Κάθε πρωί που ξυπνάω προσπαθώ να πίνω ένα ποτήρι νερό. Δεν τα καταφέρνω πάντα. Θα μου πεις «έλα μωρέ τι είναι ένα ποτηράκι νερό;». Κι όμως, εγώ συχνά το ξεχνώ. Κι όταν το θυμάμαι, το πίνω και με πίνει. Ειδικά το χειμώνα. Θες το κρύο; Θες που ξυπνώ με τη λαχτάρα του καφέ; Πάντως, αυτό το ποτηράκι το νερό είναι για ’μένα ένας μικρός πρωινός άθλος, που κάποιος, κάπως, κάποτε με έπεισε ότι πρέπει να φέρνω εις πέρας καθημερινά, εάν θέλω να είμαι υγιής και ενυδατωμένη.

Ο παππούς μου, που σε μεγάλο βαθμό ήταν εκείνος που πάντα μου τόνιζε τη σημασία του να πίνουμε πολύ νερό, με το που σηκώνεται πίνει ένα λίτρο νερό με στημένο λεμόνι. Κατά καιρούς, διαβάζω άρθρα από επιστήμονες της υγείας ή ακούω συζητήσεις φίλων και συγγενών για το πόσο σημαντικό είναι να πίνουμε άφθονο νερό μέσα στη μέρα. Στο παρελθόν, ένας ΩΡΥΛΑ μου είχε πει, κουνώντας αυστηρά το δάχτυλο, πως δεν πίνω καθόλου νερό και αυτό φαίνεται, και πως αν συνεχίσω έτσι πολλά μπορεί να συμβούν στην υγεία μου.

Φωτ.: Giorgio Trovato / Unsplash

Κάθε φορά που βλέπω τη Χριστιάνα εδώ στο γραφείο να μπαίνει με ένα δίλιτρο μπουκάλι νερό στο χέρι, αγχώνομαι, γεμίζω μια κούπα με νερό και την τοποθετώ δίπλα από την οθόνη του υπολογιστή, έτσι που να το βλέπω και να μου θυμίζει ότι διψάω. Κι ας μην διψάω. Κάθε απόγευμα, δε, που ακούω τον ήχο του άδειου δίλιτρου, καθώς η Χριστιάνα το συρικνώνει ζουλώντας το, αισθάνομαι κι εγώ σαν αφυδατωμένο, ζουπιγμένο, μαλακό πλαστικό κουφάρι, αφού εκείνη ακριβώς τη στιγμή συνειδητοποιώ πως άλλο ένα οχτάωρο πέρασε χωρίς να πιώ μια στάλα ύδωρ.

Όλοι έχουμε ακούσει για τη σημασία του να πίνουμε πολύ νερό. Μάλιστα, κυκλοφορεί μια «πανάρχαια» συμβουλή που λέει πως πρέπει καθημερινά να πίνουμε 8 με 10 ποτήρια νερό. Κάποιοι τα καταφέρνουν από μόνοι τους και πριν τη συμβουλή, άλλοι το προσπαθούν και κάποιοι άλλοι απλά δεν μπορούμε. Για όλους εμάς ήρθε σαν ανακούφιση η νέα έρευνα που δημοσιεύτηκε στο επιστημονικό περιοδικό Science πρόσφατα και ισχυρίζεται πως αυτή η συμβουλή είναι πιθανότατα λανθασμένη.

Συγκεκριμένα, η έρευνα διαπίστωσε ότι για τους περισσότερους υγιείς ενήλικες, η κατανάλωση 8 ποτηριών νερού την ημέρα είναι εντελώς περιττή. Αλληλούια! Η συμβουλή φαίνεται να είναι λανθασμένη, εν μέρει επειδή δεν λαμβάνει υπόψη όλο το νερό που προσλαμβάνουμε από τρόφιμα και από άλλα ροφήματα όπως ο καφές και το τσάι. Σύμφωνα με την νέα έρευνα πάντα, οι ανάγκες μας σε νερό διαφέρουν από άτομο σε άτομο και εξαρτώνται από παράγοντες όπως η ηλικία, το φύλο, η σωματοδομή, τα επίπεδα σωματικής δραστηριότητας και οι κλιματικές συνθήκες στις οποίες διαβιώνει ο καθένας.

Φωτ.: Clint McCoy / Unsplash

Οι επιστήμονες που διεξήγαγαν την έρευνα υποστηρίζουν ότι για τους ενήλικες χωρίς προβλήματα υγείας δεν υπάρχει πραγματικό όφελος από την κατανάλωση άφθονου νερού, ούτε βέβαια και κάποιος κίνδυνος. Απλώς το σώμα κατά πάσα πιθανότητα θα αποβάλλει το επιπλέον νερό που καταναλώνεται. «Αν πίνετε οκτώ ποτήρια νερό την ημέρα, θα είστε μια χαρά – απλώς θα περνάτε πολύ περισσότερο χρόνο στην τουαλέτα», δήλωσε ο Herman Pontzer, καθηγητής εξελικτικής ανθρωπολογίας και παγκόσμιας υγείας στο Πανεπιστήμιο Duke και ένας από τους ερευνητές που διεξήγαγαν τη μελέτη.

Η σύσταση για την καθημερινή κατανάλωση έρχεται από το μακρινό 1945 και το αμερικάνικο Συμβούλιο Τροφίμων και Διατροφής του Εθνικού Συμβουλίου Έρευνας, το οποίο ενθάρρυνε τους ενήλικες να καταναλώνουν περίπου 2 λίτρα νερό καθημερινά. Η σύσταση αναφερόταν στη συνολική ημερήσια πρόσληψη νερού ενός ατόμου, συμπεριλαμβανομένης της πρόσληψης από όλα τα τρόφιμα και τα ποτά, αλλά παρερμηνεύτηκε ευρέως και οι άνθρωποι θεώρησαν ότι πρέπει να πίνουν οκτώ ποτήρια νερού των 250 ml κάθε μέρα.

Ορισμένοι ειδικοί επί του θέματος υποστηρίζουν μάλιστα ότι η ευρέως διαδεδομένη μέχρι και σήμερα πεποίθηση δεν έχει επιστημονικές βάσεις. Μια έρευνα, η οποία είχε διενεργηθεί το 2000 και στην οποία έλαβαν μέρος 883 ηλικιωμένοι ενήλικες, για παράδειγμα, διαπίστωσε ότι δεν υπήρχαν ενδείξεις αφυδάτωσης μεταξύ των 227 ατόμων της μελέτης που έπιναν συστηματικά λιγότερα από έξι ποτήρια νερό ημερησίως.

Παρ’ όλα αυτά, όμως, παραμένει ευρέως ριζωμένη η πεποίθηση περί κατανάλωσης 2 λίτρων νερού ημερησίως. Γιατί άραγε; Γιατί συνεχίζουμε να αγχωνόμαστε τόσο πολύ για αυτά τα οκτώ ποτήρια; Κάποιοι ισχυρίζονται ότι ίσως να κρύβονται και κάποιοι εμπορικοί λόγοι πίσω από την επιμονή σε μια παρερμηνευμένη σύσταση που μας έρχεται από τα μέσα του περασμένου αιώνα. Για παράδειγμα, το δίλιτρο μπουκάλι της αγαπητής συναδέλφου Χριστιάνας είναι σχεδιασμένο έτσι ώστε να μας παρακινεί να προσλαμβάνουμε την ακριβή ποσότητα νερού που θεωρητικά συνιστάται ημερησίως. Αγοράζεις δηλαδή ένα και καθάρισες. Υπάρχουν, λέει, μέχρι και αισθητήρες μπουκαλιών που παρακολουθούν την πρόσληψη νερού σου και σε ενημερώνουν να ενυδατώνεσαι κάθε 30 λεπτά. Τι βγάζουν όμως οι άτιμοι!

Το ερώτημα βέβαια που προκύπτει είναι πόσο νερό χρειαζόμαστε τελικά. Προκειμένου να βρουν μια απάντηση σε αυτό το ερώτημα, οι επιστήμονες συνέλεξαν και ανέλυσαν στοιχεία από 5.600 συμμετέχοντες από 26 χώρες όλων των ηλικιών – από 8 ημερών έως 96 ετών. Στους συμμετέχοντες περιλαμβάνονταν άνθρωποι από όλα τα κοινωνικά στρώματα, όπως αγρότες, αθλητές, εργαζόμενοι σε γραφεία στην Ευρώπη και τις Ηνωμένες Πολιτείες, καθώς και άνθρωποι από αγροτικές και κυνηγετικές κοινωνίες στη Νότια Αμερική και την Αφρική.

Οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι σε μεγάλο βαθμό η ημερήσια ανάγκη σε νερό ενός ατόμου καθορίζεται από τη σωματοδομή του και το επίπεδο του σωματικού του λίπους, το οποίο περιέχει λιγότερο νερό από τους μυς και τα άλλα όργανα. Όσο λιγότερο σωματικό λίπος έχει ένα άτομο, τόσο περισσότερο νερό χρειάζεται.

Επιπλέον, η έρευνα έδειξε ότι η ανάγκη μας σε νερό εξαρτάται και από την ηλικία. Σε γενικές γραμμές, η ανάγκη μας για νερό είναι μεγαλύτερη μεταξύ 20 και 50 ετών, ενώ στη συνέχεια τείνει να μειώνεται όπως επιβραδύνεται και ο μεταβολισμός μας. Κι αυτό συμβαίνει γιατί η ποσότητα νερού που χρειαζόμαστε εξαρτάται εν μέρει και από τον μεταβολισμό.

Δύο άλλοι σημαντικοί παράγοντες που επηρεάζουν την ανάγκη μας σε νερό είναι οι κλιματικές συνθήκες και το επίπεδο της καθημερινής μας δραστηριότητας. Άνθρωποι που ζουν σε θερμότερα κλίματα και έχουν πιο έντονη σωματική δραστηριότητα έχουν μεγαλύτερη ανάγκη για νερό.

Η έρευνα κατέληξε στο εντυπωσιακό συμπέρασμα ότι τελικά οι περισσότεροι άνθρωποι τείνουν να καταναλώνουν την ποσότητα νερού που χρειάζεται ο οργανισμός τους. Αλλά επίσης έδειξε ότι αυτό δεν είναι απαραίτητα ακριβές μέτρο του πόσο ενυδατωμένος είναι κανείς. Πάντως, οι επιστήμονες συνιστούν να πίνουμε νερό όποτε διψάμε και ότι έτσι, κατά πάσα πιθανότητα, θα είμαστε μια χαρά.

 

 

Με στοιχεία από τη Washington Post