Σίγουρα δε μπορούν όλοι να διαχειριστούν τις καταστάσεις με τον ίδιο τρόπο. Κάθε άνθρωπος έχει τελείως διαφορετικό τρόπο σκέψης και μηχανισμούς αντίδρασης από τους υπόλοιπους και γι’ αυτό άλλωστε παρόμοια γεγονότα μεταξύ δύο ανθρώπων διαχειρίστηκαν με εκ διαμέτρου αντίθετο τρόπο.

Όμως, οι συναισθηματικά ανθεκτικοί άνθρωποι είναι αυτοί που μπορούν να αντιμετωπίσουν και να ξεπεράσουν τις δυσκολίες της ζωής με μεγαλύτερη “ευκολία”, χωρίς να σημαίνει αυτό ότι δεν πονάνε στα θλιβερά συμβάντα. Αυτοί λοιπόν έχουν την ικανότητα να προσαρμόζονται σε νέες καταστάσεις και να μαθαίνουν από τα λάθη τους και επίσης είναι ικανοί να διατηρούν θετική στάση ακόμα και όταν τα εμπόδια φαίνονται αξεπέραστα.

Σύμφωνα με την δρ Cortney S. Warren, πιστοποιημένη ψυχολόγος και συγγραφέας, οι συναισθηματικά ανθεκτικοί άνθρωποι αντιδρούν συνειδητά στις οδυνηρές εμπειρίες τους. Επιτρέπουν στον εαυτό τους να πενθήσει, υπενθυμίζουν στον εαυτό τους για τι είναι ευγνώμονες και επικεντρώνονται σε ό,τι μπορούν να ελέγξουν εκείνη τη στιγμή.

Χαρακτηριστικά των συναισθηματικά ανθεκτικών ανθρώπων

• Έχουν την τάση να βλέπουν το καλό σε κάθε κατάσταση και πιστεύουν ότι τα πράγματα θα πάνε καλύτερα.
• Δεν φοβούνται να δοκιμάσουν νέα πράγματα και να βγουν από το comfort zone τους.
• Μπορούν να προσαρμοστούν εύκολα σε νέες καταστάσεις και να αλλάξουν σχέδια όταν χρειάζεται.
• Έχουν την ικανότητα να ξεπερνούν τις δυσκολίες και να προχωρούν μπροστά.
• Βοηθούν τους άλλους όταν το χρειάζονται και δημιουργούν ισχυρούς δεσμούς με τους ανθρώπους.

Παρόλα αυτά, κανείς δεν είπε ότι είναι εύκολο ένας άνθρωπος να αποκτήσει συναισθηματική ανθεκτικότητα. Χρειάζεται προσπάθεια, εξάσκηση και μεγάλα αποθέματα ψυχικής δύναμης.

Πρακτικές ανάπτυξης δεξιοτήτων συναισθηματικής ανθεκτικότητας

• Κάντε θετικές σκέψεις. Επικεντρωθείτε στα θετικά πράγματα στη ζωή σας και αποφύγετε τις αρνητικές σκέψεις.
• Βρείτε πράγματα που σας κάνουν χαρούμενους, ανακαλύψτε πράγματα που σας ευχαριστούν και σας βοηθούν να χαλαρώσετε.
• Περάστε χρόνο με τους αγαπημένους σας. Οι αγαπημένοι σας σας παρέχουν υποστήριξη και αγάπη, που είναι απαραίτητες για την συναισθηματική ανθεκτικότητα.
• Ζητήστε βοήθεια όταν τη χρειάζεστε. Αν αντιμετωπίζετε δυσκολίες, μη διστάσετε να ζητήσετε βοήθεια από έναν φίλο, ένα μέλος της οικογένειας ή έναν επαγγελματία ψυχικής υγείας.

Όπως αναφέρει λοιπόν Warren, εφαρμόζοντας κάποιες από τις παραπάνω πρακτικές ή κάποια συγκεκριμένη τακτική η οποία περιλαμβάνει υπενθυμίσεις προς τον εαυτό μας μέσω κάποιων φράσεων, θα μπορέσουμε να βαδίσουμε προς αυτή την κατεύθυνση και να θωρακίσουμε, κατά κάποιον τρόπο, τον ψυχικό μας κόσμο για να ισορροπήσουμε στη ζωή.

Φράσεις που μπορούμε να λέμε στον εαυτό μας

«Αυτό, μπορώ να το ξεπεράσω»

Η συναισθηματική ανθεκτικότητα σχετίζεται με το θάρρος και την ψυχική ανθεκτικότητα. Πρέπει να κατανοήσουμε ότι πρέπει να είμαστε δυνατοί και να ξεπερνάμε τις αντιξοότητες χωρίς να τις αφήνουμε να μας λυγίσουν.

Παρόμοια φράση: «Όσο κι αν το μισώ αυτό που μου συμβαίνει, μπορώ να επιβιώσω».

«Δεν θα αφήσω τον εαυτό μου να γίνει το θύμα»

Το να είσαι ανθεκτικός σημαίνει ότι όταν βιώνεις τον πόνο αλλάζεις την οπτική σου από το «Είμαι θύμα και αδύναμος να βοηθήσω τον εαυτό μου» στο «Πώς μπορώ να αναπτυχθώ μέσα από αυτή την κατάσταση;».

Παρόμοια φράση: «Παρόλο που ήμουν θύμα σε αυτή την κατάσταση, δεν θα αφήσω να με καθορίσει ή να καταστρέψει το μέλλον μου».

«Η ζωή είναι δύσκολη»

Η συναισθηματική ανθεκτικότητα συνδέεται με τη βασική αποδοχή ότι η ζωή δεν είναι πάντα δίκαιη και ότι όλοι βιώνουμε συναισθηματικές δυσκολίες. Η αποδοχή αυτής της αλήθειας μας βοηθά να μην παίρνουμε τα πράγματα τόσο προσωπικά (ή σοβαρά) όταν συμβαίνουν διάφορα ανεπιθύμητα γεγονότα που είτε μας αφορούν είτε όχι.

Παρόμοια φράση: «Δεν μπορώ να είμαι πάντα ευχαριστημένος με το πώς εξελίσσονται τα πράγματα. Αλλά και αυτό είναι μέρος του ταξιδιού της ζωής».

«Θα περάσει και αυτό»

Αρκετοί άνθρωποι βιώνουν τις καταστάσεις με έναν τέτοιο τρόπο που πιστεύουν ότι οι αναποδιές και οι προκλήσεις που καλούνται να διαχειριστούν είναι πολλές. Από την άλλη, οι συναισθηματικά ανθεκτικοί άνθρωποι ενώ βιώνουν παρόμοιες καταστάσεις, τις προσεγγίζουν με μια δόση ψυχραιμίας, ότι τίποτα στη ζωή δεν είναι μόνιμο. Αυτό δεν σημαίνει ότι ο πόνος θα εξαφανιστεί εντελώς, αλλά σημαίνει ότι μπορούμε να “δουλέψουμε” με τον εαυτό μας για να τις κάνουμε λιγότερο τραυματικές και επιζήμιες για εμάς με την πάροδο του χρόνου.

Παρόμοια φράση: «Κάθε μέρα είναι μια ευκαιρία να νιώθω λίγο καλύτερα».

«Τι μπορώ να μάθω από αυτό;»

Το άνοιγμα στις εμπειρίες και η ικανότητα να αλλάζουμε την οπτική μας από το «Γιατί μου συνέβη αυτό;» στο «Τι μπορώ να πάρω από αυτό για να με βοηθήσει να εξελιχθώ;» μπορεί να μας βοηθήσει να “πλοηγηθούμε” καλύτερα μέσα στα αναπόφευκτα σκαμπανεβάσματα της ζωής. Επίσης, είναι σημαντικό να θυμόμαστε πως τα πράγματα δεν συμβαίνουν σε εμάς, αλλά για εμάς.

Παρόμοια φράση: «Υπάρχει πάντα ένα “δώρο”, ακόμη και στις πιο σκοτεινές εμπειρίες. Απλά πρέπει να καταλάβω ποιο είναι αυτό. Πώς μπορώ να χρησιμοποιήσω αυτή την εμπειρία για να ενδυναμωθώ και να μεταμορφωθώ;».

«Χρειάζομαι λίγο χρόνο»

Ένα βασικό συστατικό της ανθεκτικότητας είναι η συναισθηματική ευελιξία ή η ικανότητα να διαχειριζόμαστε τα συναισθήματά μας και να μειώνουμε την έντασή τους σε μια δεδομένη κατάσταση. Η κυριαρχία μας πάνω σε αυτό μπορεί να μας βοηθήσει να νιώσουμε δυνατοί σε δύσκολες στιγμές.

Παρόμοια φράση: «Αισθάνομαι ένα έντονο συναίσθημα, γι’ αυτό θα πάρω ένα λεπτό προτού αντιδράσω ή πάρω κάποια μεγάλη απόφαση».

«Υπάρχουν πράγματα για τα οποία μπορώ να είμαι ευγνώμων»

Είμαστε προγραμματισμένοι να παρατηρούμε τις απειλές για την ευημερία μας, αλλά οι άνθρωποι που είναι ανθεκτικοί βρίσκουν έναν τρόπο -όχι μαγικό- να στρέφονται προς το θετικό, ακόμη και σε δύσκολες στιγμές.

Παρόμοια φράση: «Μπορεί να αγωνίζομαι, αλλά μπορώ να βρω και έναν τρόπο να είμαι ευγνώμων για τα καλά πράγματα που υπάρχουν στη ζωή μου».

«Είναι αυτό που είναι»

Αυτή φράση κλειδί είναι από τις πιο σημαντικές. Το να είσαι συναισθηματικά ανθεκτικός δεν σημαίνει ότι αρνείσαι την πραγματικότητα ή αναζητάς με το ζόρι έναν λόγο που θα σε κάνει να νιώσεις καλύτερα. Απλά, μερικές φορές, τα πράγματα όντως «είναι αυτό που είναι» και τίποτα παραπάνω. Όταν φτάσουμε σε ένα σημείο ριζικής αποδοχής για κάποια κατάσταση, αυτή θα έχει πλέον λιγότερη εξουσία επάνω μας.

Παρόμοια φράση: «Πρέπει να δω την πραγματικότητα όπως είναι, ακόμα κι αν δεν είναι αυτό που θέλω, ώστε να μπορέσω να προχωρήσω».

«Το αφήνω να περάσει»

Κάπου είχα διαβάσει το εξής, πριν μερικά χρόνια, και το είχα σημειώσει: «Μην το παρακάνεις. Μια λεπτή γραμμή χωρίζει το μοναχικό άνθρωπο από το φοβισμένο ερημίτη. Και ακόμα πιο λεπτή είναι η διαχωριστική γραμμή ανάμεσα στον ερημίτη και το μνησίκακο άνθρωπο». Το να παραμένουμε βυθισμένοι στη μνησικακία, να θέλουμε να εκδικηθούμε και να επικεντρωνόμαστε στην εκδίκηση μας μάς κρατάει προσκολλημένους στον πόνο του παρελθόντος. Η ανάπτυξη της ανθεκτικότητας απαιτεί να φτάσουμε σε ένα σημείο όπου μπορούμε να δούμε τις δύσκολες συνθήκες της ζωής ως αυτό που είναι και να επιλέξουμε ενεργά να τις αφήσουμε πίσω μας και να απομακρυνθούμε από αυτές.

Παρόμοια φράση: «Το να το συγχωρώ δεν σημαίνει ότι ήταν αποδεκτό αυτό που έγινε. Σημαίνει απλώς ότι δεν το αφήνω πλέον να με βαραίνει».

➪ Με πληροφορίες από: CNBC, University of Warwick