Η γεννημένη στην Ουκρανία Carolina Shiino είναι η πρώτη πολιτογραφημένη Ιάπωνας πολίτης που κατάφερε για πρώτη φορά στα χρονικά να κερδίσει τα καλλιστεία της χώρας, «το να αναγνωρίζομαι ως Γιαπωνέζα σε αυτόν τον διαγωνισμό με γεμίζει ευγνωμοσύνη», δήλωσε μετά τη νίκη της. Πολύ σύντομα ξέσπασε θύελλα αντιδράσεων στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, αφού πολλοί θεώρησαν ότι θα έπρεπε να είναι ιαπωνικής καταγωγής για να κερδίσει τον διαγωνισμό.

Η νίκη της έρχεται σχεδόν 10 χρόνια αφότου η Ariana Miyamoto έγινε η πρώτη γυναίκα με μεικτή φυλετική καταγωγή που στέφθηκε Μις Ιαπωνία το 2015. Τότε, με μητέρα Γιαπωνέζα και πατέρα Αφροαμερικανό, η νίκη της Miyamoto αποτέλεσε θέμα σχολιασμού. Το ίδιο συνέβη και με την Priyanka Yoshikawa, η οποία έχει Ινδό πατέρα και Γιαπωνέζα μητέρα και στέφθηκε την επόμενη χρονιά. Οι κανόνες του διαγωνισμού Miss Nippon επιτρέπουν τη συμμετοχή όλων των εθνικοτήτων, αρκεί οι συμμετέχουσες να είναι πολίτες της Ιαπωνίας. Σημειώνεται ότι ο συγκεκριμένος διαγωνισμός δεν ανήκει στο διεθνές κύκλωμα καλλιστείων και δεν συνδέεται με παγκόσμιους διαγωνισμούς όπως η Miss World και η Miss Universe.

Αρκετοί χρήστες διαμαρτυρήθηκαν για την εθνικότητα με τη πρόφαση ότι πράγματι θα έπρεπε να αποτελεί βασικός παράγοντας για την ανάδειξη της νικήτριας. Κάποιοι, μάλιστα, υπέθεσαν ότι η Shiino ευνοήθηκε και νίκησε λόγω του πολέμου της Ουκρανίας, της χώρας καταγωγής της, με την Ρωσία. «Αν είχε γεννηθεί Ρωσίδα, δεν θα είχε κερδίσει. Καμία πιθανότητα. Προφανώς τα κριτήρια είναι πλέον μια πολιτική απόφαση», τονίζει ένας χρήστης.

Οι φυλετικές διακρίσεις δεν είναι ασυνήθιστο φαινόμενο για την Ιαπωνία, η οποία είναι μια εθνοτικά ομοιογενής χώρα με συγκριτικά χαμηλά επίπεδα μετανάστευσης. Σύμφωνα με το World Factbook της CIA , οι Ιάπωνες αποτελούν το 98,1% του πληθυσμού, οι Κινέζοι το 0,5% και οι Κορεάτες το 0,4%, με το υπόλοιπο 1% να αντιπροσωπεύει όλες τις άλλες εθνοτικές ομάδες. Η Ιαπωνία, η οποία έχει ένα από τα χαμηλότερα ποσοστά γεννήσεων στον κόσμο, άνοιξε σταδιακά σε περισσότερους ξένους με την πάροδο των ετών για να αντιστρέψει την πτωτική τάση της χώρας.

Αν και η χώρα δυσκολεύεται να εξισορροπήσει τις συντηρητικές απόψεις της για τη μετανάστευση, μια έρευνα του Pew το 2018 έδειξε ότι το 59% των Ιαπώνων πιστεύει ότι οι μετανάστες θα κάνουν τη χώρα ισχυρότερη. Δυστυχώς, στερείται νόμου που να απαγορεύει τις φυλετικές, εθνοτικές ή θρησκευτικές διακρίσεις, ενώ ταυτόχρονα δεν διαθέτει εθνικούς θεσμούς για τα ανθρώπινα δικαιώματα. Όπως αναφέρεται οι μετανάστες στην Ιαπωνία αντιμετωπίζουν συχνά παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων που οι πολίτες μπορεί να μην έχουν.

Στην ευχαριστήρια ομιλία της, η Shiino ανέφερε ότι ήλπιζε ότι η νίκη της θα βοηθούσε στην αποδοχή των πολιτών που γεννήθηκαν στο εξωτερικό. Η γεννημένη στην Ουκρανία 26χρονη, μετακόμισε στην Ιαπωνία σε ηλικία 5 ετών, όταν η μητέρα της ξαναπαντρεύτηκε έναν Ιάπωνα. Μεγάλωσε στη Ναγκόγια και δήλωσε ότι η χρόνια διαμονή της την έκανε να αισθάνεται Γιαπωνέζα στον «λόγο και στο μυαλό», αλλά και ότι δυσκολεύεται με τους ανθρώπους που σχολιάζουν συχνά την εμφάνισή της. Η Shiino δήλωσε ότι ήθελε να «δημιουργήσει μια κοινωνία όπου οι άνθρωποι δεν θα κρίνονται από την εμφάνισή τους», και αυτό την ώθησε να υποβάλει αίτηση στα καλλιστεία.

Μπορεί η Shiino να ελπίζει ότι η νίκη της θα βοηθήσει στην καταπολέμηση οι φυλετικών διακρίσεων που μαστίζουν τους μετανάστες της χώρας, ωστόσο υπάρχει μεγάλος κίνδυνος να κλονιστεί (περισσότερο) το ιαπωνικό πρότυπο ομορφιάς. Αν την επόμενη χρονιά λάβει μέρος στον διαγωνισμό μία γυναίκα από την Ισπανία, οι πιθανότητες λένε ότι αυτή θα στεφθεί νικήτρια, όπως συνέβη και με τη Miyamoto.

Ο ιστορικός Hiroe Yamashita έγραψε στο X, «αλλά αν ο διαγωνισμός Miss Nippon βασίζεται στην έννοια της ομορφιάς, προσωπικά θα ήθελα να βασίζεται στα πρότυπα της ιαπωνικής ομορφιάς. Με την εμφάνιση της Karolina Shiino, μια (εθνικά) Γιαπωνέζα δεν έχει καμία πιθανότητα να κερδίσει σύμφωνα με τις σύγχρονες αξίες της ομορφιάς». «Νομίζω ότι οι Ιάπωνες φυσικά (θα) πάρουν λάθος μήνυμα όταν ένα άτομο με ευρωπαϊκή εμφάνιση αποκαλείται η πιο όμορφη Γιαπωνέζα», έγραψε ένας άλλος χρήστης.

Η Ai Wada, διοργανωτής των καλλιστείων, υπερασπίστηκε τη νίκη της Shiino λέγοντας ότι τους «έδωσε την ευκαιρία να επανεξετάσουμε τι είναι η ιαπωνική ομορφιά». Η Wada πρόσθεσε: «Μετά το σημερινό αποτέλεσμα, υπάρχει ένα πράγμα για το οποίο είμαι πεπεισμένη… Η ιαπωνική ομορφιά δεν υπάρχει στην εμφάνιση, ούτε στο αίμα, αλλά υπάρχει σταθερά στην καρδιά μας». 

Αν η ιαπωνική ομορφιά δεν υπάρχει στην εμφάνιση, τότε μήπως αυτός είναι ο λόγος που η Shiino, αλλά και οι προηγούμενες γυναίκες με διαφορετική καταγωγή νίκησαν τον διαγωνισμό; Θεωρώ ότι πρόκειται για ένα εύλογο ερώτημα που ίσως πέρασε αυτές τις μέρες από το μυαλό αρκετών Γιαπωνέζων. Αυτή η δήλωση, λοιπόν, λειτουργεί επιβραβευτικά σε όσους έχουν «ανοίξει τα μάτια τους» (όπως λένε όσοι Ασιάτες υποβλήθηκαν στην επέμβαση), αλλά και ως παρότρυνση σε όσους θέλουν να προβούν στη συγκεκριμένη επέμβαση.

Εντάξει, ήδη, σας έχουμε δώσει τα απαραίτητα στοιχεία για να μαντέψετε ποια είναι η πιο δημοφιλής αισθητική χειρουργική επέμβαση στη χώρα και προφανώς είναι η βλεφαροπλαστική με 152,9 χιλιάδες άτομα την πραγματοποιούν μόνο το 2021. Ακολουθούν οι επεμβάσεις λίφτινγκ προσώπου με περίπου 46 χιλιάδες επεμβάσεις το ίδιο έτος.

Η τάση αυτή αυξάνεται σταθερά την τελευταία δεκαετία με ορισμένους ειδικούς να υποστηρίζουν ότι οι Ασιάτες επιθυμούν να αποκτήσουν τα μεγάλα ευρωπαϊκά μάτια. «Θέλουν ένα βλέφαρο που να μοιάζει με καυκάσιο με μια πτυχή ή μια πτυχή του άνω βλεφάρου, σε αντίθεση με το κλασικό ασιατικό βλέφαρο που δεν έχει αυτό που ονομάζουμε πτυχή ταρσού», δήλωσε ο Dr. Daniel Maman, πλαστικός χειρουργός στη Νέα Υόρκη, στο Business Insider.

Η ποπ κουλτούρα έχει καταλυτικό ρόλο στην αύξηση της συγκεκριμένης τάσης, με πολλούς αστέρες των K-drama και τραγουδιστές της K-pop να έχουν ήδη πραγματοποιήσει την επέμβαση. Σε συνέντευξή του, ο τραγουδιστής Kyuhyun δήλωσε ότι η επέμβαση «προτάθηκε από την εταιρεία μου… για να σχηματίσει το κοινό καλύτερη εντύπωση», ενώ ο τραγουδιστής Shindong παραδέχτηκε ότι η βλεφαροπλαστική αύξησε τον αριθμό των θαυμαστών μου. Σε ένα ντοκιμαντέρ του Vice το 2012, μια ομάδα κορεατικών κοριτσιών παραδέχτηκε ότι ήθελε να μοιάζει με «όμορφες δυτικές διασημότητες», ενώ η τραγουδίστρια της K-pop Miss Duboc από το συγκρότημα D-Unit είπε ότι η χειρουργική επέμβαση θα δημιουργούσε μια «ιδανική εμφάνιση (η οποία) θα ήταν αυτή των δυτικών».

Τα ευρωπαϊκά πρότυπα ομορφιάς τα οποία κυριαρχούν σε όλα τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, φαίνεται ότι δεν μπορούν να αγνοηθούν, όσο κι αν υμνήθηκε η διαφορετικότητα τα τελευταία χρόνια. Η δρ Eugenia Kaw, συγγραφέας και διδάκτωρ Ανθρωπολογίας αναλύει πώς οι πολιτισμικές προοπτικές έχουν επηρεάσει τον τρόπο με τον οποίο οι Ασιάτες Αμερικανοί βλέπουν την ομορφιά. Στο βιβλίο της “Medicalization of Racial Features” (Ιατρικοποίηση των φυλετικών χαρακτηριστικών) διερευνά την πεποίθηση ότι οι Ασιατικοαμερικανίδες υποβάλλονται σε πλαστικές επεμβάσεις για να αλλάξουν τα φυσικά τους χαρακτηριστικά, τα οποία πιστεύουν ότι στερούνται συναισθήματος και νιώθουν ότι φαίνονται βαρετές και άτονες.

Οι Ιάπωνες, όπως και οι Κορεάτες επιθυμούν να διαμορφώσουν το πρόσωπό σου σύμφωνα με τη δυτική εμφάνιση και αυτό δεν το λέμε εμείς, αλλά οι ολοένα αυξανόμενοι αριθμοί. Προφανώς και ο καθένας μας έχει το δικαίωμα να επέμβει στο σώμα του όπως επιθυμεί, όμως υπάρχει ένα μεγάλο αλλά που ονομάζεται ομοιογένεια. Τόσο οι Ιάπωνες, όσο και οι πολίτες των υπόλοιπων ασιατικών χωρών αλλοιώνουν τα φυλετικά τους χαρακτηριστικά.

Όταν κάποιος αποκτά δημοφιλία και αυξάνεται το εισόδημά του μετά από τη βλεφαροπλαστική, προφανώς και είναι λογικό οι υπόλοιποι να νιώσουν πίεση. Οι κοινωνικές καταπιέσεις λειτουργούν με εμφατικό τρόπο και αυτά είναι τα αποτελέσματά τους. Η νίκη της Shiino ίσως έφερνε σε κάποιο βαθμό την επανάσταση στις φυλετικές διακρίσεις, αλλά αυτό δεν θα συμβεί τελικά, αφού παραιτήθηκε χθες από τον τίτλο της μετά από δημοσίευμα περιοδικού που την ήθελε να έχει σχέση με παντρεμένο άνδρα, σύμφωνα με το Japan Times.

Σε κάθε περίπτωση, καταρρίπτοντας τα πρότυπα ομορφιάς της εκάστοτε χώρας, φυσικά και οι πολίτες θα πάρουν το λάθος μήνυμα. Η ομορφιά δεν χρειάζεται επανεξέταση, γιατί είναι μία κοινωνική κατασκευή, εφήμερη μάλιστα. Αυτή την περίοδο θέλουν όλοι μεγάλα μάτια, αλλά όταν επιστρέψει το foxy eyes, τι θα γίνει; Θα ξανακάνουν επεμβάσεις για να επαναφέρουν τα μάτια τους στη πρότερή τους κατάσταση, επειδή θα είναι και πάλι τάση; Τώρα είναι μία καλή στιγμή να τονίσουμε ξανά τη σημασία και τη σπουδαιότητα της διαφορετικότητας. Όλα τα σχήματα ματιών πρέπει να εξυμνούνται, ως υπενθύμιση ότι δεν υπάρχει σταθερή ομορφιά.

Με πληροφορίες από το Dazed Digital και το CNN