Η παιδική ηλικία παίζει σημαντικό ρόλο στον τρόπο που εξελίσσονται οι μετέπειτα σχέσεις μας καθώς όλες οι εμπειρίες που είχαμε ως παιδιά επιδρούν στον τρόπο που συμπεριφερόμαστε στους ερωτικούς μας συντρόφους κατά την ενήλική ζωή μας.
Ανάλογα με το πόση αγάπη και τρυφερότητα λάβαμε ως μικρά παιδιά το δυναμικό της σχέσης μας ανάμεσα σε εμάς και τους γονείς, κηδεμόνες ή άλλους αγαπημένους ανθρώπους μας, αναπτύσσουμε μια ανάλογη συμπεριφορά. Και αυτή τη συμπεριφορά την κουβαλάμε μαζί μας για το υπόλοιπο της ζωής μας.
Ο τύπος δεσμού ή προσκόλλησης μπορεί να είναι υγιής και να προσελκύουμε συντρόφους που πραγματικά συμπαθούμε και για τους οποίους ενδιαφερόμαστε, αλλά μπορεί επίσης να με διάφορους τρόπους προβληματικοί, κάτι που διαμορφώνει μια τοξική, τελικά, σχέση.
Ο φόβος της εγκατάλειψης για παράδειγμα μπορεί να προέρχεται από την παιδική απώλεια -τον θάνατο ενός γονέα ή ενός αγαπημένου προσώπου- αλλά μπορεί επίσης να προέρχεται από κακομεταχείριση κατά τη διάρκεια της παιδικής ηλικίας. Η κακομεταχείριση ή η παραμέληση που υπέστη κάποιος ως παιδί μπορεί να είναι δύσκολο να εντοπιστεί, ειδικά αν αυτή δεν είναι σωματική αλλά περισσότερο ψυχολογική.
Η ανάπτυξη του εγκεφάλου, σύμφωνα με μια μελέτη του Child Welfare Information Gateway, είναι στην πραγματικότητα η διαδικασία δημιουργίας, ενίσχυσης και απόρριψης των συνδέσεων μεταξύ των νευρώνων με τους οποίους γεννιόμαστε.
Αυτές οι συνδέσεις ονομάζονται συνάψεις και οργανώνουν τον εγκέφαλο σχηματίζοντας νευρικές οδούς που συνδέουν διάφορα μέρη του εγκεφάλου που διέπουν όλα όσα κάνουμε.
Η ανάπτυξη κάθε περιοχής του εγκεφάλου εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από τη λήψη ερεθισμάτων για τη συγκεκριμένη περιοχή – φανταστείτε το σαν έναν μυ που πρέπει να ασκείται για να δυναμώσει και να είναι χρήσιμος. Αφήνοντας αυτόν τον μυ αφύλακτο, μη δίνοντάς του κίνηση και δύναμη, θα τον οδηγήσει τελικά σε ατροφία, καθιστώντας τον αποτρεπτικό για τη σωστή λειτουργία ολόκληρου του σώματός σας.
Η γονική ασυνέπεια και η έλλειψη αγάπης λοιπόν μπορεί να οδηγήσει σε μακροπρόθεσμα προβλήματα ψυχικής υγείας, καθώς και σε προβλήματα στις μετέπειτα σχέσεις ενός ατόμου.
Διαχρονικές μελέτες έχουν αποδείξει ότι η αδυναμία ενός παιδιού να δημιουργήσει και να διατηρήσει υγιείς σχέσεις καθ’ όλη τη διάρκεια της ζωής του μπορεί να επηρεαστεί σε μεγάλο βαθμό από τα πρώτα χρόνια της ανάπτυξής του.
Για να αντιμετωπίσετε αυτό το κοινό πρόβλημα των σχέσεων, σκεφτείτε πώς βλέπετε την προσκόλληση, την αφοσίωση και την πίστη στις σχέσεις σας – υπάρχει μεγάλη πιθανότητα να είστε ήδη πολύ αφοσιωμένοι στον σύντροφό σας, αλλά απλώς να φοβάστε την «ταμπέλα» του να επενδύετε τόσο πολύ σε μια σχέση.
Ο τύπος δεσμού ή προσκόλλησης (όπως λέγεται αλλιώς) μπορεί να είναι υγιής· να προσελκύουμε συντρόφους που πραγματικά συμπαθούμε και για τους οποίους ενδιαφερόμαστε, αλλά μπορεί επίσης να είναι μη υγιείς με διάφορους τρόπους, κάτι που διαμορφώνει μια τοξική, τελικά, σχέση.
Πώς μπορεί αυτή η θεωρία να μας βοηθήσει, θα αναρωτιέστε. Μπορεί να βοηθήσει με πραγματικά πολλούς τρόπους, αν γνωρίζετε τον τύπο προσκόλλησης του δεσμού σας. Κι αυτό, διότι γνωρίζοντάς τον μπορείτε να μειώσετε την τοξικότητα στη ζωή σας και να αναπτύξετε υγιέστερη ερωτική ζωή και μοτίβα σχέσεων.
Το δικαίωμα
Το δικαίωμα, το οποίο ορίζεται ως μια μη ρεαλιστική, αδικαιολόγητη ή ακατάλληλη προσδοκία ευνοϊκών συνθηκών διαβίωσης και μεταχείρισης από τους άλλους, μπορεί επίσης να πηγάζει από τις εμπειρίες που έχουμε κατά την παιδική ηλικία. Η αντιμετώπιση αυτού του ζητήματος σε μια σχέση μπορεί να είναι αρκετά δύσκολη, καθώς το δικαίωμα είναι μια εγγενώς εγωιστική ιδιότητα.
Σύμφωνα με το Better Help, υπάρχουν δύο κύριοι λόγοι για τους οποίους οι άνθρωποι συμπεριφέρονται «δικαιωματικά» στις σχέσεις – είτε υπεραντισταθμίζουν το γεγονός ότι δεν παίρνουν ποτέ αυτό που θέλουν είτε έχουν συνηθίσει τόσο πολύ να παίρνουν αυτό που θέλουν που δεν μπορούν καν να διασκεδάσουν την πιθανότητα να μην πάρουν αυτό που θέλουν.
Υπεραντιστάθμιση για τα λάθη του παρελθόντος – ένα παράδειγμα είναι ένα παιδί που μεγαλώνει στερούμενο τα παιχνίδια, τα παιχνίδια και τα ρούχα που έχουν οι συνομήλικοί του μπορεί να μεγαλώσει πιστεύοντας ότι δικαιούται αυτά που έχασε.
‘Ένα παράδειγμα είναι ένα παιδί στο οποίο δόθηκε ό,τι κι αν ζητούσε, γεγονός που μπορεί να το οδηγήσει να πιστεύει ότι πρέπει πάντα να παίρνει αυτό που ζητάει, ακόμη και αν αυτό δεν είναι ρεαλιστικό.
Η συναισθηματική παραμέληση κατά την παιδική ηλικία είναι μια βαθιά και μακροχρόνια πληγή που μπορεί να επηρεάσει όλες τις μελλοντικές σχέσεις.
Η συναισθηματική παραμέληση της παιδικής ηλικίας είναι μια βαθιά και μακροχρόνια διαδικασία που δεν είναι πάντα εύκολα ανιχνεύσιμη. Στην πραγματικότητα, πολλές φορές, αυτά τα αισθήματα αναξιότητας και ελαττωματικότητας που νιώθουν τα παιδιά δεν επιβάλλονται από γονείς που θέλουν να βλάψουν το παιδί τους.
Υπάρχουν τέσσερις τρόποι που η παιδική μας ηλικία επηρεάζει την μετέπειτα ερωτική μας ζωή.
Ασφαλής εραστής
Είναι ο μόνος τύπος που θεωρείται απόλυτα υγιής. Ευτυχώς, πρόκειται για τον πιο συνηθισμένο (σχεδόν το 60% των ανθρώπων). Τα παιδικά χρόνια με έναν τρυφερό κηδεμόνα στον οποίο μπορούσαμε να βασιστούμε αποτελούν πολύ βασικό και σημαντικό στοιχείο της μετέπειτα ζωής μας.
Αν νιώθετε πως ανήκετε σε αυτό, τότε δεν ψάχνετε έναν/μία σύντροφο για να γεμίσετε το κενό που άφησε στην καρδιά σας η παιδική σας ηλικία, αλλά αυτό που επιθυμείτε είναι έναν άνθρωπο που απλά θα σας βοηθήσει να εξελιχθείτε και να πορευτείτε μαζί. Γενικά, δεν προσελκύετε τοξικούς ανθρώπους. Εμπιστεύεστε ευκολότερα και σέβεστε τον άλλο. Έχετε βέβαια υπόψη σας πως αυτό δεν σημαίνει ότι η σχέση σας θα είναι τέλεια, απλά ότι δεν χρειάζεται να διαχειριστείτε σοβαρά προβλήματα προσκόλλησης.
Αγχώδης εραστής
Όσοι ανήκουν σε αυτή την κατηγορία έχουν πολλές ανασφάλειες και προσδιορίζονται από την επιθυμία τους να βρουν κάποιον που θα τους κάνει να νιώσουν ολόκληροι. Όταν ένα τέτοιο άτομο αναζητά σύντροφο, αποφασίζουν ξεκάθαρα και μόνο μέσω αυτού του φακού με ποιον θα συνεχίσουν ή όχι.
Εξαιτίας αυτής της απεγνωσμένης επιθυμίας να βρουν το χαμένο κομμάτι τους, είναι συχνά άπιστοι και παρανοϊκοί, αναπτύσσοντας ορισμένες φορές συνήθειες ελέγχου στη σχέση τους για να προστατευθούν από τον πιθανό πόνο. Αν ανήκετε σε αυτή την κατηγορία, χρειάζεται να χτίσετε από νωρίς εμπιστοσύνη και να νιώθετε δυνατοί και από μόνοι σας.
Απορριπτικός εραστής
Αυτός ο τύπος έρχεται σε αντίθεση με τον προηγούμενο. Όσοι άνθρωποι έχουν απορριπτικό τύπο προσκόλλησης απομακρύνουν από κοντά τους τους ανθρώπους και απομονώνονται. Μπορεί να γίνουν πολύ ψυχροί και δύσκολοι άνθρωποι.
Αν ανήκετε σε αυτή την κατηγορία, αναζητάτε σχέσεις που δεν διαθέτουν ένα βαθύτερο επίπεδο οικειότητας, επειδή σε αντίθετη περίπτωση νιώθετε άβολα και ενεργοποιείτε τους μηχανισμούς αυτοπροστασίας. Τα ραντεβού και οι αντίστοιχες αλληλεπιδράσεις είναι κυρίως ρηχές και αποφεύγετε σοβαρές συζητήσεις από φόβο μήπως ενεργοποιήσουν κάποια σημαντική συναισθηματική σύνδεση.
Είναι δύσκολο σε αυτή την περίπτωση να βγούμε από τη ζώνη άνεσής μας. Όμως, αν το κάνουμε, αν αναζητήσουμε περισσότερη συναισθηματική σύνδεση, μπορούμε να ανακαλύψουμε σπουδαίους ανθρώπους με τους οποίους θα χτίσουμε σημαντικές σχέσεις.
Φοβισμένος εραστής
Τέλος, ο τέταρτος τύπος δεσμού αποφεύγει τη σύνδεση για έναν διαφορετικό λόγο: επειδή φοβάται. Φοβάται για το τι θα συμβεί αν έρθει πιο κοντά με έναν άνθρωπο ή αν απομακρυνθεί πολύ. Αυτό τον κάνει να δείχνει ασταθή.
Χρειάζεται επίσης να διαχειριστούν την εσωτερική τους σύγχυση, επειδή συχνά δεν μπορούν να αποφασίσουν τι είναι αυτό που θέλουν. Φοβούνται να πλησιάσουν και να πληγωθούν, οπότε απομακρύνονται, όπως ο απορριπτικός τύπος. Άλλες φορές, φοβούνται ότι θα χάσουν κάποιον και ξαφνικά εμφανίζονται έτοιμοι για μεγαλύτερη δέσμευση, που όμως συνοδεύεται από προσκόλληση και έλεγχο.
Αν εμφανίζετε φοβισμένο τύπο προσκόλλησης, μπορεί να πλησιάζεται πολύ γρήγορα κάποιον με τον οποίο βγαίνετε και ύστερα ξαφνικά να απομακρυνθείτε, χωρίς καν να τον ενημερώσετε για τους λόγους. Λειτουργείτε πλήρως υπό καθεστώς φόβου.
Η αντιμετώπιση των θεμάτων αυτοεκτίμησης συχνά περιλαμβάνει θεραπεία, προγράμματα αυτοβοήθειας και πολύ χρόνο για να θεραπεύσετε και να επανεκπαιδεύσετε τον εγκέφαλό σας στον τρόπο με τον οποίο βλέπετε τον εαυτό σας.