Όταν ρίχνετε μια ματιά σε ένα ποτάμι που περνάει μέσα από μια πόλη αυτό που περιμενετε να δείτε είναι η υδρόβια ζωή, ζώα και φυτά δηλαδή και πιθανόν και κάποια σκουπίδια. Αλλά
πόσοι θα μαντεύατε ότι στο βυθό πολλών υδάτινων οδών που διασχίζουν τον αστικό ιστό βρίσκεται ένας εξωφρενικά μεγάλος αριθμός ποδηλάτων; Είναι ένα περίεργο κοινωνικό φαινόμενο που ανάγκασε τις εταιρείες κοινόχρηστων ποδηλάτων να ψαρέψουν χιλιάδες απ’ τα ενοικιαζόμενα ποδήλατά τους απ’ τα ποτάμια της νότιας Κίνας ενώ μια αντίστοιχη εταιρεία στη Ρώμη έβαλε τέλος στη δραστηριότητά της γιατί πολύ απλά τα περισσότερα απ’ τα οχήματά της είχα πεταχτεί στον Τίβερη.
Στο Άμστερνταμ περίπου 15.000 ποδήλατα ανασύρονται κάθε χρόνο απ’ τα κανάλια – το νούμερο παλιότερα ήταν πιο υψηλό.
Γιατί όμως συμβαίνει αυτό; Και τι γίνεται σε ένα ποδήλατο μόλις βρεθεί σε υδάτινο περιβάλλον; Ο Jody Rosen είναι συνεργάτης του περιοδικού New York Times και συγγραφέας του Two Wheels Good: The History and Mystery of the Bicycle και προσπαθεί να ρίξει φως σε αυτό το μυστήριο: «Αυτό είναι ένα φαινόμενο που τράβηξε την προσοχή μου γιατί άρχισα να βλέπω σχετικές ειδήσεις από διάφορα μέρη του κόσμου. Ξεκίνησα λοιπόν να το ψάχνω στη Google και ανακάλυψα ότι είναι κάτι που συμβαίνει σε μεγάλο βαθμό σε τρεις τουλάχιστον ηπείρους. Επομένως παρότι ξέρουμε ότι είναι ένα πολυ διαδεδομένο πρόβλημα την αληθινή του έκταση δεν τη γνωρίζουμε ακριβώς αφού τα περισσότερα ποδήλατα καλύπτονται από τα νερά και έτσι δεν μπορούμε να έχουμε ακριβή στοιχεία για τα πόσα είναι κρυμμένα στον βυθό.
Υπάρχουν άνθρωποι που πετούν τα ποδήλατα στο νερό γιατί τους προκαλεί ευχαρίστηση να τα βλέπουν να χάνονται στο νερό. Δεν είναι κάτι που το συμπεραίνω από προσωπική πείρα αλλά επειδή τεκμηριώνεται από τα σχετικά βίντεο που μπορεί να βρει κανείς στο YouTube. Υπάρχουν δηλαδή πολλά βίντεο που δείχνουν ανθρώπους να ρίχνουν τα ποδήλατα στο νερό καθαρά για διασκέδαση.
Αυτός είναι ένας λόγος. Άλλος λόγος είναι ότι πρόκειται για ένα είδος βανδαλισμού και ορισμένοι άνθρωποι έχουν ροπή προς αυτόν. Το Άμστερνταμ που είναι μια πόλη με άπειρους ποδηλάτες και πάρα πολλά καναλια είναι ένα τόπος ιδανικός για όσους αρέσκονται να “πνίγουν” ποδήλατα. Το φαινόμενο εκεί είναι τόσο συχνό που υπάρχει δημοτική ομάδα ψαρέματος των ποδηλάτων.Μια ερμηνεία του φαινομένου είναι ότι επειδή με τα χρόνια πληθαίνουν τα προγράμματα και οι εταιρικές χορηγίες που επιδοτούν ποδήλατα αυτά συνεχώς πληθαίνουν συνεπώς όσοι τα πετούν νιώθουν ότι μπορούν να μείνουν ατιμώρητοι και χωρίς να προκαλέσουν κακό σε κάποιο συνάνθρωπο τους αλλά σε μια τράπεζα ή σε μια εταιρεία.
Υπάρχει κατά κάποιο τρόπο και μια πολιτική διάσταση σε αυτό. Σε ένα βαθμό πρόκειται για μια διαμάχη για το σε ποιους ανήκουν οι δρόμοι. Οι αυτοκινητιστές θεωρούν ότι τα ποδήλατα στους δρόμους είναι πια υπερβολικά πολλά. Πολλοί από αυτούς αντιδρούν δείχνοντας έντονα την ενόχλησή τους ενώ κάποιοι καταφεύγουν και σε πιο βίαιες λύσεις. Πιθανόν τα “πνιγμένα ποδήλατα” να είναι τα θύματα αυτής της μάχης.
Στην Κίνα υπάρχουν καταγεγραμμένες περιπτώσεις ανθρώπων που παραδέχτηκαν ότι βούλιαξαν τα ποδήλατα γιατί παραβίαζαν την ιδιωτικότητά τους. Τι σημαίνει αυτό; Τα προγράμματα κοινόχρηστων ποδηλάτων παρακολουθούν τους αναβάτες που τα νοικιάζουν μέσω app που εγκαθιστούν το κινητό τους. Αυτή είναι μια μεγάλη ειρωνία αν σκεφτεί κανείς ότι μια περίοδο του 19ου αιώνα το ποδήλατο θεωρούταν ένα μέσο χειραφέτησης καθώς έδιναν στους ανθρώπους μια νέα ευκαιρία κινητικότητας που δεν είχαν ζήσει ξανά μέχρι τότε, κατά συνέπεια και μια νέα ελευθερία. Τώρα όμως έχουμε μπει στην εποχή που τα ποδήλατα “κατασκοπεύουν” τους αναβάτες τους.
Τι συμβαίνει με τα ποδήλατα που ανασύρονται απ’ το βυθό; Στο Άμστερνταμ υπάρχει πρόγραμμα ανακύκλωσής τους. Και ακούστε κάτι αστείο: Στην ολλανδική πρωτεύουσα πολλοί από αυτούς που πετούν τα ποδήλατα σε κανάλια το κάνουν υπό την επήρρεια μέθης. Όταν ένα ποδήλατο βγει απ’ το βυθό μπορεί να ανακυκλωθεί σε κουτάκι μπίρας που με τη σειρά της θα καταναλωθεί και ίσως οδηγήσει άλλον έναν λίγο ζαλισμένο ολλανδό να πετάξει ένα ποδήλατο στο νερό. Η ανακύκλωση σε όλο της το μεγαλείο».
Όταν ρίχνετε μια ματιά σε ένα ποτάμι που περνάει μέσα από μια πόλη αυτό που περιμενετε να δείτε είναι η υδρόβια ζωή, ζώα και φυτά δηλαδή και πιθανόν και κάποια σκουπίδια. Αλλά
πόσοι θα μαντεύατε ότι στο βυθό πολλών υδάτινων οδών που διασχίζουν τον αστικό ιστό βρίσκεται ένας εξωφρενικά μεγάλος αριθμός ποδηλάτων; Είναι ένα περίεργο κοινωνικό φαινόμενο που ανάγκασε τις εταιρείες κοινόχρηστων ποδηλάτων να ψαρέψουν χιλιάδες απ’ τα ενοικιαζόμενα ποδήλατά τους απ’ τα ποτάμια της νότιας Κίνας ενώ μια αντίστοιχη εταιρεία στη Ρώμη έβαλε τέλος στη δραστηριότητά της γιατί πολύ απλά τα περισσότερα απ’ τα οχήματά της είχα πεταχτεί στον Τίβερη.
Στο Άμστερνταμ περίπου 15.000 ποδήλατα ανασύρονται κάθε χρόνο απ’ τα κανάλια – το νούμερο παλιότερα ήταν πιο υψηλό.
Γιατί όμως συμβαίνει αυτό; Και τι γίνεται σε ένα ποδήλατο μόλις βρεθεί σε υδάτινο περιβάλλον; Ο Jody Rosen είναι συνεργάτης του περιοδικού New York Times και συγγραφέας του Two Wheels Good: The History and Mystery of the Bicycle και προσπαθεί να ρίξει φως σε αυτό το μυστήριο: «Αυτό είναι ένα φαινόμενο που τράβηξε την προσοχή μου γιατί άρχισα να βλέπω σχετικές ειδήσεις από διάφορα μέρη του κόσμου. Ξεκίνησα λοιπόν να το ψάχνω στη Google και ανακάλυψα ότι είναι κάτι που συμβαίνει σε μεγάλο βαθμό σε τρεις τουλάχιστον ηπείρους. Επομένως παρότι ξέρουμε ότι είναι ένα πολυ διαδεδομένο πρόβλημα την αληθινή του έκταση δεν τη γνωρίζουμε ακριβώς αφού τα περισσότερα ποδήλατα καλύπτονται από τα νερά και έτσι δεν μπορούμε να έχουμε ακριβή στοιχεία για τα πόσα είναι κρυμμένα στον βυθό.
Υπάρχουν άνθρωποι που πετούν τα ποδήλατα στο νερό γιατί τους προκαλεί ευχαρίστηση να τα βλέπουν να χάνονται στο νερό. Δεν είναι κάτι που το συμπεραίνω από προσωπική πείρα αλλά επειδή τεκμηριώνεται από τα σχετικά βίντεο που μπορεί να βρει κανείς στο YouTube. Υπάρχουν δηλαδή πολλά βίντεο που δείχνουν ανθρώπους να ρίχνουν τα ποδήλατα στο νερό καθαρά για διασκέδαση.
Αυτός είναι ένας λόγος. Άλλος λόγος είναι ότι πρόκειται για ένα είδος βανδαλισμού και ορισμένοι άνθρωποι έχουν ροπή προς αυτόν. Το Άμστερνταμ που είναι μια πόλη με άπειρους ποδηλάτες και πάρα πολλά καναλια είναι ένα τόπος ιδανικός για όσους αρέσκονται να “πνίγουν” ποδήλατα. Το φαινόμενο εκεί είναι τόσο συχνό που υπάρχει δημοτική ομάδα ψαρέματος των ποδηλάτων.Μια ερμηνεία του φαινομένου είναι ότι επειδή με τα χρόνια πληθαίνουν τα προγράμματα και οι εταιρικές χορηγίες που επιδοτούν ποδήλατα αυτά συνεχώς πληθαίνουν συνεπώς όσοι τα πετούν νιώθουν ότι μπορούν να μείνουν ατιμώρητοι και χωρίς να προκαλέσουν κακό σε κάποιο συνάνθρωπο τους αλλά σε μια τράπεζα ή σε μια εταιρεία.
Υπάρχει κατά κάποιο τρόπο και μια πολιτική διάσταση σε αυτό. Σε ένα βαθμό πρόκειται για μια διαμάχη για το σε ποιους ανήκουν οι δρόμοι. Οι αυτοκινητιστές θεωρούν ότι τα ποδήλατα στους δρόμους είναι πια υπερβολικά πολλά. Πολλοί από αυτούς αντιδρούν δείχνοντας έντονα την ενόχλησή τους ενώ κάποιοι καταφεύγουν και σε πιο βίαιες λύσεις. Πιθανόν τα “πνιγμένα ποδήλατα” να είναι τα θύματα αυτής της μάχης.
Στην Κίνα υπάρχουν καταγεγραμμένες περιπτώσεις ανθρώπων που παραδέχτηκαν ότι βούλιαξαν τα ποδήλατα γιατί παραβίαζαν την ιδιωτικότητά τους. Τι σημαίνει αυτό; Τα προγράμματα κοινόχρηστων ποδηλάτων παρακολουθούν τους αναβάτες που τα νοικιάζουν μέσω app που εγκαθιστούν το κινητό τους. Αυτή είναι μια μεγάλη ειρωνία αν σκεφτεί κανείς ότι μια περίοδο του 19ου αιώνα το ποδήλατο θεωρούταν ένα μέσο χειραφέτησης καθώς έδιναν στους ανθρώπους μια νέα ευκαιρία κινητικότητας που δεν είχαν ζήσει ξανά μέχρι τότε, κατά συνέπεια και μια νέα ελευθερία. Τώρα όμως έχουμε μπει στην εποχή που τα ποδήλατα “κατασκοπεύουν” τους αναβάτες τους.
Τι συμβαίνει με τα ποδήλατα που ανασύρονται απ’ το βυθό; Στο Άμστερνταμ υπάρχει πρόγραμμα ανακύκλωσής τους. Και ακούστε κάτι αστείο: Στην ολλανδική πρωτεύουσα πολλοί από αυτούς που πετούν τα ποδήλατα σε κανάλια το κάνουν υπό την επήρρεια μέθης. Όταν ένα ποδήλατο βγει απ’ το βυθό μπορεί να ανακυκλωθεί σε κουτάκι μπίρας που με τη σειρά της θα καταναλωθεί και ίσως οδηγήσει άλλον έναν λίγο ζαλισμένο ολλανδό να πετάξει ένα ποδήλατο στο νερό. Η ανακύκλωση σε όλο της το μεγαλείο».
