Η λήψη συμπληρωμάτων βιταμίνης D συνδέεται με χαμηλότερα ποσοστά απόπειρας αυτοκτονίας και σκόπιμου αυτοτραυματισμού μεταξύ πρώην στρατιωτικών, σύμφωνα με νέα έρευνα.

Στη μελέτη, οι επιστήμονες εξέτασαν στοιχεία από μια ομάδα βετεράνων των ΗΠΑ και διαπίστωσαν ότι όσοι έλαβαν συμπλήρωμα βιταμίνης D διέτρεχαν χαμηλότερο κίνδυνο απόπειρας αυτοκτονίας ή αυτοτραυματισμού σε σχέση με όσους δεν έλαβαν. Ωστόσο, η μελέτη μπορεί να δείξει μόνο μια συσχέτιση και όχι μια σχέση αιτίας-αποτελέσματος οπότε η έρευνα έχει κάποιους περιορισμούς.

Η εργασία, που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό PLoS ONE, προστίθεται σε ένα σύνολο επιστημονικών δεδομένων που υποδηλώνουν μια σχέση μεταξύ της έλλειψης βιταμίνης D και της κατάθλιψης ή άλλων μορφών ψυχικών ασθενειών. Προσφέρει επίσης μια πιθανή πρόσθετη οδό για την πρόληψη του αυτοτραυματισμού και της αυτοκτονίας μεταξύ των βετεράνων πολέμου, οι οποίοι έχουν περίπου 1,5 φορά περισσότερες πιθανότητες να αυτοκτονήσουν από ό,τι άλλοι ενήλικες, σύμφωνα με την Αμερικανική Ψυχολογική Εταιρεία.

«Ως ένα σχετικά ασφαλές, εύκολα προσβάσιμο και προσιτό φάρμακο, το συμπλήρωμα βιταμίνης D μπορεί να είναι πολλά υποσχόμενο αν επιβεβαιωθεί σε κλινικές δοκιμές για την πρόληψη των απόπειρων αυτοκτονίας», έγραψαν οι ερευνητές.

Για να καταλήξει σε αυτό το συμπέρασμα, η ομάδα ανέλυσε δεδομένα από εκατοντάδες χιλιάδες άτομα που ήταν καταχωρημένα στα αρχεία του Υπουργείου Βετεράνων – έψαξαν για άτομα στα οποία είχε σημειωθεί τουλάχιστον μία ιατρική ή φαρμακευτική αλληλεπίδραση μεταξύ 2010 και 2018. Στη συνέχεια, συνέκριναν τους βετεράνους αυτής της ομάδας στους οποίους είχε συνταγογραφηθεί βιταμίνη D με άλλους βετεράνους στους οποίους δεν είχαν προσφερθεί συμπληρώματα.

Διαπίστωσαν ότι το ποσοστό απόπειρας αυτοκτονίας και αυτοτραυματισμού ήταν περίπου 0,36%, έναντι 0,2% στις ομάδες που έλαβαν θεραπεία – μια διαφορά σχεδόν 44%. Η χορήγηση συμπληρωμάτων βιταμίνης D2 συσχετίστηκε με 48,8% μείωση του κινδύνου απόπειρας αυτοκτονίας και τα συμπληρώματα D3 με μείωση της τάξεως 44,8%.

Φωτ.: Damir Samatkulov / Unsplash

Οι επιστήμονες διαπίστωσαν περαιτέρω ότι η σχέση μεταξύ των συμπληρωμάτων βιταμίνης D και του μειωμένου κινδύνου αυτοκτονίας ήταν ακόμη πιο έντονη μεταξύ των μαύρων βετεράνων. Σε αυτή την υποομάδα, η χορήγηση συμπληρωμάτων συσχετίστηκε με περίπου 60% μείωση του κινδύνου απόπειρας αυτοκτονίας και αυτοτραυματισμού.

Τέλος, μεταξύ των βετεράνων με αναφερόμενη έλλειψη βιταμίνης D (κάτω από 20 ng/ml), η χορήγηση συμπληρωμάτων συνδέθηκε με τη μεγαλύτερη μείωση του κινδύνου αυτοκτονίας από κάθε υποομάδα που παρακολούθησαν. Τα άτομα με χαμηλά επίπεδα βιταμίνης D στον ιατρικό τους φάκελο, στα οποία χορηγήθηκε συμπλήρωμα, είχαν πάνω από 64% λιγότερες πιθανότητες να επιχειρήσουν απόπειρα αυτοκτονίας ή αυτοτραυματισμού σε σχέση με εκείνους που δεν είχαν.

Στις ΗΠΑ, το 42% έως το ήμισυ του πληθυσμού, μπορεί να μην λαμβάνει αρκετή βιταμίνη D – και αυτό το ποσοστό ανεπάρκειας είναι πολύ υψηλότερο μεταξύ των ισπανόφωνων και των μαύρων ενηλίκων από ό,τι μεταξύ των λευκών, σύμφωνα με μια μελέτη του 2018. Η βιταμίνη D συντίθεται στο δέρμα με τη μεσημεριανή έκθεση στον ήλιο, αλλά τα άτομα με πιο σκούρο χρωματισμό πιθανόν να χρειάζονται πιο έντονη έκθεση στο υπεριώδες φως προκειμένου το σώμα τους να παράγει αρκετή ποσότητα της βιταμίνης. Πρόκειται για έναν “συμβιβασμό” μεταξύ της προστασίας που προσφέρει η μελανίνη από τις βλάβες των υπεριωδών ακτίνων και της αναγκαιότητας κάποιας έκθεσης στην υπεριώδη ακτινοβολία.

Φωτ.: Jingda Chen / Unsplash

Η έλλειψη της βιταμίνης D έχει συνδεθεί με πολλά προβλήματα υγείας, συμπεριλαμβανομένων των πόνων, της οστικής και μυϊκής αδυναμίας, του αυξημένου κινδύνου θανάτου από καρδιακές παθήσεις, των γνωστικών διαταραχών, του παιδικού άσθματος και ορισμένων καρκίνων. Προηγούμενες έρευνες έχουν επίσης υποδείξει μια σχέση μεταξύ των επιπέδων της βιταμίνης D και της κατάθλιψης και άλλων προβλημάτων ψυχικής υγείας. Ωστόσο, αυτές οι μελέτες για τις πιθανές συσχετίσεις έχουν δώσει μικτά αποτελέσματα.

Συγκεκριμένα, μεταξύ στρατιωτών, μια μελέτη του 2013 σε περίπου 1.000 πρώην στρατιωτικούς, οι μισοί από τους οποίους πέθαναν από αυτοκτονία, διαπίστωσε ότι εκείνοι με τα χαμηλότερα επίπεδα βιταμίνης D είχαν τον υψηλότερο κίνδυνο απόπειρας αυτοκτονίας. Μια άλλη μελέτη του 2020 σε περισσότερους από 150.000 Κορεάτες βετεράνους διαπίστωσε ότι εκείνοι με χαμηλά επίπεδα D είχαν πολύ περισσότερες πιθανότητες να έχουν βιώσει μία απόπειρα αυτοκτονίας. Ωστόσο, κάποιες άλλες έρευνες δεν έχουν εντοπίσει κάποια βελτίωση στην ψυχιακή υγεία με τη χορήγηση συμπληρώματος βιταμίνης D.

Παρ’ όλα αυτά, η νέα μελέτη υποστηρίζει ότι, όταν πρόκειται για κατάθλιψη και αυτοκτονική συμπεριφορά, η βιταμίνη D θα μπορούσε να παίξει κάποιο ρόλο. Όπως συμβαίνει όμως με κάθε έρευνα, υπάρχουν επιφυλάξεις.

Επειδή η μελέτη έγινε αναδρομικά σε δεδομένα που είχαν συλλεχθεί στο παρελθόν, έχει κάποιους μεγάλους περιορισμούς. Πρώτον, οι συγγραφείς της μελέτης δεν είχαν τρόπο να γνωρίζουν αν τα άτομα που συμπεριλήφθηκαν στην ομάδα ελέγχου είχαν πρόσβαση από μόνοι τους σε συμπληρώματα βιταμίνης D, εκτός των πλαισίων του Υπουργείου Βετεράνων. Τα συμπληρώματα βιταμίνης D μπορούν να αγοραστούν σε πολλά καταστήματα λιανικής πώλησης χωρίς ιατρική συνταγή, σχετικά φθηνά.

Η μελέτη δεν αξιολόγησε επίσης κάθε πιθανή μεταβλητή που θα μπορούσε να συμβάλει στην αυτοκτονική συμπεριφορά, όπως οι τραυματικές εγκεφαλικές κακώσεις, οι οποίες είναι συχνές μεταξύ των βετεράνων.

Πρόσθετες έρευνες θα διαφωτίσουν κατά πόσον η σχέση μεταξύ βιταμίνης D και ψυχικής υγείας που βρέθηκε σε αυτή τη μελέτη είναι πραγματική. Επίσης, ο κόσμος θα πρέπει να είναι προσεκτικός όταν πρόκειται να κάνει λήψη υψηλών ποσοτήτων βιταμίνης D. Σε μεγάλες ποσότητες, τα συμπληρώματα βιταμίνης D μπορεί να προκαλέσουν βλάβη στα νεφρά μεταξύ άλλων παρενεργειών. Το ανθρώπινο σώμα μπορεί να απορροφήσει μόνο μία ορισμένη ποσότητα βιταμίνης D πριν η “περισσευούμενη” καταλήξει στα όργανά μας. Η βιταμίνη D έχει επίσης μελετηθεί ως προς την θετική της επίδρασή στη αντιμετώπιση της νόσου covid-19, αλλά τα αποτελέσματα ήταν απογοητευτικά.

⇒ Με πληροφορίες από Gizmodo