανσάρισμά του προωθήθηκε ως η «εναλλακτική του Twitter», έσπασε το ρεκόρ εγγραφών νέων λογαριασμών και έγινε η ταχύτερα αναπτυσσόμενη εφαρμογή όλων των εποχών, κερδίζοντας πάνω από 100 εκατομμύρια χρήστες σε λιγότερο από μία εβδομάδα. Πριν από το Threads, το TikTok κατείχε το ρεκόρ, φτάνοντας το σχετικό όριο σε εννέα μήνες λειτουργίας. Το Threads, το οποίο ξεκίνησε στις 5 Ιουλίου για iOS και Android (δεν είναι ακόμη διαθέσιμο σε όλες τις χώρες), κατηγορήθηκε αρκετά για μη φιλτράρισμα και μετριασμό της ρητορικής μίσους και της παραπληροφόρησης στο περιεχόμενό του, ενώ βρήκαν εύφορο έδαφος να αναπτύξουν τους συλλογισμούς και τις ανάρμοστες συμπεριφορές τους αρκετά ακροδεξιά προφίλ -κάτι που όντως θυμίζει το Twitter, πλέον Χ. Το Threads ακόμη παλεύει να βρει την ισορροπία του και να διαμορφώσει κατάλληλες, ορατές πολιτικές συμπεριφοράς στην κοινότητά του.
Λίγους μήνες νωρίτερα, τον Μάρτιο, ο Jack Dorsey, πρώην στέλεχος του X (πρώην Twitter), ανακοίνωσε τη διάθεση της εφαρμογής Bluesky, ενός νέου social media το οποίο επεδίωξε και αυτό να γίνει βασικός ανταγωνιστής του X, δηλαδή να ζημιώσει τον Elon Musk. Μέχρι τον Νοέμβριο του 2023, το Bluesky είχε καταφέρει να συγκεντρώσει περίπου 2 εκατ. χρήστες και παρόλο αυτός ο αριθμός δεν πλησιάζει τους αριθμούς του Threads, εξακολουθεί να αποτελεί ένα σημαντικό επίτευγμα. Η απόφαση των ανθρώπων του Bluesky να κρατήσουν την εφαρμογή private, αρχικά θεωρήθηκε ότι μπορεί να έβλαπτε την επιτυχία του αλλά, αργότερα, όλοι συνειδητοποίησαν ότι αυτός ίσως να είναι ένας έξυπνος τρόπος να κρατήσεις ένα επίπεδο στο περιεχόμενό σου -κάτι που θύμισε έντονα το Mastodon. Η Bluesky, εν τω μεταξύ, αναπτύσσει το δικό της αποκεντρωμένο πρωτόκολλο κοινωνικής δικτύωσης, το AT Protocol, που σύμφωνα με τα λεγόμενά της «είναι ένα από τα βασικά χαρακτηριστικά» της εφαρμογής που μπορεί να της δώσει αξία δισεκατομμυρίων. «Θα έχετε πάντα την ελευθερία να επιλέγετε (και να αποχωρείτε) αντί να είστε δέσμιοι των διαθέσεων ιδιωτικών εταιρειών ή αλγορίθμων» είχε γράψει η Bluesky σε σχετική της ανακοίνωση.
Η εδραίωση της Nvidia ως κορυφαία εταιρεία παραγωγής chip
H Nvidia, που κυρίως έγινε γνωστή από τις κάρτες γραφικών της για τα PC μας, κυριαρχεί πλέον στην αγορά για την εκπαίδευση και την ανάπτυξη μοντέλων τεχνητής νοημοσύνης, με ποσοστό άνω του 90%. Μοντέλα και προϊόντα τεχνητής νοημοσύνης, όπως το Bard της Google ή το ChatGPT της OpenAI -που υποστηρίζονται από τα chip A100 της Nvidia- απαιτούν πολλούς υπολογιστές και εκατοντάδες ή χιλιάδες chip για να συνεργαστούν, με τους υπολογιστές να λειτουργούν όλο το 24ωρο για εβδομάδες ή μήνες, οπότε η Nvidia επενδύοντας σε αυτό το κομμάτι κατάφερε να εδραιώσει τη θέση της και να θεωρείται πλέον ένας από τους πιο σημαντικούς “παίκτες” στη βιομηχανία της τεχνολογίας. Έτσι, τον Μάιο η Nvidia έγινε μια εταιρεία αξίας 1 τρισεκατομμυρίου δολαρίων, με την αυξανόμενη αποτίμησή της να τροφοδοτείται από μεγάλες και μικρές εταιρείες τεχνολογίας που αγωνίζονται να προσθέσουν εργαλεία ΤΝ στα προϊόντα τους. Πριν η τεχνητή νοημοσύνη χτυπήσει την πόρτα των εργαστηρίων της, η Nvidia είχε γνωρίσει αυξήσεις τζίρου κατά τη διάρκεια της πανδημίας, όταν η αγορά χρειάστηκε να επενδύσει σε Η/Υ και laptop λόγω της τηλεργασίας αλλά και του gaming, τάσεις όμως που σταδιακά αποχώρησαν. Όπως φαίνεται, το επόμενο κεφάλαιο για την ΤΝ μάλλον δεν θα γραφτεί χωρίς την συμμετοχή της Nvidia και του μυστικού συστατικού της: της μονάδας επεξεργασίας γραφικών (GPU) δηλαδή, ενός ισχυρού ψηφιακού chip απαραίτητου στην εκπαίδευση της τεχνητής νοημοσύνης.
H παραπληροφόρηση των social media
Τον Οκτώβριο ο Thierry Breton, επίτροπος ρυθμιστικών θεμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, έστειλε επιστολή στον Mark Zuckerberg αναγνωρίζοντας τους τομείς στους οποίους έχει βελτιωθεί το περιεχόμενο της Meta, αλλά εξέφρασε ανησυχίες για την παραπληροφόρηση (συμπεριλαμβανομένων των deepfakes) στις κοινωνικές πλατφόρμες της εταιρείας, καθώς ο αιματηρός πόλεμος Ισραήλ-Χαμάς συνεχίζεται. Ο νόμος της Ε.Ε. για τις ψηφιακές υπηρεσίες (DSA) απαιτεί από εταιρείες κοινωνικής δικτύωσης, όπως η Meta, να ελέγχουν και να αφαιρούν παράνομο και επιβλαβές περιεχόμενο. Ο νόμος, που ψηφίστηκε το 2022, επιβάλλει στις πλατφόρμες που δραστηριοποιούνται στην Ε.Ε. να έχουν μέτρα πρόληψης κακόβουλου περιεχομένου, ενώ η μπορεί να επιβάλλει πρόστιμα ύψους έως και 6% των συνολικών εσόδων των εταιρειών που παραβιάζουν τη νομοθεσία, αρκετά χρήματα ώστε να χρησιμεύσει αποτελεσματικά ως “μαστίγιο” κατά των Big Tech εταιρειών.
Eιδικοί επί του θέματος λένε ότι υπό τον Elon Musk η πλατφόρμα X (πρώην Twitter) έχει επιδεινωθεί σε σημείο που όχι απλώς αποτυγχάνει να περιορίσει την παραπληροφόρηση, αλλά ευνοεί τις αναρτήσεις από λογαριασμούς που πληρώνουν για τη συνδρομητική της υπηρεσία με το μπλε check mark, ανεξάρτητα από το ποιος τις διαχειρίζεται. Όσο πιο ακραίο το βίντεο ή η είδηση, τόσο πιο εύκολα θα αναμεταδοθεί, και άρα, τόσο μεγαλύτερα έσοδα θα έχουν. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί ένα viral βίντεο που ισχυριζόταν ότι έδειχνε έναν μαχητή της Χαμάς να καταρρίπτει ένα ισραηλινό ελικόπτερο, αλλά αυτό ήταν ένα απόσπασμα από το βιντεοπαιχνίδι Arma 3.
Τέλος, οι περισσότερες καταγεγραμμένες αναφορές για άνιση διαχείριση περιεχομένου ανάμεσα στα υποστηρικτικά post για το Ισραήλ και τα αντίστοιχα για την Παλαιστίνη, αφορούν το “θάψιμο” εκείνων που αφορούν την αλληλεγγύη προς τους ανθρώπους της Λωρίδας της Γάζας και την προπαγάνδα κατά της Χαμάς με σκοπό την προώθηση των θέσεων του κράτους του Ισραήλ. Μια τακτική που έβαλε στο “μικροσκόπιο” το TikTok, το οποίο δέχθηκε πιέσεις στις ΗΠΑ για να εξηγήσει γιατί το φιλοπαλαιστινιακό περιεχόμενο (content) είναι τόσο δημοφιλές. Μετά από αυτό, το TikTok μέσω του TikTok Creative Center τους, έλεγε σε αυτούς που θέλουν να διαφημιστούν στην πλατφόρμα του και στους influencers ότι το #Israel βρίσκεται στην 1η θέση των trending hashtag που σχετίζονται με ειδήσεις και ψυχαγωγία (News & Entertainment) στη χώρα . Ωστόσο, κάτι τέτοιο, δεν ισχύει. Παρόλο που η λίστα των hashtags που τρεντάρουν στις Ηνωμένες Πολιτείες, στην κατηγορία News & Entertainment του TikTok, δεν περιλαμβάνει το #Palestine, κατά τη διάρκεια των τελευταίων εβδομάδων, οι χρήστες έχουν ανεβάσει περισσότερα βίντεο χρησιμοποιώντας το συγκεκριμένο hashtag από ό,τι με το #Israel, σύμφωνα με τα δημόσια διαθέσιμα στοιχεία του TikTok. Η δημοφιλής πλατφόρμα ενημέρωσε ότι «χρησιμοποιείται ένας αλγόριθμος για να καθοριστεί ποια hashtags είναι δημοφιλή». Όμως, όσον αφορά την κατηγοριοποίηση των hashtag και τον λόγο που κάποια ενώ τρεντάρουν δεν εμφανίζονται στη σχετική λίστα, όπως αυτά της Παλαιστίνης, το TikTok αρνήθηκε να απαντήσει.
Η απάτη του Sam Bankman-Fried
«Ο Sam Bankman-Fried διέπραξε μία από τις μεγαλύτερες οικονομικές απάτες στην αμερικανική ιστορία», δήλωσε ο εισαγγελέας Damian Williams έξω από το δικαστήριο μετά την ανακοίνωση των αποφάσεων που τον καταδίκασαν ως ένοχο και για τις επτά κατηγορίες. «Αυτού του είδους η απάτη, αυτού του είδους η διαφθορά είναι τόσο παλιά όσο και ο χρόνος» τόνισε. To 2019, ο Sam Bankman-Fried ίδρυσε την FTX, μια εταιρεία που διαχειριζόταν ένα από τα μεγαλύτερα ανταλλακτήρια κρυπτονομισμάτων. Το FTX ήταν το μέρος όπου πολλοί επενδυτές διαπραγματεύονταν και διαχειρίζονταν τα κρυπτονομίσματά τους, όπως γίνεται με τις μετοχές στο Χρηματιστήριο της Νέας Υόρκης. Ο Bankman ίδρυσε επίσης την Alameda Research, ένα hedge fund που επένδυε σε κρυπτονομίσματα και εταιρείες κρυπτογράφησης. Το 2022 η FTX, η Alameda Research και άλλες 130 εταιρείες που ιδρύθηκαν από τον Bankman κατέθεσαν αίτηση πτώχευσης, αφήνοντας έτσι ξεκρέμαστους πολλούς επενδυτές που αγόρασαν κρυπτονομίσματα μέσω του ανταλλακτηρίου χωρίς να έχουν κανέναν τρόπο να πάρουν πίσω τα χρήματά τους. Μέσα σε ένα μήνα, ο Bankman συνελήφθη και κατηγορήθηκε για ηλεκτρονική απάτη, συνωμοσία για ηλεκτρονική απάτη, απάτη με κινητές αξίες, συνωμοσία για απάτη με κινητές αξίες και ξέπλυμα χρήματος. Τον Φεβρουάριο του 2023, ανακοινώθηκαν πρόσθετες ποινικές κατηγορίες που αφορούσαν πολιτικές δωρεές, ενώ τον Μάρτιο ακολούθησε άλλη μια δίωξη που αφορούσε δωροδοκία. Η πρώτη δίκη του Bankman-Fried ξεκίνησε στις 3 Οκτωβρίου 2023 και επικεντρώθηκε σε μεγάλο βαθμό στην «ουσιαστικά απεριόριστη» πρόσβαση σε κεφάλαια που είχε η Alameda στο χρηματιστήριο μέσω μιας μυστικής πιστωτικής γραμμής. Η δίκη έληξε στις 3 Νοεμβρίου, με τον Sam Bankman-Fried να καταδικάζεται για επτά κατηγορίες απάτης και νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες.
Η δεύτερη μεγαλύτερη κατάρρευση τράπεζας στην ιστορία των ΗΠΑ
Η Silicon Valley Bank (SVB) ιδρύθηκε το 1983 και ήταν η 16η μεγαλύτερη τράπεζα των ΗΠΑ πριν από την κατάρρευσή της. Ειδικευόταν στη χρηματοδότηση και τις τραπεζικές εργασίες για νεοσύστατες εταιρείες (startup), κυρίως εταιρείες τεχνολογίας, που χρηματοδοτούνταν με επιχειρηματικά κεφάλαια. Οι εταιρείες επιχειρηματικών κεφαλαίων δραστηριοποιούνταν εκεί, καθώς και αρκετά μεγάλα στελέχη της τεχνολογίας. Με έδρα τη Silicon Valley, η SVB είχε περιουσιακά στοιχεία συνολικού ύψους 209 δισεκατομμυρίων δολαρίων στο τέλος του 2022, σύμφωνα με την Ομοσπονδιακή Εταιρεία Ασφάλισης Καταθέσεων (FDIC). Όμως μέσα σε διάστημα μόλις δύο ημερών τον Μάρτιο, η τράπεζα χρεοκόπησε, καθώς οι καταθέτες έσπευσαν στην SVB για να αποσύρουν τα χρήματά τους, με αποτέλεσμα οι ομοσπονδιακές ρυθμιστικές αρχές να κλείσουν οριστικά την τράπεζα στις 10 Μαρτίου 2023. Η κατάρρευση της SVB σηματοδότησε τη δεύτερη μεγαλύτερη χρεοκοπία τράπεζας στην ιστορία των ΗΠΑ μετά την Washington Mutual το 2008. Αν και οι πτωχεύσεις τραπεζών δεν είναι ασυνήθιστες, είναι σπάνιο να βλέπουμε τράπεζες του μεγέθους της SVB να καταρρέουν κατ’ αυτόν τον τρόπο. Η αμερικανική τράπεζα First Citizens αγόρασε «το σύνολο των καταθέσεων και των δανείων» της SVB, κάτι που βοήθησε στο να επικρατήσει μια (ανήσυχη) ηρεμία στις εύθραυστες αγορές εκείνη την περίοδο. Χαρακτηριστικό του σχετικού “συναγερμού” εκείνων των ημερών, είναι όταν η γερμανική κεντρική τράπεζα συγκάλεσε την ομάδα κρίσεων της να αξιολογήσει τον πιθανό αντίκτυπο από την κατάρρευση της αμερικανικής τράπεζας στην εγχώρια αγορά, ενώ στη Βρετανία είχε δοθεί προθεσμία 24 ωρών στις μεγαλύτερες εμπορικές τράπεζες της χώρας προκειμένου να διασώσουν τη Silicon Valley Bank UK. Δανειστές όπως η Barclays PLC και η Lloyds Banking Group ήταν μεταξύ των χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων τα οποία προσέγγισαν το διοικητικό συμβούλιο της SVB UK στη διάρκεια εκείνου του Σαββατοκύριακου. Τελικά, στο “Μεγάλο Νησί”, η βρετανική HSBC εξαγόρασε το βρετανικό κλάδο της Silicon Valley Bank έναντι 1 λίρας.
Η Τεχνητή Νοημοσύνη σε ρόλο δημοσιογράφου και φωτορεπόρτερ
Η γενετική τεχνολογία ΤΝ έχει εξελιχθεί αρκετά, καθιστώντας πλεόν πιο προσιτή και εύκολη στη χρήση συγκριτικά με τους υπόλοιπους τομείς που δραστηριοποιείται. Συστήματα τεχνητής νοημοσύνης όπως το DALL-E, το Midjourney και το Stable Diffusion έχουν κατακλύσει το διαδίκτυο, δημιουργώντας άμεσα εικόνες με προτροπή κειμένου με βάση την εκπαίδευσή τους σε μεγάλο όγκο δεδομένων. Δυστυχώς, και πέρα από το αμιγώς δημιουργικό κομμάτι που κινείται γύρω και μέσα στα όρια της γραφιστικής τέχνης, αυτά τα εργαλεία χρησιμοποιούνται αποτελεσματικά και για τη δημιουργία ψευδών ειδήσεων (fake news), παρουσιάζοντας ψεύτικες σκηνές πολέμου, για παράδειγμα μεταξύ Ισραήλ και Χαμάς, που πωλούνται στην Adobe Stock. Παρά την προσπάθεια της Adobe να επισημαίνει τις εικόνες που προέρχονται από ΤΝ, πολλές δεν φέρουν τη σχετική ένδειξη. Αυτή η έλλειψη ελέγχου από έναν τεχνολογικό κολοσσό αναδεικνύει τον κίνδυνο και την ηθική αμφισβήτηση που σχετίζεται με τη διάδοση παραπληροφόρησης, ειδικά όταν οποιοσδήποτε έχει πρόσβαση σε αυτές τις τεχνολογίες.
Παράλληλα, η Google εκπαιδεύει τη νέα γενιά δημοσιογράφων-chatbot και φέρεται να έχει ήδη παρουσιάσει το νέο της εργαλείο τεχνητής νοημοσύνης σε ειδησεογραφικούς οργανισμούς όπως η Washington Post, η News Corp και στους New York Times. Επί του παρόντος, ο “δημοσιογράφος” της Google αναπτύσσεται με τον τίτλο εργασίας “Genesis” και το δημοσιογραφικό ρομπότ της Google υποτίθεται ότι μπορεί να παράγει ειδησεογραφικά κείμενα όταν του παρέχονται λεπτομέρειες για γεγονότα. Σύμφωνα με τις ανώνυμες πηγές των Times, το Genesis προορίζεται να λειτουργήσει ως προσωπικός βοηθός (personal assistant) των δημοσιογράφων. Ωστόσο, όπως αποδείχθηκε και με το Buzzfeed News, είναι πολύ πιθανό τα αφεντικά κάποιων Μέσων να αντιμετωπίζουν μια τετοια τεχνολογία λιγότερο ως εργαλείο για τους δημοσιογράφους τους και περισσότερο ως την ιδανική αφορμή για την αντικατάστασή τους.
Η νίκη του Καναδά επί της Google και η άρνηση της Meta
Η δημοσιογραφία έξω από τις ψηφιακές πλατφόρμες θα μπορούσε να ζήσει μια καθολική αναγέννηση, αλλά δεν είναι εύκολο να ξεφορτωθούμε τους δεσμοφύλακες της πληροφορίας. Έτσι, με την πάροδο του χρόνου, καταλήξαμε στο εξής: ό,τι δεν υπάρχει στο Google Search είναι σαν να μην έχει γραφτεί/ειπωθεί ποτέ. Η καναδική κυβέρνηση λαμβάνοντας υπόψην της την σχετική προσέγγιση αλλά και υπολογίζοντας πως οι Big Tech εταιρείες, όπως η Google και η Meta, αυξάνουν τα κέρδη τους από το περιεχόμενο που τους “χαρίζουν” οι ειδησεογραφικοί οργανισμοί, αποφάσισε να αλλάξει το τοπιό μέσα από το νομοθεσία C-18. Τελικά, μετά από μια διαμάχη μηνών, η Google συμφώνησε να καταβάλει στις καναδικές επιχειρήσεις ειδήσεων 100 εκατομμύρια δολάρια ετησίως για να συμμορφωθεί με τον νόμο περί διαδικτυακών ειδήσεων της χώρας, παρά το γεγονός ότι προηγουμένως είχε δηλώσει ότι θα αφαιρούσε τους συνδέσμους (links) καναδικών ειδήσεων από την αναζήτηση αντί να καταβάλει τις απαιτούμενες πληρωμές. Η Google και οι κυβερνητικοί αξιωματούχοι κατέληξαν σε μια συμφωνία που επιτρέπει στη Google να διαπραγματευτεί με μία μόνο ειδησεογραφική συλλογικότητα και να μειώσει τη συνολική οικονομική της υποχρέωση. Εν τω μεταξύ, η ιδιοκτήτρια του Facebook, Meta, παραμένει σταθερή στην αντίθεσή της στις πληρωμές. Αν τα M.M.E. μπορούσαν να αποχωρήσουν από τις πλατφόρμες, έστω για να απαιτήσουν μερίδιο στα κέρδη όπως στον Κανάδα, ίσως το τοπίο να ξεκαθάριζε σταδιακά και ο καθένας να είχε όντως το αναγνωστικό κοινό που του αξίζει, αφού κανένας πια δε θα είναι δέσμιος κάποιου αλγόριθμου.
