Από τις «Ερωτικές περιπέτειες του αόρατου ανθρώπου» που καταδυνάστευε για χρόνια τη ζώνη ενηλίκων στην TV, μέχρι  το  χρυσό δαχτυλίδι του Γύγη, στην Δημοκρατία του Πλάτωνα, που αναφέρεται σε έναν βοσκό που είχε στην κατοχή του ένα δαχτυλίδι που του έδινε τη δυνατότητα να γίνεται αόρατος κατά βούληση, και μέχρι τις παιδικές απεικονίσεις φαντασμάτων στα κινούμενα σχέδια, με τρανό παράδειγμα τον Κάσπερ το Φαντασματάκι, το δίλημμα του «Τι θα έκανες αν ήσουν αόρατος», φαίνεται να συνεχίζει να γοητεύει την ανθρώπινη φαντασία και να παραμένει πάντα επίκαιρο.

Πολλοί από εμάς όταν ήμασταν παιδιά προσποιηθήκαμε πως είμαστε αόρατοι. Θα κάναμε ένα σωρό ζαβολιές, θα τρομάζαμε τους φίλους μας, θα πειράζαμε τη δασκάλα, θα κάναμε κοπάνες από το σχολείο και θα τρώγαμε παραπάνω γλυκά από το ψυγείο μιας και η μαμά δε μας άφηνε παραπάνω από ένα. Πράγματα αθώα, που στην πραγματικότητα δε θα έβλαπταν κανέναν.

Τι θα γινόταν όμως, αν τώρα στην ενήλικη ζωή μας γινόμασταν για μια μέρα αόρατοι; Τώρα που δεν έχουμε πλέον αυτή την αγνότητα της παιδικής ηλικίας, κι έχουμε διαφορετικές έγνοιες και σκοτούρες, το άγχος της επιβίωσης, προβλήματα στις σχέσεις μας, και ζούμε σε έναν κόσμο με ακραίες οικονομικές ανισότητες;

Αν γινόμασταν αόρατοι θα μπορούσαμε να πάρουμε με ασφάλεια ό,τι θέλουμε από τα μαγαζιά, χωρίς να πληρώσουμε ή να μπούμε σε οποιοδήποτε σπίτι και να ξαπλώσουμε με οποιονδήποτε κατά το δοκούν. Θα μπορούσαμε να σκοτώσουμε ή να απελευθερώσουμε από τη φυλακή όποιον θέλουμε. Από κάθε άποψη, θα ήμασταν σαν ένας θεός που θα είχε υπερφυσικές δυνάμεις ανάμεσα στα ανθρώπινα όντα.

Αν ήμασταν αόρατοι λοιπόν, δε θα υπήρχαν συνέπειες για τις πράξεις μας. Οπότε δε θα υπήρχε και λόγος ν’ αντισταθούμε στους πόθους μας. Αλλά ας ξεκινήσουμε από τα βασικά. Τι μας εμποδίζει να κάνουμε αυτά που θέλουμε τώρα που είμαστε ορατοί; Γιατί δεν κλέβουμε μια τράπεζα ή γιατί δεν μπαίνουμε στο σπίτι του πρώην μας; Η απάντηση είναι απλή. Φοβόμαστε την τιμωρία, τους νόμους, τη φυλάκιση, τα δικαστήρια, και σε ορισμένες περιπτώσεις την κοινωνική κατακραυγή. «Τι θα πει η κοινωνία», και να «μην μας βγει το όνομα».

Μέσα από τον αλληγορικό μύθο του Γύγη, ο Πλάτων εξετάζει αν ένα ευφυές άτομο θα ήταν ηθικό αν δεν είχε να φοβάται ότι θα πιαστεί ή θα τιμωρηθεί. Το ερώτημα που τίθεται είναι αν κάποιος θα ήταν τόσο ενάρετος ώστε να μπορεί πράγματι να αντισταθεί στον πειρασμό να μπορεί να εκτελεί οποιαδήποτε πράξη χωρίς να γίνεται γνωστή ή να ανακαλύπτεται. Η υπόθεση που κάνει είναι ότι η ηθική είναι μόνο ένα κοινωνικό κατασκεύασμα. Η επιθυμία να διατηρήσει κανείς τη φήμη του για την αρετή και τη δικαιοσύνη είναι η πραγματική πηγή της ηθικής. Αν καταργηθεί η κοινωνική κύρωση, ο ηθικός χαρακτήρας κάποιου θα εξατμιστεί. Η δικαιοσύνη ως προσωπική αρετή θα εξαφανιζόταν. Εγώ θα έλεγα ότι υπάρχει ένας προσωπικός αξιακός κώδικας στους ανθρώπους που συχνά δεν είναι συνυφασμένος με τους νόμους και τον τρόπο που αυτοί συχνά εφαρμόζονται. Δηλαδή όλοι ξέρουμε ότι η ζωή δεν είναι καθόλου δίκαιη. Δεν υπάρχει ίσος καταμερισμός του πλούτου, και ότι οι κακοί δεν είναι στην φυλακή. Εξ ου και το πρώτο πράγμα που απάντησαν οι πλείστοι ερωτώμενοι, ήταν ότι «θα λήστευαν μια τράπεζα», φέρνοντας μου στο μυαλό ένα παλιό σύνθημα του Μάη του ’68 που έλεγε «Αν ήσουν αόρατος θα λήστευες μια τράπεζα;».

Βγήκαμε λοιπόν στο κέντρο της Αθήνας και ρωτήσαμε ανθρώπους όλων των ηλικιών την ερώτηση «τι θα έκανες αν ήσουν αόρατος για 24 ώρες;», και οι απαντήσεις που λάβαμε ήταν είναι πολλές και διαφορετικές. Το μόνο τους κοινό όμως είναι πως όλοι επιθυμούν να κάνουν κάτι απαγορευμένο, αφήνοντας τα πάθη, τα όνειρα και τις ορέξεις τους να οργιάσουν.

Δεν είναι λίγοι αυτοί που θα αναζητούσαν εκδίκηση για κάτι που τους είχε πειράξει. Υπάρχει όμως και η άλλη πλευρά, εκείνοι που θα ήθελαν να το εκμεταλλευτούν αυτό το προνόμιο, ώστε να κάνει κάνουν αξιοσημείωτο ή να αποδώσουν κοινωνική δικαιοσύνη. Υπάρχουν ακόμα αυτοί που θα έβρισκαν την ευκαιρία να ταξιδέψουν τζάμπα σε όλο τον κόσμο και αυτοί που θα έφευγαν μακριά μιας και κανείς δε θα μπορούσε να τους δει και κανείς δε θα μπορούσε να τους περιορίσει. Άλλοι πάλι  που θα έκλεβαν εκλεράκια από τα ζαχαροπλαστεία, άλλοι που θα έτρωγαν μέχρι σκασμού, μιας και τα κιλά και η εμφάνισή τους δεν θα είχε καμία σημασία. Άλλοι πάλι θα πήγαιναν στο Allou Fan Park και θα έπαιζαν για 24 ολόκληρες ώρες μιας και δεν θα πλήρωναν. Κάποιοι άλλοι θα πήγαιναν σε όλες τις συναυλίες, κι άλλοι που θα πραγματοποιούσαν τις πιο έξαλλες σεξουαλικές τους φαντασιώσεις και κάποιοι άλλοι θα ξεβράκωναν πολιτικούς! Εγώ, ειδικά σήμερα, αν γινόμουν αόρατη, το πρώτο πράγμα που θα έκανα, θα ήταν να μπω στην διπλανή οικοδομή να κόψω το καλώδιο του κομπρεσέρ.

Artwork: Γιάννης Παπαϊωάννου / Olafaq

Πάμε να δούμε λοιπόν τις απαντήσεις που λάβαμε στην ερώτηση «τι θα έκανες αν ήσουν αόρατος για 24 ώρες»;

Θα λήστευα μια τράπεζα.

– Δήμητρα, 32

Θα ξύριζα τους χίψτερς με την ψιλή.

– Γιάννης, 48

Αν ήμουν αόρατη θα πήγαινα σε συναυλίες διάσημων τραγουδιστών, θα έκανα κρουαζιέρες με καράβια και θα έβλεπα καινούριες ταινίες στο Village Cinemas δωρεάν. Τέλος θα έμπαινα στο Allou Fun Park χωρίς να χρειάζομαι βραχιολάκι ή κάρτα. 

-Ζωή, 11

Θα έμπαινα σε σπίτια διασήμων για να δω πως ζουν και πως κάνουν σεξ. Μετά θα λήστευα πολλές τράπεζες.

– Σπύρος, 32

Θα άλλαζα τα ψηφοδέλτια στις εκλογές να βγει ο Κουτσούμπας! Επίσης θα τρύπωνα στην κρεβατοκάμαρα Βανδή-Μπισμπίκη να δω τι στο διάολο κάνουν οι 2 τους εκεί μέσα.

– Μαρία, 41

Αρχικά θα έκλεβα μια τράπεζα και μετά θα πήγαινα στο γυμναστήριο, μιας και δεν θα πλήρωνα συνδρομή, και θα φαίνονταν ότι τα μηχανήματα δουλεύουν μόνα τους. Επίσης θα οδηγούσα το αμάξι και τη μηχανή μου στη Βασιλίσσης Σοφίας.

– Ντίνος, 62

Σε ένα μάθημα που περιτριγυρίζομαι από δαπίτες,  θα ήθελαν να φορέσω  έναν μανδύα και να πιάσω από τα μαλλιά 2 από δαύτους που μου σπάνε τα νεύρα και να κοπανάω τα κεφάλια τους σα να ήταν πιατίνια!  Επίσης θα πλάκωνα στις σφαλιάρες έναν πρώην μου. Σε έναν καθηγητή που σιχαίνομαι γιατί με έκοψε 4 φορές, θα πήγαινα την ώρα που κάνει μάθημα και θα του κατέβαζα τα σώβρακα μπροστά σε όλο το αμφιθέατρο και μετά θα τον πλάκωνα και αυτόν στις σφαλιάρες! Γενικά θα έδερνα πολύ κόσμο: απο τους 300 της βουλής, μέχρι την σπιτονοικοκυρά μου και τον περιπτερά απέναντι! Μήπως πρέπει να μπω σε κάποιο πρόγραμμα διαχείρισης θυμού;

– Ερατώ, 20

θα πέρναγα όλες τις εξετάσεις που χρωστάω και θα έπαιρνα επιτέλους το ρημάδι το πτυχίο!

– Σεμέλη, 24

Θα πήγαινα σε μια εκκλησία και πάνω σε στιγμή απόλυτης ησυχίας και κατάνυξης θα μιλούσα με Θεϊκή φωνή. Θα τους τρέλαινα τελείως!

– Πέτρος, 42

Θα πήγαινα παντού να δω τι γίνεται στον κόσμο. Επίσης θα πήγαινα να δω τι κάνουν οι γονείς μου όταν λείπω υποτίθεται.

– Μάξιμος, 12

Θα έπινα όλα τα ποτά από τα μπαρ και θα ξεβράκωνα τους πολιτικούς, σε κάθε δημόσια εμφάνιση.

– Ανδρέας, 38

Νομίζω πως είτε θα προσπαθούσα να κάνω κάτι που θα επηρέαζε τις παγκόσμιες ισορροπίες, ή βλακειούλες για να διασκεδάσω.

– Νίκος, 36

Θα λήστευα κάτι, παίζει να σκότωνα κάνα μπάτσο ή μαφιόζο.

– Δημήτρης, 35

Θα έμπαινα σε όλα τα σημεία που δεν μπορώ τώρα. Στις Φυλακές Κορυδαλλού για παράδειγμα. Θα άνοιγα τα κελιά σε όσους ήθελα και γεια σας. Και ταξίδια εννοείται, όπου να’ ναι .

– Βίκτωρας, 27

Θα έμπαινα κρυφά στα αποδυτήρια των Fashion Show και θα έπαιρνα μάτι την Bella Hadid να αλλάζει ρούχα.

– Πάρης, 23

Θα έμπαινα σε ένα ζαχαροπλαστείο και θα έπεφτα με τα μούτρα πάνω στις τούρτες!

– Ναταλία, 55

Αν ήμουν αόρατος θα έκανα φάρσες σε όλους τους πολιτικούς. Θα έμπαινα στο Πλαίσιο και θα έπαιζα όλα τα βιντεοπαιχνίδια σε μια νύχτα. Θα λήστευα όλες τις εταιρείες αναψυκτικών και θα έδινα τα χρήματα σε φιλανθρωπικές οργανώσεις.

– Νίκος, 13

Θα λήστευα μια τράπεζα, θα κρατούσα μερικά από αυτά, και τα υπόλοιπα θα τα έδινα σε φτωχούς. Θα συνέδεα τη ΔΕΗ σε όσους την έχουν κόψει, και μετά θα πήγαινα στο Ikura Sushi Bar να φάω μέχρι σκασμού.

– Αναστασία, 33

Θα έμπαινα στην Gucci και θα έπαιρνα όλα τα ρούχα που μου άρεσαν.

– Άντζι, 18

Θα έπαιρνα τα κλειδιά της τράπεζας  της  Ελλάδος και θα άνοιγα τις πόρτες να μπει ο κόσμος να πάρει λεφτά.

Στράτος, 42

Θα μπορούσα να κάνω τους ανθρώπους να νομίζουν ότι τους ρωτάει την ώρα ένα φάντασμα, ή ότι έχει στοιχειώσει το σπίτι τους. Επίσης μπορώ να ζητάω χαρτομάντιλο και να μη με βλέπουν οι άλλοι.

– Αποστόλης, 10