Οι ανθρώπινες σχέσεις σε όλες τους τις μορφές, διαμορφώνουν την ευημερία μας. Η ανάγκη για κοινωνική σύνδεση είναι φυσική, ενώ η ποιότητα αυτών των δεσμών έχει βαθιά επιρροή στη ψυχική και σωματική μας υγεία. Παρά τη σημασία των θετικών και υποστηρικτικών σχέσεων, πολλοί από εμάς βιώνουμε αρνητικές κοινωνικές επαφές που αντί να μας ενδυναμώνουν μας επιβαρύνουν και μας προκαλούν άγχος και ανησυχία. Ορισμένες φορές οι αρνητικοί κοινωνικοί δεσμοί, αυτοί που δεν έχουν καμία ουσιαστική υποστήριξη, αλλά προκαλούν προβλήματα μπορούν να αυξήσουν τη βιολογική μας ηλικία και να επιδεινώσουν την υγεία μας.
Η έννοια της «αρνητικής κοινωνικής επαφής» δεν είναι κάτι καινούργιο. Υπάρχουν πάντα άνθρωποι στη ζωή μας που μας προκαλούν άγχος, διαφωνούν μαζί μας ή μας κάνουν να νιώθουμε άβολα με τον τρόπο που μας αντιμετωπίζουν. Ειδικά εκείνοι οι «φίλοι» ή γνωστοί που έχουν την ικανότητα να μας γεμίζουν με συναισθήματα αμφιβολίας και ανασφάλειας. Όλοι μας σε κάποιο βαθμό έχουμε συναντήσει τέτοιες σχέσεις,που με τον καιρό γίνονται εξαιρετικά τοξικές και ενδέχεται να μας πλήξουν σε πολλά επίπεδα.
Οι τελευταίες έρευνες έδειξαν ότι η επίδραση αυτών των αρνητικών σχέσεων είναι πολύ πιο σοβαρή απ’ ό,τι φανταζόμαστε. Στην πραγματικότητα, οι «αρνητικοί δεσμοί» επηρεάζουν τη γενική υγεία μας και ενδέχεται να προκαλούν βιολογικές αλλαγές στο σώμα μας που συνδέονται με τη γήρανση. Έρευνες δείχνουν ότι οι άνθρωποι που βιώνουν τέτοια φαινόμενα και συμπεριφορές ενδέχεται να «γεράσουν» ταχύτερα σε βιολογικό επίπεδο, με την ηλικία των κυττάρων τους να αυξάνεται με ρυθμό μεγαλύτερο από τον κανονικό.
Όταν οι αρνητικοί δεσμοί στη ζωή μας είναι συστηματικοί, το άγχος και οι αρνητικές συναισθηματικές καταστάσεις που προκαλούν μεταφράζονται σε συγκεκριμένες βιολογικές αλλαγές που επηρεάζουν το DNA μας και πιο συγκεκριμένα τη λειτουργία των τελομερών. Αυτά τα μικροσκοπικά τμήματα του DNA μας προστατεύουν τα κύτταρα μας από τη φθορά. Όμως η συνεχιζόμενη πίεση «συρρικνώνει» τα τελομερή μας, επιταχύνοντας τη διαδικασία της γήρανσης και αυξάνοντας τον κίνδυνο για διάφορες ασθένειες, όπως οι καρδιοπάθειες και οι διαταραχές του ανοσοποιητικού συστήματος.
Τα δεδομένα από έρευνες δείχνουν ότι οι άνθρωποι που βιώνουν αρνητικούς κοινωνικούς δεσμούς, όπως οι «φίλοι» που μας ενοχλούν ή δημιουργούν συνεχώς προβλήματα είναι πιο πιθανό να υποφέρουν από αυξημένα επίπεδα φλεγμονής και αυξημένο άγχος. Η βιολογική τους ηλικία φαίνεται να είναι μεγαλύτερη κατά 2.5 μήνες σε σύγκριση με τη χρονολογική τους ηλικία, απλώς λόγω των κοινωνικών αυτών δεσμών που τους επηρεάζουν αρνητικά.
Αν σκεφτούμε πόσο σημαντική είναι η ποιότητα των ανθρώπινων σχέσεων καταλαβαίνουμε ότι οι αρνητικές σχέσεις συμβάλλουν σε έναν κύκλο αδιεξόδου. Όταν κάποιος στην κοινωνική μας σφαίρα μας «ταλαιπωρεί» μπορεί να προκαλέσει ανισορροπία στην ψυχική μας κατάσταση, η οποία με τη σειρά της αντανακλά και στο σώμα μας. Ούτως ή άλλως, η συνεχής έκθεση στην «αρνητική ενέργεια» και στις καταστάσεις που προκαλούν δυσφορία μπορεί να μας οδηγήσει σε κοινωνική απομόνωση και απογοήτευση.
Είναι ενδιαφέρον να σημειώσουμε ότι όταν τέτοιοι άνθρωποι που μας επηρεάζουν αρνητικά, προσφέρουν ταυτόχρονα και κάποια «στήριξη», τότε η επίδραση αυτών των σχέσεων μπορεί να είναι ακόμα πιο επικίνδυνη για την υγεία μας. Η ταλαιπωρία που μας προκαλεί η αντίθεση των συναισθημάτων, όπως η παρηγοριά και η κριτική επίθεση από το ίδιο άτομο δημιουργεί επιπλέον φυσιολογική ζημιά, που είναι πιο δύσκολο να την αναγνωρίσουμε. Αν για παράδειγμα κάποιος που είναι κοντά μας ή οικείος μας μας παρηγορεί τη μία μέρα και μας επικρίνει την επόμενη, η ψυχολογική ζημιά μπορεί να είναι μεγαλύτερη από οποιαδήποτε άλλες πιο «κακές» σχέσεις.
Το γενικό αίσθημα απομόνωσης και κοινωνικής αποξένωσης είναι επίσης καταστρεπτικό για την ψυχική και σωματική υγεία μας κι αν οι αρνητικές κοινωνικές επαφές έχουν άμεση επίδραση στην καθημερινότητά μας, το αίσθημα του να ανήκουμε σε μια κοινωνική ομάδα μπορεί να είναι το αντίδοτο στην επιταχυνόμενη διαδικασία γήρανσης. Σχέσεις υγιείς και υποστηρικτικές που δεν μας επιβαρύνουν ψυχικά αποτελούν το κλειδί για την ανανέωση και τη διατήρηση της ψυχικής μας υγείας.
Όταν πρόκειται για την κοινωνική ευημερία μας το μήνυμα είναι σαφές: η ποιότητα των σχέσεων μας, περισσότερο από την ποσότητα είναι αυτή που καθορίζει τη φυσική και ψυχική μας κατάσταση. Προσπαθώντας να αποφύγουμε την τοξικότητα και να αναζητούμε σχέσεις που ενδυναμώνουν την αίσθηση του «ανήκειν», έχουμε πολλές περισσότερες πιθανότητες να ζήσουμε μια πιο υγιή και ευτυχισμένη ζωή απαλλαγμένοι από τα αρνητικά φορτία που μας επιβαρύνουν καθημερινά.
*Με στοιχεία από το New Scientist.
➪ Ακολουθήστε το OLAFAQ στο Facebook, Bluesky και Instagram.
Οι ανθρώπινες σχέσεις σε όλες τους τις μορφές, διαμορφώνουν την ευημερία μας. Η ανάγκη για κοινωνική σύνδεση είναι φυσική, ενώ η ποιότητα αυτών των δεσμών έχει βαθιά επιρροή στη ψυχική και σωματική μας υγεία. Παρά τη σημασία των θετικών και υποστηρικτικών σχέσεων, πολλοί από εμάς βιώνουμε αρνητικές κοινωνικές επαφές που αντί να μας ενδυναμώνουν μας επιβαρύνουν και μας προκαλούν άγχος και ανησυχία. Ορισμένες φορές οι αρνητικοί κοινωνικοί δεσμοί, αυτοί που δεν έχουν καμία ουσιαστική υποστήριξη, αλλά προκαλούν προβλήματα μπορούν να αυξήσουν τη βιολογική μας ηλικία και να επιδεινώσουν την υγεία μας.
Η έννοια της «αρνητικής κοινωνικής επαφής» δεν είναι κάτι καινούργιο. Υπάρχουν πάντα άνθρωποι στη ζωή μας που μας προκαλούν άγχος, διαφωνούν μαζί μας ή μας κάνουν να νιώθουμε άβολα με τον τρόπο που μας αντιμετωπίζουν. Ειδικά εκείνοι οι «φίλοι» ή γνωστοί που έχουν την ικανότητα να μας γεμίζουν με συναισθήματα αμφιβολίας και ανασφάλειας. Όλοι μας σε κάποιο βαθμό έχουμε συναντήσει τέτοιες σχέσεις,που με τον καιρό γίνονται εξαιρετικά τοξικές και ενδέχεται να μας πλήξουν σε πολλά επίπεδα.
Οι τελευταίες έρευνες έδειξαν ότι η επίδραση αυτών των αρνητικών σχέσεων είναι πολύ πιο σοβαρή απ’ ό,τι φανταζόμαστε. Στην πραγματικότητα, οι «αρνητικοί δεσμοί» επηρεάζουν τη γενική υγεία μας και ενδέχεται να προκαλούν βιολογικές αλλαγές στο σώμα μας που συνδέονται με τη γήρανση. Έρευνες δείχνουν ότι οι άνθρωποι που βιώνουν τέτοια φαινόμενα και συμπεριφορές ενδέχεται να «γεράσουν» ταχύτερα σε βιολογικό επίπεδο, με την ηλικία των κυττάρων τους να αυξάνεται με ρυθμό μεγαλύτερο από τον κανονικό.
Όταν οι αρνητικοί δεσμοί στη ζωή μας είναι συστηματικοί, το άγχος και οι αρνητικές συναισθηματικές καταστάσεις που προκαλούν μεταφράζονται σε συγκεκριμένες βιολογικές αλλαγές που επηρεάζουν το DNA μας και πιο συγκεκριμένα τη λειτουργία των τελομερών. Αυτά τα μικροσκοπικά τμήματα του DNA μας προστατεύουν τα κύτταρα μας από τη φθορά. Όμως η συνεχιζόμενη πίεση «συρρικνώνει» τα τελομερή μας, επιταχύνοντας τη διαδικασία της γήρανσης και αυξάνοντας τον κίνδυνο για διάφορες ασθένειες, όπως οι καρδιοπάθειες και οι διαταραχές του ανοσοποιητικού συστήματος.
Τα δεδομένα από έρευνες δείχνουν ότι οι άνθρωποι που βιώνουν αρνητικούς κοινωνικούς δεσμούς, όπως οι «φίλοι» που μας ενοχλούν ή δημιουργούν συνεχώς προβλήματα είναι πιο πιθανό να υποφέρουν από αυξημένα επίπεδα φλεγμονής και αυξημένο άγχος. Η βιολογική τους ηλικία φαίνεται να είναι μεγαλύτερη κατά 2.5 μήνες σε σύγκριση με τη χρονολογική τους ηλικία, απλώς λόγω των κοινωνικών αυτών δεσμών που τους επηρεάζουν αρνητικά.
Αν σκεφτούμε πόσο σημαντική είναι η ποιότητα των ανθρώπινων σχέσεων καταλαβαίνουμε ότι οι αρνητικές σχέσεις συμβάλλουν σε έναν κύκλο αδιεξόδου. Όταν κάποιος στην κοινωνική μας σφαίρα μας «ταλαιπωρεί» μπορεί να προκαλέσει ανισορροπία στην ψυχική μας κατάσταση, η οποία με τη σειρά της αντανακλά και στο σώμα μας. Ούτως ή άλλως, η συνεχής έκθεση στην «αρνητική ενέργεια» και στις καταστάσεις που προκαλούν δυσφορία μπορεί να μας οδηγήσει σε κοινωνική απομόνωση και απογοήτευση.
Είναι ενδιαφέρον να σημειώσουμε ότι όταν τέτοιοι άνθρωποι που μας επηρεάζουν αρνητικά, προσφέρουν ταυτόχρονα και κάποια «στήριξη», τότε η επίδραση αυτών των σχέσεων μπορεί να είναι ακόμα πιο επικίνδυνη για την υγεία μας. Η ταλαιπωρία που μας προκαλεί η αντίθεση των συναισθημάτων, όπως η παρηγοριά και η κριτική επίθεση από το ίδιο άτομο δημιουργεί επιπλέον φυσιολογική ζημιά, που είναι πιο δύσκολο να την αναγνωρίσουμε. Αν για παράδειγμα κάποιος που είναι κοντά μας ή οικείος μας μας παρηγορεί τη μία μέρα και μας επικρίνει την επόμενη, η ψυχολογική ζημιά μπορεί να είναι μεγαλύτερη από οποιαδήποτε άλλες πιο «κακές» σχέσεις.
Το γενικό αίσθημα απομόνωσης και κοινωνικής αποξένωσης είναι επίσης καταστρεπτικό για την ψυχική και σωματική υγεία μας κι αν οι αρνητικές κοινωνικές επαφές έχουν άμεση επίδραση στην καθημερινότητά μας, το αίσθημα του να ανήκουμε σε μια κοινωνική ομάδα μπορεί να είναι το αντίδοτο στην επιταχυνόμενη διαδικασία γήρανσης. Σχέσεις υγιείς και υποστηρικτικές που δεν μας επιβαρύνουν ψυχικά αποτελούν το κλειδί για την ανανέωση και τη διατήρηση της ψυχικής μας υγείας.
Όταν πρόκειται για την κοινωνική ευημερία μας το μήνυμα είναι σαφές: η ποιότητα των σχέσεων μας, περισσότερο από την ποσότητα είναι αυτή που καθορίζει τη φυσική και ψυχική μας κατάσταση. Προσπαθώντας να αποφύγουμε την τοξικότητα και να αναζητούμε σχέσεις που ενδυναμώνουν την αίσθηση του «ανήκειν», έχουμε πολλές περισσότερες πιθανότητες να ζήσουμε μια πιο υγιή και ευτυχισμένη ζωή απαλλαγμένοι από τα αρνητικά φορτία που μας επιβαρύνουν καθημερινά.
*Με στοιχεία από το New Scientist.
➪ Ακολουθήστε το OLAFAQ στο Facebook, Bluesky και Instagram.
