Όλοι μας μπορεί κάποια στιγμή να εκνευριστούμε και σε μία ατυχία ή αναποδιά να αναφωνήσουμε υβρεολόγιο που δεν είναι κοινωνικά αποδεκτό.
Μεγάλο μέρος της κοινωνίας θεωρεί ότι οι βρισιές είναι σημάδι χαμηλής νοημοσύνης και μόρφωσης, καθώς γιατί κάποιος να βασίζεται σε αγενή γλώσσα όταν έχει ένα πλούσιο λεξιλόγιο;
Αυτή η αντίληψη, όπως αποδεικνύεται, είναι μια… μ^%@&α! Στην πραγματικότητα, σύμφωνα με μελέτες, οι βρισιές μπορεί να είναι σημάδι λεκτικής υπεροχής και σύμφωνα με έρευνες μπορεί να προσφέρουν και άλλα οφέλη.
«Τα πλεονεκτήματα της βρισιάς είναι πολλά», είπε ο Timothy Jay, ομότιμος καθηγητής ψυχολογίας στο Κολλέγιο Φιλελευθέρων Τεχνών της Μασαχουσέτης, ο οποίος έχει σπουδάσει το φαινόμενο της υβρεολογίας για περισσότερα από 40 χρόνια. «Τα οφέλη της βρισιάς έχουν εμφανιστεί μόλις τις τελευταίες δύο δεκαετίες ως αποτέλεσμα έρευνας για τον εγκέφαλο και το συναίσθημα, μαζί με πολύ καλύτερη τεχνολογία για τη μελέτη της ανατομίας του εγκεφάλου».
1. Οι βρισιές μπορεί να είναι σημάδι ευφυΐας
Οι καλά μορφωμένοι άνθρωποι με πολλές λέξεις στη διάθεσή τους, σύμφωνα με μια μελέτη του 2015, ήταν καλύτεροι και πιο ευρηματικοί στο να βρίσκουν υβρεολόγιο από εκείνους που μιλούσαν μειονεκτούν λεκτικά.
Ζητήθηκε από τους συμμετέχοντες να αναφέρουν όσες περισσότερες λέξεις μπορούσαν που να ξεκινούν με F, A ή S σε ένα λεπτό. Άλλο ένα λεπτό αφιερώθηκε στο να βρούμε υβριστικές λέξεις που ξεκινούν με αυτά τα τρία γράμματα. Η μελέτη διαπίστωσε ότι όσοι έβγαλαν τις περισσότερες λέξεις από F, A και S παρήγαγαν και τις περισσότερες βρισιές.
Αυτό είναι ένα σημάδι ευφυΐας «στο βαθμό που η γλώσσα συσχετίζεται με τη νοημοσύνη», είπε ο Jay, ο οποίος συνέταξε τη μελέτη. «Οι άνθρωποι που είναι καλοί στη γλώσσα είναι καλοί στο να δημιουργούν ένα λεξιλόγιο βρισιάς».
Οι βρισιές μπορεί επίσης να συσχετιστούν με την κοινωνική νοημοσύνη.
«Το να έχεις τις στρατηγικές για να ξέρεις πού και πότε είναι κατάλληλο να βρίζεις και πότε όχι», είπε ο Jay, «είναι μια κοινωνική γνωστική δεξιότητα όπως η επιλογή των σωστών ρούχων για τη σωστή περίσταση. Αυτό είναι ένα πολύ εξελιγμένο κοινωνικό εργαλείο».
2. Οι βρισιές μπορεί να είναι σημάδι ειλικρίνειας
Η επιστήμη έχει επίσης βρει μια θετική σχέση μεταξύ της βωμολοχίας και της ειλικρίνειας. Οι άνθρωποι που έβριζαν έλεγαν λιγότερα ψέματα σε διαπροσωπικό επίπεδο και είχαν υψηλότερα επίπεδα ακεραιότητας συνολικά, σύμφωνα με μια σειρά τριών μελετών που δημοσιεύθηκαν το 2017.
«Όταν εκφράζεις ειλικρινά τα συναισθήματά σου με δυνατά λόγια, τότε θα φανείς πιο ειλικρινείς», είπε ο Τζέι, ο οποίος δεν συμμετείχε στις μελέτες.
Ενώ ένα υψηλότερο ποσοστό χρήσης βωμολοχιών συσχετίστηκε με περισσότερη ειλικρίνεια, οι συγγραφείς της μελέτης προειδοποίησαν ότι «τα ευρήματα δεν πρέπει να ερμηνεύονται ώστε να σημαίνει ότι όσο περισσότερο ένα άτομο χρησιμοποιεί βωμολοχίες, τόσο λιγότερες πιθανότητες να εμπλέκεται σε πιο σοβαρές ανήθικες ή απρεπείς συμπεριφορές .»
3. Η βωμολοχία βελτιώνει την ανοχή στον πόνο
Και οι βρισιές δεν βοηθούν απλώς την αντοχή σας: Αν κλείσετε το δάχτυλό σας στην πόρτα του αυτοκινήτου, μπορεί να νιώσετε λιγότερο πόνο αν πείτε «Γ*&ώ» αντί μιας ουδέτερης λέξης.
Επίσης σύμφωνα με μελέτες, οι άνθρωποι με ποδήλατα που έβριζαν ενώ έκαναν πετάλι ενάντια στην αντίσταση είχαν περισσότερη δύναμη και αντοχή από εκείνους που χρησιμοποιούσαν «ουδέτερες» λέξεις.
Η έρευνα διαπίστωσε επίσης ότι οι άνθρωποι που έβριζαν ενώ έσφιγγαν το χέρι τους μπορούσαν να σφίγγουν πιο δυνατά και για περισσότερο.
Μια άλλη μελέτη βρήκε ότι οι άνθρωποι που έβριζαν καθώς έβαζαν το χέρι τους σε παγωμένο νερό ένιωθαν λιγότερο πόνο και μπορούσαν να κρατήσουν τα χέρια τους στο νερό περισσότερο από εκείνους που έλεγαν μια ουδέτερη λέξη.
«Το βασικό μήνυμα είναι ότι οι βρισιές σε βοηθούν να αντιμετωπίσεις τον πόνο», δήλωσε ο ψυχολόγος Richard Stephens, ο κύριος συγγραφέας των τριών μελετών. Ο Stephens ερευνά την υβρεολογία στο Ερευνητικό Εργαστήριο Ψυχοβιολογίας στο Πανεπιστήμιο Keele στο Staffordshire της Αγγλίας.
Ο Stephens λέει ότι λειτουργεί ως εξής: οι βρισιές παράγουν μια αντίδραση στρες που εκκινεί το αρχέγονο αντανακλαστικό άμυνας του σώματος. Ένα ξέσπασμα αδρεναλίνης αυξάνει τον καρδιακό ρυθμό και την αναπνοή, προετοιμάζοντας τους μύες για μάχη ή φυγή.
Ταυτόχρονα, υπάρχει μια άλλη φυσιολογική αντίδραση που ονομάζεται αναλγητική απόκριση, η οποία κάνει το σώμα πιο αδιαπέραστο στον πόνο.
«Έτσι φαίνεται ότι με το να βρίζεις πυροδοτείς μια συναισθηματική απόκριση στον εαυτό σου, η οποία προκαλεί μια ήπια απόκριση στρες, η οποία συνεπάγεται μείωση του πόνου από το στρες», πρόσθεσε ο Stephens.
Προσοχή, όμως, την επόμενη φορά που θα αποφασίσετε να παρατείνετε την προπόνησή σας βρίζοντας, αν όμως χρησιμοποιούνται υπερβολικά, χάνουν τη δύναμή τους έναντι του πόνου, ανακάλυψε επίσης η έρευνα.
4. Η βρισιά είναι σημάδι δημιουργικότητας
Οι βρισιές φαίνεται να επικεντρώνονται στη δεξιά πλευρά του εγκεφάλου, το μέρος που οι άνθρωποι αποκαλούν συχνά «δημιουργικό εγκέφαλο».
«Γνωρίζουμε ότι οι ασθενείς που παθαίνουν εγκεφαλικά στη δεξιά πλευρά τείνουν να γίνονται λιγότερο συναισθηματικοί, λιγότερο ικανοί να καταλαβαίνουν και να λένε αστεία και τείνουν να σταματήσουν να βρίζουν ακόμα κι αν βρίζουν αρκετά πριν», είπε η Emma Byrne, συγγραφέας του “Οι βρισιές είναι καλές για σένα”.
Η έρευνα για τις βρισιές χρονολογείται από τη βικτωριανή εποχή, όταν οι γιατροί ανακάλυψαν ότι ασθενείς αν και έχασαν την ικανότητά τους να μιλούν μπορούσαν ακόμα να βρίζουν.
«¨Εβριζαν με απίστευτη ευχέρεια», είπε η Byrne. «Παιδικές επιπλήξεις, βρισιές και όροι αγάπης — λέξεις με έντονο συναισθηματικό περιεχόμενο που μαθαίνουμε νωρίς τείνουν να διατηρούνται στον εγκέφαλο ακόμα και όταν χάνεται όλη η υπόλοιπη γλώσσα μας».
5. Βρίστε αντί να ρίξετε μπουνιές
Γιατί επιλέγουμε να βρίζουμε; Ίσως επειδή η βωμολοχία παρέχει ένα εξελικτικό πλεονέκτημα που μπορεί να μας προστατεύσει από σωματική βλάβη, είπε ο Jay.
«Ένας σκύλος ή μια γάτα θα σε γρατζουνίσουν, θα σε δαγκώσουν όταν είναι φοβισμένοι ή θυμωμένοι», είπε. «Οι βρισιές μάς επιτρέπουν να εκφράζουμε τα συναισθήματά μας συμβολικά χωρίς να το κάνουμε με νύχια και με δόντια. Το βρίσιμο γίνεται τότε μια απομακρυσμένη μορφή επιθετικότητας, προσφέροντας την ευκαιρία να εκφράσουμε γρήγορα συναισθήματα ενώ ελπίζουμε ότι θα αποφύγουμε τις επιπτώσεις».
«Ο σκοπός της βρισιάς είναι να εκτονώσω τα συναισθήματά μου και επικοινωνεί πολύ εύκολα στους παρευρισκόμενους, ποια είναι η συναισθηματική μου κατάσταση. Έχει αυτό το πλεονέκτημα της συναισθηματικής αποτελεσματικότητας – είναι πολύ γρήγορο και ξεκάθαρο».
Μια παγκόσμια γλώσσα
Τι κάνει τη χρήση των αισχρών λέξεων τόσο ισχυρή; Η δύναμη του ταμπού, φυσικά. Αυτή η πραγματικότητα αναγνωρίζεται παγκοσμίως: Σχεδόν κάθε γλώσσα στον κόσμο περιέχει λέξεις υβριστικές.
«Φαίνεται ότι μόλις έχετε μια λέξη ταμπού και τη συναισθηματική αντίληψη ότι η λέξη πρόκειται να προκαλέσει δυσφορία στους άλλους ανθρώπους, τα υπόλοιπα φαίνεται να ακολουθούν φυσικά», είπε η Byrne.
Δεν είναι μόνο οι άνθρωποι που βρίζουν. Ακόμα και τα πρωτεύοντα το κάνουν όταν τους δίνεται η ευκαιρία.
«Οι χιμπατζήδες στη φύση τείνουν να χρησιμοποιούν τα περιττώματά τους ως κοινωνικό σήμα, ένα σήμα που έχει σχεδιαστεί για να κρατά τους ανθρώπους μακριά», είπε ο Byrne.
Οι χιμπατζήδες που είχαν εκπαιδευτεί έμαθαν τη νοηματική γλώσσα τη λέξη “κακά” ώστε να μπορούν να πουν στους χειριστές τους πότε χρειάζονταν τουαλέτα.
«Και μόλις το έμαθαν άρχισαν να τη χρησιμοποιούν όπως εμείς τη λέξη σκατά».
Αυτό σημαίνει ότι πρέπει να βρίζουμε όποτε μας αρέσει, ανεξάρτητα από το περιβάλλον μας ή τα συναισθήματα των άλλων; Φυσικά και όχι. Αλλά τουλάχιστον μπορείτε να χαλαρώσετε λίγο την επόμενη φορά που ακούσια θα σας ξεφύγει μία λέξη που δεν θα είναι κοινωνικά αποδεκτή.
Άλλωστε, είμαστε απλά άνθρωποι.
Όλοι μας μπορεί κάποια στιγμή να εκνευριστούμε και σε μία ατυχία ή αναποδιά να αναφωνήσουμε υβρεολόγιο που δεν είναι κοινωνικά αποδεκτό.
Μεγάλο μέρος της κοινωνίας θεωρεί ότι οι βρισιές είναι σημάδι χαμηλής νοημοσύνης και μόρφωσης, καθώς γιατί κάποιος να βασίζεται σε αγενή γλώσσα όταν έχει ένα πλούσιο λεξιλόγιο;
Αυτή η αντίληψη, όπως αποδεικνύεται, είναι μια… μ^%@&α! Στην πραγματικότητα, σύμφωνα με μελέτες, οι βρισιές μπορεί να είναι σημάδι λεκτικής υπεροχής και σύμφωνα με έρευνες μπορεί να προσφέρουν και άλλα οφέλη.
«Τα πλεονεκτήματα της βρισιάς είναι πολλά», είπε ο Timothy Jay, ομότιμος καθηγητής ψυχολογίας στο Κολλέγιο Φιλελευθέρων Τεχνών της Μασαχουσέτης, ο οποίος έχει σπουδάσει το φαινόμενο της υβρεολογίας για περισσότερα από 40 χρόνια. «Τα οφέλη της βρισιάς έχουν εμφανιστεί μόλις τις τελευταίες δύο δεκαετίες ως αποτέλεσμα έρευνας για τον εγκέφαλο και το συναίσθημα, μαζί με πολύ καλύτερη τεχνολογία για τη μελέτη της ανατομίας του εγκεφάλου».
1. Οι βρισιές μπορεί να είναι σημάδι ευφυΐας
Οι καλά μορφωμένοι άνθρωποι με πολλές λέξεις στη διάθεσή τους, σύμφωνα με μια μελέτη του 2015, ήταν καλύτεροι και πιο ευρηματικοί στο να βρίσκουν υβρεολόγιο από εκείνους που μιλούσαν μειονεκτούν λεκτικά.
Ζητήθηκε από τους συμμετέχοντες να αναφέρουν όσες περισσότερες λέξεις μπορούσαν που να ξεκινούν με F, A ή S σε ένα λεπτό. Άλλο ένα λεπτό αφιερώθηκε στο να βρούμε υβριστικές λέξεις που ξεκινούν με αυτά τα τρία γράμματα. Η μελέτη διαπίστωσε ότι όσοι έβγαλαν τις περισσότερες λέξεις από F, A και S παρήγαγαν και τις περισσότερες βρισιές.
Αυτό είναι ένα σημάδι ευφυΐας «στο βαθμό που η γλώσσα συσχετίζεται με τη νοημοσύνη», είπε ο Jay, ο οποίος συνέταξε τη μελέτη. «Οι άνθρωποι που είναι καλοί στη γλώσσα είναι καλοί στο να δημιουργούν ένα λεξιλόγιο βρισιάς».
Οι βρισιές μπορεί επίσης να συσχετιστούν με την κοινωνική νοημοσύνη.
«Το να έχεις τις στρατηγικές για να ξέρεις πού και πότε είναι κατάλληλο να βρίζεις και πότε όχι», είπε ο Jay, «είναι μια κοινωνική γνωστική δεξιότητα όπως η επιλογή των σωστών ρούχων για τη σωστή περίσταση. Αυτό είναι ένα πολύ εξελιγμένο κοινωνικό εργαλείο».
2. Οι βρισιές μπορεί να είναι σημάδι ειλικρίνειας
Η επιστήμη έχει επίσης βρει μια θετική σχέση μεταξύ της βωμολοχίας και της ειλικρίνειας. Οι άνθρωποι που έβριζαν έλεγαν λιγότερα ψέματα σε διαπροσωπικό επίπεδο και είχαν υψηλότερα επίπεδα ακεραιότητας συνολικά, σύμφωνα με μια σειρά τριών μελετών που δημοσιεύθηκαν το 2017.
«Όταν εκφράζεις ειλικρινά τα συναισθήματά σου με δυνατά λόγια, τότε θα φανείς πιο ειλικρινείς», είπε ο Τζέι, ο οποίος δεν συμμετείχε στις μελέτες.
Ενώ ένα υψηλότερο ποσοστό χρήσης βωμολοχιών συσχετίστηκε με περισσότερη ειλικρίνεια, οι συγγραφείς της μελέτης προειδοποίησαν ότι «τα ευρήματα δεν πρέπει να ερμηνεύονται ώστε να σημαίνει ότι όσο περισσότερο ένα άτομο χρησιμοποιεί βωμολοχίες, τόσο λιγότερες πιθανότητες να εμπλέκεται σε πιο σοβαρές ανήθικες ή απρεπείς συμπεριφορές .»
3. Η βωμολοχία βελτιώνει την ανοχή στον πόνο
Και οι βρισιές δεν βοηθούν απλώς την αντοχή σας: Αν κλείσετε το δάχτυλό σας στην πόρτα του αυτοκινήτου, μπορεί να νιώσετε λιγότερο πόνο αν πείτε «Γ*&ώ» αντί μιας ουδέτερης λέξης.
Επίσης σύμφωνα με μελέτες, οι άνθρωποι με ποδήλατα που έβριζαν ενώ έκαναν πετάλι ενάντια στην αντίσταση είχαν περισσότερη δύναμη και αντοχή από εκείνους που χρησιμοποιούσαν «ουδέτερες» λέξεις.
Η έρευνα διαπίστωσε επίσης ότι οι άνθρωποι που έβριζαν ενώ έσφιγγαν το χέρι τους μπορούσαν να σφίγγουν πιο δυνατά και για περισσότερο.
Μια άλλη μελέτη βρήκε ότι οι άνθρωποι που έβριζαν καθώς έβαζαν το χέρι τους σε παγωμένο νερό ένιωθαν λιγότερο πόνο και μπορούσαν να κρατήσουν τα χέρια τους στο νερό περισσότερο από εκείνους που έλεγαν μια ουδέτερη λέξη.
«Το βασικό μήνυμα είναι ότι οι βρισιές σε βοηθούν να αντιμετωπίσεις τον πόνο», δήλωσε ο ψυχολόγος Richard Stephens, ο κύριος συγγραφέας των τριών μελετών. Ο Stephens ερευνά την υβρεολογία στο Ερευνητικό Εργαστήριο Ψυχοβιολογίας στο Πανεπιστήμιο Keele στο Staffordshire της Αγγλίας.
Ο Stephens λέει ότι λειτουργεί ως εξής: οι βρισιές παράγουν μια αντίδραση στρες που εκκινεί το αρχέγονο αντανακλαστικό άμυνας του σώματος. Ένα ξέσπασμα αδρεναλίνης αυξάνει τον καρδιακό ρυθμό και την αναπνοή, προετοιμάζοντας τους μύες για μάχη ή φυγή.
Ταυτόχρονα, υπάρχει μια άλλη φυσιολογική αντίδραση που ονομάζεται αναλγητική απόκριση, η οποία κάνει το σώμα πιο αδιαπέραστο στον πόνο.
«Έτσι φαίνεται ότι με το να βρίζεις πυροδοτείς μια συναισθηματική απόκριση στον εαυτό σου, η οποία προκαλεί μια ήπια απόκριση στρες, η οποία συνεπάγεται μείωση του πόνου από το στρες», πρόσθεσε ο Stephens.
Προσοχή, όμως, την επόμενη φορά που θα αποφασίσετε να παρατείνετε την προπόνησή σας βρίζοντας, αν όμως χρησιμοποιούνται υπερβολικά, χάνουν τη δύναμή τους έναντι του πόνου, ανακάλυψε επίσης η έρευνα.
4. Η βρισιά είναι σημάδι δημιουργικότητας
Οι βρισιές φαίνεται να επικεντρώνονται στη δεξιά πλευρά του εγκεφάλου, το μέρος που οι άνθρωποι αποκαλούν συχνά «δημιουργικό εγκέφαλο».
«Γνωρίζουμε ότι οι ασθενείς που παθαίνουν εγκεφαλικά στη δεξιά πλευρά τείνουν να γίνονται λιγότερο συναισθηματικοί, λιγότερο ικανοί να καταλαβαίνουν και να λένε αστεία και τείνουν να σταματήσουν να βρίζουν ακόμα κι αν βρίζουν αρκετά πριν», είπε η Emma Byrne, συγγραφέας του “Οι βρισιές είναι καλές για σένα”.
Η έρευνα για τις βρισιές χρονολογείται από τη βικτωριανή εποχή, όταν οι γιατροί ανακάλυψαν ότι ασθενείς αν και έχασαν την ικανότητά τους να μιλούν μπορούσαν ακόμα να βρίζουν.
«¨Εβριζαν με απίστευτη ευχέρεια», είπε η Byrne. «Παιδικές επιπλήξεις, βρισιές και όροι αγάπης — λέξεις με έντονο συναισθηματικό περιεχόμενο που μαθαίνουμε νωρίς τείνουν να διατηρούνται στον εγκέφαλο ακόμα και όταν χάνεται όλη η υπόλοιπη γλώσσα μας».
5. Βρίστε αντί να ρίξετε μπουνιές
Γιατί επιλέγουμε να βρίζουμε; Ίσως επειδή η βωμολοχία παρέχει ένα εξελικτικό πλεονέκτημα που μπορεί να μας προστατεύσει από σωματική βλάβη, είπε ο Jay.
«Ένας σκύλος ή μια γάτα θα σε γρατζουνίσουν, θα σε δαγκώσουν όταν είναι φοβισμένοι ή θυμωμένοι», είπε. «Οι βρισιές μάς επιτρέπουν να εκφράζουμε τα συναισθήματά μας συμβολικά χωρίς να το κάνουμε με νύχια και με δόντια. Το βρίσιμο γίνεται τότε μια απομακρυσμένη μορφή επιθετικότητας, προσφέροντας την ευκαιρία να εκφράσουμε γρήγορα συναισθήματα ενώ ελπίζουμε ότι θα αποφύγουμε τις επιπτώσεις».
«Ο σκοπός της βρισιάς είναι να εκτονώσω τα συναισθήματά μου και επικοινωνεί πολύ εύκολα στους παρευρισκόμενους, ποια είναι η συναισθηματική μου κατάσταση. Έχει αυτό το πλεονέκτημα της συναισθηματικής αποτελεσματικότητας – είναι πολύ γρήγορο και ξεκάθαρο».
Μια παγκόσμια γλώσσα
Τι κάνει τη χρήση των αισχρών λέξεων τόσο ισχυρή; Η δύναμη του ταμπού, φυσικά. Αυτή η πραγματικότητα αναγνωρίζεται παγκοσμίως: Σχεδόν κάθε γλώσσα στον κόσμο περιέχει λέξεις υβριστικές.
«Φαίνεται ότι μόλις έχετε μια λέξη ταμπού και τη συναισθηματική αντίληψη ότι η λέξη πρόκειται να προκαλέσει δυσφορία στους άλλους ανθρώπους, τα υπόλοιπα φαίνεται να ακολουθούν φυσικά», είπε η Byrne.
Δεν είναι μόνο οι άνθρωποι που βρίζουν. Ακόμα και τα πρωτεύοντα το κάνουν όταν τους δίνεται η ευκαιρία.
«Οι χιμπατζήδες στη φύση τείνουν να χρησιμοποιούν τα περιττώματά τους ως κοινωνικό σήμα, ένα σήμα που έχει σχεδιαστεί για να κρατά τους ανθρώπους μακριά», είπε ο Byrne.
Οι χιμπατζήδες που είχαν εκπαιδευτεί έμαθαν τη νοηματική γλώσσα τη λέξη “κακά” ώστε να μπορούν να πουν στους χειριστές τους πότε χρειάζονταν τουαλέτα.
«Και μόλις το έμαθαν άρχισαν να τη χρησιμοποιούν όπως εμείς τη λέξη σκατά».
Αυτό σημαίνει ότι πρέπει να βρίζουμε όποτε μας αρέσει, ανεξάρτητα από το περιβάλλον μας ή τα συναισθήματα των άλλων; Φυσικά και όχι. Αλλά τουλάχιστον μπορείτε να χαλαρώσετε λίγο την επόμενη φορά που ακούσια θα σας ξεφύγει μία λέξη που δεν θα είναι κοινωνικά αποδεκτή.
Άλλωστε, είμαστε απλά άνθρωποι.
