24 ώρες το 24ωρο υπάρχει εκεί έξω/μέσα μία κριτική επιτροπή που δεν αφήνει τίποτα από τα λεγόμενα και τις αμαρτωλές (;) πράξεις μας να πέσει κάτω. Τα αρπάζει στον αέρα με ταχύτητες σούπερ ήρωα και πάντα έχει ένα ετοιμοπόλεμο σχόλιο για να πεταχτεί και να φτιάξει ένα υποτιθέμενο ηθικολογικό συμπέρασμα.
Αυτή τη στιγμή, τα κορίτσια γενικά αλλά ειδικά της σκάλας που ξεκινάει από τα 30 και ανεβαίνει, δεν έχουμε περιθώρια για τρελή παρορμητικότητα, λάθη και μεγάλες παύσεις. Κι αυτό το ξέρει καλά ο Γιοακίμ Τρίερ που σκηνοθέτησε τον«Χειρότερο Άνθρωπο Το Κόσμου» («The Worst Person in the World») και σε 12 κεφάλαια, στοίβαξε όσα περνούν εκείνες οι άστατες γυναίκες, που ενώ θέλουμε άλλα πράγματα για τη ζωή μας αλλα πρέπει να τα κλειδώνουμε σε ντουλάπες και συρτάρια για να παίρνουμε τις μεγάλες αποφάσεις που επιβάλλει η κοινωνία. Η πρωταγωνίστρια του, Τζούλια, προσπαθεί να ενηλικιωθεί «σωστά» και συμβιβάζεται με όσα επιβάλλει ο περίγυρος της καπελώνοντας τις δικές της φιλοδοξίες και όση αυτοπεποίηθηση της έχει μείνει. Νιώθει πως πρέπει να απολογείται για τις επιλογές της, οι οποίες αλλάζουν πιο γρήγορα από των υπολοίπων και κρύβεται μέσα σε συγκατοικήσεις με τους συντρόφους της για να ζήσει την καθώς πρέπει βιτρίνα των σύγχρονων ζευγαριών.
Η ταινία του Τρίερ σαν μία χαμένη συγγενής της υπέροχης Frances Ha της Γκρέτα Γκέργουικ και της Phoebe Waller-Bridge, παρατηρεί εύστοχα τι θεωρείται τελικά σωστό και ηθικό στις σχέσεις, στους μεγάλους έρωτες και στις αναγκαστικές υποχωρήσεις που κάνουμε για μέλη της οικογένειας μας που στην ουσία, δεν μας αποδέχτηκαν ποτέ. Χωρίς να είναι διδακτική και με καμία διάθεση να γίνει σύμβολο του φεμινισμού αφορίζοντας οτιδήποτε έχει να κάνει με τον ρόλο του άνδρα, περνάει οποιονδήποτε προβληματισμό, μέσα από τις καταστάσεις που βιώνει η κεντρική ηρωίδα με αβίαστη φυσικότητα και μία κυνική αίσθηση του χιούμορ. Όπως ακριβώς θα έκανε δηλαδή κάποιος φίλος που σε βλέπει να φτάνεις σε ένα τρομακτικό τέλμα νομίζοντας πως δεν έχεις άλλη επιλογή και σου αφήνει ευγενικές υπενθυμίσεις για παυσίπονες αναπνοές.
«Αν κάποιος σας πει πως υπάρχει ένας μόνο τρόπος για να γίνει κάτι, ο δικός του τρόπος δηλαδή, φύγετε όσο πιο μακριά γίνεται από αυτόν. Σωματικά και φιλοσοφικά», είχε πει κάποια στιγμή ο Τζιμ Τζάρμους. Αλλά αλίμονο αν τολμήσουμε να το εφαρμόσουμε σ’ αυτή τη χρονική στιγμή, χωρίς να μας περιμένει στη γωνία η Μεγάλη Κρίση, ακόμα κι αν δεν μας ενδιαφέρει η γνώμη των άλλων. Υπάρχει μια κάπως αστεία λογική πως χρειάζεται πάντα να εκλογικεύουμε οτιδήποτε νιώθουμε όταν πρέπει να κλείσουμε κύκλους για να ξεκινήσουμε νέα σχέδια ενώ αυτό που θέλουμε είναι να ακολουθούμε το ένστικτο και την συναισθηματική μας μετακόμιση. Και τα τελευταία χρόνια, τα φιλμ που αγαπάμε περισσότερο, ακόμα και μιούζικαλ όπως το La la land, έχουν επαναπροσδιορίσει την έννοια του happy ending και της θετικής σκέψης. Προτιμούν τον συνδυασμό δραματικού και κωμικού, τις γλυκόπικρες γεύσεις και την ψυχολογική ακαταστασία που στηρίζει την αποτυχία απ’ όπου κι αν προέρχεται.
Όπως και στο φιλμ, δεν είναι πλέον ταμπού ούτε παρτακισμός να βλέπεις κόκκινες σημαίες σε όλες τις κατηγορίες των διαπροσωπικών σχέσεων και να απομακρύνεσαι ώστε να παραμείνει μία σχέση σε υγιή επίπεδα, να σκοντάφτεις στην προσπάθεια να είναι όλα τέλεια και αρχίζει να θεωρείται επιτέλους απόλυτα φυσιολογικό να κάθεσαι δίπλα στη σκοτεινή πλευρά σου, που τόσο φοβούνται πια οι μουσικές βιογραφίες στο σινεμά, και να σου δίνεις χρόνο να δεις πώς θέλεις να προχωρήσεις. Κι αν αυτό έχει στο κάδρο μόνο εσένα, σιγά, δεν χάθηκε ο άτιμος αυτός κόσμος.
Όχι, ο Χειρότερος Άνθρωπος του Κόσμου δεν είναι κάποιο μάθημα life coaching. Πάλι καλά. Η ιστορία που κέρδισε το Βραβείο Γυναικείας Ερμηνείας στο Φεστιβάλ Καννών για την πάρα πολύ ωραία και φωτεινή ερμηνεία της Ρενάτε Ράινσβε και διεκδίκησε τα Oscar Σεναρίου και Καλύτερης Διεθνούς Ταινίας, λέει δυνατά πολλά από όσα σκεφτόμαστε καθημερινά και ντρεπόμαστε να τα συζητήσουμε για να μην πάρουμε κακό βαθμό σαν να κυκλοφορούμε σε κάποιο app αξιολόγησης της ζωής.
Κι όταν αυτά μπαίνουν στη σειρά σκανδιναβικών καρέ που δεν συνηθίζουν να είναι τόσο εξωστρεφή και άμεσα, τότε ναι, αξίζει να κάτσεις απέναντι τους αφήνοντας ένα μειδίαμα τις στιγμές που θα ταυτιστείς με τα μαθήματα-παθήματα τους.
24 ώρες το 24ωρο υπάρχει εκεί έξω/μέσα μία κριτική επιτροπή που δεν αφήνει τίποτα από τα λεγόμενα και τις αμαρτωλές (;) πράξεις μας να πέσει κάτω. Τα αρπάζει στον αέρα με ταχύτητες σούπερ ήρωα και πάντα έχει ένα ετοιμοπόλεμο σχόλιο για να πεταχτεί και να φτιάξει ένα υποτιθέμενο ηθικολογικό συμπέρασμα.
Αυτή τη στιγμή, τα κορίτσια γενικά αλλά ειδικά της σκάλας που ξεκινάει από τα 30 και ανεβαίνει, δεν έχουμε περιθώρια για τρελή παρορμητικότητα, λάθη και μεγάλες παύσεις. Κι αυτό το ξέρει καλά ο Γιοακίμ Τρίερ που σκηνοθέτησε τον«Χειρότερο Άνθρωπο Το Κόσμου» («The Worst Person in the World») και σε 12 κεφάλαια, στοίβαξε όσα περνούν εκείνες οι άστατες γυναίκες, που ενώ θέλουμε άλλα πράγματα για τη ζωή μας αλλα πρέπει να τα κλειδώνουμε σε ντουλάπες και συρτάρια για να παίρνουμε τις μεγάλες αποφάσεις που επιβάλλει η κοινωνία. Η πρωταγωνίστρια του, Τζούλια, προσπαθεί να ενηλικιωθεί «σωστά» και συμβιβάζεται με όσα επιβάλλει ο περίγυρος της καπελώνοντας τις δικές της φιλοδοξίες και όση αυτοπεποίηθηση της έχει μείνει. Νιώθει πως πρέπει να απολογείται για τις επιλογές της, οι οποίες αλλάζουν πιο γρήγορα από των υπολοίπων και κρύβεται μέσα σε συγκατοικήσεις με τους συντρόφους της για να ζήσει την καθώς πρέπει βιτρίνα των σύγχρονων ζευγαριών.
Η ταινία του Τρίερ σαν μία χαμένη συγγενής της υπέροχης Frances Ha της Γκρέτα Γκέργουικ και της Phoebe Waller-Bridge, παρατηρεί εύστοχα τι θεωρείται τελικά σωστό και ηθικό στις σχέσεις, στους μεγάλους έρωτες και στις αναγκαστικές υποχωρήσεις που κάνουμε για μέλη της οικογένειας μας που στην ουσία, δεν μας αποδέχτηκαν ποτέ. Χωρίς να είναι διδακτική και με καμία διάθεση να γίνει σύμβολο του φεμινισμού αφορίζοντας οτιδήποτε έχει να κάνει με τον ρόλο του άνδρα, περνάει οποιονδήποτε προβληματισμό, μέσα από τις καταστάσεις που βιώνει η κεντρική ηρωίδα με αβίαστη φυσικότητα και μία κυνική αίσθηση του χιούμορ. Όπως ακριβώς θα έκανε δηλαδή κάποιος φίλος που σε βλέπει να φτάνεις σε ένα τρομακτικό τέλμα νομίζοντας πως δεν έχεις άλλη επιλογή και σου αφήνει ευγενικές υπενθυμίσεις για παυσίπονες αναπνοές.
«Αν κάποιος σας πει πως υπάρχει ένας μόνο τρόπος για να γίνει κάτι, ο δικός του τρόπος δηλαδή, φύγετε όσο πιο μακριά γίνεται από αυτόν. Σωματικά και φιλοσοφικά», είχε πει κάποια στιγμή ο Τζιμ Τζάρμους. Αλλά αλίμονο αν τολμήσουμε να το εφαρμόσουμε σ’ αυτή τη χρονική στιγμή, χωρίς να μας περιμένει στη γωνία η Μεγάλη Κρίση, ακόμα κι αν δεν μας ενδιαφέρει η γνώμη των άλλων. Υπάρχει μια κάπως αστεία λογική πως χρειάζεται πάντα να εκλογικεύουμε οτιδήποτε νιώθουμε όταν πρέπει να κλείσουμε κύκλους για να ξεκινήσουμε νέα σχέδια ενώ αυτό που θέλουμε είναι να ακολουθούμε το ένστικτο και την συναισθηματική μας μετακόμιση. Και τα τελευταία χρόνια, τα φιλμ που αγαπάμε περισσότερο, ακόμα και μιούζικαλ όπως το La la land, έχουν επαναπροσδιορίσει την έννοια του happy ending και της θετικής σκέψης. Προτιμούν τον συνδυασμό δραματικού και κωμικού, τις γλυκόπικρες γεύσεις και την ψυχολογική ακαταστασία που στηρίζει την αποτυχία απ’ όπου κι αν προέρχεται.
Όπως και στο φιλμ, δεν είναι πλέον ταμπού ούτε παρτακισμός να βλέπεις κόκκινες σημαίες σε όλες τις κατηγορίες των διαπροσωπικών σχέσεων και να απομακρύνεσαι ώστε να παραμείνει μία σχέση σε υγιή επίπεδα, να σκοντάφτεις στην προσπάθεια να είναι όλα τέλεια και αρχίζει να θεωρείται επιτέλους απόλυτα φυσιολογικό να κάθεσαι δίπλα στη σκοτεινή πλευρά σου, που τόσο φοβούνται πια οι μουσικές βιογραφίες στο σινεμά, και να σου δίνεις χρόνο να δεις πώς θέλεις να προχωρήσεις. Κι αν αυτό έχει στο κάδρο μόνο εσένα, σιγά, δεν χάθηκε ο άτιμος αυτός κόσμος.
Όχι, ο Χειρότερος Άνθρωπος του Κόσμου δεν είναι κάποιο μάθημα life coaching. Πάλι καλά. Η ιστορία που κέρδισε το Βραβείο Γυναικείας Ερμηνείας στο Φεστιβάλ Καννών για την πάρα πολύ ωραία και φωτεινή ερμηνεία της Ρενάτε Ράινσβε και διεκδίκησε τα Oscar Σεναρίου και Καλύτερης Διεθνούς Ταινίας, λέει δυνατά πολλά από όσα σκεφτόμαστε καθημερινά και ντρεπόμαστε να τα συζητήσουμε για να μην πάρουμε κακό βαθμό σαν να κυκλοφορούμε σε κάποιο app αξιολόγησης της ζωής.
Κι όταν αυτά μπαίνουν στη σειρά σκανδιναβικών καρέ που δεν συνηθίζουν να είναι τόσο εξωστρεφή και άμεσα, τότε ναι, αξίζει να κάτσεις απέναντι τους αφήνοντας ένα μειδίαμα τις στιγμές που θα ταυτιστείς με τα μαθήματα-παθήματα τους.
