«Amour, Imagination, Rêve»
To όνομα της γαλλικής μπάντας AIR είναι αρκτικόλεξο.
Γι’ αυτό και κανονικά θέλει τελείες ανάμεσα στα τρία γράμματα: Α.Ι.R., δηλαδή «Αγάπη, Φαντασία, Όνειρο».
Δεν ξέρω πόσο ηθελημένη ήταν η επιλογή του συγκεκριμένου ονόματος – με το ταυτόχρονο κλείσιμο του ματιού στον υποψιασμένο ή και ανυποψίαστο ακροατή – αλλά έχω την υπόνοια ότι το δίδυμο των AIR, ο Nicolas Godin και ο Jean-Benoît Dunckel το επέλεξαν εντελώς επίτηδες.
Και το έκαναν επειδή, κατά πρώτον είναι δυο από τους εξυπνότερους μουσικούς που έβγαλε η Γαλλία και κατά δεύτερον επειδή, πώς να το κάνουμε δηλαδή, είναι ίσως η μπάντα με το πιο ταιριαστό όνομα στην ιστορία της σύγχρονης ποπ: μια που τα τραγούδια της σε οδηγούν, συνειδητά ή υποσυνείδητα στην Αγάπη, την Φαντασία και το Όνειρο.
Ας τα πάρουμε όμως από την αρχή: το 1998 ήταν μια περίεργη χρονιά για την μουσική.
Αφενός άρχιζε να τελειώνει η φάση με το drum n’ bass και αφετέρου ξεκινούσε η εποχή του Big Beat, του Fatboy Slim και των Chemical Brothers. Όλα τότε στην μουσική ακούγονταν, για να το πούμε με την ανάλογη ορολογία, «phat», δηλαδή «βαριά / χοντρά» [το phat είναι παράφραση του fat, που σημαίνει «παχύς»].
Τα beats ήταν πολλά, τα μουσικά «γκάζια» ήταν ακόμη περισσότερα και σε (περι)κύκλωναν από παντού, σε σημείο που δεν είχες τρόπο διαφυγής από το κάθε «Hey Boy, Hey Girl» και το κάθε «Right Here, Right Now».
Και επειδή οι Γάλλοι κατάγονται από τους Γαλάτες, ξαφνικά στις αρχές του 1998 βρέθηκε ένα μικρό γαλατικό χωριό, οι AIR, να κάνουν την μουσική τους «αντίσταση» στην αγγλοσαξονική ηχητική λεγεώνα του Big Beat: ο Nicolas Godin ήταν, ως ψηλότερος, σε ρόλο Οβελίξ και ο Jean-Benoît Dunckel, ως μια μικροκαμωμένος, σε ρόλο Αστερίξ.
Η επανάστασή τους ονομάστηκε «Moon Safari» και ήταν ένα φύσει και θέσει ηλεκτρονικό άλμπουμ, αλλά εντελώς διαφορετικό από το περιρρέον Big Beat κλίμα: τα beats των τραγουδιών τους δεν υπερέβαιναν τα 90 bpm (σε αντίθεση με τα 120-130 bpm των αγγλοσαξόνων συναδέλφων τους), ενώ τα μπάσα, παρόλο που ήταν εξίσου phat όπως του Fatboy Slim, είχαν το προνόμιο και την δυνατότητα να μην σε χτυπάνε στο στομάχι, εκεί χαμηλά, πάνω από το υπογάστριό σου, αλλά ψηλά, στο ύψος της καρδιάς. Εκεί δηλαδή ακριβώς που γεννιέται η Αγάπη, η Φαντασία και το Όνειρο.
Και τα τραγούδια τους κινήθηκαν σε αυτό το ονειρώδες κλίμα: σε ένα απ’ αυτά, η Κέλι (που πήρε το όνομά της από μια εκ των τριών «Αγγέλων του Τσάρλι», της δημοφιλούς αμερικανικής σειράς που ήταν η αγαπημένη των δυο Γάλλων, όταν ήταν πιτσιρικάδες) άρχισε να κοιτάει τα αστέρια να πέφτουν και εκείνη να κάνει ευχές.
Και έπειτα, οι ηρωίδες τους (αλλά και οι πραγματικές πρωταγωνίστριες των τραγουδιών τους) είναι Γυναίκες με γάμα κεφαλαίο: η «La Femme D’argent», η οποία δεν έχει σχέση με μια gold-digger, όπως πιθανώς υπονοεί ο τίτλος της, καθώς στα γαλλικά «argent» σημαίνει, ταυτόχρονα «χρήματα» και «ασήμι».
Στην αρχή και εγώ νόμιζα ότι το συγκεκριμένο τραγούδι, με ένα εκπληκτικό μπάσο να το οδηγεί σε απίστευτα μελωδικά μονοπάτια, ανήκει και αυτό στην κατηγορία εκείνη των θρυλικών τραγουδιών τα οποία μιλάνε για γυναίκες που κυνηγούν (εκουσίως ή παρά την θέλησή τους) το χρήμα, για πόρνες δηλαδή.
Τραγούδια όπως το «Roxanne» των Police, το «House of The Rising Sun» των Animals ή το «A Casa D’ Irene» του Ιταλού Nico Fidenco.
Όμως όχι, αυταπατόμουν οικτρά: ρωτώντας, μετά από μερικά χρόνια, μια γαλλίδα φίλη μου, μού εξήγησε ότι υπάρχει μια έκφραση στην Γαλλία και ότι μια «Γυναίκα από Ασήμι» σημαίνει «μια γυναίκα πολύτιμης αξίας, που καταφέρνει και τα κάνει όλα μέσα στην ημέρα της και μπορεί και τους ικανοποιεί όλους, σύζυγο, παιδιά, εργοδότη».
Μετά έχουμε την Πηνελόπη στο δικό της προσωπικό ταξίδι, όποιο και αν είναι αυτό, στο «Le Voyage De Pénélope», ενώ σοφή αποδείχτηκε και η επιλογή μιας ακόμη γυναίκας τραγουδίστριας, της εκπληκτικά ατμοσφαιρικής Beth Hirsch, να ερμηνεύσει τα «All I Need» και «You Make it Easy».
Μετά από αλλεπάλληλες ακροάσεις αυτού του ηχητικού αραβουργήματος, επί 25 συναπτά έτη, καταλήγω στο συμπέρασμα ότι το Όνειρο των AIR ήταν όντως να συνθέσουν ένα ιδανικό σάουντρακ για ένα Σαφάρι στη Σελήνη – και κατάφεραν να το δημιουργήσουν, με ισόποσες δόσεις Φαντασίας και Αγάπης, παρουσιάζοντας στο τέλος ένα άλμπουμ που κατόρθωσε δυο πράγματα: αφενός και διαμέσου των balearic επιρροών του, να κάνει cool και ευρέως αποδεκτή την ατμοσφαιρική lounge και την easy listening μουσική, η οποία μέχρι τότε υπέφερε από την ανεπιτυχή πρόσμειξή της με είδη όπως το new age και η ethnic.
Η μουσική των AIR βέβαια μόνο lounge και easy listening δεν είναι, όπως φάνηκε από την μετέπειτα πορεία τους, όταν π.χ. τρία χρόνια μετά συνέθεσαν το πέραν πάσης προσδοκίας φανταστικό σάουντρακ για την ταινία «Αυτόχειρες Παρθένοι» της Σοφία Κόπολα.
Το έτερο «πόδι» των AIR πατούσε δυνατά πάνω στη space-electro της γαλλικής σχολής του ’70, με τα συγκροτήματα των Rockets και των Space να σέρνουν τον «διαστημικό» χορό. Είναι, ας πούμε, φανερό και φαίνεται και στις συνθέσεις του «Moon Safari», όπως το «Sexy Boy», ότι οι δυο AIR είχαν «λιώσει» το «Magic Fly» του 1977.
Και η παρακαταθήκη αυτή είναι σημαντικό να τονίσουμε ότι μεταφέρθηκε από γενιά σε γενιά – ακόμη και ενδο-γενεακά. Πάρτε για παράδειγμα τους, μουσικά και χρονικά συνοδοιπόρους τους, τους Daft Punk, οι οποίοι ξεκίνησαν με Big Beat τραγούδια τύπου «Around The World».
Στην πορεία, το δίδυμο των Daft Punk, φίλοι και κολλητοί, αλλά και ανταγωνιστές των AIR ως προς την ηχητική και εμπορική πρωτοκαθεδρία στην γαλλική ηλεκτρονική σκηνή [κάτι σαν Beatles και Stones στα ‘60s], επηρεάστηκαν τόσο πολύ από τον ήχο του «Moon Safari», που ναι μεν συνέχισαν να βαράνε αλύπητα με τα phat beats τους στο επόμενο άλμπουμ τους, το «Discovery» του 2001, αλλά πλέον, βαθύτατα επηρεασμένοι όντες από ένα ηχητικό Σαφάρι στη Σελήνη, έκαναν το δικό τους space-electro με την μορφή τραγουδιών όπως το οριακό «Veridis Quo».
Η δικαίωση για τους AIR ήταν οριστική.
Το «Moon Safari», ένα άλμπουμ που κυκλοφόρησε μια τέτοια ημέρα, πριν από ακριβώς 25 χρόνια, έχει πλέον πάρει την θέση που τού αξίζει στην ιστορία της μουσικής – και όχι μόνο εκείνης της δεκαετίας του ’90, όταν και κυκλοφόρησε.
Είναι ένα από τα σημαντικότερα και επιδραστικότερα ηλεκτρονικά άλμπουμ όλων των εποχών και θα συνεχίσει να τροφοδοτεί τις καρδιές και τα μυαλά των νέων ακροατών που θα το ανακαλύπτουν στον μέλλον με Αγάπη, Φαντασία και Όνειρα.
«Amour, Imagination, Rêve»
To όνομα της γαλλικής μπάντας AIR είναι αρκτικόλεξο.
Γι’ αυτό και κανονικά θέλει τελείες ανάμεσα στα τρία γράμματα: Α.Ι.R., δηλαδή «Αγάπη, Φαντασία, Όνειρο».
Δεν ξέρω πόσο ηθελημένη ήταν η επιλογή του συγκεκριμένου ονόματος – με το ταυτόχρονο κλείσιμο του ματιού στον υποψιασμένο ή και ανυποψίαστο ακροατή – αλλά έχω την υπόνοια ότι το δίδυμο των AIR, ο Nicolas Godin και ο Jean-Benoît Dunckel το επέλεξαν εντελώς επίτηδες.
Και το έκαναν επειδή, κατά πρώτον είναι δυο από τους εξυπνότερους μουσικούς που έβγαλε η Γαλλία και κατά δεύτερον επειδή, πώς να το κάνουμε δηλαδή, είναι ίσως η μπάντα με το πιο ταιριαστό όνομα στην ιστορία της σύγχρονης ποπ: μια που τα τραγούδια της σε οδηγούν, συνειδητά ή υποσυνείδητα στην Αγάπη, την Φαντασία και το Όνειρο.
Ας τα πάρουμε όμως από την αρχή: το 1998 ήταν μια περίεργη χρονιά για την μουσική.
Αφενός άρχιζε να τελειώνει η φάση με το drum n’ bass και αφετέρου ξεκινούσε η εποχή του Big Beat, του Fatboy Slim και των Chemical Brothers. Όλα τότε στην μουσική ακούγονταν, για να το πούμε με την ανάλογη ορολογία, «phat», δηλαδή «βαριά / χοντρά» [το phat είναι παράφραση του fat, που σημαίνει «παχύς»].
Τα beats ήταν πολλά, τα μουσικά «γκάζια» ήταν ακόμη περισσότερα και σε (περι)κύκλωναν από παντού, σε σημείο που δεν είχες τρόπο διαφυγής από το κάθε «Hey Boy, Hey Girl» και το κάθε «Right Here, Right Now».
Και επειδή οι Γάλλοι κατάγονται από τους Γαλάτες, ξαφνικά στις αρχές του 1998 βρέθηκε ένα μικρό γαλατικό χωριό, οι AIR, να κάνουν την μουσική τους «αντίσταση» στην αγγλοσαξονική ηχητική λεγεώνα του Big Beat: ο Nicolas Godin ήταν, ως ψηλότερος, σε ρόλο Οβελίξ και ο Jean-Benoît Dunckel, ως μια μικροκαμωμένος, σε ρόλο Αστερίξ.
Η επανάστασή τους ονομάστηκε «Moon Safari» και ήταν ένα φύσει και θέσει ηλεκτρονικό άλμπουμ, αλλά εντελώς διαφορετικό από το περιρρέον Big Beat κλίμα: τα beats των τραγουδιών τους δεν υπερέβαιναν τα 90 bpm (σε αντίθεση με τα 120-130 bpm των αγγλοσαξόνων συναδέλφων τους), ενώ τα μπάσα, παρόλο που ήταν εξίσου phat όπως του Fatboy Slim, είχαν το προνόμιο και την δυνατότητα να μην σε χτυπάνε στο στομάχι, εκεί χαμηλά, πάνω από το υπογάστριό σου, αλλά ψηλά, στο ύψος της καρδιάς. Εκεί δηλαδή ακριβώς που γεννιέται η Αγάπη, η Φαντασία και το Όνειρο.
Και τα τραγούδια τους κινήθηκαν σε αυτό το ονειρώδες κλίμα: σε ένα απ’ αυτά, η Κέλι (που πήρε το όνομά της από μια εκ των τριών «Αγγέλων του Τσάρλι», της δημοφιλούς αμερικανικής σειράς που ήταν η αγαπημένη των δυο Γάλλων, όταν ήταν πιτσιρικάδες) άρχισε να κοιτάει τα αστέρια να πέφτουν και εκείνη να κάνει ευχές.
Και έπειτα, οι ηρωίδες τους (αλλά και οι πραγματικές πρωταγωνίστριες των τραγουδιών τους) είναι Γυναίκες με γάμα κεφαλαίο: η «La Femme D’argent», η οποία δεν έχει σχέση με μια gold-digger, όπως πιθανώς υπονοεί ο τίτλος της, καθώς στα γαλλικά «argent» σημαίνει, ταυτόχρονα «χρήματα» και «ασήμι».
Στην αρχή και εγώ νόμιζα ότι το συγκεκριμένο τραγούδι, με ένα εκπληκτικό μπάσο να το οδηγεί σε απίστευτα μελωδικά μονοπάτια, ανήκει και αυτό στην κατηγορία εκείνη των θρυλικών τραγουδιών τα οποία μιλάνε για γυναίκες που κυνηγούν (εκουσίως ή παρά την θέλησή τους) το χρήμα, για πόρνες δηλαδή.
Τραγούδια όπως το «Roxanne» των Police, το «House of The Rising Sun» των Animals ή το «A Casa D’ Irene» του Ιταλού Nico Fidenco.
Όμως όχι, αυταπατόμουν οικτρά: ρωτώντας, μετά από μερικά χρόνια, μια γαλλίδα φίλη μου, μού εξήγησε ότι υπάρχει μια έκφραση στην Γαλλία και ότι μια «Γυναίκα από Ασήμι» σημαίνει «μια γυναίκα πολύτιμης αξίας, που καταφέρνει και τα κάνει όλα μέσα στην ημέρα της και μπορεί και τους ικανοποιεί όλους, σύζυγο, παιδιά, εργοδότη».
Μετά έχουμε την Πηνελόπη στο δικό της προσωπικό ταξίδι, όποιο και αν είναι αυτό, στο «Le Voyage De Pénélope», ενώ σοφή αποδείχτηκε και η επιλογή μιας ακόμη γυναίκας τραγουδίστριας, της εκπληκτικά ατμοσφαιρικής Beth Hirsch, να ερμηνεύσει τα «All I Need» και «You Make it Easy».
Μετά από αλλεπάλληλες ακροάσεις αυτού του ηχητικού αραβουργήματος, επί 25 συναπτά έτη, καταλήγω στο συμπέρασμα ότι το Όνειρο των AIR ήταν όντως να συνθέσουν ένα ιδανικό σάουντρακ για ένα Σαφάρι στη Σελήνη – και κατάφεραν να το δημιουργήσουν, με ισόποσες δόσεις Φαντασίας και Αγάπης, παρουσιάζοντας στο τέλος ένα άλμπουμ που κατόρθωσε δυο πράγματα: αφενός και διαμέσου των balearic επιρροών του, να κάνει cool και ευρέως αποδεκτή την ατμοσφαιρική lounge και την easy listening μουσική, η οποία μέχρι τότε υπέφερε από την ανεπιτυχή πρόσμειξή της με είδη όπως το new age και η ethnic.
Η μουσική των AIR βέβαια μόνο lounge και easy listening δεν είναι, όπως φάνηκε από την μετέπειτα πορεία τους, όταν π.χ. τρία χρόνια μετά συνέθεσαν το πέραν πάσης προσδοκίας φανταστικό σάουντρακ για την ταινία «Αυτόχειρες Παρθένοι» της Σοφία Κόπολα.
Το έτερο «πόδι» των AIR πατούσε δυνατά πάνω στη space-electro της γαλλικής σχολής του ’70, με τα συγκροτήματα των Rockets και των Space να σέρνουν τον «διαστημικό» χορό. Είναι, ας πούμε, φανερό και φαίνεται και στις συνθέσεις του «Moon Safari», όπως το «Sexy Boy», ότι οι δυο AIR είχαν «λιώσει» το «Magic Fly» του 1977.
Και η παρακαταθήκη αυτή είναι σημαντικό να τονίσουμε ότι μεταφέρθηκε από γενιά σε γενιά – ακόμη και ενδο-γενεακά. Πάρτε για παράδειγμα τους, μουσικά και χρονικά συνοδοιπόρους τους, τους Daft Punk, οι οποίοι ξεκίνησαν με Big Beat τραγούδια τύπου «Around The World».
Στην πορεία, το δίδυμο των Daft Punk, φίλοι και κολλητοί, αλλά και ανταγωνιστές των AIR ως προς την ηχητική και εμπορική πρωτοκαθεδρία στην γαλλική ηλεκτρονική σκηνή [κάτι σαν Beatles και Stones στα ‘60s], επηρεάστηκαν τόσο πολύ από τον ήχο του «Moon Safari», που ναι μεν συνέχισαν να βαράνε αλύπητα με τα phat beats τους στο επόμενο άλμπουμ τους, το «Discovery» του 2001, αλλά πλέον, βαθύτατα επηρεασμένοι όντες από ένα ηχητικό Σαφάρι στη Σελήνη, έκαναν το δικό τους space-electro με την μορφή τραγουδιών όπως το οριακό «Veridis Quo».
Η δικαίωση για τους AIR ήταν οριστική.
Το «Moon Safari», ένα άλμπουμ που κυκλοφόρησε μια τέτοια ημέρα, πριν από ακριβώς 25 χρόνια, έχει πλέον πάρει την θέση που τού αξίζει στην ιστορία της μουσικής – και όχι μόνο εκείνης της δεκαετίας του ’90, όταν και κυκλοφόρησε.
Είναι ένα από τα σημαντικότερα και επιδραστικότερα ηλεκτρονικά άλμπουμ όλων των εποχών και θα συνεχίσει να τροφοδοτεί τις καρδιές και τα μυαλά των νέων ακροατών που θα το ανακαλύπτουν στον μέλλον με Αγάπη, Φαντασία και Όνειρα.
