Η προσωπικότητά μας τείνει να αλλάζει με την πάροδο του χρόνου, αλλά τι οδηγεί σε αυτές τις αλλαγές; Νέα έρευνα διαπιστώνει ότι η αποφοίτηση, η πρώτη δουλειά, μια νέα σχέση, ο γάμος και το διαζύγιο συνδέονται με τις μεγαλύτερες αλλαγές στην προσωπικότητα. Προηγούμενες εργασίες έχουν αποκαλύψει ότι η προσωπικότητά μας συχνά «βελτιώνεται» με την ηλικία.
Με την πάροδο του χρόνου, η προσωπικότητά σας μπορεί να αλλάξει – δραματικά. Αλλά οι ψυχολόγοι δεν ήταν πάντα σύμφωνοι με αυτή την θέση. Ενώ η προσωπικότητα κάποιου – δηλαδή το ευρύ μοτίβο των σκέψεων, των συναισθημάτων και των συμπεριφορών του – μπορεί να μετατοπίζεται ανεπαίσθητα, οι επιστήμονες θεωρούσαν ότι είναι σε μεγάλο βαθμό σταθερή. ‘Ότι ο πυρήνας της προσωπικότητάς μας, παραμένει σταθερός.
Τελικά, μακροχρόνιες μελέτες που μετρούσαν τις μετατοπίσεις στα «πέντε μεγάλα» χαρακτηριστικά της προσωπικότητας των υποκειμένων άλλαξαν τη γνώμη των ψυχολόγων. Καθώς οι άνθρωποι μεγάλωναν, αυτά τα βασικά χαρακτηριστικά της προσωπικότητας των ατόμων μετατοπίζονταν. Τα πέντε βασικά χαρακτηριστικά γνωρίσματα είναι τα εξής: (1) η ευσυνειδησία (πόσο παρορμητικός, οργανωμένος και πειθαρχημένος είναι κάποιος)- (2) η ευχάριστη συμπεριφορά (πόσο μετριοπαθής, έμπιστος και στοργικός είναι)- (3) η εξωστρέφεια (κατά πόσο ένα άτομο αναζητά τον ενθουσιασμό και την κοινωνική αλληλεπίδραση)- (4) την ανοιχτότητα στις εμπειρίες (η περιέργεια και η τάση κάποιου για ρουτίνα)- και (5) ο νευρωτισμός (η συνολική συναισθηματική σταθερότητα ενός ατόμου).
Αλλά τι προκαλεί αυτές τις αλλαγές προσωπικότητας; Πρόσφατα, οι ερευνητές εξέτασαν τον αντίκτυπο των σημαντικών γεγονότων της ζωής των ανθρώπων. Σε δεκάδες μελέτες που δημοσιεύτηκαν τα τελευταία 30 χρόνια, οι επιστήμονες προσπάθησαν να μετρήσουν τις αλλαγές στα πέντε καίρια χαρακτηριστικά της προσωπικότητας που συμβαίνουν μετά από σημαντικά γεγονότα στην οικογένεια, την καριέρα και τις σχέσεις. Πέρυσι, μια ομάδα επιστημόνων από Πανεπιστήμια της Γερμανίας και της Ελβετίας συγκέντρωσε όλες αυτές τις έρευνες και διεξήγαγε μια μετα-ανάλυση για να διακρίνει τα γενικά ευρήματα. Στην ολοκληρωμένη ερευνητική τους εργασία που δημοσιεύθηκε στο European Journal of Personality, αποκάλυψαν τα γεγονότα της ζωής που είναι πιο πιθανό να αλλάξουν την προσωπικότητα κάποιου.
Γεγονότα που αλλάζουν την προσωπικότητα
Οι συγγραφείς επικεντρώθηκαν σε δέκα γεγονότα της ζωής: (1) η έναρξη μιας νέας σχέσης, (2) ο γάμος, (3) η γέννηση ενός παιδιού, (4) ο χωρισμός, (5) το διαζύγιο, (6) η χηρεία, (7) η αποφοίτηση, (8) η πρώτη δουλειά, (9) η ανεργία και (10) η συνταξιοδότηση. Βρήκαν 44 μελέτες που παρακολουθούσαν τα πέντε κύρια χαρακτηριστικά της προσωπικότητας των υποκειμένων πριν και μετά από αυτά τα γεγονότα και οι μελέτες περιελάμβαναν συνολικά 121.187 συμμετέχοντες, σχεδόν όλοι από δυτικές χώρες.
Συγκεντρώνοντας και αναλύοντας τα δεδομένα, οι κριτές διαπίστωσαν ότι η αποφοίτηση, η πρώτη δουλειά, μια νέα σχέση, ο γάμος και το διαζύγιο συνδέονται με τις μεγαλύτερες αλλαγές στην προσωπικότητα. Συγκεκριμένα, η νέα σχέση και το διαζύγιο φάνηκε να κάνουν τους συμμετέχοντες πιο ευσυνείδητους – δηλαδή έγιναν πιο συνεπείς και πειθαρχημένοι. Η πρώτη δουλειά κάποιου ενίσχυσε επίσης την ευσυνειδησία σε ακόμη μεγαλύτερο βαθμό. Ο γάμος συνδέθηκε με μείωση της ανοιχτότητας, καθώς οι άνθρωποι έγιναν πιο προβλέψιμοι και αποστρέφονταν τις αλλαγές. Η αποφοίτηση μείωσε τον νευρωτισμό, καθώς τα άτομα γίνονταν πιο ήρεμα και με μεγαλύτερη αυτοπεποίθηση.
Όλα τα μεγέθη επίδρασης ήταν αρκετά χαμηλά, αλλά οι ερευνητές αναφέρουν ότι θα μπορούσαν να ισοδυναμούν με μεγάλες αλλαγές στην προσωπικότητα με την πάροδο του χρόνου.
«Ακόμη και μικρές επιδράσεις, όταν προστίθενται, και με την πάροδο του χρόνου, μπορεί να έχουν ευρύ αντίκτυπο και σημασία», έγραψαν. «Τα είδη των γεγονότων που μελετήσαμε, συχνά συνεπάγονται μακροχρόνιες αλλαγές στις συνθήκες ζωής των ανθρώπων που μπορεί να συνοδεύονται από διαρκείς αλλαγές στα πλαίσια και τις συνήθειες. Έτσι, ορισμένα από τα γεγονότα που μελετήθηκαν σε αυτή την έρευνα θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε τεράστιες αλλαγές για χρόνια ή ακόμη και δεκαετίες».
Η προσωπικότητα βελτιώνεται συνεχώς
Προηγούμενες μελέτες έχουν αποκαλύψει ότι η προσωπικότητά μας συχνά «βελτιώνεται» με την ηλικία. Σύμφωνα με αυτό που οι ψυχολόγοι έχουν ονομάσει «αρχή της ωριμότητας», οι άνθρωποι τείνουν να γίνονται πιο εξωστρεφείς, ευχάριστοι και ευσυνείδητοι καθώς μεγαλώνουν και λιγότερο νευρωτικοί. Η μεταμόρφωση είναι σταδιακή, ουσιαστικά μη αντιληπτή από το άτομο, αλλά μετά από πολλά χρόνια, σχεδόν όλοι μπορούν να αναλογιστούν τον προηγούμενο εαυτό τους και να εκπλαγούν από τις διαφορές.
Δείτε επίσης: Η Σκοτεινή Τριάδα: Ψυχολόγοι μας βοηθούν να κατανοήσουμε τους 3 τοξικούς τύπους προσωπικότητας
Η προσωπικότητά μας τείνει να αλλάζει με την πάροδο του χρόνου, αλλά τι οδηγεί σε αυτές τις αλλαγές; Νέα έρευνα διαπιστώνει ότι η αποφοίτηση, η πρώτη δουλειά, μια νέα σχέση, ο γάμος και το διαζύγιο συνδέονται με τις μεγαλύτερες αλλαγές στην προσωπικότητα. Προηγούμενες εργασίες έχουν αποκαλύψει ότι η προσωπικότητά μας συχνά «βελτιώνεται» με την ηλικία.
Με την πάροδο του χρόνου, η προσωπικότητά σας μπορεί να αλλάξει – δραματικά. Αλλά οι ψυχολόγοι δεν ήταν πάντα σύμφωνοι με αυτή την θέση. Ενώ η προσωπικότητα κάποιου – δηλαδή το ευρύ μοτίβο των σκέψεων, των συναισθημάτων και των συμπεριφορών του – μπορεί να μετατοπίζεται ανεπαίσθητα, οι επιστήμονες θεωρούσαν ότι είναι σε μεγάλο βαθμό σταθερή. ‘Ότι ο πυρήνας της προσωπικότητάς μας, παραμένει σταθερός.
Τελικά, μακροχρόνιες μελέτες που μετρούσαν τις μετατοπίσεις στα «πέντε μεγάλα» χαρακτηριστικά της προσωπικότητας των υποκειμένων άλλαξαν τη γνώμη των ψυχολόγων. Καθώς οι άνθρωποι μεγάλωναν, αυτά τα βασικά χαρακτηριστικά της προσωπικότητας των ατόμων μετατοπίζονταν. Τα πέντε βασικά χαρακτηριστικά γνωρίσματα είναι τα εξής: (1) η ευσυνειδησία (πόσο παρορμητικός, οργανωμένος και πειθαρχημένος είναι κάποιος)- (2) η ευχάριστη συμπεριφορά (πόσο μετριοπαθής, έμπιστος και στοργικός είναι)- (3) η εξωστρέφεια (κατά πόσο ένα άτομο αναζητά τον ενθουσιασμό και την κοινωνική αλληλεπίδραση)- (4) την ανοιχτότητα στις εμπειρίες (η περιέργεια και η τάση κάποιου για ρουτίνα)- και (5) ο νευρωτισμός (η συνολική συναισθηματική σταθερότητα ενός ατόμου).
Αλλά τι προκαλεί αυτές τις αλλαγές προσωπικότητας; Πρόσφατα, οι ερευνητές εξέτασαν τον αντίκτυπο των σημαντικών γεγονότων της ζωής των ανθρώπων. Σε δεκάδες μελέτες που δημοσιεύτηκαν τα τελευταία 30 χρόνια, οι επιστήμονες προσπάθησαν να μετρήσουν τις αλλαγές στα πέντε καίρια χαρακτηριστικά της προσωπικότητας που συμβαίνουν μετά από σημαντικά γεγονότα στην οικογένεια, την καριέρα και τις σχέσεις. Πέρυσι, μια ομάδα επιστημόνων από Πανεπιστήμια της Γερμανίας και της Ελβετίας συγκέντρωσε όλες αυτές τις έρευνες και διεξήγαγε μια μετα-ανάλυση για να διακρίνει τα γενικά ευρήματα. Στην ολοκληρωμένη ερευνητική τους εργασία που δημοσιεύθηκε στο European Journal of Personality, αποκάλυψαν τα γεγονότα της ζωής που είναι πιο πιθανό να αλλάξουν την προσωπικότητα κάποιου.
Γεγονότα που αλλάζουν την προσωπικότητα
Οι συγγραφείς επικεντρώθηκαν σε δέκα γεγονότα της ζωής: (1) η έναρξη μιας νέας σχέσης, (2) ο γάμος, (3) η γέννηση ενός παιδιού, (4) ο χωρισμός, (5) το διαζύγιο, (6) η χηρεία, (7) η αποφοίτηση, (8) η πρώτη δουλειά, (9) η ανεργία και (10) η συνταξιοδότηση. Βρήκαν 44 μελέτες που παρακολουθούσαν τα πέντε κύρια χαρακτηριστικά της προσωπικότητας των υποκειμένων πριν και μετά από αυτά τα γεγονότα και οι μελέτες περιελάμβαναν συνολικά 121.187 συμμετέχοντες, σχεδόν όλοι από δυτικές χώρες.
Συγκεντρώνοντας και αναλύοντας τα δεδομένα, οι κριτές διαπίστωσαν ότι η αποφοίτηση, η πρώτη δουλειά, μια νέα σχέση, ο γάμος και το διαζύγιο συνδέονται με τις μεγαλύτερες αλλαγές στην προσωπικότητα. Συγκεκριμένα, η νέα σχέση και το διαζύγιο φάνηκε να κάνουν τους συμμετέχοντες πιο ευσυνείδητους – δηλαδή έγιναν πιο συνεπείς και πειθαρχημένοι. Η πρώτη δουλειά κάποιου ενίσχυσε επίσης την ευσυνειδησία σε ακόμη μεγαλύτερο βαθμό. Ο γάμος συνδέθηκε με μείωση της ανοιχτότητας, καθώς οι άνθρωποι έγιναν πιο προβλέψιμοι και αποστρέφονταν τις αλλαγές. Η αποφοίτηση μείωσε τον νευρωτισμό, καθώς τα άτομα γίνονταν πιο ήρεμα και με μεγαλύτερη αυτοπεποίθηση.
Όλα τα μεγέθη επίδρασης ήταν αρκετά χαμηλά, αλλά οι ερευνητές αναφέρουν ότι θα μπορούσαν να ισοδυναμούν με μεγάλες αλλαγές στην προσωπικότητα με την πάροδο του χρόνου.
«Ακόμη και μικρές επιδράσεις, όταν προστίθενται, και με την πάροδο του χρόνου, μπορεί να έχουν ευρύ αντίκτυπο και σημασία», έγραψαν. «Τα είδη των γεγονότων που μελετήσαμε, συχνά συνεπάγονται μακροχρόνιες αλλαγές στις συνθήκες ζωής των ανθρώπων που μπορεί να συνοδεύονται από διαρκείς αλλαγές στα πλαίσια και τις συνήθειες. Έτσι, ορισμένα από τα γεγονότα που μελετήθηκαν σε αυτή την έρευνα θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε τεράστιες αλλαγές για χρόνια ή ακόμη και δεκαετίες».
Η προσωπικότητα βελτιώνεται συνεχώς
Προηγούμενες μελέτες έχουν αποκαλύψει ότι η προσωπικότητά μας συχνά «βελτιώνεται» με την ηλικία. Σύμφωνα με αυτό που οι ψυχολόγοι έχουν ονομάσει «αρχή της ωριμότητας», οι άνθρωποι τείνουν να γίνονται πιο εξωστρεφείς, ευχάριστοι και ευσυνείδητοι καθώς μεγαλώνουν και λιγότερο νευρωτικοί. Η μεταμόρφωση είναι σταδιακή, ουσιαστικά μη αντιληπτή από το άτομο, αλλά μετά από πολλά χρόνια, σχεδόν όλοι μπορούν να αναλογιστούν τον προηγούμενο εαυτό τους και να εκπλαγούν από τις διαφορές.
Δείτε επίσης: Η Σκοτεινή Τριάδα: Ψυχολόγοι μας βοηθούν να κατανοήσουμε τους 3 τοξικούς τύπους προσωπικότητας
