Σας έχει τύχει ποτέ να θέλετε να βάλετε τα κλάματα, αλλά όσο και να προσπαθείτε να μην μπορείτε; Ακούτε μία είδηση η οποία έχει εκατοντάδες νεκρούς ή βρίσκεστε μποροστά σε ένα τροχαίο δυστυχήμα, στεναχωριέστε, νευριάζετε, αλλά το κλάμα δεν βγαίνει. Μπορεί να νιώθετε μπερδεμένοι όταν δεν μπορείτε να κλάψετε, ενώ νιώθετε ότι θα έπρεπε, το οποίο είναι αναμενόμενο.
Το κλάμα, λένε, ότι είναι λυτρωτικό. Αυτή είναι η αλήθεια, άλλωστε. Το συναισθηματικό κλάμα, πίσω από το οποίο κρύβονται οι ορμόνες που παράγουν τα δάκρυα, μπορεί να αποδειχθεί πράγματι λυτρωτικό. Ναι, το κλάμα ανακουφίζει τον πόνο και αυτό οφείλεται σε έναν νευροδιαβιβαστή που ονομάζεται leucine enkephalin. Η χρησιμότητά του, δηλαδή, είναι να λειτουργεί σαν παυσίπονο ενάντια στον πόνο, την πίεση ή το άγχος.
Ωστόσο, υπάρχουν ορισμένες περιστάσεις στις οποίες οι άνθρωποι μπορεί να έχουν δυσκολία στο κλάμα. Τα συναισθήματα σε κατακλύζουν, νιώθεις το κεφάλι σου βράζει από την ένταση και το σώμα σου να δονείται συθέμελα. Παρόλα αυτά τα δάκρυα δεν βγαίνουν από τους δακρυϊκούς αδένες και νιώθεις ότι πάει κάτι λάθος με το σύστημα. Αν νιώθετε ότι πρέπει να κλάψετε, αλλά τα δάκρυα δεν τρέχουν, δεν είστε μόνοι.
Υπάρχουν διάφοροι λόγοι που δεν μπορείτε να κλάψετε ακόμα και όταν είστε λυπημένοι. Το πρώτο πράγμα που πρέπει να καταλάβετε είναι ότι δεν είστε μόνοι και στις περισσότερες περιπτώσεις δεν υπάρχει λόγος ανησυχίας. Υπάρχουν φυσικοί, συναισθηματικοί και ψυχιατρικοί λόγοι για τους οποίους μπορεί να επηρεαστεί το κλάμα.
Ακολουθούν μερικοί συνηθισμένοι λόγοι για τους οποίους οι άνθρωποι αδυνατούν να κλάψουν.
Ιατρικές παθήσεις και Φάρμακα
Ορισμένες ιατρικές παθήσεις απλώς καθιστούν σωματικά δύσκολο ή αδύνατο να χύσετε δάκρυα. Καταστάσεις όπως το σύνδρομο Sjögren, μπορεί να εμποδίζουν τη δημιουργία δακρύων. Πρόκειται για μία αυτοάνοση πάθηση, κατά την οποία το σώμα σας επιτίθεται στους υγιείς ιστούς του, ιδίως σε εκείνους που επηρεάζουν τα μάτια και το σάλιο σας. Αυτό δυσκολεύει τα μάτια σας να παράγουν δάκρυα.
Η λήψη ορισμένων φαρμάκων μπορεί να μειώσει ή να σταματήσει την ικανότητά σας να παράγετε δάκρυα, με κάποια από αυτά να δημιουργούν και ξηροφθαλμία. Μια μελέτη έδειξε ότι το 46% των ατόμων που χρησιμοποιούν αντικαταθλιπτικά παρουσιάζουν αμβλύτητα συναισθημάτων.
Συναισθηματική καταπίεση
Οι άνθρωποι αντιμετωπίζουν τα συναισθήματα με διαφορετικούς τρόπους. Ναι, υπάρχουν οι ανοιχτοί που εκφράζουν τα συναισθήματά τους, χωρίς δεύτερη σκέψη, υπάρχουν όμως και αυτοί που είναι πιο συγκρατημένοι, καταπιεσμένοι ή δυσκολεύονται να εκφράσουν τα συναισθήματά τους. Αυτοί οι άνθρωπου συνήθως δυσκολεύονται να κλάψουν. Μπορεί να μην γίνεται αντιληπτό ότι αποφεύγουν την εξωτερίκευση των συναισθημάτων, αλλά στην πραγματικότητα αυτή μπορεί να είναι η αιτία που νιώθουν μπερδεμένοι.
Κακοποίηση
Η επιβίωση συναισθηματικής και σωματικής κακοποίησης μπορεί να έχει αρνητικό αντίκτυπο στον τρόπο με τον οποίο επεξεργάζεστε τα συναισθήματά σας. Ένα από αυτά είναι να μάθετε να μην κλαίτε, ειδικά σε καταστάσεις όπου το κλάμα είχε προκαλέσει περαιτέρω κακοποίηση από τους κακοποιητές στο παρελθόν. Οι επιζώντες της κακοποίησης βιώνουν επίσης μερικές φορές μουδιασμένα ή βουβά συναισθήματα.
Αποφυγή της προσκόλλησης
Όσοι δεν προσκολλούνται εύκολα σε καταστάσεις ή ανθρώπους είναι πιο δύσκολο να κλάψουν σε σχέση με άλλα άτομα. Πρόκεται για ανεξάρτητους ανθρώπους, οι οποίοι προσανατολίζονται στους στόχους τους και δυσκολεύονται να αναπτύξουν στενές σχέσεις με τους άλλους. Αυτό το στιλ προσκόλλησης προέρχεται συνήθως από τους γονείς οι οποίοι δεν ήταν συναισθηματικά διαθέσιμοι κατά την παιδική ηλικία του παιδιού.
Κοινωνικές προσδοκίες
Ορισμένα κοινωνικά και πολιτισμικά πρότυπα αποδίδουν μερικές φορές ντροπή στο κλάμα. Τα έμφυλα στερεότυπα μπορεί επίσης να διαδραματίσουν κάποιο ρόλο εδώ. Ακούγοντας δηλώσεις όπως “τα αγόρια δεν πρέπει να κλαίνε” ή “το κλάμα είναι σημάδι αδυναμίας”, περνιέται η αντίληψη στο ανδρικό φύλο, ότι είναι λάθος να κλαίνε.
Καταστάσεις ψυχικής υγείας
Ενώ ορισμένοι άνθρωποι μπορεί να βρεθούν να κλαίνε περισσότερο λόγω του ότι ζουν με καταστάσεις ψυχικής υγείας, όπως η κατάθλιψη και το άγχος, άλλοι διαπιστώνουν ότι αδυνατούν να κλάψουν. Καταστάσεις όπως η διαταραχή μετατραυματικού στρες και η καταθλιπτική διαταραχή μπορεί μερικές φορές να σας κάνουν να αισθάνεστε βουβά συναισθήματα και να σας εμποδίζουν να κλάψετε.
Αγχώδεις διαταραχές
Οι αγχώδεις διαταραχές, συμπεριλαμβανομένης της διαταραχής μετατραυματικού στρες (PTSD), μπορεί να καταστήσουν πιο δύσκολο να ρυθμίσετε αποτελεσματικά τα συναισθήματά σας. Μερικοί άνθρωποι που αναπτύσσουν μετατραυματικό στρες μετά από ένα τραυματικό γεγονός, όπως μια φυσική καταστροφή ή ένα αυτοκινητιστικό ατύχημα, τείνουν να κλείνουν τα συναισθήματά τους ή να βιώνουν αισθήματα μουδιάσματος.
Διαταραχή ελλειμματικής προσοχής/υπερκινητικότητας (ΔΕΠΥ)
Αν και η ΔΕΠΥ χαρακτηρίζεται συνήθως από παρορμητικότητα στα παιδιά και τους νεαρούς ενήλικες, τα άτομα με ΔΕΠΥ μπορεί να βιώνουν συναισθηματικές διαταραχές ή να εσωτερικεύουν συναισθηματικό πόνο σε οποιοδήποτε στάδιο της ζωής τους.
Διαταραχές της διάθεσης
Μπορεί να ακούγεται αντιφατικό, αλλά πολλά άτομα με κατάθλιψη και διπολική διαταραχή δυσκολεύονται να κλάψουν. Οι διαταραχές της διάθεσης μπορεί να εκδηλωθούν με διαφορετικούς τρόπους -κάποιοι άνθρωποι μπορεί να νιώθουν συντριπτικό μούδιασμα ή “ισοπέδωση”, ενώ άλλοι εκφράζουν δύσκολα συναισθήματα, όπως μοναξιά ή απελπισία, μέσω του κλάματος.
Σχιζοφρένεια
Σύμφωνα με το Διαγνωστικό και Στατιστικό Εγχειρίδιο Ψυχικών Διαταραχών (DSM-5), τα άτομα με σχιζοφρένεια μπορεί να βιώνουν “μειωμένη συναισθηματική έκφραση”, γεγονός που καθιστά δύσκολο το κλάμα ή την έκφραση συναισθημάτων.
Διαταραχές χρήσης ουσιών
Οι άνθρωποι που αντιμετωπίζουν προβλήματα χρήσης ναρκωτικών ή άλλα προβλήματα χρήσης ουσιών μπορεί να είναι εχθρικοί απέναντι στον πόνο, καθώς μπορεί να τον έχουν συνδέσει με τα συναισθήματά τους, καθώς και με βιωματικές εμπειρίες που περιείχαν πόνο.
Αναισθητοποίηση
Αν έχεις δει πολλούς θανάτους ή έχεις κλάψει πολλές φορές για το ίδιο συμβάν, ο εγκέφαλος συνηθίζει και σταματάει. Τις πρώτες φορές ο εγκέφαλος παθαίνει σοκ, στεναχωριέται και μέσω του κλάματος προσπαθεί να διαχειριστεί την κατάσταση. Με την επαναληψιμότητα τα γεγονότα φαίνονται οικεία, παρόλο που κατανοείται η τραγικότητα που εμπεριέχεται σε αυτά.
Αυτοπροστασία
Μπορεί να μην κλαίτε, επειδή έχετε κλάψει αρκετά και έχετε κουραστεί να βλέπετε τον εαυτό σας σε αυτή την κατάσταση. Η αποφυγή του κλάματος είναι ένα ψυχολογικό τείχος προστασίας τους εαυτού, ακόμα και αν το κάνετε υποσυνείδητα. Το παράθυρο αντοχής σας έχει μικρύνει και δεν έχετε κουράγιο για άλλα δάκρυα.