Δεν μπορώ να βγάλω από το μυαλό μου την εικόνα του κρανοφόρου που πετούσε κάποιο υγρό από μπιτόνι (οι πληροφορίες κάνουν λόγο για βενζίνη) εντός του συρμού του ΗΣΑΠ στο σταθμό “Μοναστηράκι”, όπου επικράτησαν τα επεισόδια ανάμεσα σε ακροδεξίους και αντεξουσιαστές, λίγη ώρα μετά τις συγκεντρώσεις και τις αντισυγκεντρώσεις για τα 10 χρόνια από τη δολοφονία μελών της Χρυσής Αυγής στο Νέο Ηράκλειο. Αυτό το στιγμιότυπο συνοδεύεται από τη φράση «κάψ’ τους, κάψ’ τους», που ακούγεται από κάποιον άλλον που βρισκόταν πολύ κοντά στον πρώτο.

Πραγματικά αυτό το περιστατικό προκαλεί σοκ, τόσο για την εγκληματική ενέργεια που μπορεί να οδηγήσει κάποιον θανάσιμο τραυματισμό, αλλά κυρίως για τους επιβάτες που δυστυχώς έτυχε να βρεθούν αντιμέτωποι με την ανεξέλεγκτη βία. Μερικοί από αυτούς δεν κατάφεραν να τρέξουν να σωθούν έγκαιρα, με αποτέλεσμα να τραυματιστούν. Μία από δημοσιεύσεις που έκαναν τον γύρο του διαδικτύου και με στιγμάτισαν είναι η εικόνα μιας κοπέλας να αιμορραγεί καθισμένη στη στάση του μετρό του ίδιου σταθμού, που κατέβηκε πιθανώς για να σωθεί από τα επεισόδια που διαδραματίζονταν στην πάνω πλατφόρμα.

Πολύ εύκολα έβαλα τον εαυτό μου στη θέση της έχοντας ζήσει κι εγώ μερικά περιστατικά που θα μπορούσαν να έχουν εξελιχθεί διαφορετικά. Δεν θα μιλήσω για περιστατικά σεξουαλικής παρενόχλησης που επίσης εμπεριείχαν στοιχεία βίας, αλλά για περιστατικά που δεν είχαν στόχο το φύλο και θα μπορούσε ο καθένας από εμάς να γίνει στόχος και να κινδυνέψει η σωματική του ακεραιότητα. Όσοι δεν έχετε βρεθεί μπροστά σε μία τέτοια κατάσταση θα πρέπει να θεωρείται τον εαυτό σας τυχερό, γιατί τα τελευταία χρόνια η βία στα Μέσα Μαζικής Μεταφοράς -όπως και σε άλλα περιβάλλοντα- βρίσκεται σε έξαρση.

Όσοι σχολάτε βράδυ και αναγκάζεστε να γυρίσετε σπίτι με ηλεκτρικό, λεωφορείο ή τρόλεϊ, σας συμπονώ. Εσκεμμένα δεν βάζω στην εξίσωση το μετρό, γιατί δεν έχουν παρατηρηθεί σε αυτό φαινόμενα βίας με τόση συχνότητα, τουλάχιστον δεν έχουν πέσει στη δική μου αντίληψη. Ελπίζω να παραμένει ένα βιώσιμο μέσο μεταφοράς, γιατί τα υπόλοιπα σίγουρα δεν είναι.

Για πολλά χρόνια σχολούσα στις 23:30 το βράδυ και έπρεπε να παίρνω τον ηλεκτρικό από τον σταθμό του ΗΣΑΠ “Βικτώρια” με σταθμό αποβίβασης τα Άνω Πατήσια. Η Τετάρτη και η Πέμπτη ήταν οι χειρότερες μέρες, αφού οι συρμοί δεν είχαν αρκετή κινητικότητα ώστε να νιώσω λίγη ασφάλεια. Μία από αυτές τις μέρες είχαμε απομείνει στον συρμό γύρω στα 5-7 άτομα, άλλοι όρθιοι, άλλοι καθιστοί, απομακρυσμένοι ο ένας από τον άλλον. Στον σταθμό “Άγιος Νικόλαος” επιβιβάστηκε ένας άνδρας γύρω στα 20 και λίγο πριν κλείσουν οι πόρτες μπήκε τρέχοντας μέσα άλλος ένα κοντά στην ίδια ηλικία. Λίγα δευτερόλεπτα αργότερα ο ένας κινήθηκε προς το μέρος του άλλου επιθετικά και φαίνεται ότι συνέχιζαν κάποιον καυγά που είχε ξεκινήσει από πριν.

Ο ένας σταθμός από τον άλλον απέχει γύρω στα 90 δευτερόλεπτα, τα οποία ήταν αρκετά για να κλιμακωθεί η κατάσταση και να αρχίσουν τα πρώτα σπρωξίματα που συνοδεύονταν από λεκτικές απειλές. Μετά από περίπου 15 δευτερόλεπτα ο ένας από τους δύο έβγαλε μαχαίρι, με κάποιους να τους προτρέπουν να σταματήσουν. Ο “μαχαιροβγάλτης” άρχισε να φωνάζει “κοιτάξτε τη δουλειά σας, μην ανακατεύεστε” και τον συρμό να ανοίγει τις πόρτες στον επόμενο σταθμό. Όλοι τρέξαμε προς τα έξω μαζί με τους δύο εμπλεκόμενους του επεισοδίου, ο πρώτος έτρεχε να σωθεί με τον δεύτερο να προσπαθεί να τον τραυματίσει. Όχι, εμείς δεν πάθαμε τίποτα, αλλά σίγουρα θα μπορούσαν να είχαν εξελιχθεί διαφορετικά τα πράγματα αν υπήρχε κάποιος επιβάτης που θα όξυνε την κατάσταση.

Άλλα δύο παρόμοια περιστατικά -χωρίς την ύπαρξη μαχαιριού- έχω συναντήσει στον ηλεκτρικό και ένα σε τρόλεϊ. Σε ένα από αυτά υπήρχαν απειλές σε επιβάτες που προσπάθησαν να αποτρέψουν περιστατικό που είχε στόχο έναν μετανάστη. Αποδέκτης αυτών των απειλών ήμουν κι εγώ που στο άκουσμά τους έπαθα κρίση πανικού. Ένιωσα τόσο μόνη και αβοήθητη, με τον φόβο να κάνει τον αέρα αυτόματα να λιγοστεύει. Στην επόμενη στάση κατεβήκαμε οι περισσότεροι από το βαγόνι του ΗΣΑΠ, όπου και βρισκόμασταν, σπεύδοντας να κάνουμε αναφορά του περιστατικού στον υπάλληλο security που βρισκόταν κοντά στην έξοδο. Σε κατάσταση σοκ βγήκα από τον σταθμό προσπαθώντας να βρω λίγο αέρα και λίγα δευτερόλεπτα αργότερα επιβιβάστηκα σε ένα ταξί, αφού δεν ήμουν στην ψυχολογική κατάσταση να περπατήσω ή να πάρω κάποιον επόμενο συρμό.

Εκείνη ήταν η ημέρα που αποφάσισα να βγάλω δίπλωμα για μηχανή και να μην ξαναμπώ ποτέ σε οποιοδήποτε μέσο μεταφοράς. Κάθε φορά που σκέφτομαι ότι σε κάποιο από τα προαναφερθέντα περιστατικά θα μπορούσαν να υπάρξουν τραυματίες και να είμαι κι εγώ ανάμεσα σε αυτούς, δεν μετανιώνω στιγμή γι’ αυτή την απόφαση. Μπορεί να υπάρχει ο κίνδυνος τραυματισμού από κάποιο όχημα, αλλά σε καμία περίπτωση ο τραυματισμός μου δεν θα προκληθεί συνειδητά και εσκεμμένα. Δεν θα συναντήσω στα μάτια του οδηγού που θα προκαλέσει το ατύχημα, μίσος και ανεξέλεγκτο θυμό. Θα τρακάρω, θα καταλήξω στο νοσοκομείο ή ακόμα και στο φέρετρο από μία απερισκεψία κι όχι από μία συνειδητή βίαιη επίθεση. Ήθελα να γλιτώσω από το αίσθημα της ανημπόριας που είχα σε αυτά τα περιστατικά, δυστυχώς δεν μπορούν να γλιτώσουν όλοι όμως.

Αυτό αποδείχθηκε για άλλη φορά στο περιστατικό της περασμένης Τετάρτης. Η φωτογραφία της κοπέλας που είδε το φως της δημοσιότητας είναι μία υπενθύμιση ότι ο καθένας από εμάς μπορεί να βρισκόταν στη θέση της. Καθημερινά υπάρχουν περιστατικά όπως αυτά που έζησα εγώ, αλλά δεν ακούγονται ποτέ. Ακόμα και να ακουστούν σε κάποιο μέσο κοινωνικής δικτύωσης, να σχολιαστούν και να κοινοποιηθούν, θα συνεχίζουν να συμβαίνουν γιατί η βία υπάρχει πια ως έμβιος οργανισμός. Οι επιβάτες είναι έρμαιά της και βιώνουν την προαναφερθείσα ανημπόρια. Αν δεν καταλήξουν στο νοσοκομείο, θα τρέχουν να σωθούν εισπνέοντας χημικά, θα χαλούν το 1/3 του μεροκάματου σε ταξί για να φτάσουν σπίτι ασφαλείς ή θα περιμένουν όρθιοι κάποιο λεωφορείο που θα περάσει μετά από μισή ώρα κάνοντας ικεσίες να μην είναι γεμάτο.

Αυτή είναι η κατάσταση που επικρατεί στα Μέσα Μαζικής Μεταφοράς και δυστυχώς χιλιάδες πολίτες πρέπει να την ανέχονται, αφού ο βασικός μισθός δεν μπορεί να καλύψει ούτε τη συντήρηση κάποιου οχήματος και σε καμία περίπτωση δεν μπορεί να ανταποκριθεί στο τρέχον κόστος της βενζίνης. Αφήνουν κάθε επιβίβαση στην τύχη γιατί δεν έχουν άλλη επιλογή. Η αίσθηση ότι είσαι εγκλωβισμένος σε κάποιο μέσο την ώρα ενός βιαίου περιστατικού, είναι τραυματικό και αυτά τα τραύματα δημιουργούνται επειδή αφήνονται τα πάντα στην τύχη και δεν υπάρχει πρόληψη. Έως πότε θα μας σώζει η τύχη όμως;