Έχετε βρεθεί ποτέ σε μια κατάσταση όπου δεν ξέρατε τι ρούχα να φορέσετε, που τελικά σας άγχωσε τόσο πολύ, ώστε ακυρώσατε την έξοδό σας που είχατε προγραμματίσει εβδομάδες πριν; Κατεβάζατε ρούχα από το πατάρι, βάζατε και βγάζατε παντελόνια και φούστες, ιδρώνατε και ξεϊδρώνατε και στέλνατε φωτογραφίες στον κολλητό σας στο Βερολίνο και στην άλλη κολλητή σας στην Κύπρο για να σας πουν την γνώμη τους, αλλά το ένα ήταν πολύ στενό, το άλλο πολύ φαρδύ, το άλλο πολύ γκοθ και το παράλλο πολύ βασικό. Το ένα σας χόντραινε και το άλλο σας χλόμιαζε, μέχρι που όλο αυτό εξελίχθηκε σε μια μίνι κρίση πανικού, που πέσατε ανάσκελα και απελπισμένη πάνω από το τεράστιο βουνό από ρούχα που δημιουργήσατε στο κέντρο του υπνοδωματίου, και είπατε ψιθυριστά -μιας και δεν σας είχε απομείνει άλλη ενέργεια- «Παραιτούμαι. Θα κάτσω εδώ, δεν πάω πουθενά». Ε, λοιπόν, δεν είστε η μόνη.
Μόλις πρόσφατα, οι άνθρωποι έχουν αποκτήσει τόση εμμονή με το να συμβαδίζουν με τις τελευταίες τάσεις και να φροντίζουν συνεχώς να φαίνονται κοινωνικά αποδεκτοί. Η κοινωνία έχει δημιουργήσει τόσα πολλά στερεοτυπικά πρότυπα ομορφιάς στα οποία μας έχουν κάνει να πιστεύουμε ότι δεν υπάρχει άλλος τρόπος για να γίνουμε κοινωνικά αποδεκτοί.
«Να κάνεις αυτά που νομίζεις πως είναι σωστά, έστω κι αν κάνοντας αυτά πρόκειται να σε κακολογήσουν. Γιατί ο όχλος είναι κακός κριτής κάθε καλού πράγματος», Πυθαγόρας
Συνήθως, το παρατηρούμε ακόμη και σε μικρότερες ηλικίες από τα γυμνασιόπαιδα. Σε αυτή την ηλικία, είσαι επιρρεπής στο να πιστεύεις τα πάντα και να έλκεσαι από οποιονδήποτε μπορεί να φαίνεται σημαντικός, που εύκολα χάνεις τον εαυτό σου και την προσωπικότητά σου κυνηγώντας κάποιον άλλο. Είναι απολύτως φυσιολογικό όμως, είναι αναπόφευκτο να συμβεί, πρέπει να περάσουμε από αυτά τα στάδια της ζωής για να φτάσουμε στο σημείο να γνωρίσουμε τον πραγματικό εαυτό μας.
Είναι τόσο εύκολο όμως να κυνηγάς τις τάσεις και τα πρότυπα, να μην σκέφτεσαι για τον εαυτό σου και να πέφτεις στην παγίδα της καταναλωτικής κοινωνίας, να αγοράζεις αυτό που σου πουλάνε και να νομίζεις ότι αυτό είναι κουλ. Είναι ακόμα πιο δύσκολο όμως, να βρεις τον δικό σου τρόπο στη ζωή να είσαι ανοικτός, να διαμορφώσεις πλήρως τον εαυτό σου ανάλογα με τις δικές σου προτιμήσεις και να απελευθερωθείς από τις φοβίες ότι οι άλλοι θα σε κρίνουν. Αλλά, πώς μπορούμε να επιτύχουμε αυτό το επίπεδο αυτοπεποίθησης;
«Πρέπει να είσαι ο εαυτός σου και όχι αυτός που θέλουν οι άλλοι» Φρίντριχ Νίτσε
Κανείς δεν νοιάζεται πραγματικά
Το μόνο πράγμα που πραγματικά μας εμποδίζει από το να είμαστε ο εαυτός μας, είναι ο φόβος ότι θα μας κρίνουν. Αλλά, έχετε ποτέ αναρωτηθεί από πού προέρχεται αυτός ο φόβος; Τι είναι αυτό που σας κάνει περισσότερο ή λιγότερο cool, περισσότερο ή λιγότερο αποδεκτό; Σκεφτείτε το.
Επιτρέψτε μου να σας δώσω ένα παράδειγμα, με το οποίο ως επί το πλείστον θα ταυτιστούν κυρίως οι έφηβοι. Υπάρχει αυτό το ειρωνικό meme που λέει πως κάθε φορά που δημοσιεύετε μια ανάρτηση, συνεχίζετε να την βλέπετε ξανά και ξανά, ή όταν δημιουργείτε stories, τα αναπαράγετε επανειλημμένα κάθε φορά που κάποιος σας ακολουθεί. Αλλά, όταν πρόκειται για τις ιστορίες άλλων ανθρώπων, τις προσπερνάτε, τους δίνετε ελάχιστη σημασία, και ακόμη και όταν το κάνετε, σε λίγα δευτερόλεπτα τις ξεχνάτε. Αυτό σχετίζεται με το γεγονός ότι, ως άνθρωποι, μας ενδιαφέρει κυρίως ο εαυτός μας. Πολύ σπάνια, μας ενδιαφέρει πραγματικά το τι κάνουν οι άλλοι.
«Μαγεία είναι να πιστεύεις στον εαυτό σου. Αν μπορείς να το κάνεις αυτό, μπορείς να κάνεις τα πάντα», Βόλφγκανγκ Γκαίτε
Επιτρέψτε μου να σας διαβεβαιώσω ότι εκείνοι που κρίνουν, επικρίνουν και κουτσομπολεύουν, πιθανότατα άτομα ανασφαλή που απλά επικρίνουν τον εαυτό τους.
Να είσαι ο εαυτός σου;
Η πηγή κάθε φόβου προέρχεται κυρίως από μέσα μας. Εγκαταλείποντας τους φόβους ότι θα μας κρίνουν εισερχόμαστε σε έναν καινούργιο κόσμο που μας επιτρέπει να δούμε τις πραγματικές μας ικανότητες που έχουν τις ρίζες τους μέσα σε ένα δώρο που μας έχει δοθεί από την ημέρα που γεννηθήκαμε. Είναι το δώρο που μας διαφοροποιεί από όλους τους άλλους, που διαμορφώνει τον χαρακτήρα μας, είναι αυτό που επιθυμούμε, που επιλέγουμε στους άλλους και τα πράγματα που μας ελκύουν. Όχι μόνο αυτό, αλλά και η παιδική μας ηλικία και όλα όσα έχουμε περάσει διαμορφώνουν επίσης την προσωπικότητά μας, οπότε γιατί να την παραγκωνίσουμε;
«Επιτυχία είναι να σ’ αρέσει ο εαυτός σου, να σ’ αρέσει αυτό που κάνεις και να σ’ αρέσει ο τρόπος που το κάνεις», Μάγια Αγγέλου
Κάντε το τώρα
Όλοι έχουμε όνειρα, όνειρα που σκεφτόμαστε εδώ και χρόνια, οραματιζόμαστε όλους τους τρόπους που θα μπορούσαν να πραγματοποιηθούν, φανταζόμαστε ακόμη και τη ζωή που θα μπορούσαμε να ζήσουμε, αν τα πραγματοποιούσαμε. Αυτό είναι το όραμα που παράγεται μέσω του δημιουργικού μέρους του μυαλού μας. Μια ιδέα που συλλάβαμε κάποια στιγμή και από τότε μας στοιχειώνει, υπενθυμίζοντάς μας καθημερινά την ύπαρξή της. Θέλουμε να την πραγματοποιήσουμε, αλλά φοβόμαστε. Φοβόμαστε μήπως πάει στραβά, μήπως αποτύχουμε, μήπως είναι τόσο καλό όσο νομίζουμε. Αλλά μαντέψτε τι, ακόμα κι αν πάει στραβά, ακόμα κι αν αποτύχει, ακόμα κι αν δεν πάει σύμφωνα με το σχέδιο… και τι έγινε. Μαθαίνουμε. Είναι λογικό να μην πηγαίνουν πάντα όλα τέλεια. Δεν υποτίθεται ότι θα εξελιχθεί με τον τρόπο που το φανταζόσουν. Είναι βέβαιο ότι θα τα κάνουμε θάλασσα, θα κάνουμε λάθη και θα αποτύχουμε. Γιατί πίσω από κάθε αποτυχία, κρύβεται μια μεγάλη ευκαιρία, η οποία επιτρέπει ανεκτίμητες εμπειρίες, δυνάμεις που αλλιώς δεν θα ανακαλύπτατε ότι είχατε.
«Αναζητήστε εκείνο το συγκεκριμένο νοητικό χαρακτηριστικό που σας κάνει να αισθάνεστε πιο βαθιά και ζωτικά ζωντανοί, μαζί με το οποίο έρχεται και η εσωτερική φωνή που λέει: “Αυτός είναι ο πραγματικός μου εαυτός”, και όταν το βρείτε, ακολουθήστε το», Ουίλιαμ Τζέημς
Γιατί φοβάστε τόσο πολύ την αποτυχία;
Μόλις ξεπεράσετε το φόβο της αποτυχίας, ο αληθινός σας εαυτός θα κάνει την εμφάνισή του. Ξεκινήστε κάνοντας εξάσκηση με μικρές κινήσεις. Κάντε την αρχή φορώντας εκείνο το παράξενο καπέλο που σας έχει «καρφωθεί» στο μυαλό εδώ και μήνες, το οποίο σας προκαλεί να το φορέσετε κάθε φορά που ανοίγετε την ντουλάπα. Φορέστε το, και μπορεί να νιώσετε ότι όλοι σας κοιτάζουν επικριτικά, και ίσως όντως να το κάνουν, αλλά και τι έγινε; Δεν σας ξέρουν καν, και πιθανότατα να μην σας ξαναδούν ποτέ. Ή μπορεί και να σας κοιτάνε επειδή ακριβώς είστε τόσο εντυπωσιακοί και ωραίοι. Ίσως, μόνο και μόνο το γεγονός ότι καταφέρατε να ξεπεράσετε τις φοβίες σας και να φορέσατε τελικά αυτό το παράξενο καπέλο, να σας κάνει να νιώσετε τόσο ενδυναμωμένοι, που αυτό θα σας κάνει να φαίνεστε καλύτερα από ποτέ. Φορώντας αυτό το παράξενο καπέλο θα πετύχετε να είστε ο εαυτός σας, και η αυτοπεποίθηση αυτή που εκπέμπετε, μπορεί σε τελική ανάλυση να ελκύει τους άλλους παρά να τους κάνει επικριτικούς.
Έχετε βρεθεί ποτέ σε μια κατάσταση όπου δεν ξέρατε τι ρούχα να φορέσετε, που τελικά σας άγχωσε τόσο πολύ, ώστε ακυρώσατε την έξοδό σας που είχατε προγραμματίσει εβδομάδες πριν; Κατεβάζατε ρούχα από το πατάρι, βάζατε και βγάζατε παντελόνια και φούστες, ιδρώνατε και ξεϊδρώνατε και στέλνατε φωτογραφίες στον κολλητό σας στο Βερολίνο και στην άλλη κολλητή σας στην Κύπρο για να σας πουν την γνώμη τους, αλλά το ένα ήταν πολύ στενό, το άλλο πολύ φαρδύ, το άλλο πολύ γκοθ και το παράλλο πολύ βασικό. Το ένα σας χόντραινε και το άλλο σας χλόμιαζε, μέχρι που όλο αυτό εξελίχθηκε σε μια μίνι κρίση πανικού, που πέσατε ανάσκελα και απελπισμένη πάνω από το τεράστιο βουνό από ρούχα που δημιουργήσατε στο κέντρο του υπνοδωματίου, και είπατε ψιθυριστά -μιας και δεν σας είχε απομείνει άλλη ενέργεια- «Παραιτούμαι. Θα κάτσω εδώ, δεν πάω πουθενά». Ε, λοιπόν, δεν είστε η μόνη.
Μόλις πρόσφατα, οι άνθρωποι έχουν αποκτήσει τόση εμμονή με το να συμβαδίζουν με τις τελευταίες τάσεις και να φροντίζουν συνεχώς να φαίνονται κοινωνικά αποδεκτοί. Η κοινωνία έχει δημιουργήσει τόσα πολλά στερεοτυπικά πρότυπα ομορφιάς στα οποία μας έχουν κάνει να πιστεύουμε ότι δεν υπάρχει άλλος τρόπος για να γίνουμε κοινωνικά αποδεκτοί.
«Να κάνεις αυτά που νομίζεις πως είναι σωστά, έστω κι αν κάνοντας αυτά πρόκειται να σε κακολογήσουν. Γιατί ο όχλος είναι κακός κριτής κάθε καλού πράγματος», Πυθαγόρας
Συνήθως, το παρατηρούμε ακόμη και σε μικρότερες ηλικίες από τα γυμνασιόπαιδα. Σε αυτή την ηλικία, είσαι επιρρεπής στο να πιστεύεις τα πάντα και να έλκεσαι από οποιονδήποτε μπορεί να φαίνεται σημαντικός, που εύκολα χάνεις τον εαυτό σου και την προσωπικότητά σου κυνηγώντας κάποιον άλλο. Είναι απολύτως φυσιολογικό όμως, είναι αναπόφευκτο να συμβεί, πρέπει να περάσουμε από αυτά τα στάδια της ζωής για να φτάσουμε στο σημείο να γνωρίσουμε τον πραγματικό εαυτό μας.
Είναι τόσο εύκολο όμως να κυνηγάς τις τάσεις και τα πρότυπα, να μην σκέφτεσαι για τον εαυτό σου και να πέφτεις στην παγίδα της καταναλωτικής κοινωνίας, να αγοράζεις αυτό που σου πουλάνε και να νομίζεις ότι αυτό είναι κουλ. Είναι ακόμα πιο δύσκολο όμως, να βρεις τον δικό σου τρόπο στη ζωή να είσαι ανοικτός, να διαμορφώσεις πλήρως τον εαυτό σου ανάλογα με τις δικές σου προτιμήσεις και να απελευθερωθείς από τις φοβίες ότι οι άλλοι θα σε κρίνουν. Αλλά, πώς μπορούμε να επιτύχουμε αυτό το επίπεδο αυτοπεποίθησης;
«Πρέπει να είσαι ο εαυτός σου και όχι αυτός που θέλουν οι άλλοι» Φρίντριχ Νίτσε
Κανείς δεν νοιάζεται πραγματικά
Το μόνο πράγμα που πραγματικά μας εμποδίζει από το να είμαστε ο εαυτός μας, είναι ο φόβος ότι θα μας κρίνουν. Αλλά, έχετε ποτέ αναρωτηθεί από πού προέρχεται αυτός ο φόβος; Τι είναι αυτό που σας κάνει περισσότερο ή λιγότερο cool, περισσότερο ή λιγότερο αποδεκτό; Σκεφτείτε το.
Επιτρέψτε μου να σας δώσω ένα παράδειγμα, με το οποίο ως επί το πλείστον θα ταυτιστούν κυρίως οι έφηβοι. Υπάρχει αυτό το ειρωνικό meme που λέει πως κάθε φορά που δημοσιεύετε μια ανάρτηση, συνεχίζετε να την βλέπετε ξανά και ξανά, ή όταν δημιουργείτε stories, τα αναπαράγετε επανειλημμένα κάθε φορά που κάποιος σας ακολουθεί. Αλλά, όταν πρόκειται για τις ιστορίες άλλων ανθρώπων, τις προσπερνάτε, τους δίνετε ελάχιστη σημασία, και ακόμη και όταν το κάνετε, σε λίγα δευτερόλεπτα τις ξεχνάτε. Αυτό σχετίζεται με το γεγονός ότι, ως άνθρωποι, μας ενδιαφέρει κυρίως ο εαυτός μας. Πολύ σπάνια, μας ενδιαφέρει πραγματικά το τι κάνουν οι άλλοι.
«Μαγεία είναι να πιστεύεις στον εαυτό σου. Αν μπορείς να το κάνεις αυτό, μπορείς να κάνεις τα πάντα», Βόλφγκανγκ Γκαίτε
Επιτρέψτε μου να σας διαβεβαιώσω ότι εκείνοι που κρίνουν, επικρίνουν και κουτσομπολεύουν, πιθανότατα άτομα ανασφαλή που απλά επικρίνουν τον εαυτό τους.
Να είσαι ο εαυτός σου;
Η πηγή κάθε φόβου προέρχεται κυρίως από μέσα μας. Εγκαταλείποντας τους φόβους ότι θα μας κρίνουν εισερχόμαστε σε έναν καινούργιο κόσμο που μας επιτρέπει να δούμε τις πραγματικές μας ικανότητες που έχουν τις ρίζες τους μέσα σε ένα δώρο που μας έχει δοθεί από την ημέρα που γεννηθήκαμε. Είναι το δώρο που μας διαφοροποιεί από όλους τους άλλους, που διαμορφώνει τον χαρακτήρα μας, είναι αυτό που επιθυμούμε, που επιλέγουμε στους άλλους και τα πράγματα που μας ελκύουν. Όχι μόνο αυτό, αλλά και η παιδική μας ηλικία και όλα όσα έχουμε περάσει διαμορφώνουν επίσης την προσωπικότητά μας, οπότε γιατί να την παραγκωνίσουμε;
«Επιτυχία είναι να σ’ αρέσει ο εαυτός σου, να σ’ αρέσει αυτό που κάνεις και να σ’ αρέσει ο τρόπος που το κάνεις», Μάγια Αγγέλου
Κάντε το τώρα
Όλοι έχουμε όνειρα, όνειρα που σκεφτόμαστε εδώ και χρόνια, οραματιζόμαστε όλους τους τρόπους που θα μπορούσαν να πραγματοποιηθούν, φανταζόμαστε ακόμη και τη ζωή που θα μπορούσαμε να ζήσουμε, αν τα πραγματοποιούσαμε. Αυτό είναι το όραμα που παράγεται μέσω του δημιουργικού μέρους του μυαλού μας. Μια ιδέα που συλλάβαμε κάποια στιγμή και από τότε μας στοιχειώνει, υπενθυμίζοντάς μας καθημερινά την ύπαρξή της. Θέλουμε να την πραγματοποιήσουμε, αλλά φοβόμαστε. Φοβόμαστε μήπως πάει στραβά, μήπως αποτύχουμε, μήπως είναι τόσο καλό όσο νομίζουμε. Αλλά μαντέψτε τι, ακόμα κι αν πάει στραβά, ακόμα κι αν αποτύχει, ακόμα κι αν δεν πάει σύμφωνα με το σχέδιο… και τι έγινε. Μαθαίνουμε. Είναι λογικό να μην πηγαίνουν πάντα όλα τέλεια. Δεν υποτίθεται ότι θα εξελιχθεί με τον τρόπο που το φανταζόσουν. Είναι βέβαιο ότι θα τα κάνουμε θάλασσα, θα κάνουμε λάθη και θα αποτύχουμε. Γιατί πίσω από κάθε αποτυχία, κρύβεται μια μεγάλη ευκαιρία, η οποία επιτρέπει ανεκτίμητες εμπειρίες, δυνάμεις που αλλιώς δεν θα ανακαλύπτατε ότι είχατε.
«Αναζητήστε εκείνο το συγκεκριμένο νοητικό χαρακτηριστικό που σας κάνει να αισθάνεστε πιο βαθιά και ζωτικά ζωντανοί, μαζί με το οποίο έρχεται και η εσωτερική φωνή που λέει: “Αυτός είναι ο πραγματικός μου εαυτός”, και όταν το βρείτε, ακολουθήστε το», Ουίλιαμ Τζέημς
Γιατί φοβάστε τόσο πολύ την αποτυχία;
Μόλις ξεπεράσετε το φόβο της αποτυχίας, ο αληθινός σας εαυτός θα κάνει την εμφάνισή του. Ξεκινήστε κάνοντας εξάσκηση με μικρές κινήσεις. Κάντε την αρχή φορώντας εκείνο το παράξενο καπέλο που σας έχει «καρφωθεί» στο μυαλό εδώ και μήνες, το οποίο σας προκαλεί να το φορέσετε κάθε φορά που ανοίγετε την ντουλάπα. Φορέστε το, και μπορεί να νιώσετε ότι όλοι σας κοιτάζουν επικριτικά, και ίσως όντως να το κάνουν, αλλά και τι έγινε; Δεν σας ξέρουν καν, και πιθανότατα να μην σας ξαναδούν ποτέ. Ή μπορεί και να σας κοιτάνε επειδή ακριβώς είστε τόσο εντυπωσιακοί και ωραίοι. Ίσως, μόνο και μόνο το γεγονός ότι καταφέρατε να ξεπεράσετε τις φοβίες σας και να φορέσατε τελικά αυτό το παράξενο καπέλο, να σας κάνει να νιώσετε τόσο ενδυναμωμένοι, που αυτό θα σας κάνει να φαίνεστε καλύτερα από ποτέ. Φορώντας αυτό το παράξενο καπέλο θα πετύχετε να είστε ο εαυτός σας, και η αυτοπεποίθηση αυτή που εκπέμπετε, μπορεί σε τελική ανάλυση να ελκύει τους άλλους παρά να τους κάνει επικριτικούς.
