Η τεχνητή νοημοσύνη αποτελεί μία επανάσταση της τεχνολογίας και αναμένεται να παίξει καθοριστικό ρόλο στην εξέλιξη της επιστήμης και της ανθρωπότητας. Χιλιάδες άρθρα και αναλύσεις έχουν γραφτεί για τις δυνατότητες της μηχανικής μάθησης και των αλγορίθμων της, αλλά και για τις ανησυχίες σχετικά με την απειλή που αυτές οι τεχνολογικές καινοτομίες μπορεί να αποτελούν για την ανθρωπότητα.
Ο διαπρεπής γλωσσολόγος και πολιτικός ακτιβιστής Noam Chomsky σε ένα άρθρο για τους New York Times έγραψε για αυτές τις ανησυχίες και απ’ ότι φαίνεται έχει κουραστεί από την γκρίνια όλων για την τεχνητή νοημοσύνη όπως έχει σήμερα.
Παρόλο που η τρέχουσα πληθώρα chatbots AI, όπως το ChatGPT του OpenAI και το Bing AI της Microsoft, «χαιρετίστηκαν ως οι πρώτες αναλαμπές στον ορίζοντα της τεχνητής γενικής νοημοσύνης» — δεν έχουμε φτάσει ακόμα στο σημείο στο ποια τεχνητή νοημοσύνη είναι σε θέση να σκέφτεται και να ενεργεί με τρόπους ανώτερους από τον ανθρώπινο νου.
Αυτή η στιγμή των προφητειών που τα μηχανικά μυαλά θα ξεπεράσουν τους ανθρώπινους εγκεφάλους όχι μόνο ποσοτικά ως προς την ταχύτητα επεξεργασίας και το μέγεθος μνήμης αλλά και ποιοτικά όσον αφορά την πνευματική διορατικότητα, την καλλιτεχνική δημιουργικότητα και κάθε άλλη ξεχωριστή ανθρώπινη ικανότητα, δεν φαίνεται να υλοποιείται με το επίπεδο της μηχανικής μάθησης που έχουμε σήμερα.
«Αυτή η μέρα μπορεί να έρθει, αλλά η αυγή της δεν έχει ακόμη ξημερώσει, αντίθετα με ό,τι μπορεί να διαβαστεί σε υπερβολικούς τίτλους και σε αντίθεση με τις αλόγιστες επενδύσεις που κάνουν κάποιοι», αναφέρει ο σπουδαιότερος γλψσσολόγους του 20ου αιώνα του Ινστιτούτου Τεχνολογίας της Μασαχουσέτης.
«Όσο χρήσιμα κι αν είναι αυτά τα προγράμματα σε ορισμένους στενούς τομείς», σημειώνει ο Chomsky, δεν υπάρχει περίπτωση η μηχανική μάθηση όπως είναι σήμερα να ανταγωνιστεί το ανθρώπινο μυαλό. «Μπορεί να είναι χρήσιμα στον προγραμματισμό υπολογιστών, για παράδειγμα, ή στη δημιουργία ομοιοκαταληξιών, ωστόσο, γνωρίζουμε από την επιστήμη της γλωσσολογίας και τη γνωσιολογία ότι διαφέρουν βαθιά από το πώς οι άνθρωποι σκέφτονται και χρησιμοποιούν τη γλώσσα. Αυτές οι διαφορές θέτουν σημαντικούς περιορισμούς στο τι μπορούν να κάνουν αυτά τα προγράμματα, και γι’ αυτό χαρακτηρίζονται από ελαττώματα που δεν μπορούν να εξαλειφθούν».
«Ο ανθρώπινος νους δεν είναι, όπως το ChatGPT και τα παρόμοια του, μια βαρετή στατιστική μηχανή για αντιστοίχιση μοτίβων, που συλλέγει εκατοντάδες terabyte δεδομένων και προεκθέτει την πιο πιθανή απάντηση συνομιλίας ή την πιο πιθανή απάντηση σε μια επιστημονική ερώτηση», εξηγεί ο Chomsky. «Αντίθετα, το ανθρώπινο μυαλό είναι ένα εκπληκτικά αποτελεσματικό και ακόμη κομψό σύστημα που λειτουργεί με μικρές ποσότητες πληροφοριών· δεν επιδιώκει να συμπεράνει ωμούς συσχετισμούς μεταξύ των σημείων δεδομένων αλλά να δημιουργεί εξηγήσεις».
Αν και τα επί του παρόντος διαθέσιμα chatbot AI μπορεί να φαίνεται ότι μιμούνται την ανθρώπινη δημιουργικότητα και εφευρετικότητα, το κάνουν μόνο με βάση στατιστικές πιθανότητες, και όχι ως αποτέλεσμα του είδους της βαθύτερης γνώσης και κατανόησης που διαψεύδει όλες τις ανθρώπινες διαδικασίες σκέψης και ως εκ τούτου «κολλάνε σε μια προανθρώπινη ή μη-ανθρώπινη φάση της γνωστικής εξέλιξης», υποστήριξε ο Chomsky.
«Η αληθινή νοημοσύνη είναι επίσης ικανή για ηθική σκέψη που περιορίζει την κατά τα άλλα απεριόριστη δημιουργικότητα του μυαλού μας με ένα σύνολο ηθικών αρχών που καθορίζουν τι πρέπει και τι δεν πρέπει να υπάρχει (και φυσικά υποβάλλοντας αυτές τις αρχές σε δημιουργική κριτική). Για να είναι χρήσιμο, το ChatGPT πρέπει να εξουσιοδοτηθεί να παράγει αποτελέσματα με νέο τρόπο. Για να είναι αποδεκτό από τους περισσότερους χρήστες του, πρέπει να αποφεύγει ηθικά απαράδεκτο περιεχόμενο».
«Ενώ οι άνθρωποι είναι περιορισμένοι στα είδη των εξηγήσεων που μπορούμε να υποθέσουμε ορθολογικά, τα συστήματα μηχανικής μάθησης μπορούν να μάθουν και ότι η γη είναι επίπεδη και ότι η γη είναι στρογγυλή», σημειώνει ο Chomsky. «Ανταλλάσσουν απλώς πιθανότητες που αλλάζουν με την πάροδο του χρόνου».
«Για αυτόν τον λόγο», κατέληξε, «οι προβλέψεις των συστημάτων μηχανικής μάθησης θα είναι πάντα επιφανειακές και αμφίβολες».
Δεδομένης της ηθικής, της ψεύτικης επιστήμης και της γλωσσικής ανικανότητας αυτών των συστημάτων, δεν μπορούμε παρά να γελάσουμε ή να κλάψουμε με τη δημοτικότητά τους
Η τεχνητή νοημοσύνη αποτελεί μία επανάσταση της τεχνολογίας και αναμένεται να παίξει καθοριστικό ρόλο στην εξέλιξη της επιστήμης και της ανθρωπότητας. Χιλιάδες άρθρα και αναλύσεις έχουν γραφτεί για τις δυνατότητες της μηχανικής μάθησης και των αλγορίθμων της, αλλά και για τις ανησυχίες σχετικά με την απειλή που αυτές οι τεχνολογικές καινοτομίες μπορεί να αποτελούν για την ανθρωπότητα.
Ο διαπρεπής γλωσσολόγος και πολιτικός ακτιβιστής Noam Chomsky σε ένα άρθρο για τους New York Times έγραψε για αυτές τις ανησυχίες και απ’ ότι φαίνεται έχει κουραστεί από την γκρίνια όλων για την τεχνητή νοημοσύνη όπως έχει σήμερα.
Παρόλο που η τρέχουσα πληθώρα chatbots AI, όπως το ChatGPT του OpenAI και το Bing AI της Microsoft, «χαιρετίστηκαν ως οι πρώτες αναλαμπές στον ορίζοντα της τεχνητής γενικής νοημοσύνης» — δεν έχουμε φτάσει ακόμα στο σημείο στο ποια τεχνητή νοημοσύνη είναι σε θέση να σκέφτεται και να ενεργεί με τρόπους ανώτερους από τον ανθρώπινο νου.
Αυτή η στιγμή των προφητειών που τα μηχανικά μυαλά θα ξεπεράσουν τους ανθρώπινους εγκεφάλους όχι μόνο ποσοτικά ως προς την ταχύτητα επεξεργασίας και το μέγεθος μνήμης αλλά και ποιοτικά όσον αφορά την πνευματική διορατικότητα, την καλλιτεχνική δημιουργικότητα και κάθε άλλη ξεχωριστή ανθρώπινη ικανότητα, δεν φαίνεται να υλοποιείται με το επίπεδο της μηχανικής μάθησης που έχουμε σήμερα.
«Αυτή η μέρα μπορεί να έρθει, αλλά η αυγή της δεν έχει ακόμη ξημερώσει, αντίθετα με ό,τι μπορεί να διαβαστεί σε υπερβολικούς τίτλους και σε αντίθεση με τις αλόγιστες επενδύσεις που κάνουν κάποιοι», αναφέρει ο σπουδαιότερος γλψσσολόγους του 20ου αιώνα του Ινστιτούτου Τεχνολογίας της Μασαχουσέτης.
«Όσο χρήσιμα κι αν είναι αυτά τα προγράμματα σε ορισμένους στενούς τομείς», σημειώνει ο Chomsky, δεν υπάρχει περίπτωση η μηχανική μάθηση όπως είναι σήμερα να ανταγωνιστεί το ανθρώπινο μυαλό. «Μπορεί να είναι χρήσιμα στον προγραμματισμό υπολογιστών, για παράδειγμα, ή στη δημιουργία ομοιοκαταληξιών, ωστόσο, γνωρίζουμε από την επιστήμη της γλωσσολογίας και τη γνωσιολογία ότι διαφέρουν βαθιά από το πώς οι άνθρωποι σκέφτονται και χρησιμοποιούν τη γλώσσα. Αυτές οι διαφορές θέτουν σημαντικούς περιορισμούς στο τι μπορούν να κάνουν αυτά τα προγράμματα, και γι’ αυτό χαρακτηρίζονται από ελαττώματα που δεν μπορούν να εξαλειφθούν».
«Ο ανθρώπινος νους δεν είναι, όπως το ChatGPT και τα παρόμοια του, μια βαρετή στατιστική μηχανή για αντιστοίχιση μοτίβων, που συλλέγει εκατοντάδες terabyte δεδομένων και προεκθέτει την πιο πιθανή απάντηση συνομιλίας ή την πιο πιθανή απάντηση σε μια επιστημονική ερώτηση», εξηγεί ο Chomsky. «Αντίθετα, το ανθρώπινο μυαλό είναι ένα εκπληκτικά αποτελεσματικό και ακόμη κομψό σύστημα που λειτουργεί με μικρές ποσότητες πληροφοριών· δεν επιδιώκει να συμπεράνει ωμούς συσχετισμούς μεταξύ των σημείων δεδομένων αλλά να δημιουργεί εξηγήσεις».
Αν και τα επί του παρόντος διαθέσιμα chatbot AI μπορεί να φαίνεται ότι μιμούνται την ανθρώπινη δημιουργικότητα και εφευρετικότητα, το κάνουν μόνο με βάση στατιστικές πιθανότητες, και όχι ως αποτέλεσμα του είδους της βαθύτερης γνώσης και κατανόησης που διαψεύδει όλες τις ανθρώπινες διαδικασίες σκέψης και ως εκ τούτου «κολλάνε σε μια προανθρώπινη ή μη-ανθρώπινη φάση της γνωστικής εξέλιξης», υποστήριξε ο Chomsky.
«Η αληθινή νοημοσύνη είναι επίσης ικανή για ηθική σκέψη που περιορίζει την κατά τα άλλα απεριόριστη δημιουργικότητα του μυαλού μας με ένα σύνολο ηθικών αρχών που καθορίζουν τι πρέπει και τι δεν πρέπει να υπάρχει (και φυσικά υποβάλλοντας αυτές τις αρχές σε δημιουργική κριτική). Για να είναι χρήσιμο, το ChatGPT πρέπει να εξουσιοδοτηθεί να παράγει αποτελέσματα με νέο τρόπο. Για να είναι αποδεκτό από τους περισσότερους χρήστες του, πρέπει να αποφεύγει ηθικά απαράδεκτο περιεχόμενο».
«Ενώ οι άνθρωποι είναι περιορισμένοι στα είδη των εξηγήσεων που μπορούμε να υποθέσουμε ορθολογικά, τα συστήματα μηχανικής μάθησης μπορούν να μάθουν και ότι η γη είναι επίπεδη και ότι η γη είναι στρογγυλή», σημειώνει ο Chomsky. «Ανταλλάσσουν απλώς πιθανότητες που αλλάζουν με την πάροδο του χρόνου».
«Για αυτόν τον λόγο», κατέληξε, «οι προβλέψεις των συστημάτων μηχανικής μάθησης θα είναι πάντα επιφανειακές και αμφίβολες».
Δεδομένης της ηθικής, της ψεύτικης επιστήμης και της γλωσσικής ανικανότητας αυτών των συστημάτων, δεν μπορούμε παρά να γελάσουμε ή να κλάψουμε με τη δημοτικότητά τους
