Μύθοι πάνε και έρχονται, αλήθειες και ψέματα καταρρίπτονται καθημερινά από επιστήμονες και ειδικούς (αυτός δεν είναι ο πραγματικός ρόλος της επιστήμης, άλλωστε;) και κάπως έτσι, 10 κορυφαίοι διατροφολόγοι των ΗΠΑ απαντούν στην ερώτηση «ποιος είναι ο διατροφικός μύθος που θα θέλατε να εξαφανιστεί άπαξ και δια παντός από την σφαίρα του δημόσιου λόγου;», όπως αναφέρει το εκτενές άρθρο που δημοσιεύτηκε στους New York Times.
Μύθος Νο.1: Ότι τα φρέσκα φρούτα και λαχανικά είναι πάντα πιο υγιεινά από τα κατεψυγμένα, τα αποξηραμένα ή τις κονσέρβες. Παρά τη δημοφιλή πεποίθηση ότι «το φρέσκο είναι πάντα το καλύτερο», η έρευνα έχει βρει ότι τα κατεψυγμένα, κονσερβοποιημένα και αποξηραμένα φρούτα και λαχανικά μπορούν να είναι εξίσου θρεπτικά με τα αντίστοιχα φρέσκα. «Είναι ένας εύκολος τρόπος για να έχετε πάντα φρούτα και λαχανικά διαθέσιμα στο σπίτι, εξοικονομώντας επίσης χρήματα», δήλωσε η Σάρα Μπλάιχ, καθηγήτρια Πολιτικής της Δημόσιας Υγείας στην Σχολή Δημόσιας Υγείας «Harvard T.H. Chan School Of Public Health».
Μύθος Νο.2: Ότι όλα τα λιπαρά είναι κακά. Λάθος. Tα υγιεινά λίπη συμβάλλουν στη μείωση του κινδύνου για καρδιακές παθήσεις ή εγκεφαλικά. Η «δυσφήμιση» των λιπών κατά την διάρκεια της δεκαετίας του ’80 οδήγησε πολλούς ανθρώπους να αντικαταστήσουν τις θερμίδες από το λίπος με θερμίδες από επεξεργασμένους υδατάνθρακες, όπως το λευκό αλεύρι και την προσθήκη ζάχαρης. Και το αποτέλεσμα ήταν ότι «τα ποσοστά υπέρβαρων και παχύσαρκων αυξήθηκαν σημαντικά», δήλωσε η δρ Βιτζάια Σουραμπούντι, επίκουρη καθηγήτρια Ιατρικής στο Τμήμα Διατροφής του Ανθρώπου στο Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνιας, στο Λος Αντζελες. Στην πραγματικότητα λοιπόν, δεν είναι όλα τα λίπη κακά, καθώς τα υγιεινά λίπη, όπως τα μονοακόρεστα που υπάρχουν στο ελαιόλαδο, το αβοκάντο και ορισμένους ξηρούς καρπούς, αλλά και τα πολυακόρεστα που βρίσκονται στο ηλιέλαιο, στα καρύδια, τα ψάρια και τους λιναρόσπορους, στην πραγματικότητα συμβάλλουν στη μείωση του κινδύνου για καρδιακές παθήσεις ή εγκεφαλικά.
Μύθος Νο.3: Ότι οι θερμίδες είναι ο πιο σημαντικός παράγοντας για τη αύξηση του βάρους μας. Είναι αλήθεια ότι ισχύει το ότι αν καταναλώνεις περισσότερες θερμίδες από όσες καις, πιθανότατα θα πάρεις βάρος, ενώ αν καις περισσότερες θερμίδες από όσες καταναλώνεις, πιθανότατα θα χάσεις βάρος. Ωστόσο, πρόσφατες έρευνες δεν δείχνει ότι το να τρώμε περισσότερο, αυτομάτως αυτό θα προκαλέσει μια αύξηση του βάρους μας οδηγώντας στην παχυσαρκία. «Μάλλον, οι τύποι των τροφίμων που τρώμε είναι αυτοί που μπορεί να το κάνουν αυτό, μακροπρόθεσμα», είπε ο Δρ Ντάριους Μοζαφάριαν, καθηγητής Διατροφής και Ιατρικής στο Friedman School of Nutrition Science and Policy στο Πανεπιστήμιο Tufts. Οπότε, οι ειδικοί συστήνουν προσοχή στην κατανάλωση υπερεπεξεργασμένων τροφίμων όπως αμυλούχα σνακ, δημητριακά, κράκερ, ενεργειακές μπάρες, αρτοσκευάσματα, αεριούχα αναψυκτικά και γλυκά.
Μύθος Νο.4: Ότι τα άτομα με Διαβήτη Τύπου 2 δεν πρέπει να τρώνε φρούτα. Οι επιστήμονες λένε ότι δεν πρέπει να συγχέουμε τους χυμούς των φρούτων, που μπορεί όντως να αυξήσουν τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα λόγω της υψηλής περιεκτικότητάς τους σε σάκχαρα και της χαμηλής περιεκτικότητάς τους σε φυτικές ίνες, με τα ολόκληρα φρούτα. Ηρθε η ώρα λοιπόν να καταρριφθεί και αυτός ο μύθος, είπε η δρ. Λίντα Σιούε, παθολόγος και διευθύντρια του τμήματος Γαστρονομικής Ιατρικής και lifestyle Ιατρικής στο Kaiser Permanente San Francisco, προσθέτοντας ότι όλοι οι άνθρωποι, συμπεριλαμβανομένων και εκείνων με Διαβήτη Τύπου 2, μπορούν να επωφεληθούν από τα θρεπτικά συστατικά των φρούτων, όπως οι φυτικές ίνες, οι βιταμίνες, τα μέταλλα και τα αντιοξειδωτικά.
Μύθος Νο.5: Ότι το φυτικό γάλα είναι πιο υγιεινό από το γαλακτοκομικό. «Υπάρχει η αντίληψη ότι τα φυτικά γάλατα, όπως αυτά που παρασκευάζονται από βρώμη, αμύγδαλα, ρύζι και κάνναβη, είναι πιο θρεπτικά από το αγελαδινό, κάτι που είναι αναληθές», είπε η Κάθλιν Μέριγκαν, καθηγήτρια Βιώσιμων Συστημάτων Τροφίμων στο Πολιτειακό Πανεπιστήμιο της Αριζόνα και πρώην αναπληρώτρια υπουργός Γεωργίας των ΗΠΑ, επισημαίνοντας ότι, λόγου χάρη, η πρωτεΐνη τους, διαφέρει, με το αγελαδινό γάλα να έχει περίπου οκτώ γραμμάρια πρωτεΐνης ανά φλιτζάνι, ενώ το γάλα αμυγδάλου να έχει συνήθως περίπου ένα ή δύο γραμμάρια ανά φλιτζάνι.
Μύθος Νο.6: Ότι οι λευκές πατάτες κάνουν κακό στην υγεία μας. Οι πατάτες έχουν συχνά κατακριθεί λόγω του υψηλού γλυκαιμικού τους δείκτη, δηλαδή μπορούν να ανεβάσουν απότομα το σάκχαρο στο αίμα. Ωστόσο, οι πατάτες μπορούν πραγματικά να είναι ευεργετικές για την υγεία, δήλωσε η Ντάφιν Αλτέμα Τζόνσον, υπεύθυνη προγράμματος για τις Κοινότητες Τροφίμων και τη Δημόσια Υγεία στο Johns Hopkins Center for a Livable Future. Καθώς είναι πλούσιες σε βιταμίνη C, κάλιο, φυτικές ίνες και άλλα θρεπτικά συστατικά, συνιστάται να μαγειρεύονται ψητές ή βραστές και, ιδανικά, να καταναλώνονται με τη φλούδα τους.
Μύθος Νο.7: Ότι δεν πρέπει να δίνετε ποτέ προϊόντα με φιστίκι στα παιδιά σας τα πρώτα χρόνια της ζωής τους για τον κίνδυνο των αλλεργιών. Πλέον, η παλιά άποψη καταρρίπτεται και οι διατροφολόγοι αλλεργίας λένε ότι είναι καλύτερο να αρχίσετε να τους δίνετε προϊόντα με φιστίκια από νωρίς. Mπορείτε να αρχίσετε να του δίνετε προϊόντα με φιστίκια περίπου στους 4 έως 6 μήνες, όταν το μωρό είναι έτοιμο για να δεχτεί στερεά τροφή. «Ξεκινήστε με δύο κουταλάκια του γλυκού απαλό φυστικοβούτυρο αναμεμειγμένο με νερό, μητρικό γάλα ή φόρμουλα, 2 έως 3 φορές την εβδομάδα», είπε η Ρούτσι Γκούπτα, καθηγήτρια Παιδιατρικής και Διευθύντρια του Κέντρου Ερευνας Τροφικών Αλλεργιών & Ασθματος στην Ιατρική Σχολή Northwestern Feinberg.
Μύθος Νο.8: Ότι η πρωτεΐνη των φυτών είναι «ατελής». «”Από πού παίρνετε την πρωτεΐνη σας;” είναι η Νο. 1 ερώτηση που κάνουν στους χορτοφάγους», είπε ο Κρίστοφερ Γκάρντνερ, διατροφολόγος και καθηγητής Ιατρικής στο Πανεπιστήμιο του Στάνφορντ. Στην πραγματικότητα, όλα τα φυτικά τρόφιμα περιέχουν και τα 20 αμινοξέα, συμπεριλαμβανομένων των εννέα βασικών αμινοξέων.
Μύθος Νο.9: Ότι η κατανάλωση τροφών με βάση τη σόγια μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο καρκίνου του μαστού. Σε μελέτες με ζώα έχει βρεθεί ότι υψηλές δόσεις φυτικών οιστρογόνων στη σόγια, που ονομάζονται ισοφλαβόνες, διεγείρουν την ανάπτυξη των κυττάρων του όγκου του μαστού. «Ωστόσο, αυτή η σχέση δεν έχει τεκμηριωθεί σε ανθρώπινες μελέτες», είπε ο Δρ Φρανκ Μπ. Χου, καθηγητής και πρόεδρος του τμήματος Διατροφής στο Harvard T.H. Chan School of Public Health. Μέχρι στιγμής λοιπόν, η επιστήμη δεν δείχνει κάποια σχέση μεταξύ της πρόσληψης σόγιας και του κινδύνου καρκίνου του μαστού στους ανθρώπους, οπότε συνεχίστε να τρώτε προϊόντα σόγιας άφοβα.
Μύθος Νο.10: Ότι η βασικές συμβουλές διατροφής αλλάζουν συνεχώς. «Αυτό σίγουρα δεν συμβαίνει», είπε η Δρ Μάριον Νέστλε, επίτιμη καθηγήτρια Διατροφής, Μελετών Τροφίμων και Δημόσιας Υγείας στο Πανεπιστήμιο της Νέας Υόρκης. Ναι, η επιστήμη εξελίσσεται, προσθέτει εμφατικά, αλλά οι βασικές διατροφικές οδηγίες παραμένουν οι ίδιες. «Φάε φαγητό. Οχι πάρα πολύ. Κυρίως φρούτα και λαχανικά». Αυτή η συμβουλή ίσχυε πριν από 70 χρόνια και ισχύει ακόμα και σήμερα.
Μύθοι πάνε και έρχονται, αλήθειες και ψέματα καταρρίπτονται καθημερινά από επιστήμονες και ειδικούς (αυτός δεν είναι ο πραγματικός ρόλος της επιστήμης, άλλωστε;) και κάπως έτσι, 10 κορυφαίοι διατροφολόγοι των ΗΠΑ απαντούν στην ερώτηση «ποιος είναι ο διατροφικός μύθος που θα θέλατε να εξαφανιστεί άπαξ και δια παντός από την σφαίρα του δημόσιου λόγου;», όπως αναφέρει το εκτενές άρθρο που δημοσιεύτηκε στους New York Times.
Μύθος Νο.1: Ότι τα φρέσκα φρούτα και λαχανικά είναι πάντα πιο υγιεινά από τα κατεψυγμένα, τα αποξηραμένα ή τις κονσέρβες. Παρά τη δημοφιλή πεποίθηση ότι «το φρέσκο είναι πάντα το καλύτερο», η έρευνα έχει βρει ότι τα κατεψυγμένα, κονσερβοποιημένα και αποξηραμένα φρούτα και λαχανικά μπορούν να είναι εξίσου θρεπτικά με τα αντίστοιχα φρέσκα. «Είναι ένας εύκολος τρόπος για να έχετε πάντα φρούτα και λαχανικά διαθέσιμα στο σπίτι, εξοικονομώντας επίσης χρήματα», δήλωσε η Σάρα Μπλάιχ, καθηγήτρια Πολιτικής της Δημόσιας Υγείας στην Σχολή Δημόσιας Υγείας «Harvard T.H. Chan School Of Public Health».
Μύθος Νο.2: Ότι όλα τα λιπαρά είναι κακά. Λάθος. Tα υγιεινά λίπη συμβάλλουν στη μείωση του κινδύνου για καρδιακές παθήσεις ή εγκεφαλικά. Η «δυσφήμιση» των λιπών κατά την διάρκεια της δεκαετίας του ’80 οδήγησε πολλούς ανθρώπους να αντικαταστήσουν τις θερμίδες από το λίπος με θερμίδες από επεξεργασμένους υδατάνθρακες, όπως το λευκό αλεύρι και την προσθήκη ζάχαρης. Και το αποτέλεσμα ήταν ότι «τα ποσοστά υπέρβαρων και παχύσαρκων αυξήθηκαν σημαντικά», δήλωσε η δρ Βιτζάια Σουραμπούντι, επίκουρη καθηγήτρια Ιατρικής στο Τμήμα Διατροφής του Ανθρώπου στο Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνιας, στο Λος Αντζελες. Στην πραγματικότητα λοιπόν, δεν είναι όλα τα λίπη κακά, καθώς τα υγιεινά λίπη, όπως τα μονοακόρεστα που υπάρχουν στο ελαιόλαδο, το αβοκάντο και ορισμένους ξηρούς καρπούς, αλλά και τα πολυακόρεστα που βρίσκονται στο ηλιέλαιο, στα καρύδια, τα ψάρια και τους λιναρόσπορους, στην πραγματικότητα συμβάλλουν στη μείωση του κινδύνου για καρδιακές παθήσεις ή εγκεφαλικά.
Μύθος Νο.3: Ότι οι θερμίδες είναι ο πιο σημαντικός παράγοντας για τη αύξηση του βάρους μας. Είναι αλήθεια ότι ισχύει το ότι αν καταναλώνεις περισσότερες θερμίδες από όσες καις, πιθανότατα θα πάρεις βάρος, ενώ αν καις περισσότερες θερμίδες από όσες καταναλώνεις, πιθανότατα θα χάσεις βάρος. Ωστόσο, πρόσφατες έρευνες δεν δείχνει ότι το να τρώμε περισσότερο, αυτομάτως αυτό θα προκαλέσει μια αύξηση του βάρους μας οδηγώντας στην παχυσαρκία. «Μάλλον, οι τύποι των τροφίμων που τρώμε είναι αυτοί που μπορεί να το κάνουν αυτό, μακροπρόθεσμα», είπε ο Δρ Ντάριους Μοζαφάριαν, καθηγητής Διατροφής και Ιατρικής στο Friedman School of Nutrition Science and Policy στο Πανεπιστήμιο Tufts. Οπότε, οι ειδικοί συστήνουν προσοχή στην κατανάλωση υπερεπεξεργασμένων τροφίμων όπως αμυλούχα σνακ, δημητριακά, κράκερ, ενεργειακές μπάρες, αρτοσκευάσματα, αεριούχα αναψυκτικά και γλυκά.
Μύθος Νο.4: Ότι τα άτομα με Διαβήτη Τύπου 2 δεν πρέπει να τρώνε φρούτα. Οι επιστήμονες λένε ότι δεν πρέπει να συγχέουμε τους χυμούς των φρούτων, που μπορεί όντως να αυξήσουν τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα λόγω της υψηλής περιεκτικότητάς τους σε σάκχαρα και της χαμηλής περιεκτικότητάς τους σε φυτικές ίνες, με τα ολόκληρα φρούτα. Ηρθε η ώρα λοιπόν να καταρριφθεί και αυτός ο μύθος, είπε η δρ. Λίντα Σιούε, παθολόγος και διευθύντρια του τμήματος Γαστρονομικής Ιατρικής και lifestyle Ιατρικής στο Kaiser Permanente San Francisco, προσθέτοντας ότι όλοι οι άνθρωποι, συμπεριλαμβανομένων και εκείνων με Διαβήτη Τύπου 2, μπορούν να επωφεληθούν από τα θρεπτικά συστατικά των φρούτων, όπως οι φυτικές ίνες, οι βιταμίνες, τα μέταλλα και τα αντιοξειδωτικά.
Μύθος Νο.5: Ότι το φυτικό γάλα είναι πιο υγιεινό από το γαλακτοκομικό. «Υπάρχει η αντίληψη ότι τα φυτικά γάλατα, όπως αυτά που παρασκευάζονται από βρώμη, αμύγδαλα, ρύζι και κάνναβη, είναι πιο θρεπτικά από το αγελαδινό, κάτι που είναι αναληθές», είπε η Κάθλιν Μέριγκαν, καθηγήτρια Βιώσιμων Συστημάτων Τροφίμων στο Πολιτειακό Πανεπιστήμιο της Αριζόνα και πρώην αναπληρώτρια υπουργός Γεωργίας των ΗΠΑ, επισημαίνοντας ότι, λόγου χάρη, η πρωτεΐνη τους, διαφέρει, με το αγελαδινό γάλα να έχει περίπου οκτώ γραμμάρια πρωτεΐνης ανά φλιτζάνι, ενώ το γάλα αμυγδάλου να έχει συνήθως περίπου ένα ή δύο γραμμάρια ανά φλιτζάνι.
Μύθος Νο.6: Ότι οι λευκές πατάτες κάνουν κακό στην υγεία μας. Οι πατάτες έχουν συχνά κατακριθεί λόγω του υψηλού γλυκαιμικού τους δείκτη, δηλαδή μπορούν να ανεβάσουν απότομα το σάκχαρο στο αίμα. Ωστόσο, οι πατάτες μπορούν πραγματικά να είναι ευεργετικές για την υγεία, δήλωσε η Ντάφιν Αλτέμα Τζόνσον, υπεύθυνη προγράμματος για τις Κοινότητες Τροφίμων και τη Δημόσια Υγεία στο Johns Hopkins Center for a Livable Future. Καθώς είναι πλούσιες σε βιταμίνη C, κάλιο, φυτικές ίνες και άλλα θρεπτικά συστατικά, συνιστάται να μαγειρεύονται ψητές ή βραστές και, ιδανικά, να καταναλώνονται με τη φλούδα τους.
Μύθος Νο.7: Ότι δεν πρέπει να δίνετε ποτέ προϊόντα με φιστίκι στα παιδιά σας τα πρώτα χρόνια της ζωής τους για τον κίνδυνο των αλλεργιών. Πλέον, η παλιά άποψη καταρρίπτεται και οι διατροφολόγοι αλλεργίας λένε ότι είναι καλύτερο να αρχίσετε να τους δίνετε προϊόντα με φιστίκια από νωρίς. Mπορείτε να αρχίσετε να του δίνετε προϊόντα με φιστίκια περίπου στους 4 έως 6 μήνες, όταν το μωρό είναι έτοιμο για να δεχτεί στερεά τροφή. «Ξεκινήστε με δύο κουταλάκια του γλυκού απαλό φυστικοβούτυρο αναμεμειγμένο με νερό, μητρικό γάλα ή φόρμουλα, 2 έως 3 φορές την εβδομάδα», είπε η Ρούτσι Γκούπτα, καθηγήτρια Παιδιατρικής και Διευθύντρια του Κέντρου Ερευνας Τροφικών Αλλεργιών & Ασθματος στην Ιατρική Σχολή Northwestern Feinberg.
Μύθος Νο.8: Ότι η πρωτεΐνη των φυτών είναι «ατελής». «”Από πού παίρνετε την πρωτεΐνη σας;” είναι η Νο. 1 ερώτηση που κάνουν στους χορτοφάγους», είπε ο Κρίστοφερ Γκάρντνερ, διατροφολόγος και καθηγητής Ιατρικής στο Πανεπιστήμιο του Στάνφορντ. Στην πραγματικότητα, όλα τα φυτικά τρόφιμα περιέχουν και τα 20 αμινοξέα, συμπεριλαμβανομένων των εννέα βασικών αμινοξέων.
Μύθος Νο.9: Ότι η κατανάλωση τροφών με βάση τη σόγια μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο καρκίνου του μαστού. Σε μελέτες με ζώα έχει βρεθεί ότι υψηλές δόσεις φυτικών οιστρογόνων στη σόγια, που ονομάζονται ισοφλαβόνες, διεγείρουν την ανάπτυξη των κυττάρων του όγκου του μαστού. «Ωστόσο, αυτή η σχέση δεν έχει τεκμηριωθεί σε ανθρώπινες μελέτες», είπε ο Δρ Φρανκ Μπ. Χου, καθηγητής και πρόεδρος του τμήματος Διατροφής στο Harvard T.H. Chan School of Public Health. Μέχρι στιγμής λοιπόν, η επιστήμη δεν δείχνει κάποια σχέση μεταξύ της πρόσληψης σόγιας και του κινδύνου καρκίνου του μαστού στους ανθρώπους, οπότε συνεχίστε να τρώτε προϊόντα σόγιας άφοβα.
Μύθος Νο.10: Ότι η βασικές συμβουλές διατροφής αλλάζουν συνεχώς. «Αυτό σίγουρα δεν συμβαίνει», είπε η Δρ Μάριον Νέστλε, επίτιμη καθηγήτρια Διατροφής, Μελετών Τροφίμων και Δημόσιας Υγείας στο Πανεπιστήμιο της Νέας Υόρκης. Ναι, η επιστήμη εξελίσσεται, προσθέτει εμφατικά, αλλά οι βασικές διατροφικές οδηγίες παραμένουν οι ίδιες. «Φάε φαγητό. Οχι πάρα πολύ. Κυρίως φρούτα και λαχανικά». Αυτή η συμβουλή ίσχυε πριν από 70 χρόνια και ισχύει ακόμα και σήμερα.
