Πότε νομίζετε ότι βγήκε η πρώτη τρισδιάστατη ταινία στους κινηματογράφους; Αν μαντέψατε τη δεκαετία του 1950, πέσατε έξω κατά μερικές δεκαετίες. Και δεν είναι μόνο οι τρισδιάστατες ταινίες που είναι παλαιότερες από ό,τι νομίζετε: Από το ανθρακούχο νερό μέχρι τα προφυλακτικά και όλα τα ενδιάμεσα, αυτά τα καθημερινά πράγματα έχουν τις ρίζες τους πολύ πιο πίσω από ό,τι ίσως μπορεί να ξέρετε.

Αυτόματοι πωλητές

Κι όμως, οι αυτόματοι πωλητές δεν εφερεύθηκαν με την ανακάλυψη του ηλεκτρικού ρεύματος. Τον πρώτο αιώνα στη ρωμαϊκή Αίγυπτο ο μεγάλος μαθηματικός και εφευρέτης, Ήρων της Αλεξάνδρειας, κατασκεύασε τον πρώτο αυτόματο πωλητή προκειμένου να μπορεί να διανέμεται σωστά ο αγιασμός μεταξύ των πιστών. Το κατατιθέμενο νόμισμα λειτουργούσε ως βάρος για να λειτουργήσει ο μοχλός και να ανοίξει μια βαλβίδα. Αυτό θα επέτρεπε στο μηχάνημα να κυλάει ομαλά η ροή του νερού. Τέτοιες μηχανές έχουν εμφανιστεί στην ιστορία σε διάφορες χρονικές περιόδους, μία εκ των οποίων ήταν το 1615 στην Αγγλία, που δέχονταν κέρματα για τη διανομή καπνού. Βέβαια, το πραγματικό ντεμπούτο των μηχανημάτων αυτόματης πώλησης έγινε το 1883 στο Λονδίνο της Αγγλίας από τον Percival Everitt. Αν και αρχικά χρησιμοποιήθηκαν για τη διανομή καρτ ποστάλ, σύντομα έγιναν δημοφιλείς και τοποθετήθηκαν σε δημόσιους χώρους και για την πώληση φακέλων και χαρτιού.

Social Media

Πολλοί πιστεύουν ότι τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης γεννήθηκαν περίπου την ίδια περίπου με τους υπολογιστές, αλλά στην πραγματικότητα εμφανίστηκαν πολύ νωρίτερα. Ναι, μπορεί να μην υπήρχαν το Facebook και Twitter τον 16ο αιώνα, αλλά υπήρχαν άλλα μέσα κοινωνικής δικτύωσης κατά την περίοδο της Αναγέννησης και είχε στα λατινικά την ονομασία “alba amicorum”, δηλαδή τα “βιβλία των φίλων”. Λειτουργούσαν ακριβώς όπως τα σημερινά social media, με τη διαφορά ότι τα πάντα περιέχονταν σε φυσικά βιβλία που μεταφέρονταν μεταξύ φίλων και γνωστών. Αν ερχόταν η σειρά σας, μπορούσατε να γράψετε στο βιβλίο κουτσομπολιά για τους φίλους σας, να πείτε αστεία, να μοιραστείτε στίχους από τα αγαπημένα σας τραγούδια, να γράψετε φράσεις από τους αγαπημένους σας συγγραφείς, ακόμα και να συζητήσετε για την πολιτική και, όλα αυτά το 1560.

Συγχρονισμένη κολύμβηση

Η συγχρονισμένη κολύμβηση ήταν μια μόδα του βαριετέ, η οποία βρέθηκε στη μεγάλη οθόνη κατά τη διάρκεια της Χρυσής Εποχής του Χόλιγουντ. Φανταστείτε την Esther Williams σε ταινίες όπως το “Million Dollar Mermaid” (στο βίντεο) και το “Bathing Beauty”. Στην πραγματικότητα, η συγχρονισμένη κολύμβηση δεν είχε επινοηθεί μέχρι το 1934, όταν οι Μοντέρνες Γοργόνες εντυπωσίασαν το κοινό στην Παγκόσμια Έκθεση στο Σικάγο. Το άθλημα δεν έγινε ολυμπιακό αγώνισμα μέχρι το 1984, το οποίο πλέον ονομάζεται Καλλιτεχνική Κολύμβηση.

Ωστόσο, οι πρώτοι που απολάμβαναν τον χορό στο νερό ήταν οι Ρωμαίοι. Μόνο που αυτόν δεν θα τον βλέπατε σε πισίνα, αλλά σε ένα πλημμυρισμένο αμφιθέατρο. Ο ποιητής του 1ου αιώνα Μαρτιάλ περιέγραψε την παράσταση σε μια σειρά επιγραμμάτων, τα οποία μεταφράστηκαν από την Kathleen Coleman το 2006: «Ένας καλά εκπαιδευμένος θίασος από Νηρηίδες [νύμφες της θάλασσας] περιφέρονταν σε όλη την επιφάνεια και διακοσμούσαν το νερό με διάφορους σχηματισμούς». Σε αυτούς περιλαμβάνονταν μια «απειλητική τρίαινα», ένα αστέρι που «έλαμπε στο καλωσόρισμα των ναυτικών» και ένα πλοίο με «πλατιά πανιά που κυμάτιζαν σε χαρακτηριστικές πτυχές». Σίγουρα αυτή η περιγραφή δεν μπορεί να ονομαστεί συγχρονισμένη κολύμβηση με τη σημερινή έννοια -πιο πιθανό θα μπορούσε να θεωρηθεί χορός στο νερό- αλλά και πάλι, αυτό το πρόγραμμα ίσως θα λάμβανε καλή βαθμολογία στους σημερινούς Ολυμπιακούς Αγώνες και σίγουρα θα εντυπωσίαζε το κοινό.

Φακοί επαφής

Αν και οι φακοί επαφής είναι μια εφεύρεση του 19ου αιώνα, η ιδέα είναι ακόμη παλαιότερη και εντοπίζεται σε σκίτσα του Λεονάρντο ντα Βίντσι το 1508 στο εγχειρίδιό του “Κώδικας του ματιού”. Ο ντα Βίντσι, τότε, είχε προτείνει τη χρήση ενός γυάλινου ημισφαιρίου γεμάτου με νερό για τη μεταβολή της δύναμης του κερατοειδούς, αλλά ο πρώτος φακός επαφής δημιουργήθηκε αρκετά αργότερα, είτε το 1887 είτε το 1888. Ο F.A. Muller και ο Adolf E. Fick ήταν οι πρώτοι παραγωγοί των πρώτων παγκοσμίως φορητών γυάλινων φακών επαφής για τη διόρθωση της όρασης, αλλά προφανώς δεν ήταν ημερήσιοι. Ο φακός επαφής του Adolf E. Fick αν και κάλυπτε ολόκληρο το μάτι, δεν ήταν διαπερατός στον αέρα, μειώνοντας την παροχή οξυγόνου στον κερατοειδή. Αυτό προκαλούσε σοβαρές παρενέργειες και ως εκ τούτου μπορούσε να φορεθεί μόνο για λίγες ώρες.

Κυλιόμενες σκάλες

Οι κυλιόμενες σκάλες υπάρχουν από τον 19ο αιώνα. Η ιδέα για την έυκολη και γρήγορη μεταφορά ανθρώπων σε κατακόρυφα ύψη ήρθε το 1859, το πρώτο σχέδιο για την κυλιόμενη σκάλα με την ονομασία “περιστρεφόμενη σκάλα” κατοχυρώθηκε με δίπλωμα ευρεσιτεχνίας από τον Nathan Ames. Το συγκεκριμένο μηχάνημα θα επέτρεπε στους ανθρώπους να μετακινούνται πάνω και κάτω μεταξύ ορόφων χωρίς καμία σωματική προσπάθεια. Ωστόσο, το πρώτο λειτουργικό μοντέλο δεν κατασκευάστηκε αμέσως. Χρειάστηκαν 33 χρόνια για να βρεθεί ο τρόπος οι κυλιόμενες σκάλες να είναι λειτουργικές και πολλή προσπάθεια από τον Jesse Wilford Reno, ο οποίος κατοχύρωσε με δίπλωμα ευρεσιτεχνίας το σχέδιό του για μια κυλιόμενη σκάλα. Το 1896, 4 χρόνια αργότερα κατάφερε να κατασκευάσει ένα πρωτότυπο του μηχανήματός του και στη συνέχεια το εγκατέστησε δίπλα στην Παλιά Σιδερένια Προβλήτα στο Coney Island. Η μηχανή μεταφοράς ήταν μια κεκλιμένη πλατφόρμα που μετακινούσε τους ανθρώπους προς τα πάνω με ταχύτητα 3.000 ατόμων ανά ώρα.

Video Games

Το πρώτο παιχνίδι εφευρέθηκε το 1948 από έναν καθηγητή φυσικής ονόματι Thomas Goldsmith Jr., ο οποίος κατοχύρωσε με δίπλωμα ευρεσιτεχνίας ένα ηλεκτρονικό παιχνίδι βασισμένο στα παλιά στρατιωτικά ραντάρ του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου. Ο Goldsmith ονόμασε το παιχνίδι “The Cathode Ray Tube Amusement Device”. Δυστυχώς για τον καθηγητή, δεν κατάφερε ποτέ να συγκεντρώσει αρκετά κεφάλαια για να κυκλοφορήσει το παιχνίδι του στο εμπόριο και, ως εκ τούτου, σχεδόν κανείς δεν το έχει ακούσει σήμερα. Οι οικιακές κονσόλες έγιναν δημοφιλείς μόνο με την άφιξη της Atari το 1977.

Κεντρική θέρμανση

Το σύστημα κεντρικής θέρμανσης είναι τόσο παλίο όσο και ο αρχαίος ελληνικός πολιτισμός, με ηλικία άνω των 2.300 ετών. Οι αρχαίοι Έλληνες χρησιμοποίησαν για πρώτη φορά την ιδέα της κεντρικής θέρμανσης γύρω στο 350 π.Χ. στο ναό της Αρτέμιδος που βρισκόταν στην Έφεσο. Η θερμότητα που παρήγαγε η φωτιά κυκλοφορούσε σε όλο το ναό μέσω καπνοδόχων που είχαν σκαφτεί κάτω από το έδαφος. Αργότερα, οι Ρωμαίοι ανέπτυξαν ένα σύστημα ενδοδαπέδιας θέρμανσης γνωστό ως “υπόκαυστο”. Ο αέρας που θερμαίνονταν μέσω ενός κλιβάνου κυκλοφορούσε μέσα από κενούς χώρους κάτω από το δάπεδο και εισερχόταν στα δωμάτια μέσω καλυμμάτων ή σωλήνων. Κατασκευάστηκε σε λουτρά και θεμέλια ιδιωτικών επαύλεων και σπιτιών των βόρειων επαρχιών. Η ανάπτυξη της έννοιας της κεντρικής θέρμανσης, όπως την ξέρουμε σήμερα, ήρθε αρκετά αργότερα, το 1793 από τον William Strutt, κατά την οποία ο αέρας θα θερμαινόταν από μια μεγάλη σόμπα και στη συνέχεια θα γινόταν η διανομή του σε όλο το κτίριο μέσω κεντρικών αγωγών.

Ταινίες 3D

Στις 10 Ιουνίου 1915, οι θεατές κατέφθασαν στο θέατρο Astor της Νέας Υόρκης για να παρακολουθήσουν μια στιγμή ορόσημο στην ιστορία του κινηματογράφου, την πρώτη τρισδιάστατη ταινία. Τεχνικά, ήταν τρεις ταινίες μικρού μήκους. Πρώτα, κάποια αγροτικά πλάνα από όλη την Αμερική, στη συνέχεια κάποια πλάνα από ένα κινηματογραφικό πλατό και για το μεγάλο φινάλε, ένα ταξίδι στους καταρράκτες του Νιαγάρα. Οι θεατές φόρεσαν κόκκινα και πράσινα γυαλιά για να βιώσουν την πλήρη 3D εμπειρία, η οποία κατέστη δυνατή με το συνδυασμό σετ εικόνων που καταγράφηκαν σε απόσταση δυόμισι ιντσών μεταξύ τους. Η πρώτη τρισδιάστατη ταινία μεγάλου μήκους που βγήκε στις αίθουσες ήταν το “The Power of Love”, η οποία έκανε ντεμπούτο στο Ambassador του Λος Άντζελες τον Σεπτέμβριο του 1922. Ένα πείραμα της εποχής ήταν πρωτοποριακό ακόμη και για τα σημερινά δεδομένα, οι θεατές είχαν τη δυνατότητα να κοιτάξουν μέσα από τον ένα φακό για ένα ευτυχισμένο τέλος και από τον άλλο για ένα λυπηρό.

Oreo

Τα Oreos δεν είναι τόσο αρχαία, αλλά υπάρχουν πολύ περισσότερο καιρό από όσο εσείς τα βουτάτε στο γάλα της επιλογής σας. (Παρεμπιπτόντως, ο βέλτιστος χρόνος βύθισης για ένα Oreo είναι περίπου τρία δευτερόλεπτα – το μπισκότο απορροφά περίπου το 80% του πιθανού υγρού του μετά από δύο δευτερόλεπτα και το μέγιστο μετά από τέσσερα δευτερόλεπτα). Όταν το Oreo εμφανίστηκε για πρώτη φορά στα ράφια των καταστημάτων το 1912, δεν προωθήθηκε στο εμπόριο ως μια αίσθηση που θα μπορούσε να βουτήξει κανείς. Τότε, ήταν πολυτέλεια σύμφωνα με μία διαφήμιση εκείνης της χρονιάς: «Ένα ντελικάτο, νόστιμο μπισκότο σοκολάτας με γέμιση κρέμας. Πολύ ακριβό, αλλά πόσο νόστιμο». Με 45 σεντς το κιλό, το “ακριβό” δεν ήταν υπερβολή, αφού κόστιζε περίπου 14 σημερινά δολάρια.

Η ονομασία “Oreo” κατοχυρώθηκε και καταχωρήθηκε στις 14 Μαρτίου 1912 από την εταιρεία National Biscuit Company (Nabisco) και περίεγραφε το μπισκότο με γέμιση κρέμας, που όμως ήταν απομίμηση του Hydrox, ενός παρόμοιου μπισκότου που πωλούσε ο ανταγωνιστής της Nabisco, η Loose-Wiles Biscuit Company (αργότερα μετονομάστηκε σε Sunshine), η οποία δημιουργήθηκε από τα αδέρφια, Jacob και Joseph Loose. Ο Jacob ενήργησε ως πρόεδρος και επέκτεινε την εταιρεία, ωστόσο, όταν αρρώστησε και αναγκάστηκε να παραδώσει τον έλεγχο στον Joseph. Ο Joseph έσπευσε να συγχωνεύσει την εταιρεία με τους ανταγωνιστές της και να σχηματίσει τη Nabisco. Αυτό έγινε ενάντια στις επιθυμίες του Jacob. Έτσι, όταν ο Jacob ανάρρωσε από την ασθένειά του, δημιούργησε την εταιρεία μπισκότων Loose-Wiles για να αποδείξει την αξία του. Το Hydrox ήταν το πιο επιτυχημένο προϊόν τους. Ως σκληρός ανταγωνιστής, η Nabisco λάνσαρε το Oreo, ένα μπισκότο παρόμοιο σε γεύση και σχεδιασμό. Αρχικά, δεν ήταν τόσο δημοφιλές όσο το Hydrox και θεωρήθηκε ως φθηνότερη απομίμηση. Ωστόσο, όταν η μόδα του Hydrox άρχισε να σβήνει, το Oreo έγινε το εθνικό αγαπημένο και συνεχίζει να είναι το πιο δημοφιλές μπισκότο.

Ανθρακούχα ποτά

Τα οφέλη του φυσικού πηγαίου νερού ώθησαν τους χημικούς και τους επιστήμονες ήδη από τον 17ο αιώνα να παράγουν ανθρακούχο νερό που θα μιμούνταν τις ιδιότητές του. Το 1772 ήταν το έτος που σχεδιάστηκε η πρώτη συσκευή που μπορούσε να αντλήσει αέριο ή σταθερό αέρα στο νερό από τον Άγγλο χημικό Joseph Priestley, αλλά η ίδια του ήρθε με αρκετή βοήθεια. Προγήθηκαν πάνω από 100 χρόνια ανακαλύψεων και καινοτομιών που τον οδήγησαν στη σχεδίαση της συσκευής του, αλλά στην ιστορία έχει καταγραφεί ως ο “Άνθρωπος του ανθρακούχου νερού”, ο οποίος περιέγραψε λεπτομερώς τη διαδικασία του που ακολούθησε σε μια εργασία του 1772 με τίτλο “Οδηγίες για τον εμποτισμό του νερού με σταθερό αέρα”.

Όπως ίσως μπορείτε να φανταστείτε, η γεύση του δεν ήταν η ίδια με αυτή που βρίσκουμε εμείς στα ράφια των σούπερ μάρκετ. Μερικοί άνθρωποι της εποχής πίστευαν ότι το νερό του Priestley είχε γεύση ούρων, αλλά αυτός που το επισήμανε και έφερε πραγματικά στο προσκήνιο το πρόβλημα ήταν ο John Nooth, ο οποίος παρουσίασε το δικό του μηχάνημα παρασκευής φυσαλίδων μόλις δύο χρόνια αργότερα. Ο Priestley ήταν αρχικά δυσαρεστημένος με τους ισχυρισμούς περί ούρων -υπέθεσε μάλιστα ότι ένας από τους βοηθούς του Nooth μπορεί να κατούρησε στο ανθρακούχο νερό του για να τον σαμποτάρει, αλλά τελικά, ο Άγγλος χημικός αναγνώρισε ότι η γυάλινη συσκευή του ανταγωνιστή του ήταν καλύτερη από τη δική του. Βάσει του σχεδίου του Priestley, ο Thomas Henry ανέλαβε αργότερα την παραγωγή ανθρακούχου νερού, ακολουθούμενος από τον Ελβετό χημικό Jacob Schweppe, ο οποίος άρχισε να πωλεί το ποτό του το 1794, με εμάς να το απολαμβάνουμε μέχρι και σήμερα.

Προφυλακτικά

Ίσως έχετε ακούσει ότι τα προφυλακτικά είναι παλιά, αλλά ξέρετε πόσο; Σύμφωνα με την ελληνική μυθολογία, όλα άρχισαν από τον βασιλιά Μίνωα της Κρήτης, ο οποίος ήταν καταραμένος με σπέρμα γεμάτο φίδια και σκορπιούς. Προφανώς αυτό ήταν αρκετά επικίνδυνο για τις σεξουαλικές του πράξεις και τις συντρόφους του και, επίσης εμπόδιζε τη σύζυγό του, την Πασιφάη, να μείνει έγκυος. Έτσι, σε μια εκδοχή της ιστορίας χρησιμοποιούν την κύστη μιας κατσίκας ως προφυλακτικό και κάπως έτσι έρχεται η σεξουαλική ευτυχία. Παρόλα αυτά, δεν ξέρουμε αν υπήρξε πραγματικά ο Μίνωας και επομένως δεν μπορούμε να ξέρουμε αν τότε εμφανίστηκε το πρώτο προφυλακτικό. Όπως έγραψε ο ιστορικός Vern L. Bullough στο έργο του “Encyclopedia of Birth Control” (Εγκυκλοπαίδεια του 2001), «φαίνεται λογικό να υποστηρίξουμε ότι αυτό που εμφανιζόταν στη μυθολογία αντανακλούσε, εν μέρει, την πραγματικότητα, και εμπόδια του ενός ή του άλλου είδους φτιαγμένα από ουροδόχους κύστες θα μπορούσαν κάλλιστα να έχουν χρησιμοποιηθεί από τους Έλληνες και πιθανώς από τους Ρωμαίους διαδόχους τους».

Τα αρχαιότερα προφυλακτικά που έχουν όντως φέρει στο φως οι αρχαιολόγοι δεν διαφέρουν και πολύ από τη θρυλική κατσικίσια κύστη του Μίνωα. Ανακαλύφθηκαν κάτω από το κάστρο Ντάντλεϊ της Αγγλίας τη δεκαετία του 1980, χρονολογούνται στη δεκαετία του 1640 και κατασκευάζονται από έντερα ψαριών και άλλων ζώων. Η αρχαιολόγος Stephanie Ratkai δήλωσε στο UPI ότι «μοιάζουν με φύλλα καφέ χαρτιού και στην αρχή νομίζαμε ότι ήταν περγαμηνή». Αλλά αυτό δεν είναι το μόνο παλιό προφυλακτικό που ανακαλύφθηκε – στη Σουηδία βρέθηκε ένα προφυλακτικό πολλαπλών χρήσεων που είχε εγχειρίδιο οδηγιών. Σύμφωνα με τις οδηγίες, το μούλιασμα σε ζεστό γάλα πριν από κάθε χρήση θα απέτρεπε την εμφάνιση ασθενειών. Δεν είναι κάτι που συνιστούμε σε καμία περίπτωση.

Πηγές: Mental Floss, Bored Panda, Unbelievable-facts

Ακολουθήστε το OLAFAQ
στο Google News