Για πολλούς ανθρώπους, οι καλοκαιρινές διακοπές φαίνεται να αργούν – αλλά είχατε ποτέ την αίσθηση ότι όταν πλησιάσει η περίοδος τον διακοπών ότι έχουν σχεδόν τελειώσει πριν καν ξεκινήσουν;

Αν έχετε νιώσει έτσι, δεν είστε οι μόνοι.

Σε πρόσφατες μελέτες διαπιστώθηκε ότι περίπου οι μισοί από τους ανθρώπους που ρωτήθηκαν δήλωσαν ότι είχαν την αίσθηση ότι το επερχόμενο ταξίδι των διακοπών τους θα τελείωνε μόλις ξεκινούσε.

Αυτό το συναίσθημα μπορεί να έχει αλυσιδωτές επιπτώσεις. Μπορεί να αλλάξει τον τρόπο με τον οποίο σχεδιάζονται τα ταξίδια – μπορεί, για παράδειγμα, να είναι λιγότερο πιθανό να προγραμματίσετε επιπλέον δραστηριότητες. Ταυτόχρονα, μπορεί να ξοδέψετε υπερβολικά πολλά χρήματα σε ένα ακριβό δείπνο, επειδή θέλετε να αξιοποιήσετε με τον καλύτερο δυνατό τρόπο τον λίγο χρόνο που νομίζετε ότι έχετε στη διάθεσή σας.

Από πού προέρχεται αυτή η πεποίθηση και πώς μπορεί να αποφευχθεί;

Όταν οι άνθρωποι ανυπομονούν για κάτι, συνήθως θέλουν να συμβεί το συντομότερο δυνατό και να διαρκέσει όσο το δυνατόν περισσότερο.

Ερευνητές μελέτησαν για πρώτη φορά την επίδραση αυτής της πεποίθησης στο πλαίσιο της Ημέρας της Πρωτοχρονιάς.

Επέλεξαν την Ημέρα της Πρωτοχρονιάς επειδή σχεδόν όλοι τη γιορτάζουν, αλλά ωστόσο δεν την περιμένουν όλοι με τη ίδια ανυπομονησία. Μερικοί άνθρωποι λατρεύουν την ετήσια οικογενειακή συγκέντρωση. Άλλοι – είτε πρόκειται για το άγχος του μαγειρέματος, είτε για την πλήξη των υποχρεώσεων, είτε για το άγχος της αντιμετώπισης του οικογενειακού δράματος – τη φοβούνται.

Έτσι, λίγες μόνο ημέρες πριν από την Ημέρα της Πρωτοχρονιάς του 2019, έκαναν μια διαδικτυακή έρευνα σε 510 άτομα και τους ζητήθηκε να πουν αν ανυπομονούν για τις διακοπές τους. Στη συνέχεια, τους ρώτησαν πόσο μακριά τους φαίνονται και πόσο καιρό πιστεύουν ότι θα διαρκέσουν, με μια κλίμακα από το 100 ως το 0, όπου το 0 αντιστοιχούσε στο ότι οι διακοπές θα διαρκέσουν λίγο και θα είναι «πολύ σύντομες» και το 100 στο ότι θα κρατήσουν πολύ, σε μια θέση που αντικατοπτρίζει τα συναισθήματά τους.

Όπως υποψιάζονταν οι ερευνητές, όσο περισσότερο ανυπομονούσαν οι συμμετέχοντες για τη γιορτή της Πρωτοχρονιάς, τόσο πιο μακριά τους φαινόταν και τόσο πιο σύντομη την αισθάνονταν. Κατά ειρωνικό τρόπο, η λαχτάρα για κάτι φαίνεται να συρρικνώνει τη διάρκειά του στο μυαλό.

Κουρδίζοντας το ρολόι του μυαλού

Οι περισσότεροι άνθρωποι πιστεύουν το ρητό «ο χρόνος περνάει γρήγορα όταν διασκεδάζεις» και η έρευνα έχει, πράγματι, δείξει ότι όταν ο χρόνος φαίνεται να περνάει γρήγορα, οι άνθρωποι θεωρούν ότι η διαδικασία κανονικά θα έπρεπε να είχε διάρκεια αλλά και να ήταν επίσης συναρπαστική και ευχάριστη.

Πιθανόν οι άνθρωποι μπορεί να υπερβάλλουν στην υπόθεσή τους σχετικά με τη σχέση μεταξύ χρόνου και διασκέδασης όταν κρίνουν τη διάρκεια των γεγονότων που δεν έχουν ακόμη συμβεί.

Ως αποτέλεσμα, οι άνθρωποι τείνουν να πιστεύουν αυτόματα ότι τα διασκεδαστικά γεγονότα – όπως οι διακοπές – θα περάσουν πολύ γρήγορα. Εν τω μεταξύ, η λαχτάρα για κάτι μπορεί να κάνει τον χρόνο που προηγείται του γεγονότος να φαίνεται να μεγεθύνεται. Ο συνδυασμός της αρχής του που απομακρύνεται στο μυαλό τους – με το τέλος του που φαίνεται να είναι πιο κοντά – είχε ως αποτέλεσμα οι συμμετέχοντες της έρευνας να προβλέπουν ότι κάτι που προσδοκούσαν έμοιαζε ότι δεν θα είχε σχεδόν καθόλου διάρκεια.

Σε μια άλλη έρευνα, ζητήθηκε από τους συμμετέχοντες να φανταστούν ότι θα ένα Σαββατοκυριακάτικο ταξίδι που είτε περίμεναν να είναι είτε διασκεδαστικό είτε απογοητευτικό. Στη συνέχεια ρωτήθηκαν πόσο μακριά αισθάνονταν την αρχή και το τέλος αυτού του ταξιδιού χρησιμοποιώντας μια παρόμοια κλίμακα από το 0 έως το 100. Το 46% των συμμετεχόντων αξιολόγησαν το θετικό Σαββατοκύριακο ως κάτι που αισθάνονταν σαν να μην είχε καθόλου διάρκεια: Σημείωσαν την αρχή και το τέλος των διακοπών ουσιαστικά στην ίδια θέση όταν χρησιμοποίησαν την κλίμακα που τους δόθηκε.

Σκέψη σε ώρες και ημέρες

Στόχος της έρευνας ήταν να δείξει πώς αυτές οι δύο κρίσεις ενός γεγονότος -το γεγονός ότι ταυτόχρονα φαίνεται πιο μακριά και θεωρείται ότι διαρκεί λιγότερο χρόνο- μπορούν να εξαλείψουν σχεδόν τη διάρκεια του γεγονότος στο ανθρώπινο μυαλό.

Οι ερευνητές σκέφτηκαν να μην τονίσουν ρητά αυτά τα δύο ξεχωριστά κομμάτια – και αντί αυτού τους ρώτησαν απευθείας για τη διάρκεια του γεγονότος – ένα μικρότερο μέρος των ανθρώπων θα ανέφερε σχεδόν καθόλου διάρκεια για κάτι που περίμεναν με ανυπομονησία.

Δοκίμασαν αυτή τη θεωρία σε μια άλλη μελέτη, στην οποία είπαν στους συμμετέχοντες ότι θα παρακολουθούσαν δύο βίντεο διάρκειας πέντε λεπτών διαδοχικά. Τους περιέγραψαν  το δεύτερο βίντεο είτε ως χιουμοριστικό είτε ως βαρετό, και στη συνέχεια τους ρώτησαν πόσο χρόνο θεωρούσαν ότι κάθε βίντεο θα πίστευαν ότι διαρκεί.

Διαπίστωσαν ότι οι συμμετέχοντες προέβλεπαν ότι το αστείο βίντεο θα ήταν μικρότερο και ότι θα ερχόταν πολύ πιο μετά από το βαρετό. Αλλά διαπίστωσαν επίσης ότι οι συμμετέχοντες πίστευαν ότι θα διαρκούσε λίγο περισσότερο από τις απαντήσεις που έλαβαν στις προηγούμενες μελέτες.

Αυτό το εύρημα έδωσε έναν τρόπο να ξεπεραστεί αυτή τη μεροληπτική αντίληψη και να επικεντρωθεί η έρευνα στην πραγματική διάρκεια. Επειδή σε αυτή τη μελέτη, οι συμμετέχοντες ανέφεραν άμεσα πόσο θα διαρκούσε το αστείο βίντεο – και όχι την αντιληπτή απόσταση της αρχής και του τέλους του – ήταν πολύ λιγότερο πιθανό να υποθέσουν ότι θα τελείωνε ακριβώς όπως ξεκίνησε.

Αν και ακούγεται τετριμμένο και προφανές, συχνά βασιζόμαστε στα υποκειμενικά μας συναισθήματα – και όχι σε αντικειμενικές μετρήσεις του χρόνου – όταν αποφασίζουμε πόσο μεγάλη θα είναι η διάρκεια μιας χρονικής περιόδου και πώς να την αξιοποιήσουμε καλύτερα.

Έτσι, όταν ανυπομονείτε για πολυαναμενόμενα γεγονότα όπως οι διακοπές, είναι σημαντικό να υπενθυμίζετε στον εαυτό σας πόσες ακριβώς ημέρες θα διαρκέσει.

Θα αποκομίσετε περισσότερα από την εμπειρία – και, θα  θέσετε θα μπορέσετε να εκμεταλλευτείτε καλύτερα τον χρόνο που έχετε στη διάθεσή σας.

Δείτε επίσης: Γιατί οι διακοπές σας κάνουν καλό – ακόμη και πριν πάρετε άδεια