Στα καταστροφικά νέα της ημέρας για τους απανταχού τζαμπατζήδες (συμπεριλαμβανομένης της γραφούσης), το Netflix ανακοίνωσε χθες ότι θα αρχίσει σύντομα να απαγορεύει την κοινή χρήση κωδικών πρόσβασης – ένα παράπτωμα για το οποίο το 16% των χρηστών του είναι ένοχοι. Δε πα να βιώνουμε οικονομική κρίση -καπάκια μετά από μια πανδημία- με το κόστος διαβίωσης στο Θεό, δε πα να δυσκολευόμαστε να βγάλουμε τα προς το ζειν, το Netflix ελάλησε και δε χαμπαριάζει από τέτοια. Αλήθεια, πόσο εκτός πραγματικότητας μπορεί να είναι μια πολυεθνική;
Αυτό το τελευταίο μέτρο – το οποίο φέρεται να τίθεται σε εφαρμογή μέσα στους επόμενους μήνες – έρχεται μετά από μια ταραχώδη περίοδο για την εταιρεία. Το 2021, μια μαζική φυγή συνδρομητών οδήγησε στην πτώση της αποτίμησής του κατά 50 δισεκατομμύρια δολάρια. Ενώ έχει ανακάμψει πλέον οικονομικά – αυξάνοντας τους συνδρομητές της τους τελευταίους μήνες και απολαμβάνοντας διεθνή ανάπτυξη – η θέση της στην ποπ κουλτούρα φαίνεται λιγότερο εξασφαλισμένη. Ο κόσμος είναι εξοργισμένος για το γεγονός ότι έχει ακυρώσει τόσες πολλές αγαπημένες του σειρές (συμπεριλαμβανομένων των 1889, The Bastard Son and the Devil, The Midnight Club και αμέτρητες άλλες), πολλές από τις οποίες έτυχαν καλής κριτικής και έχουν ήδη συσπειρώσει πλήθος θαυμαστών. Από ό,τι φαίνεται, αν μια σειρά δεν γίνει αμέσως viral, η εταιρεία αρχίζει να ακονίζει τα μαχαίρια της, κάτι που κάνει πολλούς θεατές λιγότερο διατεθειμένους να επενδύσουν εξαρχής. Γιατί να μπεις στον κόπο να δεις μια σειρά αν, κατά πάσα πιθανότητα, θα «κοπεί» μετά την πρώτη σεζόν;
Το Netflix αντιμετωπίζει, από τη μία, έναν πρωτοφανή κορεσμό κι, από την άλλη, μια ευρύτερη ύφεση στον κλάδο. Όπως έχουν προτείνει πολλοί κριτικοί, φαίνεται ότι η «χρυσή εποχή του streaming» έφτασε στο τέλος της. Η απαγόρευση της κοινής χρήσης κωδικών πρόσβασης δεν είναι το μόνο μέτρο που έχει λάβει το Netflix για να καταπολεμήσει το συγκεκριμένο φαινόμενο: τον περασμένο Νοέμβριο, εισήγαγε διαφημίσεις στην πλατφόρμα. Προφανώς, αυτό υπονομεύει ένα από τα κύρια σημεία πώλησης της εταιρείας -ότι δηλαδή, σε αντίθεση με την τηλεόραση ή το Youtube, στο Netflix δε υπάρχουν διαφημίσεις. Είναι πλέον γεγονός ότι κι αυτή, όπως και τόσες άλλες πλατφόρμες streaming, παράγει όλο και λιγότερο νέο περιεχόμενο από ό,τι παλαιότερα.
Οι εποχές που το Netflix ήταν μια αξιόπιστη θερμοκοιτίδα αξιόλογων τηλεοπτικών σειρών έχουν παρέλθει προ πολλού και πλέον κυριαρχεί η αίσθηση ότι η πλατφόρμα έχει χάσει κάτι από το περιεχόμενό της αλλά και τον χαρακτήρα της. Αυτό οφείλεται εν μέρει σε αλλαγές στη δομή εξουσίας της εταιρείας. Η Cindy Holland – η αντιπρόεδρος και υπεύθυνη για πρώιμες επιτυχίες όπως το House of Cards και το Orange is the New Black – καθαιρέθηκε το 2020 και αντικαταστάθηκε από την Bela Bajaria, ένα έμπειρο τηλεοπτικό στέλεχος που είχε ενταχθεί μερικά χρόνια νωρίτερα και επέβλεπε τις πρώτες επιδρομές του Netflix στην τηλεοπτική πραγματικότητα. Για να λέμε και του στραβού το δίκιο, η Bajaria πίεσε επίσης για αύξηση της διεθνούς ανάπτυξης, επομένως η θητεία της δεν ήταν καθόλου κακή. Αλλά μέσα στην ίδια την εταιρεία και στο Χόλιγουντ γενικότερα, πολλοί θεώρησαν ότι η σειρά Insatiable– που είχε πάρει το «οκ» από την Bajaria – σηματοδότησε ένα σημείο καμπής για την εταιρεία. Αν δε θυμάστε τον χαμό που είχε γίνει με τη συγκεκριμένη σειρά, επιτρέψτε μου να σας φρεσκάρω τη μνήμη. Ήταν ένα δράμα ενηλικίωσης όπου μια χοντρή έφηβη έκανε ολικό glow-up κι έχανε κιλά, για να επιστρέψει στο σχολείο και να εκδικηθεί όσους της έκαναν μπούλινγκ. Μια χαζομαρούλα, εν ολίγοις, σαν αυτές που πλέον ευδοκημούν στην πλατφόρμα. Η σειρά δέχτηκε πολλές αρνητικές κριτικές. Γρήγορα, το κοινό έσπευσε στα social media για να εκφράσει την αντίδρασή του, όχι μόνο για τα μηνύματα που περνούσε η σειρά και τον χοντροφοβικό της χαρακτήρα, αλλά και τη γενικότερη κακή ποιότητα της παραγωγής. Σύμφωνα με έναν ανώνυμο υπάλληλο που μίλησε στο Hollywood Reporter, το Insatiable σηματοδότησε ένα «Walmart-ization» της εταιρείας, ήταν δηλαδή το σημείο που η εταιρεία επέλεξε να επικεντρωθεί περισσότερο στην ποσότητα παρά στην ποιότητα.
Κατά καιρούς, η εταιρεία έχει επίσης ταλαιπωρηθεί από μια σειρά από διαμάχες. Το comedy special του Dave Chappelle το 2021, για παράδειγμα, επικρίθηκε έντονα για τρανσφοβικό περιεχόμενο – μάλιστα ακόμη και ορισμένοι υπάλληλοι του Netflix παραιτήθηκαν ως ένδειξη διαμαρτυρίας. Παρόλες τις αντιδράσεις, δεν ίδρωσε το αφτί του CEO, Reed Hasting, ο οποίος υποστήριζε σθεναρά ότι – εφόσον σημειώνει εμπορική επιτυχία – θα συνεργαζότν ευχαρίστως με τον Chappelle «ξανά και ξανά» (έχουν και στην Αμερική «ναι, αλλά γεμίζει θέατρα»).
Την ίδια στιγμή, σειρές με έντονο queer στοιχείο, όπως το The Babysitters Club και το Warrior Club ακυρώθηκαν, με αποτέλεσμα πολλοί ΛΟΑΤΚΙ+ τηλεθεατές να αισθάνονται παραγκωνισμένοι από την εταιρεία. Τα τελευταία χρόνια, υπήρξε επίσης μια πολιτισμική αντίδραση όσον αφορά το είδος του true-crime, το οποίο παραμένει βασικό συστατικό στον προγραμματισμό του Netlifx. Ενώ το «Dahmer» (μια βιογραφική μίνι σειρά του Ryan Murphy για τον κατά συρροή δολοφόνο Jeffrey Dahmer) ήταν εξαιρετικά επιτυχημένη όσον αφορά τα νούμερα τηλεθέασης, πολλοί θεώρησαν ότι ξεπέρασε τα όρια της εκμετάλλευσης. Είναι πλέον γεγονός ότι η θέση του Netflix στην ποπ κουλτούρα έχει μετατοπιστεί από κάτι ουδέτερο ή καλόηθες σε έναν προμηθευτή όλο και πιο ποβληματικού περιεχομένου.
Ταυτόχρονα, αυτή η μετατόπιση δεν φαίνεται να έχει προκαλέσει κάποια μείωση στα νούμερα τηλεθέασης και θα ήταν υπερβολή να υπονοήσουμε ότι η εταιρεία τείνει να χάσει την πρωτοκαθεδρία της. Εκτός από την αντιστροφή των οικονομικών δυσκολιών της, η πλατφόρμα συνεχίζει να κυκλοφορεί τηλεοπτικές εκπομπές και ταινίες που «πιάνουν» το zeitgeist της κοινωνίας μας. Το Squid Game, η μεγαλύτερη επιτυχία του μέχρι σήμερα, ήταν πολιτισμικά ένα σημείο καμπής, που πιθανότατα αναδρομικά θα το βλέπουμε σαν ένα καθοριστικό προϊόν της εποχής του. Το Glass Onion, ήταν αναμφισβήτητα κάτι που ο κόσμος παρακολούθησε και συζήτησε πολύ, όπως έγινε και με το ντοκιμαντέρ του Χάρι και της Μέγκαν (αν και αδυνατώ να καταλάβω το craze γύρω από το συγκεκριμένο ζευγάρι). Τους τελευταίους έξι μήνες, το Wednesday και το Stranger Things έσπασαν ρεκόρ τηλεθέασης. Το πιο σημαντικό είναι ότι η διεθνής παραγωγή ενισχύεται απότομα, κάτι στο οποίο η εταιρεία φαίνεται να εστιάζει όλο και περισσότερο (περίπου το 70% των συνδρομητών της προέρχονται από χώρες εκτός των ΗΠΑ και του Καναδά).
Όχι, το Netflix δεν πέθανε, αλλά αν συνεχιστούν οι τρέχουσες τάσεις, πιθανότατα θα συνεχίσει κι η κατρακύλα του. Για τα ανώτερα στελέχη του, είναι προφανές ότι οι εμπορικές επιταγές είναι πάνω από ηθικούς κανόνες και αισθητική. Αν φέρουν στην πλατφόρμα κάτι νέο κι ενδιαφέρον, πιθανότατα θα το «κόψουν» κι αυτό, εκτός κι αν γίνει viral εν μια νυκτί. Λοιπόν, Netflix, αν μας διαβάζεις (ποτέ δε ξέρεις), άκου προσεκτικά: θα προτιμούσα να δω όλον τον σοβιετικό κινηματογράφο, όλες τις σεζόν «Ανυπότακτες Καρδιές» κι όλα τα επεισόδια «My Style Rocks» Ελλάδας, Τουρκίας και Ρουμανίας στο Youtube από το κινητό μου, πριν πληρώσω συνδρομή για την πλατφόρμα σου.
Στα καταστροφικά νέα της ημέρας για τους απανταχού τζαμπατζήδες (συμπεριλαμβανομένης της γραφούσης), το Netflix ανακοίνωσε χθες ότι θα αρχίσει σύντομα να απαγορεύει την κοινή χρήση κωδικών πρόσβασης – ένα παράπτωμα για το οποίο το 16% των χρηστών του είναι ένοχοι. Δε πα να βιώνουμε οικονομική κρίση -καπάκια μετά από μια πανδημία- με το κόστος διαβίωσης στο Θεό, δε πα να δυσκολευόμαστε να βγάλουμε τα προς το ζειν, το Netflix ελάλησε και δε χαμπαριάζει από τέτοια. Αλήθεια, πόσο εκτός πραγματικότητας μπορεί να είναι μια πολυεθνική;
Αυτό το τελευταίο μέτρο – το οποίο φέρεται να τίθεται σε εφαρμογή μέσα στους επόμενους μήνες – έρχεται μετά από μια ταραχώδη περίοδο για την εταιρεία. Το 2021, μια μαζική φυγή συνδρομητών οδήγησε στην πτώση της αποτίμησής του κατά 50 δισεκατομμύρια δολάρια. Ενώ έχει ανακάμψει πλέον οικονομικά – αυξάνοντας τους συνδρομητές της τους τελευταίους μήνες και απολαμβάνοντας διεθνή ανάπτυξη – η θέση της στην ποπ κουλτούρα φαίνεται λιγότερο εξασφαλισμένη. Ο κόσμος είναι εξοργισμένος για το γεγονός ότι έχει ακυρώσει τόσες πολλές αγαπημένες του σειρές (συμπεριλαμβανομένων των 1889, The Bastard Son and the Devil, The Midnight Club και αμέτρητες άλλες), πολλές από τις οποίες έτυχαν καλής κριτικής και έχουν ήδη συσπειρώσει πλήθος θαυμαστών. Από ό,τι φαίνεται, αν μια σειρά δεν γίνει αμέσως viral, η εταιρεία αρχίζει να ακονίζει τα μαχαίρια της, κάτι που κάνει πολλούς θεατές λιγότερο διατεθειμένους να επενδύσουν εξαρχής. Γιατί να μπεις στον κόπο να δεις μια σειρά αν, κατά πάσα πιθανότητα, θα «κοπεί» μετά την πρώτη σεζόν;
Το Netflix αντιμετωπίζει, από τη μία, έναν πρωτοφανή κορεσμό κι, από την άλλη, μια ευρύτερη ύφεση στον κλάδο. Όπως έχουν προτείνει πολλοί κριτικοί, φαίνεται ότι η «χρυσή εποχή του streaming» έφτασε στο τέλος της. Η απαγόρευση της κοινής χρήσης κωδικών πρόσβασης δεν είναι το μόνο μέτρο που έχει λάβει το Netflix για να καταπολεμήσει το συγκεκριμένο φαινόμενο: τον περασμένο Νοέμβριο, εισήγαγε διαφημίσεις στην πλατφόρμα. Προφανώς, αυτό υπονομεύει ένα από τα κύρια σημεία πώλησης της εταιρείας -ότι δηλαδή, σε αντίθεση με την τηλεόραση ή το Youtube, στο Netflix δε υπάρχουν διαφημίσεις. Είναι πλέον γεγονός ότι κι αυτή, όπως και τόσες άλλες πλατφόρμες streaming, παράγει όλο και λιγότερο νέο περιεχόμενο από ό,τι παλαιότερα.
Οι εποχές που το Netflix ήταν μια αξιόπιστη θερμοκοιτίδα αξιόλογων τηλεοπτικών σειρών έχουν παρέλθει προ πολλού και πλέον κυριαρχεί η αίσθηση ότι η πλατφόρμα έχει χάσει κάτι από το περιεχόμενό της αλλά και τον χαρακτήρα της. Αυτό οφείλεται εν μέρει σε αλλαγές στη δομή εξουσίας της εταιρείας. Η Cindy Holland – η αντιπρόεδρος και υπεύθυνη για πρώιμες επιτυχίες όπως το House of Cards και το Orange is the New Black – καθαιρέθηκε το 2020 και αντικαταστάθηκε από την Bela Bajaria, ένα έμπειρο τηλεοπτικό στέλεχος που είχε ενταχθεί μερικά χρόνια νωρίτερα και επέβλεπε τις πρώτες επιδρομές του Netflix στην τηλεοπτική πραγματικότητα. Για να λέμε και του στραβού το δίκιο, η Bajaria πίεσε επίσης για αύξηση της διεθνούς ανάπτυξης, επομένως η θητεία της δεν ήταν καθόλου κακή. Αλλά μέσα στην ίδια την εταιρεία και στο Χόλιγουντ γενικότερα, πολλοί θεώρησαν ότι η σειρά Insatiable– που είχε πάρει το «οκ» από την Bajaria – σηματοδότησε ένα σημείο καμπής για την εταιρεία. Αν δε θυμάστε τον χαμό που είχε γίνει με τη συγκεκριμένη σειρά, επιτρέψτε μου να σας φρεσκάρω τη μνήμη. Ήταν ένα δράμα ενηλικίωσης όπου μια χοντρή έφηβη έκανε ολικό glow-up κι έχανε κιλά, για να επιστρέψει στο σχολείο και να εκδικηθεί όσους της έκαναν μπούλινγκ. Μια χαζομαρούλα, εν ολίγοις, σαν αυτές που πλέον ευδοκημούν στην πλατφόρμα. Η σειρά δέχτηκε πολλές αρνητικές κριτικές. Γρήγορα, το κοινό έσπευσε στα social media για να εκφράσει την αντίδρασή του, όχι μόνο για τα μηνύματα που περνούσε η σειρά και τον χοντροφοβικό της χαρακτήρα, αλλά και τη γενικότερη κακή ποιότητα της παραγωγής. Σύμφωνα με έναν ανώνυμο υπάλληλο που μίλησε στο Hollywood Reporter, το Insatiable σηματοδότησε ένα «Walmart-ization» της εταιρείας, ήταν δηλαδή το σημείο που η εταιρεία επέλεξε να επικεντρωθεί περισσότερο στην ποσότητα παρά στην ποιότητα.
Κατά καιρούς, η εταιρεία έχει επίσης ταλαιπωρηθεί από μια σειρά από διαμάχες. Το comedy special του Dave Chappelle το 2021, για παράδειγμα, επικρίθηκε έντονα για τρανσφοβικό περιεχόμενο – μάλιστα ακόμη και ορισμένοι υπάλληλοι του Netflix παραιτήθηκαν ως ένδειξη διαμαρτυρίας. Παρόλες τις αντιδράσεις, δεν ίδρωσε το αφτί του CEO, Reed Hasting, ο οποίος υποστήριζε σθεναρά ότι – εφόσον σημειώνει εμπορική επιτυχία – θα συνεργαζότν ευχαρίστως με τον Chappelle «ξανά και ξανά» (έχουν και στην Αμερική «ναι, αλλά γεμίζει θέατρα»).
Την ίδια στιγμή, σειρές με έντονο queer στοιχείο, όπως το The Babysitters Club και το Warrior Club ακυρώθηκαν, με αποτέλεσμα πολλοί ΛΟΑΤΚΙ+ τηλεθεατές να αισθάνονται παραγκωνισμένοι από την εταιρεία. Τα τελευταία χρόνια, υπήρξε επίσης μια πολιτισμική αντίδραση όσον αφορά το είδος του true-crime, το οποίο παραμένει βασικό συστατικό στον προγραμματισμό του Netlifx. Ενώ το «Dahmer» (μια βιογραφική μίνι σειρά του Ryan Murphy για τον κατά συρροή δολοφόνο Jeffrey Dahmer) ήταν εξαιρετικά επιτυχημένη όσον αφορά τα νούμερα τηλεθέασης, πολλοί θεώρησαν ότι ξεπέρασε τα όρια της εκμετάλλευσης. Είναι πλέον γεγονός ότι η θέση του Netflix στην ποπ κουλτούρα έχει μετατοπιστεί από κάτι ουδέτερο ή καλόηθες σε έναν προμηθευτή όλο και πιο ποβληματικού περιεχομένου.
Ταυτόχρονα, αυτή η μετατόπιση δεν φαίνεται να έχει προκαλέσει κάποια μείωση στα νούμερα τηλεθέασης και θα ήταν υπερβολή να υπονοήσουμε ότι η εταιρεία τείνει να χάσει την πρωτοκαθεδρία της. Εκτός από την αντιστροφή των οικονομικών δυσκολιών της, η πλατφόρμα συνεχίζει να κυκλοφορεί τηλεοπτικές εκπομπές και ταινίες που «πιάνουν» το zeitgeist της κοινωνίας μας. Το Squid Game, η μεγαλύτερη επιτυχία του μέχρι σήμερα, ήταν πολιτισμικά ένα σημείο καμπής, που πιθανότατα αναδρομικά θα το βλέπουμε σαν ένα καθοριστικό προϊόν της εποχής του. Το Glass Onion, ήταν αναμφισβήτητα κάτι που ο κόσμος παρακολούθησε και συζήτησε πολύ, όπως έγινε και με το ντοκιμαντέρ του Χάρι και της Μέγκαν (αν και αδυνατώ να καταλάβω το craze γύρω από το συγκεκριμένο ζευγάρι). Τους τελευταίους έξι μήνες, το Wednesday και το Stranger Things έσπασαν ρεκόρ τηλεθέασης. Το πιο σημαντικό είναι ότι η διεθνής παραγωγή ενισχύεται απότομα, κάτι στο οποίο η εταιρεία φαίνεται να εστιάζει όλο και περισσότερο (περίπου το 70% των συνδρομητών της προέρχονται από χώρες εκτός των ΗΠΑ και του Καναδά).
Όχι, το Netflix δεν πέθανε, αλλά αν συνεχιστούν οι τρέχουσες τάσεις, πιθανότατα θα συνεχίσει κι η κατρακύλα του. Για τα ανώτερα στελέχη του, είναι προφανές ότι οι εμπορικές επιταγές είναι πάνω από ηθικούς κανόνες και αισθητική. Αν φέρουν στην πλατφόρμα κάτι νέο κι ενδιαφέρον, πιθανότατα θα το «κόψουν» κι αυτό, εκτός κι αν γίνει viral εν μια νυκτί. Λοιπόν, Netflix, αν μας διαβάζεις (ποτέ δε ξέρεις), άκου προσεκτικά: θα προτιμούσα να δω όλον τον σοβιετικό κινηματογράφο, όλες τις σεζόν «Ανυπότακτες Καρδιές» κι όλα τα επεισόδια «My Style Rocks» Ελλάδας, Τουρκίας και Ρουμανίας στο Youtube από το κινητό μου, πριν πληρώσω συνδρομή για την πλατφόρμα σου.
