Ο Geoffrey Hinton είναι πρωτοπόρος στον τομέα της τεχνητής νοημοσύνης -σε αρκετές περιπτώσεις τον αποκαλούν ως «νονό της ΤΝ». Ο Hinton και δύο από τους μεταπτυχιακούς φοιτητές του στο Πανεπιστήμιο του Τορόντο, οι Alex Krizhevsky και Ilya Sutskever, ανέπτυξαν το 2012 μια τεχνολογία που δημιούργησε το εννοιολογικό υπόβαθρο για τα συστήματα τεχνητής νοημοσύνης που οι μεγάλες εταιρείες της τεχνολογικής βιομηχανίας θεωρούν ότι θα είναι ζωτικής σημασίας για το μέλλον τους.
Ωστόσο, ο Geoffrey Hinton παραιτήθηκε από τη θέση του στη Google, όπου εργαζόταν για πάνω από μια δεκαετία και έγινε μια από τις πιο αναγνωρίσιμες προσωπικότητες στον κλάδο, προκειμένου να μιλήσει δημόσια κατά των κινδύνων της τεχνητής νοημοσύνης.
Σύμφωνα με άρθρο των New York Times που δημοσιεύθηκε τη Δευτέρα, ο Hinton, όπως και πολλοί άλλοι, ανησυχεί για τις επιπτώσεις της τεχνητής νοημοσύνης και τώρα που είναι «εκτός» εξέφρασε τους προβληματισμούς του για τον αρνητικό αντίκτυπο της ΤΝ στις ζωές μας, όσον αφορά την παραπληροφόρηση και τις θέσεις εργασίας.
«Παρηγορώ τον εαυτό μου με τη συνήθη δικαιολογία: Αν δεν το είχα κάνει εγώ, κάποιος άλλος θα το είχε κάνει», είπε ο Hinton την περασμένη εβδομάδα κατά την διάρκεια ενός δείπνου στο σπίτι του στο Τορόντο, που βρίσκεται σε μικρή απόσταση από το σημείο όπου ο ίδιος και οι φοιτητές του πέτυχαν το επίτευγμά τους στα πλαίσια του ετήσιου ImageNet challenge.
Ο Hinton έθεσε την ανησυχία ότι οι περισσότεροι άνθρωποι μπορεί να μην είναι σε θέση να διακρίνουν την διαφορά μεταξύ γνήσιων και παραγόμενων από την τεχνητή νοημοσύνη φωτογραφιών, ταινιών και κειμένων και ότι η ΤΝ μπορεί επίσης να οδηγήσει σε αναδιαμόρφωση των επαγγελμάτων με απολύσεις σε διάφορους κλάδους.
«Δεν πιστεύαν πολλοί στην ιδέα ότι αυτό το πράγμα [σ.σ. η τεχνητή νοημοσύνη] θα μπορούσε πραγματικά να γίνει πιο έξυπνο από τον άνθρωπο», εξήγησε ο Hinton. «Ωστόσο, αρκετοί ήταν αυτοί που πίστευαν ότι κάτι τέτοιο ήταν πολύ πιθανό να συμβεί. Και εγώ πίστευα ότι ήταν μια μεγάλη πιθανότητα. Υπέθεσα ότι θα χρειαζόταν 30 έως 50 χρόνια ή ενδεχομένως και περισσότερο. Προφανώς, δεν το πιστεύω πλέον αυτό».
Ο Hinton πιστεύει ότι, αν η τεχνητή νοημοσύνη συνεχίσει την τρέχουσα ανοδική πορεία της, θα γράψει κάποια στιγμή τον δικό της κώδικα και θα ανεξαρτητοποιηθεί από τον άνθρωπο (χρήστη). Κάτι που, ίσως, δεν απέχει και πολύ από την πραγματικότητα μιας που η ΤΝ έχει «απελευθερωθεί», δεν υπάρχει τρόπος να την ελέγξουμε ή να τη ρυθμίσουμε πραγματικά. Ενώ οι εταιρείες μπορεί να συμφωνήσουν σε κάποιους όρους για την χρήση της, οι χώρες μπορεί να συνεχίσουν να αναπτύσσουν μυστικά artificial intelligence τεχνολογία, μη θέλοντας να παραχωρήσουν οποιοδήποτε τεχνολογικό έδαφος έχουν ήδη κατακτήσει.
Ο Hinton και δύο φοιτητές του δημιούργησαν ένα νευρωνικό δίκτυο [σ.σ. πρόκειται για ένα αφηρημένο αλγοριθμικό κατασκεύασμα το οποίο εμπίπτει στον τομέα της υπολογιστικής νοημοσύνης], το οποίο είναι ένα μαθηματικό σύστημα που μπορεί να αποκτήσει νέες ικανότητες αξιολογώντας ένα υπάρχον σύνολο δεδομένων και μπορεί να εκπαιδευτεί να αναγνωρίζει στοιχεία σε φωτογραφίες, βίντεο, κείμενο και ήχο. Η Google τότε έδωσε 44 εκατομμύρια δολάρια για την αγορά της νεοσύστατης επιχείρησης του Hinton, την DNN-research, σε μία ιστορική διαδικασία εξαγοράς με αντίπαλο την Microsoft.
Αν και η έννοια του νευρωνικού δικτύου χρονολογείται από τη δεκαετία του 1950, οι πρώτοι πρωτοπόροι του δεν κατάφεραν ποτέ να το κάνουν να λειτουργήσει τόσο αποτελεσματικά όσο ήλπιζαν. Οι περισσότεροι ακαδημαϊκοί είχαν εγκαταλείψει την ιδέα μέχρι την αλλαγή του 2000, θεωρώντας την ως «τεχνικό αδιέξοδο» και προβληματισμένοι από τον 50ετή μύθο ότι αυτά τα μαθηματικά συστήματα έμοιαζαν, κατά κάποιο τρόπο, με τον ανθρώπινο εγκέφαλο. Όσοι συνέχιζαν να εξερευνούν την τεχνολογία, συχνά τη μετονόμαζαν όταν υπέβαλλαν ερευνητικές εργασίες σε επιστημονικά περιοδικά, αντικαθιστώντας τον όρο «νευρωνικό δίκτυο» με κάποιον άλλο που ήταν λιγότερο πιθανό να λοιδορηθεί από τους συναδέλφους τους.
Ο Hinton συνέχισε να είναι ένας από τους λίγους ανθρώπους που πίστευαν ότι τελικά τα νευρωνικά δίκτυα θα ανταποκρινόταν στις θεωρητικές δυνατότητές τους, παράγοντας μηχανές που θα μπορούσαν όχι μόνο να αναγνωρίζουν αντικείμενα αλλά και προφορικές λέξεις, να κατανοούν τη φυσική γλώσσα, να συνομιλούν και ίσως ακόμη και να βρίσκουν λύσεις σε ζητήματα που οι άνθρωποι δεν μπορούσαν να βρουν μόνοι τους, ανοίγοντας νέους και πιο ριζοσπαστικούς δρόμους για τη διερεύνηση των μυστηρίων της βιολογίας, της ιατρικής, της γεωλογίας και άλλων επιστημών.
Ακόμη και το πανεπιστημιακό ίδρυμα στο οποίο εργαζόταν, αυτό του Τορόντο, αρνιόταν σταθερά να προσλάβει άλλον καθηγητή για να τον πλαισιώσει σε αυτή την παρατεταμένη και δύσκολη μάχη για τη δημιουργία υπολογιστών που θα μπορούσαν να μάθουν από μόνοι τους. «Ένας τρελός που δούλευε πάνω σε αυτό ήταν αρκετός», είχε φανταστεί ο Hinton ότι σκεφτόντουσαν. Αλλά με μια εννιασέλιδη εργασία, που ο Hinton και οι φοιτητές του παρουσίασαν το φθινόπωρο του 2012, στην οποία περιέγραφαν λεπτομερώς την ανακάλυψή τους, ανακοίνωσαν στον κόσμο ότι τα νευρωνικά δίκτυα ήταν όντως τόσο ισχυρά όσο ο Hinton υποστήριζε εδώ και καιρό ότι θα μπορούσαν να είναι.
«Ο Geoff έχει κάνει θεμελιώδεις ανακαλύψεις στην Τεχνητή Νοημοσύνη και εκτιμούμε τη δεκαετή συνεισφορά του στην Google», δήλωσε ο Jeff Dean, κορυφαίος επιστήμονας της Google, σε δήλωσή του στο CNET. «Απόλαυσα πολύ τις πολυάριθμες συζητήσεις μας όλα αυτά τα χρόνια». Ο Dean συνέχισε υποστηρίζοντας ότι η Google ήταν ένας από τους πρώτους οργανισμούς που δημοσίευσε Αρχές Τεχνητής Νοημοσύνης και ότι η εταιρεία «μαθαίνει συνεχώς για να κατανοεί τους αναδυόμενους κινδύνους, ενώ παράλληλα καινοτομεί με τόλμη».
Τα chatbots τεχνητής νοημοσύνης, όπως το ChatGPT, ξεκίνησαν να πρωταγωνιστούν στις τεχνολογικές εξελίξεις στα τέλη του περασμένου έτους έχουν την δυνατότητα να απαντούν σχεδόν σε κάθε ερώτημα με απαντήσεις που μοιάζουν αρκετά πως δίνονται από άνθρωπο. Από τη συγγραφή ποιημάτων έως τη δημιουργία βιογραφικών σημειωμάτων, από τα δικηγορικά γραφεία μέχρι τα αρχιτεκτονικά, η γεννητική ΤΝ παρέχει στους χρήστες της μοναδικές και δημιουργικές απαντήσεις, σε αντίθεση με τα τυπικά αποτελέσματα των μηχανών αναζήτησης, όπως το Google Search. Για να το πετύχει αυτό η τεχνητή νοημοσύνη, «κοσκινίζει» τεράστιες βάσεις δεδομένων και αφού συγκεντρώσει τα απαραίτητα στοιχεία, συνθέτει φράσεις που βγάζουν κάποιο νόημα για να τις παρουσιάσει στον χρήστη.
Μετά την παρουσίαση του ChatGPT, πολλές επιχειρήσεις έσπευσαν να επενδύσουν σε αυτόν τον τομέα και να ενσωματώσουν την ΤΝ στα προϊόντα και στις υπηρεσίες τους. Το Bing της Microsoft προσπάθησε να ενσωματώσει την ίδια τεχνολογία που τροφοδοτεί την «μηχανή» του ChatGPT. Η τεχνητή νοημοσύνη χρησιμοποιείται επίσης από εφαρμογές όπως το Photoshop, το Grammarly και το WhatsApp. Σε απάντηση προς τους ανταγωνιστές της, η Google λάνσαρε το Bard, ένα chatbot με τεχνητή νοημοσύνη, το οποίο δεν είχε την αναμενόμενη κατάληξη. Το Bard δεν σημείωσε καλές επιδόσεις σε σύγκριση με το Bing και το ChatGPT, παρά το γεγονός ότι η Google φέρεται να αναπτύσσει παράλληλα μια μηχανή αναζήτησης με τεχνητή νοημοσύνη. Στο “Google I/O”, το συνέδριο προγραμματιστών που διοργανώνεται από την Google στο Mountain View της Καλιφόρνια, που θα διεξαχθεί στις 10 Μαΐου, η ΤΝ είναι πιθανό να αποτελέσει σημαντικό θέμα γιατί αν ο «γίγαντας» της Silicon Valley δεν εξασφαλίσει μια ισχυρή θέση στην σχετική βιομηχανία, κινδυνεύει να μείνει πίσω από τις εξελίξεις. Παράλληλα η Microsoft δημοσίευσε τη Δευτέρα μια ανακοίνωση σχετικά με την εφαρμογή πολιτικών σε ολόκληρο τον οργανισμό για την επένδυση χρημάτων σε μια ευρεία «δεξαμενή ταλέντων» για την υποστήριξη της ανάπτυξης στον τομέα της τεχνητής νοημοσύνης, στο πλαίσιο των προσπαθειών της να εγγυηθεί την «ηθική χρήση» της.
Αν και λίγο κοινότυπο ως φράση παραμένει μια πραγματικότητα, πως το επόμενο διάστημα η τεχνητή νοημοσύνη θα μας απασχολήσει αρκετά και πολύ περισσότερο από οποιαδήποτε άλλη τεχνολογική εξέλιξη ή ανάκαλυψη έχει παρουσιαστεί ως τώρα. Περιπτώσεις ανθρώπων, όπως αυτή του «νονού της ΤΝ», και οι απόψεις τους γύρω απ’ αυτό το θέμα θα αποτελούν σημεία αναφοράς στο μέλλον, όταν θα ανατρέχουμε στο παρελθόν για να βρούμε στοιχεία που υπογράμμιζαν την ανθρώπινη δυστοπία στο ψηφιακό περιβάλλον.
Ο Geoffrey Hinton είναι πρωτοπόρος στον τομέα της τεχνητής νοημοσύνης -σε αρκετές περιπτώσεις τον αποκαλούν ως «νονό της ΤΝ». Ο Hinton και δύο από τους μεταπτυχιακούς φοιτητές του στο Πανεπιστήμιο του Τορόντο, οι Alex Krizhevsky και Ilya Sutskever, ανέπτυξαν το 2012 μια τεχνολογία που δημιούργησε το εννοιολογικό υπόβαθρο για τα συστήματα τεχνητής νοημοσύνης που οι μεγάλες εταιρείες της τεχνολογικής βιομηχανίας θεωρούν ότι θα είναι ζωτικής σημασίας για το μέλλον τους.
Ωστόσο, ο Geoffrey Hinton παραιτήθηκε από τη θέση του στη Google, όπου εργαζόταν για πάνω από μια δεκαετία και έγινε μια από τις πιο αναγνωρίσιμες προσωπικότητες στον κλάδο, προκειμένου να μιλήσει δημόσια κατά των κινδύνων της τεχνητής νοημοσύνης.
Σύμφωνα με άρθρο των New York Times που δημοσιεύθηκε τη Δευτέρα, ο Hinton, όπως και πολλοί άλλοι, ανησυχεί για τις επιπτώσεις της τεχνητής νοημοσύνης και τώρα που είναι «εκτός» εξέφρασε τους προβληματισμούς του για τον αρνητικό αντίκτυπο της ΤΝ στις ζωές μας, όσον αφορά την παραπληροφόρηση και τις θέσεις εργασίας.
«Παρηγορώ τον εαυτό μου με τη συνήθη δικαιολογία: Αν δεν το είχα κάνει εγώ, κάποιος άλλος θα το είχε κάνει», είπε ο Hinton την περασμένη εβδομάδα κατά την διάρκεια ενός δείπνου στο σπίτι του στο Τορόντο, που βρίσκεται σε μικρή απόσταση από το σημείο όπου ο ίδιος και οι φοιτητές του πέτυχαν το επίτευγμά τους στα πλαίσια του ετήσιου ImageNet challenge.
Ο Hinton έθεσε την ανησυχία ότι οι περισσότεροι άνθρωποι μπορεί να μην είναι σε θέση να διακρίνουν την διαφορά μεταξύ γνήσιων και παραγόμενων από την τεχνητή νοημοσύνη φωτογραφιών, ταινιών και κειμένων και ότι η ΤΝ μπορεί επίσης να οδηγήσει σε αναδιαμόρφωση των επαγγελμάτων με απολύσεις σε διάφορους κλάδους.
«Δεν πιστεύαν πολλοί στην ιδέα ότι αυτό το πράγμα [σ.σ. η τεχνητή νοημοσύνη] θα μπορούσε πραγματικά να γίνει πιο έξυπνο από τον άνθρωπο», εξήγησε ο Hinton. «Ωστόσο, αρκετοί ήταν αυτοί που πίστευαν ότι κάτι τέτοιο ήταν πολύ πιθανό να συμβεί. Και εγώ πίστευα ότι ήταν μια μεγάλη πιθανότητα. Υπέθεσα ότι θα χρειαζόταν 30 έως 50 χρόνια ή ενδεχομένως και περισσότερο. Προφανώς, δεν το πιστεύω πλέον αυτό».
Ο Hinton πιστεύει ότι, αν η τεχνητή νοημοσύνη συνεχίσει την τρέχουσα ανοδική πορεία της, θα γράψει κάποια στιγμή τον δικό της κώδικα και θα ανεξαρτητοποιηθεί από τον άνθρωπο (χρήστη). Κάτι που, ίσως, δεν απέχει και πολύ από την πραγματικότητα μιας που η ΤΝ έχει «απελευθερωθεί», δεν υπάρχει τρόπος να την ελέγξουμε ή να τη ρυθμίσουμε πραγματικά. Ενώ οι εταιρείες μπορεί να συμφωνήσουν σε κάποιους όρους για την χρήση της, οι χώρες μπορεί να συνεχίσουν να αναπτύσσουν μυστικά artificial intelligence τεχνολογία, μη θέλοντας να παραχωρήσουν οποιοδήποτε τεχνολογικό έδαφος έχουν ήδη κατακτήσει.
Ο Hinton και δύο φοιτητές του δημιούργησαν ένα νευρωνικό δίκτυο [σ.σ. πρόκειται για ένα αφηρημένο αλγοριθμικό κατασκεύασμα το οποίο εμπίπτει στον τομέα της υπολογιστικής νοημοσύνης], το οποίο είναι ένα μαθηματικό σύστημα που μπορεί να αποκτήσει νέες ικανότητες αξιολογώντας ένα υπάρχον σύνολο δεδομένων και μπορεί να εκπαιδευτεί να αναγνωρίζει στοιχεία σε φωτογραφίες, βίντεο, κείμενο και ήχο. Η Google τότε έδωσε 44 εκατομμύρια δολάρια για την αγορά της νεοσύστατης επιχείρησης του Hinton, την DNN-research, σε μία ιστορική διαδικασία εξαγοράς με αντίπαλο την Microsoft.
Αν και η έννοια του νευρωνικού δικτύου χρονολογείται από τη δεκαετία του 1950, οι πρώτοι πρωτοπόροι του δεν κατάφεραν ποτέ να το κάνουν να λειτουργήσει τόσο αποτελεσματικά όσο ήλπιζαν. Οι περισσότεροι ακαδημαϊκοί είχαν εγκαταλείψει την ιδέα μέχρι την αλλαγή του 2000, θεωρώντας την ως «τεχνικό αδιέξοδο» και προβληματισμένοι από τον 50ετή μύθο ότι αυτά τα μαθηματικά συστήματα έμοιαζαν, κατά κάποιο τρόπο, με τον ανθρώπινο εγκέφαλο. Όσοι συνέχιζαν να εξερευνούν την τεχνολογία, συχνά τη μετονόμαζαν όταν υπέβαλλαν ερευνητικές εργασίες σε επιστημονικά περιοδικά, αντικαθιστώντας τον όρο «νευρωνικό δίκτυο» με κάποιον άλλο που ήταν λιγότερο πιθανό να λοιδορηθεί από τους συναδέλφους τους.
Ο Hinton συνέχισε να είναι ένας από τους λίγους ανθρώπους που πίστευαν ότι τελικά τα νευρωνικά δίκτυα θα ανταποκρινόταν στις θεωρητικές δυνατότητές τους, παράγοντας μηχανές που θα μπορούσαν όχι μόνο να αναγνωρίζουν αντικείμενα αλλά και προφορικές λέξεις, να κατανοούν τη φυσική γλώσσα, να συνομιλούν και ίσως ακόμη και να βρίσκουν λύσεις σε ζητήματα που οι άνθρωποι δεν μπορούσαν να βρουν μόνοι τους, ανοίγοντας νέους και πιο ριζοσπαστικούς δρόμους για τη διερεύνηση των μυστηρίων της βιολογίας, της ιατρικής, της γεωλογίας και άλλων επιστημών.
Ακόμη και το πανεπιστημιακό ίδρυμα στο οποίο εργαζόταν, αυτό του Τορόντο, αρνιόταν σταθερά να προσλάβει άλλον καθηγητή για να τον πλαισιώσει σε αυτή την παρατεταμένη και δύσκολη μάχη για τη δημιουργία υπολογιστών που θα μπορούσαν να μάθουν από μόνοι τους. «Ένας τρελός που δούλευε πάνω σε αυτό ήταν αρκετός», είχε φανταστεί ο Hinton ότι σκεφτόντουσαν. Αλλά με μια εννιασέλιδη εργασία, που ο Hinton και οι φοιτητές του παρουσίασαν το φθινόπωρο του 2012, στην οποία περιέγραφαν λεπτομερώς την ανακάλυψή τους, ανακοίνωσαν στον κόσμο ότι τα νευρωνικά δίκτυα ήταν όντως τόσο ισχυρά όσο ο Hinton υποστήριζε εδώ και καιρό ότι θα μπορούσαν να είναι.
«Ο Geoff έχει κάνει θεμελιώδεις ανακαλύψεις στην Τεχνητή Νοημοσύνη και εκτιμούμε τη δεκαετή συνεισφορά του στην Google», δήλωσε ο Jeff Dean, κορυφαίος επιστήμονας της Google, σε δήλωσή του στο CNET. «Απόλαυσα πολύ τις πολυάριθμες συζητήσεις μας όλα αυτά τα χρόνια». Ο Dean συνέχισε υποστηρίζοντας ότι η Google ήταν ένας από τους πρώτους οργανισμούς που δημοσίευσε Αρχές Τεχνητής Νοημοσύνης και ότι η εταιρεία «μαθαίνει συνεχώς για να κατανοεί τους αναδυόμενους κινδύνους, ενώ παράλληλα καινοτομεί με τόλμη».
Τα chatbots τεχνητής νοημοσύνης, όπως το ChatGPT, ξεκίνησαν να πρωταγωνιστούν στις τεχνολογικές εξελίξεις στα τέλη του περασμένου έτους έχουν την δυνατότητα να απαντούν σχεδόν σε κάθε ερώτημα με απαντήσεις που μοιάζουν αρκετά πως δίνονται από άνθρωπο. Από τη συγγραφή ποιημάτων έως τη δημιουργία βιογραφικών σημειωμάτων, από τα δικηγορικά γραφεία μέχρι τα αρχιτεκτονικά, η γεννητική ΤΝ παρέχει στους χρήστες της μοναδικές και δημιουργικές απαντήσεις, σε αντίθεση με τα τυπικά αποτελέσματα των μηχανών αναζήτησης, όπως το Google Search. Για να το πετύχει αυτό η τεχνητή νοημοσύνη, «κοσκινίζει» τεράστιες βάσεις δεδομένων και αφού συγκεντρώσει τα απαραίτητα στοιχεία, συνθέτει φράσεις που βγάζουν κάποιο νόημα για να τις παρουσιάσει στον χρήστη.
Μετά την παρουσίαση του ChatGPT, πολλές επιχειρήσεις έσπευσαν να επενδύσουν σε αυτόν τον τομέα και να ενσωματώσουν την ΤΝ στα προϊόντα και στις υπηρεσίες τους. Το Bing της Microsoft προσπάθησε να ενσωματώσει την ίδια τεχνολογία που τροφοδοτεί την «μηχανή» του ChatGPT. Η τεχνητή νοημοσύνη χρησιμοποιείται επίσης από εφαρμογές όπως το Photoshop, το Grammarly και το WhatsApp. Σε απάντηση προς τους ανταγωνιστές της, η Google λάνσαρε το Bard, ένα chatbot με τεχνητή νοημοσύνη, το οποίο δεν είχε την αναμενόμενη κατάληξη. Το Bard δεν σημείωσε καλές επιδόσεις σε σύγκριση με το Bing και το ChatGPT, παρά το γεγονός ότι η Google φέρεται να αναπτύσσει παράλληλα μια μηχανή αναζήτησης με τεχνητή νοημοσύνη. Στο “Google I/O”, το συνέδριο προγραμματιστών που διοργανώνεται από την Google στο Mountain View της Καλιφόρνια, που θα διεξαχθεί στις 10 Μαΐου, η ΤΝ είναι πιθανό να αποτελέσει σημαντικό θέμα γιατί αν ο «γίγαντας» της Silicon Valley δεν εξασφαλίσει μια ισχυρή θέση στην σχετική βιομηχανία, κινδυνεύει να μείνει πίσω από τις εξελίξεις. Παράλληλα η Microsoft δημοσίευσε τη Δευτέρα μια ανακοίνωση σχετικά με την εφαρμογή πολιτικών σε ολόκληρο τον οργανισμό για την επένδυση χρημάτων σε μια ευρεία «δεξαμενή ταλέντων» για την υποστήριξη της ανάπτυξης στον τομέα της τεχνητής νοημοσύνης, στο πλαίσιο των προσπαθειών της να εγγυηθεί την «ηθική χρήση» της.
Αν και λίγο κοινότυπο ως φράση παραμένει μια πραγματικότητα, πως το επόμενο διάστημα η τεχνητή νοημοσύνη θα μας απασχολήσει αρκετά και πολύ περισσότερο από οποιαδήποτε άλλη τεχνολογική εξέλιξη ή ανάκαλυψη έχει παρουσιαστεί ως τώρα. Περιπτώσεις ανθρώπων, όπως αυτή του «νονού της ΤΝ», και οι απόψεις τους γύρω απ’ αυτό το θέμα θα αποτελούν σημεία αναφοράς στο μέλλον, όταν θα ανατρέχουμε στο παρελθόν για να βρούμε στοιχεία που υπογράμμιζαν την ανθρώπινη δυστοπία στο ψηφιακό περιβάλλον.
