Να μην ζουμε περαστικά, λένε. Να απολαμβάνουμε την κάθε στιγμή, λένε. Οι σοφοί, τα quotes, τα social media, οι ψυχολόγοι μας.
Όμως, για κάποιον λόγο, ενώ δεν έχουμε πάντοτε το ταλέντο να ζούμε την ζωή μας στα καλά της (ω, ναι, θέλει ταλέντο το ζην), δεν έχουμε ούτε την πρόθεση να βιώσουμε βαθιά τον πόνο, το πένθος, την θλίψη.
Τι μας συμβαίνει όταν χωρίζουμε σύμφωνα με την επιστήμη;
Οι μελέτες έχουν δείξει πως όταν βιώνουμε χωρισμό, υπάρχει μια πτώση στην παραγωγή των νευροδιαβιβαστών (βλέπε ντοπαμίνη και σεροτονίνη) που έχουν σχέση με τα συναισθήματα της της ευτυχίας και της ευχαρίστησης. Αμέσως μετά από ένα χωρισμό, βιώνουμε αυτή την απότομη αλλαγή στους νευροδιαβιβαστές, επομένως νιώθουμε συναισθήματα στέρησης και θλίψης-με πρώτο βιολογικό αποτέλεσμα την επιθυμία επανασύνδεσης. Η μεταβολή λειτουργίας των νευροδιαβιβαστών πιθανώς προκαλεί συμπτώματα εφάμιλλα με αυτά της κατάθλιψης.
Γενικώς, το να σπάσει ένας βαθύς δεσμός είναι μία από τις πιο επώδυνες εμπειρίες για τον άνθρωπο. Είμαστε φτιαγμένοι για να δημιουργούμε δεσμούς μεταξύ μας, ειδικά κατά τη διάρκεια περιόδων ευχαρίστησης και χαράς. Είμαστε προγραμματισμένοι να αναπτύσσουμε δεσμούς και ,όταν τους χάνουμε, μας πιάνει η αϋπνία, χάνουμε την όρεξη μας και νιώθουμε απελπισία. Όταν τα παιδιά χωρίζουν από τους γονείς τους, διαμαρτύρονται με τον ίδιο τρόπο όπως όταν χωρίζουν με το σύντροφό τους.
Διαβάζω σε site τις εξής συμβουλές:
«Δεν χρειάζεται να σκέφτεστε συνέχεια. Ίσως έχετε ανάγκη να μιλήσετε σε αυτή τη φάση της ζωής σας, αλλά προσπαθήστε να αναλάβετε και δράση. Παρατηρήστε τους ανθρώπους γύρω σας, κάντε κομπλιμέντα, φλερτάρετε, κάντε αστεία. Πείτε κάτι όμορφο στους γύρω σας. Πότε ήταν η τελευταία φορά που είπατε κάτι καλό στους φίλους σας, στους συνεργάτες ή στα μέλη της οικογένειάς σας; Οι άνθρωποι εκτιμούν αυτές τις κινήσεις. Απλά διασκεδάστε.Η ζωή είναι μικρή και απρόβλεπτη. Ο δρόμος της ευτυχίας είναι ο δρόμος του “τώρα”.
Αν πάτε να πάρετε τον καφέ σας, αντί να παραγγείλετε τον συνηθισμένο, αρπάξτε την ευκαιρία να μιλήσετε περισσότερο. Ρωτήστε για τις νέες γεύσεις καφέ. Με χαρά θα σας εξηγήσουν και θα σας δώσουν την δυνατότητα να επιλέξετε. Για αυτό είναι εκεί. Αντί να πείτε απλά “ευχαριστώ”, πείτε κάτι άλλο όπως “σας ευχαριστώ για τον κόπο σας” ή “είναι πολύ ωραίο, σας ευχαριστώ.” Ζήστε τη ζωή σας και μιλήστε περισσότερο. Σταματήστε να ζείτε μέσα στο κεφάλι σας. Με αυτό τον τρόπο θα πέσετε σε κατάθλιψη. Δεν χρειάζεται να είστε σοβαροί όλη την ώρα. Κάντε ένα διάλειμμα και βγείτε έξω. Κάντε διασκεδαστικά πράγματα με ανθρώπους που σας φτιάχνουν τη διάθεση. Χρειάζεται να γελάσετε, έχετε ανάγκη το γέλιο.»
Το βρήκα απαράδεκτο. Καταρχάς, είναι καλό ούτως ή άλλως, να μην παίρνουμε απλώς τον καφέ μας βαριεστημένοι και είναι καλό, ούτως ή άλλως, να ανταλλάσσουμε καμιά καλή κουβέντα, μια σκέψη, μια ιδέα. Ακόμα κι αν είμαστε πανευτυχείς, παντρεμένοι, με 2 παιδιά και ένα λαμπραντόρ να τρέχει στη γρασιδένια αυλή μας.
Ότι θα έχω χωρίσει και θα ρωτώ για τις νέες γεύσεις καφέ με το ζόρι για να μην τα μπήξω και να απασχολήσω το μυαλό μου με κάτι άλλο, το βρίσκω εξευτελιστικό του ίδιου του συναισθήματός μου.
Πιστεύω ότι μια σχέση που οδήγησε σε έναν χωρισμό ο οποίος δεν φέρνει ανακούφιση (γιατί φυσικά και υπάρχουν και αυτές οι περιπτώσεις!), αλλά σε έναν χωρισμό που μας κάνει να πονάμε, αξίζει να πενθηθεί, να κλαφτεί, να εξουδετερωθεί μέσα από δάκρυα και πόνο. Αξίζει να είμαστε ο εαυτός μας και στα δύσκολά μας.
Να κλαίμε στο λεωφορείο, να πάρουμε ένα μικρό μπρέικ από το γραφείο για να περπατήσουμε λίγο καπνίζοντας, να ακούσουμε εκείνο το τραγούδι ή τον δίσκο που μας κόβει στα δύο. Όσο άξιζε να ζήσουμε στο έπακρο την σχέση, τον έρωτα, την αλληλεπίδραση αυτή, τόσο αξίζει να στενοχωρηθούμε ιδιωτικά ή δημόσια για τον χωρισμό.
Δεν παθαίνουμε κατάθλιψη με το να μείνουμε άλουστες ή άλουστοι τρεις μέρες, ούετε επειδή δεν έχουμε όρεξη να συγυρίσουμε το σπίτι. Για τον θεό-δεν γίνεται να επενδύουμε ολόκληρο τον εαυτό μας σε μια ιστορία και όταν αυτή τελειώνει-ακόμα κι αν την τελειώσαμε εμείς- να κάνουμε πως δεν συμβαίνει τίποτα. Δεν είναι η σχέση, μια καρτέλα στο λάπτοπ που μόλις κλείσαμε.
Μάλιστα, είναι πιο πιθανό να το ξεπεράσετε εκφράζοντάς το, παρά με τον αντίθετο τρόπο. όσο το καταπνίγετε μέσα σας, τόσο αυτό θα σας πνίγει. Μπορεί αυτός ο χωρισμός να είναι το άνοιγμα μιας νέας πόρτας στην ζωή σας. Εκφραστείτε ελεύθερα, χωρίς να σκέφτεστε όλη την ώρα τι θα πουν ή θα σκεφτούν οι άλλοι για εσάς. Αν το καταφέρνετε, αυτό δείχνει πως είστε σε αρμονία με τον εαυτό σας, τις επιθυμίες σας και τα συναισθήματά σας. Και α, σύμφωνα με τους ειδικούς ψυχικής υγείας, αποτελεί ένα πολύ ισχυρό εργαλείο μπροστά στη ζωή και σας επιτρέπει να μεγαλώνετε να ωριμάζετε.
Τέλος, ακόμα και αν ο χωρισμός δεν είναι οριστικός και είναι μια φάση, το να εκφραστείτε σε σχέση με αυτό (κλάμα, binge watching, στενότερη επικοινωνία με φίλους, σημείωση σκέψεων και συναισθημάτων) θα σας βοηθήσει να συλλάβετε καλύτερα τι έχει συμβεί, να εκτιμήσετε ίσως το πρόσωπο που σας λείπει, να βρείτε τις σωστές λέξεις και τρόπους για να το διεκδικήσετε πίσω.
Είναι βαρετό και ανούσιο να ζούμε την ζωή μόνο όταν μας πάνε καλά τα πράγματα. Για σκεφτείτε να ζούμε μόνο κάτω από το φως του ήλιου κι όταν νυχτώνει να πέφτουμε για ύπνο. Μου θυμίζει πρωτόγονους ανθρώπους και κοτέτσια. Άρα, δεν.
Να μην ζουμε περαστικά, λένε. Να απολαμβάνουμε την κάθε στιγμή, λένε. Οι σοφοί, τα quotes, τα social media, οι ψυχολόγοι μας.
Όμως, για κάποιον λόγο, ενώ δεν έχουμε πάντοτε το ταλέντο να ζούμε την ζωή μας στα καλά της (ω, ναι, θέλει ταλέντο το ζην), δεν έχουμε ούτε την πρόθεση να βιώσουμε βαθιά τον πόνο, το πένθος, την θλίψη.
Τι μας συμβαίνει όταν χωρίζουμε σύμφωνα με την επιστήμη;
Οι μελέτες έχουν δείξει πως όταν βιώνουμε χωρισμό, υπάρχει μια πτώση στην παραγωγή των νευροδιαβιβαστών (βλέπε ντοπαμίνη και σεροτονίνη) που έχουν σχέση με τα συναισθήματα της της ευτυχίας και της ευχαρίστησης. Αμέσως μετά από ένα χωρισμό, βιώνουμε αυτή την απότομη αλλαγή στους νευροδιαβιβαστές, επομένως νιώθουμε συναισθήματα στέρησης και θλίψης-με πρώτο βιολογικό αποτέλεσμα την επιθυμία επανασύνδεσης. Η μεταβολή λειτουργίας των νευροδιαβιβαστών πιθανώς προκαλεί συμπτώματα εφάμιλλα με αυτά της κατάθλιψης.
Γενικώς, το να σπάσει ένας βαθύς δεσμός είναι μία από τις πιο επώδυνες εμπειρίες για τον άνθρωπο. Είμαστε φτιαγμένοι για να δημιουργούμε δεσμούς μεταξύ μας, ειδικά κατά τη διάρκεια περιόδων ευχαρίστησης και χαράς. Είμαστε προγραμματισμένοι να αναπτύσσουμε δεσμούς και ,όταν τους χάνουμε, μας πιάνει η αϋπνία, χάνουμε την όρεξη μας και νιώθουμε απελπισία. Όταν τα παιδιά χωρίζουν από τους γονείς τους, διαμαρτύρονται με τον ίδιο τρόπο όπως όταν χωρίζουν με το σύντροφό τους.
Διαβάζω σε site τις εξής συμβουλές:
«Δεν χρειάζεται να σκέφτεστε συνέχεια. Ίσως έχετε ανάγκη να μιλήσετε σε αυτή τη φάση της ζωής σας, αλλά προσπαθήστε να αναλάβετε και δράση. Παρατηρήστε τους ανθρώπους γύρω σας, κάντε κομπλιμέντα, φλερτάρετε, κάντε αστεία. Πείτε κάτι όμορφο στους γύρω σας. Πότε ήταν η τελευταία φορά που είπατε κάτι καλό στους φίλους σας, στους συνεργάτες ή στα μέλη της οικογένειάς σας; Οι άνθρωποι εκτιμούν αυτές τις κινήσεις. Απλά διασκεδάστε.Η ζωή είναι μικρή και απρόβλεπτη. Ο δρόμος της ευτυχίας είναι ο δρόμος του “τώρα”.
Αν πάτε να πάρετε τον καφέ σας, αντί να παραγγείλετε τον συνηθισμένο, αρπάξτε την ευκαιρία να μιλήσετε περισσότερο. Ρωτήστε για τις νέες γεύσεις καφέ. Με χαρά θα σας εξηγήσουν και θα σας δώσουν την δυνατότητα να επιλέξετε. Για αυτό είναι εκεί. Αντί να πείτε απλά “ευχαριστώ”, πείτε κάτι άλλο όπως “σας ευχαριστώ για τον κόπο σας” ή “είναι πολύ ωραίο, σας ευχαριστώ.” Ζήστε τη ζωή σας και μιλήστε περισσότερο. Σταματήστε να ζείτε μέσα στο κεφάλι σας. Με αυτό τον τρόπο θα πέσετε σε κατάθλιψη. Δεν χρειάζεται να είστε σοβαροί όλη την ώρα. Κάντε ένα διάλειμμα και βγείτε έξω. Κάντε διασκεδαστικά πράγματα με ανθρώπους που σας φτιάχνουν τη διάθεση. Χρειάζεται να γελάσετε, έχετε ανάγκη το γέλιο.»
Το βρήκα απαράδεκτο. Καταρχάς, είναι καλό ούτως ή άλλως, να μην παίρνουμε απλώς τον καφέ μας βαριεστημένοι και είναι καλό, ούτως ή άλλως, να ανταλλάσσουμε καμιά καλή κουβέντα, μια σκέψη, μια ιδέα. Ακόμα κι αν είμαστε πανευτυχείς, παντρεμένοι, με 2 παιδιά και ένα λαμπραντόρ να τρέχει στη γρασιδένια αυλή μας.
Ότι θα έχω χωρίσει και θα ρωτώ για τις νέες γεύσεις καφέ με το ζόρι για να μην τα μπήξω και να απασχολήσω το μυαλό μου με κάτι άλλο, το βρίσκω εξευτελιστικό του ίδιου του συναισθήματός μου.
Πιστεύω ότι μια σχέση που οδήγησε σε έναν χωρισμό ο οποίος δεν φέρνει ανακούφιση (γιατί φυσικά και υπάρχουν και αυτές οι περιπτώσεις!), αλλά σε έναν χωρισμό που μας κάνει να πονάμε, αξίζει να πενθηθεί, να κλαφτεί, να εξουδετερωθεί μέσα από δάκρυα και πόνο. Αξίζει να είμαστε ο εαυτός μας και στα δύσκολά μας.
Να κλαίμε στο λεωφορείο, να πάρουμε ένα μικρό μπρέικ από το γραφείο για να περπατήσουμε λίγο καπνίζοντας, να ακούσουμε εκείνο το τραγούδι ή τον δίσκο που μας κόβει στα δύο. Όσο άξιζε να ζήσουμε στο έπακρο την σχέση, τον έρωτα, την αλληλεπίδραση αυτή, τόσο αξίζει να στενοχωρηθούμε ιδιωτικά ή δημόσια για τον χωρισμό.
Δεν παθαίνουμε κατάθλιψη με το να μείνουμε άλουστες ή άλουστοι τρεις μέρες, ούετε επειδή δεν έχουμε όρεξη να συγυρίσουμε το σπίτι. Για τον θεό-δεν γίνεται να επενδύουμε ολόκληρο τον εαυτό μας σε μια ιστορία και όταν αυτή τελειώνει-ακόμα κι αν την τελειώσαμε εμείς- να κάνουμε πως δεν συμβαίνει τίποτα. Δεν είναι η σχέση, μια καρτέλα στο λάπτοπ που μόλις κλείσαμε.
Μάλιστα, είναι πιο πιθανό να το ξεπεράσετε εκφράζοντάς το, παρά με τον αντίθετο τρόπο. όσο το καταπνίγετε μέσα σας, τόσο αυτό θα σας πνίγει. Μπορεί αυτός ο χωρισμός να είναι το άνοιγμα μιας νέας πόρτας στην ζωή σας. Εκφραστείτε ελεύθερα, χωρίς να σκέφτεστε όλη την ώρα τι θα πουν ή θα σκεφτούν οι άλλοι για εσάς. Αν το καταφέρνετε, αυτό δείχνει πως είστε σε αρμονία με τον εαυτό σας, τις επιθυμίες σας και τα συναισθήματά σας. Και α, σύμφωνα με τους ειδικούς ψυχικής υγείας, αποτελεί ένα πολύ ισχυρό εργαλείο μπροστά στη ζωή και σας επιτρέπει να μεγαλώνετε να ωριμάζετε.
Τέλος, ακόμα και αν ο χωρισμός δεν είναι οριστικός και είναι μια φάση, το να εκφραστείτε σε σχέση με αυτό (κλάμα, binge watching, στενότερη επικοινωνία με φίλους, σημείωση σκέψεων και συναισθημάτων) θα σας βοηθήσει να συλλάβετε καλύτερα τι έχει συμβεί, να εκτιμήσετε ίσως το πρόσωπο που σας λείπει, να βρείτε τις σωστές λέξεις και τρόπους για να το διεκδικήσετε πίσω.
Είναι βαρετό και ανούσιο να ζούμε την ζωή μόνο όταν μας πάνε καλά τα πράγματα. Για σκεφτείτε να ζούμε μόνο κάτω από το φως του ήλιου κι όταν νυχτώνει να πέφτουμε για ύπνο. Μου θυμίζει πρωτόγονους ανθρώπους και κοτέτσια. Άρα, δεν.
