Η νύχτα είναι φανταστική! Όλοι γελούν και υπάρχει μια χαρούμενη ενέργεια στον αέρα. Η συζήτηση κυλάει εύκολα και είσαι χαρούμενη, χαλαρή λίγο tipsy και ψιλοφλερτάρεις διακριτικά με έναν τύπο όποτε συναντιούνται οι δρόμοι σας. Τότε ο Βίκτωρας ορμάει με έναν δίσκο. Και συνειδητοποιείς τι είναι. Τεκίλα. «Ωχ, όχι, σκέφτεσαι από μέσα σου».

«Ώρα για σφηνάκια!» φωνάζει. Δεν είσαι σίγουρη γι’ αυτό, και βλέπεις ότι ούτε οι άλλοι είναι ενθουσιασμένοι με την ιδέα. Αλλά δεν θέλεις να χαλάσεις το πάρτι. Λίγα σφηνάκια και η νύχτα αλλάζει. Νιώθεις αδιαθεσία, και μέσα σε λίγα λεπτά το δωμάτιο αρχίσει να γυρίζει, όλοι είναι πολύ μεθυσμένοι για να μιλήσουν, κι απλά τρεκλίζουν ακατανόητες λέξεις, κι εσύ μάλλον χρειάζεσαι πλύση στομάχου.

Έρχεται ένα σημείο που το πράγμα γίνεται υπερβολικό. Αν δεν είσαι από τους εξωστρεφείς, που συνηθίζουν να πίνουν, θα μπορούσες να αντικαταστήσεις το προηγούμενο σενάριο με ένα άλλο. Μπορεί στο τέλος του γεύματος, όταν αυτό το τελευταίο κομμάτι πίτσας σας μετατρέπει από «απλά χορτασμένο» σε «φτου, έχω πρηστεί, χρειάζομαι ένα mallox επειγόντως», όταν το να τραγουδάς στο αυτοκίνητο γίνεται από διασκέδαση σε αγγαρεία που πονάει ο λαιμός σου ή όταν η ταινία του Ταραντίνο που σας αρέσει μέχρι στιγμής, έχει ακόμα δύο ώρες μπροστά της. Οτιδήποτε γίνεται σε υπερβολικό βαθμό, αυτομάτως προκαλεί μια δυσφορία, ακόμα και τα όταν αφορά πράγματα που λατρεύουμε να κάνουμε.

Το γεγονός ότι οι άνθρωποι έχουν άσβεστη δίψα και ακόρεστη όρεξη δεν είναι καμιά νέα σοφία. Το συναντάμε στα πρώιμα βιβλικά κείμενα, στην Αρχαία Ελλάδα και στις περισσότερες θρησκείες του κόσμου σήμερα (πιο έντονα στον Βουδισμό, τον Ινδουισμό και τον Τζαϊνισμό). Αλλά στη σουηδική ιδέα του “lagom” (lah-gomm), έχει αποκτήσει νέο νόημα.

Είναι μια ιδέα που μπορεί να αλλάξει τον τρόπο με τον οποίο βλέπετε τη ζωή σας.

Ακριβώς η σωστή ποσότητα

Το “lagom” μεταφράζεται ως «ακριβώς η σωστή ποσότητα». Σημαίνει να ξέρεις πότε το αρκετό είναι αρκετό και να προσπαθείς να βρεις την ισορροπία και το μέτρο αντί να ψάχνεσαι συνεχώς για περισσότερα. Το “lagom” είναι αυτό το αίσθημα ικανοποίησης που όλοι έχουμε όταν έχουμε όλα όσα χρειαζόμαστε για να νιώθουμε άνετα. Δεν είναι ούτε η σπατάλη ενός εκατομμυριούχου στο Λας Βέγκας, ούτε η κρύα χειμωνιάτικη νύχτα ενός φτωχού. Σημαίνει να έχεις μια στέγη πάνω από το κεφάλι σου, φαγητό, φίλους και χρήματα -ακριβώς όσα χρήματα σου είναι απαραίτητα- στις τσέπες σου. Αν η Χρυσομαλλούσα είχε μια ατάκα, αυτή θα ήταν «αρκετά κάθισα στο σπίτι των αρκούδων».

Υπάρχουν δύο ξεχωριστά σκέλη στο “lagom”. Το πρώτο είναι ένα είδος κοινωνικής συνείδησης που αναγνωρίζει ότι αυτό που κάνουμε επηρεάζει τους άλλους ανθρώπους. Σε αυτό το πλαίσιο, θα μπορούσαμε να δούμε το lagom περισσότερο ως ένα είδος πολιτικής «δίκαιης χρήσης». Αν είστε τρεις άνθρωποι και πάρετε τρία μπισκότα από το πιάτο, οι δύο άλλοι δεν πρόκειται να πάρουν ούτε ένα. Αν μαζεύετε και αρπάζετε ό,τι μπορείτε, και σπρώχνοντας βρίζοντας στο δρόμο σας προς το μπροστινό μέρος της ουράς, τότε στην καλύτερη περίπτωση, αυτό σας κάνει λίγο μαλάκα. Στη χειρότερη, αφήνετε τους άλλους να ποδοπατηθούν.

Το δεύτερο σκέλος, ωστόσο, είναι μια νοητική μετατόπιση που νιώθει κάποιος όταν νιώθει ολοκλήρωση από την ικανοποίηση. Πολλοί από εμάς έχουμε εσωτερικεύσει την αντίληψη ότι το περισσότερο σημαίνει καλύτερο, ότι το τραπεζικό υπόλοιπο σημαίνει status και ότι η υπερβολή σημαίνει ευτυχία. Το Lagom, όμως, είναι να απολαμβάνουμε τη «σωστή ποσότητα». Δεν είναι απλώς να μάθουμε να «απολαμβάνουμε τα απλά πράγματα», αλλά και να εκτιμήσουμε ότι μερικές φορές το λιγότερο είναι πραγματικά περισσότερο. Lagom είναι να ξέρεις ότι το να απολαμβάνεις το τώρα αυτού που έχεις, δεν σημαίνει ότι πρέπει να προσθέσεις περισσότερα από αυτό. Εξάλλου, το συναντάς έναν φίλο για έναν καφέ είναι ωραίο. Αλλά το να συναντάς δέκα φίλους για δέκα καφέδες γίνεται άκρως κουραστικό. Το lagom είναι να το αποδεχτείτε αυτό και να αφήσετε το γεγονός να εμβαθύνει.

Εφαρμόζοντας τη lagom στη ζωή σας

Πώς πρέπει λοιπόν να εφαρμόσουμε τη σουηδική αρχή του “lagom” στη ζωή μας; Το σπουδαίο με το lagom, σε αντίθεση με πιο αρχαία κείμενα ή θρησκευτικές δοξασίες, είναι ότι έχει σημαντική πρακτική αξία. Μπορεί να εφαρμοστεί σε κάθε τύπο ανθρώπου που ζει κάθε τύπο ζωής. Ακολουθούν μερικά μόνο παραδείγματα για να ξεκινήσουμε να το εφαρμόζουμε.

Ισορροπία μεταξύ επαγγελματικής και προσωπικής ζωής. Είναι πολύ εύκολο να επικεντρωθούμε μόνο σε ένα μέρος της ζωής – εργασία, αγάπη, οικογένεια, υγεία, παιχνίδι -καταλήγοντας να αγνοούμε ή να υποβαθμίζουμε ένα άλλο μέρος. Το να περνάτε έναν ολόκληρο μήνα κάνοντας πεζοπορία και να κάνετε bonding με τον αδελφό σας, μπορεί να αποτελεί στιγμές υπέροχου οικογενειακού χρόνου, αλλά μάλλον κάτι τέτοιο δεν θα αρέσει στο αφεντικό σας. Οι Σουηδοί, ωστόσο, τείνουν να είναι πολύ πιο συντονισμένοι στην αίσθηση της ισορροπίας. Συχνά θα επιτρέψουν γενναιόδωρα, τακτικά διαλείμματα στην εργάσιμη ημέρα τους- θα βγουν έξω όταν έχουν μείνει πολύ ώρα μέσα- και ούτω καθεξής. Ο «τροχός της εκπλήρωσης» είναι ένας τρόπος μέτρησης της ισορροπίας σε διάφορες πτυχές της ζωής τους. Το Lagom αφορά το να νιώθετε ολοκληρωμένοι και να το απολαμβάνετε αυτό.

Άσκηση. Η βιομηχανία της γυμναστικής έχει καταφέρει να περάσει μια έξυπνη αφήγηση στο συλλογικό μας ασυνείδητο. Είναι αυτή που λέει ότι μια συνδρομή 50 δολαρίων το μήνα στο γυμναστήριο, αστραφτερά και ακριβά καινούργια αθλητικά παπούτσια και ένας προσωπικός γυμναστής, που σας φωνάζει να χοροπηδάτε και να αιωρείστε σε σχοινιά, είναι ο καλύτερος τρόπος – ή ο μόνος τρόπος αν θέλετε – για να γυμναστείτε. Η προσέγγιση lagom είναι να αναγνωρίσετε ότι ένας περίπατος είναι αρκετός. Για τους περισσότερους ανθρώπους, τα κανονικά αθλητικά παπούτσια και ένα μπλουζάκι των 5 δολαρίων είναι αρκετά για να πάνε για τρέξιμο. Ο χορός της κοιλιάς, τα το ελαφρύ τζόκινγκ, το Zumba του YouTube και η κηπουρική, είναι απολύτως βιώσιμοι τρόποι για να γυμναστείτε.

Η παραμονή στο σπίτι είναι η νέα έξοδος. Είμαι σίγουρη ότι η παιδική σας ηλικία είναι γεμάτη με υπέροχες αναμνήσεις διακοπών και υπέροχες αποδράσεις, αλλά οι πιθανότητες είναι ότι οι πιο όμορφες και βαθιές αναμνήσεις σας ήταν αυτές που περάσατε απλά στο σπίτι. Δεν χρειάζεται να πληρώνετε πολλά χρήματα ή να ταξιδεύετε για ώρες, για να διασκεδάσετε. Ένα οικονομικό σπιτικό γεύμα, φορώντας παλιές φθαρμένες πιτζάμες και μια καλή ταινία, είναι «απλά αρκεί» για να διασκεδάσετε.

Υπάρχουν αμέτρητοι άλλοι τρόποι με τους οποίους μπορούμε να εφαρμόσουμε το lagom στη καθημερινότητά μας, από το πόσο συχνά βλέπουμε τους φίλους μας, μέχρι το πόσα πράγματα αγοράζουμε και το πόσο απλά ζούμε. Αλλά το βαθύτερο στοιχείο του lagom είναι απλά να ξεκουραζόμαστε και να χαλαρώνουμε όταν το έχουμε ανάγκη. Οι απλές απολαύσεις δεν μας κάνουν απαραίτητα απλούς ανθρώπους.