Ως Millenials, απείχαμε πολύ από τη χρυσή εποχή του καπιταλισμού, αλλά προς τη λάθος κατεύθυνση. Τις συντάξεις, τη προστασία των συνδικάτων, την ικανοποιητική μισθοδοσία, την δια βίου εργασία, την δημόσια υγεία και εκπαίδευση. Τα όνειρα για καριέρα έδωσαν οριστικά  τη θέση τους σε μια μεταγενέστερη εποχή όπου οι εργαζόμενοι απέκτησαν πλέον το χαρακτηριστικό της αναλωσιμότητας.

Όσοι από εμάς γεννηθήκαμε λοιπόν μεταξύ 1981 και 1996 εισήλθαμε στην αγορά εργασίας σε μια εποχή που ο κόσμος ταλανιζόταν από την παγκόσμια οικονομική κρίση του 2007-09, κατά την οποία οι νέοι υπέφεραν δυσανάλογα σύμφωνα με την εφημερίδα Economist. Το 2012-14 περισσότεροι από τους μισούς Ισπανούς νέους που ήθελαν δουλειά δεν μπορούσαν να βρουν. Το ποσοστό ανεργίας των νέων στην Ελλάδα ήταν ακόμη υψηλότερο. Το “Work Bitch” της Britney Spears, ένα δημοφιλές τραγούδι που κυκλοφόρησε το 2013, περιείχε ένα σαφές μήνυμα για τους νέους της δεύτερης χιλιετίας: αν θέλετε να προκόψετε, πρέπει να κοπιάσετε πολύ.

Τα πράγματα ωστόσο, φαίνεται να αλλάζουν στην εποχή που διανύουμε καθώς η γενιά Ζ αναλαμβάνει τα ηνία. Στον δυτικό κόσμο υπάρχουν τουλάχιστον 250 εκατομμύρια άνθρωποι που γεννήθηκαν μεταξύ 1997-2012. Περίπου οι μισοί από αυτούς εργάζονται σήμερα.  Στον μέσο αμερικανικό εργασιακό χώρο, ο αριθμός των Gen Zers που εργάζονται με πλήρη απασχόληση πρόκειται να ξεπεράσει τον αριθμό των αντίστοιχων Baby-boomers, των γεννημένων δηλαδή μεταξύ 1945-1964, των οποίων η καριέρα τους φτάνει στο τέλος.

Οι ΗΠΑ έχουν πλέον περισσότερους από 6.000 διευθύνοντες συμβούλους που ανήκουν στην Γενιά Ζ και 1.000 πολιτικούς. Καθώς η γενιά αυτή αποκτά μεγαλύτερη επιρροή, οι εταιρείες, οι κυβερνήσεις και οι επενδυτές οφείλουν να την κατανοήσουν.

Οι υψηλά αμειβόμενοι Zoomers

Κάποιοι Gen Zers διαμαρτύρονται ότι τα υψηλότερα εισοδήματα είναι μια οφθαλμαπάτη, καθώς δεν υπολογίζεται το εκρηκτικό κόστος των σπουδών και της στέγασης. Το κόστος στέγασης βρίσκεται πράγματι κοντά σε ιστορικά υψηλά επίπεδα και οι απόφοιτοι έχουν περισσότερα χρέη από ό,τι πριν. Στην πραγματικότητα, όμως, οι Gen Zers τα βγάζουν πέρα ακριβώς επειδή κερδίζουν πολλά.

Το 2022 οι Αμερικανοί κάτω των 25 ετών δαπάνησαν το 43% του εισοδήματός τους μετά τη φορολογία για στέγαση και εκπαίδευση, συμπεριλαμβανομένων των τόκων για χρέη από το κολέγιο – λίγο κάτω από τον μέσο όρο για τους νέους κάτω των 25 ετών από το 1989 έως το 2019. Τα ποσοστά ιδιόκτητης κατοικίας είναι υψηλότερα από τα ποσοστά των Millennials στην ίδια ηλικία. Αποταμιεύουν επίσης περισσότερο εισόδημα από ό,τι οι νέοι στις δεκαετίες του 1980 και του 1990. Είναι, κοντολογίς, σε καλύτερη κατάσταση.

Social Media, στρες και αλλοτρίωση

Πολλοί υποστηρίζουν ότι η γενιά Z διακατέχεται από άγχος. Σε αυτούς τους ανησυχούντες συγκαταλέγεται ο Jonathan Haidt, κοινωνικός ψυχολόγος στο Πανεπιστήμιο της Νέας Υόρκης, του οποίου το νέο βιβλίο «Η αγχωμένη γενιά» προκαλεί αίσθηση.

Το βιβλίο του προκάλεσε τεράστιες αντιδράσεις. Στις 10 Απριλίου η Sarah Huckabee Sanders, κυβερνήτης του Άρκανσας, επανέλαβε τα επιχειρήματα του Haidt περιγράφοντας μέτρα για τη ρύθμιση της χρήσης των smartphones και των μέσων κοινωνικής δικτύωσης από τα παιδιά. Η κυβέρνηση της Βρετανίας εξετάζει παρόμοια μέτρα. Αλλά δεν συμφωνούν όλοι με τη θέση του Haidt. Οι συζητήσεις για το άγχος της γενιάς Z έχουν επιπλέον επισκιάσει έναν άλλο τρόπο με τον οποίο η «φουρνιά» αυτή ξεχωρίζει. Διότι από οικονομικής άποψης, η Gen Z τα πάει εξαιρετικά καλά. Αυτό, με τη σειρά του, αλλάζει τη σχέση της γενιάς αυτής με την εργασία.

Από ορισμένες απόψεις, οι Gen Zers είναι ασυνήθιστοι για την ηλικία τους. Οι σημερινοί νέοι έχουν λιγότερες πιθανότητες να συνάψουν σχέσεις από ό,τι οι νέοι του παρελθόντος.

Είναι πιο πιθανό να έχουν κατάθλιψη ή να λένε ότι τους αποδόθηκε λάθος φύλο κατά τη γέννηση. Είναι λιγότερο πιθανό να πίνουν, να κάνουν σεξ, να έχουν σχέση, να κάνουν οτιδήποτε συναρπαστικό.

Οι Αμερικανοί ηλικίας μεταξύ 15 και 24 ετών ξοδεύουν μόλις 38΄ την ημέρα κατά μέσο όρο για προσωπικές συναναστροφές, από σχεδόν μία ώρα τη δεκαετία του 2000, σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία. Ο J. Haidt επιρρίπτει την ευθύνη στα smartphones και στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.

Οι μεσόκοποι Millennials και οι προνομιούχοι Zoomers

Μπορεί να φαίνεται ότι οι Millennials μεγάλωσαν πιστεύοντας ότι η δουλειά είναι προνόμιο και να ενέργησαν ανάλογα. Είναι υποχωρητικοί απέναντι στα αφεντικά και πρόθυμοι να τα ευχαριστήσουν. Οι Zoomers, αντίθετα, έχουν μεγαλώσει πιστεύοντας ότι μια δουλειά είναι βασικό ανθρώπινο δικαίωμα, πράγμα που σημαίνει ότι έχουν διαφορετική στάση απέναντι στην εργασία. Πέρυσι οι Gen Zers καυχήθηκαν για την «σιωπηλή παραίτηση», όπου καταβάλλουν οριακά όση προσπάθεια απαιτείται ώστε να μην απολυθούν. Άλλοι μιλούν για την «ελάχιστη δυνατή Δευτέρα». Το πρότυπο του “girlboss”, που επιδιώκει να αποσπάσει τον εταιρικό έλεγχο από τους κυριαρχικούς άνδρες, απευθύνεται στις γυναίκες της δεύτερης χιλιετίας. Αυτές της γενιάς Z είναι πιο πιθανό να συζητήσουν την ιδέα του να είναι «κορίτσια-σαλιγκάρια», που παίρνουν τα πράγματα αργά και δίνουν προτεραιότητα στη φροντίδα του εαυτού τους.

Τα δεδομένα υποστηρίζουν τα memes. Το 2022 οι Αμερικανοί ηλικίας 15 έως 24 ετών αφιέρωσαν 25% λιγότερο χρόνο σε δραστηριότητες που σχετίζονται με την εργασία από ό,τι το 2007. Ένα νέο έγγραφο που δημοσίευσε το ΔΝΤ αναλύει τον αριθμό των ωρών που οι άνθρωποι λένε ότι θα ήθελαν να εργάζονται. Πριν από λίγο καιρό, οι νέοι ήθελαν να εργάζονται πολύ περισσότερο από τους μεγαλύτερους σε ηλικία. Πλέον όμως προτιμούν να εργάζονται λιγότερο. Σύμφωνα με την ανάλυση της Jean Twenge του San Diego State University, το ποσοστό των Αμερικανών μαθητών της 12ης τάξης (ηλικίας 17 ή 18 ετών) που βλέπουν την εργασία ως κεντρικό κομμάτι της ζωής τους έχει μειωθεί απότομα.

Μια άλλη συνέπεια είναι ότι οι Gen Zers είναι λιγότερο πιθανό να είναι επιχειρηματίες. Εκτιμάται ότι μόλις το 1,1% των 20άρηδων στην Ε.Ε. διευθύνει μια επιχείρηση που απασχολεί κάποιον άλλο – και τα τελευταία χρόνια το ποσοστό αυτό έχει μειωθεί. Στα τέλη της δεκαετίας του 2000, περισσότερο από το 1% των δισεκατομμυριούχων του κόσμου, όπως μετρήθηκε από το περιοδικό “Forbes”, ήταν Millennials. Τότε οι ειδήμονες είχαν εμμονή με τους εξαιρετικά νεαρούς ιδρυτές τεχνολογίας, όπως ο Μαρκ Ζάκερμπεργκ (Facebook), ο Πάτρικ Κόλισον (Stripe) και ο Έβαν Σπίγκελ (Snapchat). Σήμερα, αντίθετα, λιγότερο από το 0,5% της λίστας “Forbes” είναι Zoomers. Ποιος μπορεί να αναφέρει έστω έναν διάσημο ιδρυτή νεοφυούς επιχείρησης της γενιάς Z;

Οι Gen Zers προβαίνουν επίσης σε λιγότερες καινοτομίες. Σύμφωνα με τον Russell Funk του Πανεπιστημίου της Μινεσότα, οι νέοι σήμερα είναι λιγότερο πιθανό να καταθέσουν διπλώματα ευρεσιτεχνίας από ό,τι στο πρόσφατο παρελθόν. Ή σκεφτείτε το Billboard Hot 100 που δημοσιεύει τα πιο δημοφιλή τραγούδια της Αμερικής. Το 2008, το 42% των επιτυχιών τραγουδήθηκε από Millennials – 15 χρόνια αργότερα, μόνο το 29% τραγουδήθηκε από Gen Zers. Η Taylor Swift, η δημοφιλέστερη τραγουδοποιός στον κόσμο, ονόμασε το πιο διάσημο άλμπουμ της «1989», από το έτος γέννησής της. Ο κόσμος εξακολουθεί να περιμένει κάποιον να κυκλοφορήσει το άλμπουμ «2004».

Πόσο θα διαρκέσει το οικονομικό πλεονέκτημα της γενιάς Ζ;

Μια νέα ύφεση σίγουρα θα έπληττε τους νέους περισσότερο, όπως συμβαίνει πάντα. Η τεχνητή νοημοσύνη θα μπορούσε επίσης να αποσταθεροποιήσει την παγκόσμια οικονομία, ακόμη και αν οι νέοι μπορεί με τον καιρό να είναι σε καλύτερη θέση για να επωφεληθούν από την αναστάτωση. Προς το παρόν, όμως, η γενιά Ζ έχει αρκετούς λόγους να χαίρεται.

Με πληροφορίες από τον Economist.

✥ Δείτε επίσης: Η Gen Z δεν τη παλεύει με τη δουλειά και την τρώει το άγχος