Σήμερα που όλη η χώρα έχει παραλύσει από την 24ωρη πανελλαδική απεργία, και καθώς περπατούσα στο Σύνταγμα μέσα στον γενικό χαμό ανάμεσα σε εργαζόμενους, φοιτητές και συνταξιούχους, διερωτήθηκα για το αν μια απεργία με τον τρόπο που γίνεται σήμερα, στην παρούσα οικονομική συγκυρία, έχει κάποιο νόημα. Εδώ δεν έχω σκοπό για μοιρολατρικές αναλύσεις, αλλά η σκέψη ότι τα τεράστια ποσοστά ανεργίας και οι στρατιές των ανέργων που καραδοκούν για μια θέση στον ήλιο με ελάχιστες, έως καθόλου εργασιακές απαιτήσεις, αναβόσβηνε με neon-light στο κεφάλι μου μια φράση: «Ουδείς αναντικατάστατος», κι ευθύς πήγε το μυαλό μου σε μια ταινία στην οποία πρωταγωνιστούσε ο κούκλος μεν, απεργοσπάστης δε, Keanu Reeves. Τους «Αντικαταστάτες».

Θα επιχειρήσω να στηρίξω τον προβληματισμό μου μέσα από μια σύνοψη της ταινίας, αν και καθόλου δεν το έχω με τις συνόψεις. Όταν λοιπόν οι παίκτες της ομάδας φούτμπολ «Οι Φρουροί» κατεβαίνουν σε απεργία για οικονομικούς λόγους, ο ιδιοκτήτης της ομάδας  Edward O’Neil  προσλαμβάνει εκτάκτως τον πρώην προπονητή Jimmy McGinty, αναθέτοντάς του να συγκροτήσει μια ομάδα αναπληρωτών. Σκοπός του O’Neil είναι η ομάδα του να συμμετάσχει στους τέσσερις τελευταίους αγώνες της σεζόν και να κερδίσει το κύπελλο! Ο McGinty προσεγγίζει τον πρώην παίκτη Shane Falco (Keanu Reeves) και μαζί συγκροτούν μια ομάδα από ετερόκλητους χαρακτήρες μεταξύ των οποίων είναι ένας νυχτοφύλακας, δύο αδέρφια ράπερς, ένας πρώην παλαιστής του σούμο, ένας κουφός, ένας αγχωτικός αστυνομικός, καθώς κι ένας κατάδικος, που συμμετείχε σε πρόγραμμα κοινωνικής επανένταξης.

The Replacements, 2000

Θα καταφέρει τελικά ο McGinty να μετατρέψει όλον αυτούς τους ετερόκλιτους και γραφικούς παίκτες σε αληθινούς επαγγελματίες παίκτες του φούτμπολ και να κερδίσει το κύπελλο; Spoiler Alert, ναι, θα τα καταφέρει.  Ο McGinty λέει στους αντικαταστάτες ότι η απεργία θα λήξει επίσημα την επόμενη μέρα, ενθαρρύνοντάς τους να δώσουν ό,τι τους έχει απομείνει. Εν μέσω διάφορων ευτράπελων σκηνών και της προβλεπόμενης αγωνίας που συνοδεύει συνήθως τις αμερικάνικες κομεντί, η απείθαρχη και γραφική ομάδα των αντικαταστατών καταφέρνει να κερδίσει το κύπελλο.

Οι παίκτες αντικατάστασης έφυγαν από το γήπεδο με το κύπελλο, και την επαύριο πήραν μόνο με την ικανοποίηση και την προσωπική δόξα ότι έζησαν το όνειρο του αθλητή για μια «δεύτερη ευκαιρία», χωρίς ουσιαστικά να την έχουν.  Καθώς οι αντικαταστάτες χορεύουν στο γήπεδο το «I Will Survive», καθώς  οι κανονικοί παίκτες επέστρεφαν από μια ηττημένη απεργία στο γήπεδο. Το αποτέλεσμα ήταν ότι οι αντικαταστάτες επέστρεψαν στις ταπεινές ζωές τους χωρίς κανένα ουσιαστικό κέρδος, πέραν της αρπαχτής και της εφήμερης δόξας, ενώ οι κανονικοί παίκτες επέστρεψαν στις θέσεις εργασίας τους χωρίς ουσιαστικά να έχει ικανοποιηθεί κανένα από τα αιτήματά τους.

Το ηθικό δίδαγμα εδώ είναι αυτή η διευρυμένη πεποίθηση ότι μια απεργία δεν μπορεί να κάνει και πολλά καθώς θεωρείται δεδομένο ότι όλοι μας είμαστε αναλώσιμοι και αντικαταστάσιμοι. Γενικά, ένα μεγάλο ποσοστό των εργαζομένων πιστεύει ότι οι απεργίες αν και δεν στερούνται πλήρως νοήματος , έχουν εντούτοις  περιορισμένες προοπτικές. Παρόλα αυτά, αισιόδοξες καταστάσεις εξακολουθούν να συμβαίνουν χώρα στους χώρους εργασίας, καθώς οι εργαζόμενοι εφευρίσκουν νέους  τρόπους να μάχονται και να διεκδικούν τα δικαιώματά τους, και μια αξιοπρεπή διαβίωση. Όπως για παράδειγμα οι κινητοποιήσεις των εργαζομένων  της e-food, της Λάρκο, της COSCO, της Energean Oil, αλλά  και τις πιο πρόσφατες, όπως αυτή της Amazon. Οι απεργίες αυτές δίνουν ένα διαφορετικό παράδειγμα, ότι οι εργαζόμενοι οργανωμένα και ενωμένα μπορούν ακόμα να ελπίζουν, και να μην φοβούνται τους Αντικαταστάτες τους.