Έχετε σκεφτεί ότι μπορεί να νιώθετε κουρασμένοι, γιατί λέτε πάντα και σε όλους ναι; Είναι αδύνατο να ισορροπήσεις προσωπική ζωή, δουλειά, οικογένεια, φίλους και σχέση σε μία μέρα. Μερικές φορές είναι αδύνατο να γίνει και σε μία εβδομάδα. Στην προσπάθειά μας να τους ευχαριστήσουμε όλους, πολλές φορές χάνουμε τον έλεγχο. Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι η μέρα έχει 24 ώρες και ότι το άτομο δεν μπορεί να διαχωριστεί, ώστε να είναι σε πολλά μέρη ταυτόχρονα. Τουλάχιστον, όχι ακόμα. Στο μέλλον μπορεί να υπάρχει η τηλεμεταφορά ή κάποιος τρόπος για να διακτινιζόμαστε από το ένα μέρος στο άλλο. Μέχρι τότε θα πρέπει να αρχίσετε να λέτε «όχι».

Όλα ξεκινάνε όταν λαμβάνεις το μήνυμα “που χάθηκες;”. Ξαφνικά αρχίζεις να κάνεις υπολογισμούς και συνειδητοποιείς ότι έχετε, πράγματι, να βρεθείτε δύο μήνες. Πώς πέρασε ο καιρός τόσο γρήγορα; Σε αυτούς τους δύο μήνες, είδες άλλους ανθρώπους που είχες να δεις καιρό, πήγες θέατρο, είχες να πας σε γενέθλια και άλλες κοινωνικές εκδηλώσεις. Παράλληλα, έβλεπες την οικογένειά σου, τη σχέση και έπρεπε να τακτοποίησεις τις καθημερινές υποχρεώσεις, εκτός από το να πας 8 ώρες στη δουλειά. Το σπίτι σε βλέπει μόνο, όταν πας για ύπνο, είναι μάρτυράς στην κουραστική καθημερινότητά. Ή την καθημερινότητα που εσύ έχεις επιλέξει να κάνεις κουραστική, γιατί δεν μπορείς να πεις όχι.

Το κοινωνικό αντίκτυπο του όχι

Το “όχι” είναι μία δαιμονοποιημένη έννοια στις κοινωνικές σχέσεις, εννοείται και στις εργασιακές αλλά αυτό είναι ένα διαφορετικό ζήτημα. Το όχι εννοείται ως προσωπική απόρριψη για τους περισσότερους, γιατί υπάρχει η νοοτροπία που ακολουθεί τη φράση “όποιος θέλει βρίσκει χρόνο”. Αυτή η φράση δεν γίνεται να αφορά όλα τα πρόσωπα και τις καταστάσεις. Το εσωτερικό φίλτρο που έχουμε μέσα μας, πρέπει να το χρησιμοποιούμε για να αξιολογούμε τις καταστάσεις. Αυτός που δεν έχει υποχρεώσεις και δεν εργάζεται πολύ, πρέπει να αντιμετωπίζεται διαφορετικά από κάποιον που έχει επιβαρυμένο πρόγραμμα. Όσο αυτονόητα και να σας φαίνονται αυτά, δεν είναι. Οι περισσότεροι πέφτουν στην παγίδα της συνήθειας. Η συχνότητα που βλέπουμε κάποιον, ξαφνικά αλλάζει όταν υπάρχουν αυξημένες υποχρεώσεις. Αυτή η απότομη αλλαγή, ακόμα και όταν επικοινωνείται, κάποιες φορές δεν μπορεί να γίνει αποδεκτή. Το πρόβλημα όσο και αν επιδιώκεται να μετατοπιστεί σε εμάς, δεν είναι δικό μας.

Πάντα υπάρχουν προτεραιότητες

Ναι, όλα είναι θέμα προτεραιοτήτων. Αυτή είναι μία φράση που ισχύει και πρέπει να έχουμε στο μυαλό μας. Ο καθένας ορίζει διαφορετικά τις προτεραιότητες του, αναλόγως με τις προσλαμβάνουσες του. Για κάποιον είναι σε πρώτη θέση είναι η δουλειά, για άλλον η οικογένεια και για άλλον η σχέση. Ωστόσο, σε πρώτη προτεραιότητα πάντα πρέπει να βρίσκεται ο εαυτός και όχι οι άλλοι. Πολλές φορές, όταν το βλέμμα είναι μόνιμα στραμμένο προς τους άλλους, ξεχνάμε τον εαυτό μας και έρχεται σε τελευταία θέση. Κάποιες φορές το «όχι», πρέπει να λέγεται για να κάνουμε χώρο για τον εαυτό μας και όχι μόνο όταν έχουμε κάποια άλλη υποχρέωση. Οφείλουμε να λέμε όχι για να την ξεκούραση, την προσωπική ψυχαγωγία, τη σωματική άθληση, αλλά και την αποσυμπίεση του μυαλού.

Πόσα όχι μπορούμε να πούμε;

Δεν υπάρχει κάποια ειδική μονάδα μέτρησης για «όχι» που μπορούμε να πούμε. Μπορούμε να πούμε τόσα «όχι», όσα μας επιτρέπει το πλαίσιο της σχέσης που έχουμε χτίσει. Αν η σχέση είναι χτισμένη σε γερά θεμέλια και έχει βασιστεί στην αλληλοϋποστήριξη, το ενδιαφέρον, τον σεβασμό και την κατανόηση, δεν υπάρχει φόβος ώστε να κλονιστεί. Τα «όχι» αφορούν λογικά χρονικά πλαίσια, ενώ παράλληλα επικοινωνείται η κατάσταση και η συνθήκη στην οποία βρισκόμαστε. Η επικοινωνία του προβλήματος είναι μία αναγκαία πράξη, που παίζει πρώτιστο ρόλο στη διαμόρφωση της σχέσης.

Το «όχι» δεν είναι μία εγωιστική πράξη, είναι μία πράξη θάρρους και ειλικρίνειας. Το «ναι» αρκετές φορές βασίζεται σε μία ενοχική και καταπιεστική συνθήκη στην οποία δεν θα έπρεπε να είμαστε μέρος. Πολλές φορές λέμε ψέματα στον εαυτό μας ότι θέλουμε να δούμε κάποιον, επειδή μας κατακλύζουν οι ενοχές των κοινωνικών συμβάσεων από τις οποίες είμαστε περικυκλωμένοι. Αν δεν δούμε κάποιον δεν σημαίνει ότι δεν είμαστε καλός σύντροφος, κόρη, γιος, φίλος και αδελφός.

Ποιος ορίζει τι είμαστε και τι δεν είμαστε; Οφείλουμε να απεγκλωβιστούμε από τα κοινανικά κουτάκια από τα οποία είμαστε εγκλωβισμένοι και να κρίνουμε οι ίδιοι τον εαυτό μας, ανάλογα με τις πράξεις μας. Η συχνότητα της συνέρευσης δεν σηματοδοτεί την ποιότητα της σχέσης. Μία συχνή επαφή μπορεί να είναι ανούσια και να μην το έχουμε σκεφτεί. Το ουσιαστικό είναι υποκειμενικό και οριοθετείται από εμάς.

Η διαφύλαξη του εαυτού έχει τη σπουδαιότητά της και είναι ένας τρόπος, ώστε να του δείξουμε ότι τον αγαπάμε. Δεν πρέπει να έχουμε την ψειδαίσθηση ότι έχουμε τις τέλειες ισορροπίες, γιατί αυτό δεν είναι δυνατό. Κάποιος πάντα θα νιώθει αδικημένος, την ίδια στιγμή που όλοι έχουν λόγο. Η εσωτερική υπενθύμιση που πρέπει να έχουμε είναι ότι το «όχι» στους άλλους, σηματοδοτεί το «ναι» στον εαυτό μας.