Σε έναν τέλειο κόσμο, όλα τα γενέθλια θα ήταν υπέροχα και οι διακοπές μας θα ήταν βγαλμένες από το Pinterest, όπως τις φανταστήκαμε. Στην πραγματικότητα, ωστόσο, δεν μπορεί κάθε περίσταση να ανταποκριθεί στις υψηλές προσδοκίες. Και όταν τα πράγματα δεν πάνε όπως τα φανταστήκαμε, μπορεί να νιώθουμε ότι χάλασε όλη η εμπειρία.

Το “σύνδρομο της τέλειας στιγμής” είναι ένας όρος που εφηύρε η συγγραφέας, Sarah Wilson. Τον τελευταίο καιρό, το συγκεκριμένο συναίσθημα φαίνεται να έχει “χτυπήσει” ευαίσθητη χορδή σε πολύ κόσμο και έχει γίνει viral στο TikTok.

Για παράδειγμα, η ειδικός ψυχικής υγείας, Sarafina Arthur-Williams επισημαίνει ότι συχνά οι μεγάλες προσδοκίες που έχουμε πριν από μια ρομαντική απόδραση με το ταίρι μας, ενδέχεται να μας χαλάσουν την εμπειρία. «Οραματίζεσαι τον τέλειο καιρό, τις τέλειες προσωπικές στιγμές κι όλα αυτά χωρίς κακές εκπλήξεις», λέει. «Αλλά μετά βρέχει, χάνεσαι στον δρόμο και το δωμάτιο του ξενοδοχείου δεν είναι αυτό που περίμενες». Αντί να γελάσετε ή να εστιάσετε στα καλά, οι αυξημένες προσδοκίες σας οδηγούν σε μια συντριπτική αίσθηση απογοήτευσης.

Στην περίπτωση μου, το σύνδρομο της τέλειας στιγμής εκδηλώνεται κάθε φορά που ξέρω τι θέλω να κάνω αλλά διστάζω γιατί «δεν είναι ακόμα η κατάλληλη στιγμή». «Δεν έχουν ωριμάσει οι συνθήκες» που θα έλεγε το ΚΚΕ. Έχω περιμένει για χρόνια την τέλεια στιγμή να κάνω βήματα, να πω πράγματα, να ζήσω εμπειρίες, να θέσω όρια απλά επειδή περίμενα τις σωστές συνθήκες. Όταν μεγαλώσω, όταν θα φοβάμαι λιγότερο, όταν θα έχω περισσότερη αυτοπεποίθηση, όταν τελειώσω το μεταπτυχιακό, όταν θα έχω λεφτα, τότε θα δοκιμάσω να κάνω αυτό που ξέρω ήδη μέσα μου ότι είναι το σωστό. Αυτή ήταν η δικαιολογία μου για χρόνια.

Τις, ομολογουμένως, λίγες στιγμές που ξέφυγα από αυτό, ήταν όταν έκανα αυτό ακριβώς που ήθελα, έστω και φοβισμένη. Ήμουν πολύ φοβισμένη και καθόλου σίγουρη για τον εαυτό μου όταν επέλεξα να πάω στη ζούγκλα της Σρι Λάνκα για έρευνα. Και ήμουν ακόμα πιο αβέβαιη όταν αποφάσισα να αλλάξω τελείως καριέρα και να σπουδάσω δημοσιογραφία. Και στην πρώτη μου συνέντευξη για δουλειά αρθρογράφου, ήμουν τόσο τρομαγμένη που ήμουν σίγουρη ότι δε θα με πάρουν.

Και όντως δεν υπήρχε τίποτα το τέλειο σε αυτές τις καθοριστικές στιγμές. Για την ακρίβεια, τα πράγματα παρέμειναν δύσκολα και αβέβαια για πάρα πολύ καιρό μέχρι που “έστρωσαν”. Αυτό είναι το θέμα. Το βήμα, έμαθα ότι, πρέπει να το κάνω όταν φοβάμαι. Οι συνθήκες θα ωριμάσουν στην πορεία, όταν θα έχω βουτήξει τα πόδια μου στο νερό. 

@youloveandyoulearn Replying to @landlordh8r managing Perfect Moment Syndrome #relationshipanxiety #perfectionist #perfectionism ♬ original sound – Sarah | Relationship Anxiety

Τι προκαλεί το σύνδρομο της τέλειας στιγμής;

Ο λόγος για τον οποίο το σύνδρομο της τέλειας στιγμής οδηγεί με τέτοια μαθηματική ακρίβεια σε πόνο και απογοήτευση είναι ότι ποτέ δε θα πάνε όλα καλά. Και δε χρειάζεται να πάνε όλα τέλεια για να περάσεις καλά και να απολαύσεις την εμπειρία.

Στην πραγματικότητα, οι άνθρωποι που παλεύουν με αυτό, συχνά αναζητούν προβλήματα ή ελλείψεις, επειδή το ιστορικό τους τους έχει αποδείξει ότι τα πράγματα πάντα στραβώνουν, οπότε ανά πάσα στιγμή προσπαθούν να εντοπίσουν αυτό το “στράβωμα”. Τα bad vibes γίνονται μια αυτοεκπληρούμενη προφητεία.

Πώς να αντιμετωπίσετε το σύνδρομο της τέλειας στιγμής

Υπάρχουν διάφοροι τρόποι για να αντιμετωπίσετε αυτό το ενοχλητικό αίσθημα. Ξεκινήστε εξετάζοντας τις προτεραιότητές σας πριν από μια σημαντική μέρα.

«Αν η υπέροχη μουσική, το νόστιμο φαγητό και οι αυθεντικοί όρκοι είναι απαραίτητα συστατικά για έναν αξέχαστο γάμο, θυμηθείτε να αποφύγετε να παρασυρθείτε στο αν η διακόσμηση έχει κρεμαστεί σωστά ή αν η τούρτα βγαίνει στην ώρα της», λέει η συμβουλευτική ψυχολόγος, Jennifer A. Gray.

Βοηθάει επίσης να αναρωτηθείτε γιατί οι προσδοκίες σας είναι τόσο υψηλές. Ρωτήστε τον εαυτό σας εάν πίσω από αυτό το “θέλω” κρύβεται μια ανάγκη για επικύρωση από τους γύρω σας- ή αν είναι κάτι που σας γεμίζει αυθεντική χαρά. Αν η συγκεκριμένη επιθυμία δεν ευθυγραμμίζεται με τις αξίες σας, προσπαθήστε να την εκλογικεύσετε και να την κατεβάσετε από το βάθρο των τέλειων στιγμών.

@youloveandyoulearn Replying to @landlordh8r managing Perfect Moment Syndrome #relationshipanxiety #perfectionist #perfectionism ♬ original sound – Sarah | Relationship Anxiety

Αν το σύνδρομο της τέλειας στιγμής δεν σας επιτρέπει να δράσετε, τότε προσπαθήστε να σκεφτείτε τι ακριβώς φοβάστε. Ωραία, ας πάρουμε το χειρότερο σενάριο. Τι είναι χειρότερο: να δοκιμάσετε αυτό που θέλετε κι ας μην πάει τέλεια ή να μην το ρισκάρετε ποτέ; Τι θα σας προκαλούσε περισσότερο πόνο; Στόχος δεν είναι να αποκλείσετε τα αρνητικά σας συναισθήματα, αλλά να εξετάσετε την προέλευσή τους, κάτι που θα σας ελαφρύνει το συναισθηματικό φορτίο.

Όταν είστε πλήρως προσγειωμένοι στο “εδώ και τώρα” (κάτι που θέλει πολλή δουλειά αν υποφέρετε από αγχώδεις διαταραχές), μπορείτε να εκτιμήσετε αυτό που πραγματικά συμβαίνει αντί να θρηνείτε για «αυτό που θα μπορούσε να υπάρξει».

Και τέλος, ας μην πιστεύουμε Ό,ΤΙ μας λέει το μυαλό μας, καθώς είναι μέγας ψεύτης. Καλό είναι να αμφισβητούμε πού και πού την αρνητική συζήτηση μέσα στο κεφάλι μας και τη σκέψη τύπου άσπρο-μαύρο (πχ: ή που όλα θα πάνε τέλεια ή που θα αποτύχω). Μπορείτε πάντα να αγκαλιάσετε το γκρι. Τι έχει το γκρι; Μια χαρά είναι – και πολλές φορές, με τον καιρό, γίνεται άσπρο. Ή παραμένει γκρι! Και τι έγινε, ξαναλέω. Στα τόσα χρώματα που παίρνει η ζωή μας, ας πέσει και λίγο γκριζάκι.