Η οδήγηση μηχανής στην Αθήνα είναι ένα extreme σπορ. Ξεκινώντας από αυτή την παραδοχή, όλοι ξέρουν την επικινδυνότητα που υπάρχει στους δρόμους. “Αν πάρεις μηχανή, θα βρεις την πόρτα αυτού του σπιτιού κλειστή για σένα”, μου είπε η μάνα μου, τα ίδια λένε και άλλες στα παιδιά τους. Η απειλή ως μέσο αποτροπής και η επίκληση στο συναίσθημα δεν ήταν αρκετά, για να με εμποδίσουν. Όλα τα έκανα κρυφά, δίπλωμα, αγορά, ωσπού μία μέρα, έξι μήνες μετά, με είδε από το μπαλκόνι. Όλα θέμα αποδοχής είναι, το ίδιο ήταν και η μηχανή γι’ αυτήν. Υπήρχε μία περίοδος που είχα αρκετές κρίσεις πανικού στα μέσα μαζικής μεταφοράς, λίγο η αποκνυτική ατμόσφαιρα στους υπόγειους σταθμούς του ηλεκτρικού, λίγο ότι με την σαρδελοποίηση ένιωθα ότι δεν είχα χώρο να αναπνεύσω και το οξυγόνο να λιγοστεύει, λίγο ότι γυρνούσα μόνη μου και φοβόμουν και τον ίσκιο μου, κάπως έτσι είπα “μην αντιστέκεσαι” και έκανα ένα βήμα κι εγώ.

Το αεράκι και η ελευθερία που νιώθεις κάθε φορά που οδηγείς, είναι ανεκτίμητα. Ειδικά σε μια χώρα όπως η δική μας, όπου οι καιρικές συνθήκες είναι ήπιες, μπορείς να μεταβείς από το ένα σημείο στο άλλο, δίχως να σπαταλάς χρόνο στα ατελείωτα μποτιλιαρίσματα. Με την λεγόμενη διήθηση, οι περισσότεροι αναβάτες καταφέρνουν να αποφεύγουν την κίνηση, κινούνται δηλαδή κάνοντας τη  λεγόμενη διήθηση, δηλαδή την κίνηση ανάμεσα στις λωρίδες, δίπλα από άλλα οχήματα που είναι ακινητοποιημένα ή κινούνται αργά. Είναι παράνομο, αλλά όλοι το κάνουμε και δεν γίνεται να σταματήσουμε να το κάνουμε. “Γιατί;”. Ακούω πολλούς φίλους οδηγούς, και όχι μόνο να ρωτάνε συνέχεια.

Η Ελλάδα κατέχει μία ιδιαίτερη πρωτιά στην Ευρώπη, ναι είναι και σε κάτι πρώτη, διαθέτει τις περισσότερες μοτοσικλέτες ανά 1000 κατοίκους. Ο μέσος όρος για τις υπόλοιπες χώρες είναι 67, ενώ για την Ελλάδα είναι 160, περίπου 2,5 φορές περισσότερο. Τα δίκυκλα, ειδικά στην Αθήνα, είναι μέρος της καθημερινότητάς μας.

Κλείστε τα μάτια σας και φανταστείτε τα εκατοντάδες χιλιάδες μηχανάκια, ξαφνικά να μετατρέπονταν σε αυτοκίνητα, στο υπάρχον οδικό δίκτυο. Πόσα φανάρια θα χάνατε και πόση παραπάνω κίνηση θα συναντούσατε καθημερινά; Σύμφωνα με έρευνα, αυτό θα σήμαινε νέες ουρές περίπου 1.300 χιλιομέτρων σε όλη την Αττική, που θα τις συνόδευαν περίπου 31.000 φωτεινοί σηματοδότες.  Για να οπτικοποιήσουμε την παραπάνω περιγραφή, σκεφτείτε να ανοίγετε τους χάρτες στο κινητό σας και όλοι οι δρόμοι της Αττικής να ήταν κόκκινοι, το βαθύ το κόκκινο, το κόκκινο που νομίζεις ότι έχει πάρει το κεφάλι σου από νεύρα, ε αυτό το κόκκινο να συνοδεύεται με τον χρόνο αυξημένο κατά πολύ… πάρα πολύ.

Η ασφαλτόστρωση, οι λακούβες και τα μπαλώματα στους δρόμους, είναι μόνο μερικά παραδείγματα που κάνουν μία οδηγική εμπειρία, ονειρική. Αυτά, όμως, είναι τα μοναδικά που δεν σου έρχονται στο μυαλό, όταν βγάζεις το κράνος και φτάνεις στον προορισμό σου. Όλα στην μηχανή γίνονται σε πιο γρήγορους χρόνους, γι’ αυτό η συνεχής εγρήγορση είναι ο καλύτερός σου φίλος. Τα αντανακλαστικά και οι μαντικές ικανότητες είναι, επίσης, δύο σωτήρια προσόντα που πρέπει να έχουν οι μηχανόβιοι. Η αλλαγή λωρίδας, το ξεπαρκάρισμα και η απότομη στάση οδηγών ταξί χωρίς φλας, είναι μερικές από τις προβλέψεις που κάνουν όλοι οι οδηγοί. Τι γίνεται, όμως, όταν αλλάζουν λωρίδα τα αυτοκίνητα, παρόλο που έχουν δει τη μηχανή στη διπλανή λωρίδα, πιστευόντας ότι μάλλον μπορείς να αιωρηθεί; Δεν μιλάμε για κάποιο μεμονωμένο περιστατικό, αλλά μία συνθήκη που συμβαίνει κατ’εξακολούθηση. Αντίστοιχο, συνειδητό περιστατικό, δεν θα συνέβαινε σε αμάξι, λόγω μεγάλου όγκου, εν αντιθέσει ο μικρός όγκος της μηχανής πάντα μπορεί να προσαρμοστεί σε οποιαδήποτε συνθήκη, σύμφωνα με το σκεπτικό των παραπάνω οδηγών. Το κινητό είναι ένας εξαιρετικά κακός σύμμαχος για τις μηχανές. Πολλές είναι οι φορές που χωρίς να πλησιάσω τον οδηγό του Ι.Χ., φαίνεται από την πορεία του οχήματος ότι γίνεται χρήση κινητού. Το λεγόμενο ζιγκ ζαγκ είναι πάντα ένας κακός οιωνός που προμηνύει μία τέτοια περίπτωση.

Κατά τη διάρκεια της διήθησης, ο μεγαλύτερος κίνδυνος είναι οι πεζοί. Ανά πέντε μέτρα σκανάρεις τα πάντα στο οπτικό σου πεδίο, ξέρεις εμπειρικά όλα τα πιθανά σημεία εκκίνησης για να διασχισουν τον δρόμο. Η Πατησίων έχει ανεβεί πρώτη στο προσωπικό βάθρο επικινδυνότητας που έχω στο μυαλό μου, γιατί είναι δυστυχώς ο δρόμος που έχω δει τα περισσότερα ατυχήματα. Οι πεζοί περνάνε μπροστά από τρόλεϊ, άλλοι τρεχουν κάθετα στον δρόμο για να το προλάβουν, άλλοι μιλάνε στο τηλέφωνο και όλοι αυτοί μαζί, με την παραπάνω συμπεριφορά έχουν ένα κοινό. Θεωρούν ότι έχουν προτεραιότητα ό,τι κι αν γίνει.

 

Έχουν οι πεζοί πάντα δίκιο;

Το καλό σενάριο, είναι οι οδηγοί να προνοήσουν για όλα αυτά, το κακό; Νομίζω, το καταλαβαίνετε μόνοι σας. Οι πεζοί έχουν προτεραιότητα, αλλά όχι πάντα. Δεν επιτρέπεται να διασχίζουν τον δρόμο, όταν υπάρχει κίνδυνος να παρεμποδιστεί η κυκλοφορία και να υπερπηδούν εμπόδια, όπως κιγκλιδώματα ασφαλείας και νησίδες. Η Μεσογειών και η λεωφόρος Καποδιστρίου είναι δρόμοι που έχουν σημειωθεί τέτοια περιστατικά, με κάποια από αυτά να είναι θανατηφόρα.

Σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή περίπου το 21% των ατόμων που χάνουν τη ζωή τους σε τροχαία ατυχήματα στην Ε.Ε. (και περίπου το 19% στην Ελλάδα) είναι πεζοί. Οι περισσότεροι από αυτούς είναι άνω των 65 ετών. Για μεγάλο μέρος αυτών αποκλειστικά ή σε σημαντικό ποσοστό υπαίτιος ήταν ο πεζός.

Πόσο αδικημένοι είναι οι μοτοσικλετιστές;

Όλους τους κατηγόρησα, όλοι φταίνε, αλλά φταίμε και εμείς. Σε οποιαδήποτε σχέση πρέπει να παίρνουμε το μερίδιο ευθύνης που μας αναλογεί, εν προκειμένη στην οδηγική, θα βρεθούμε προ των ευθυνών μας. Δεν γίνεται να πηγαίνουμε με 80χλμ σε ώρα αιχμής, σε κεντρική αρτηρία, πέρα από παράνομο, είναι και απαράδεκτο. Οι πιθανότητες για μειωμένη αντίδραση είναι πολλές, από τον πεζό, μέχρι την αλλαγή λωρίδας και από κάποια γάτα που θα περάσει καταλάθος μέχρι έναν λάθος υπολογισμό που οι ίδιοι θα κάνουμε. Οι επικίνδυνοι ελιγμοί και η παραβίαση του κόκκινου σηματοδότη, μπορεί να θεωρηθούν εγκληματικές ενέργειες. Το κόκκινο τιμωρείται με 700 ευρώ και 9 βαθμούς ποινής στο ΣΕΣΟ, καθώς και από αφαίρεση της άδειας και των πινακίδων κυκλοφορίας του οχήματος για 60 ημέρες και της άδειας οδήγησης του παραβάτη οδηγού για 20 μέρες. Το ίδιο χρηματικό πρόστιμο έχουν και οι συνεχόμενοι επικίνδυνοι ελιγμοί που τιμωρούνται με, επίσης, 700 ευρώ και επί τόπου αφαίρεση της άδειας οδήγησης για 30 ημέρες.

Η κακή οδηγική συμπεριφορά δεν αφορά μόνο τους δικυκλιστές και το ξέρουμε όλοι καλά. Η οδήγηση δεν είναι κάποιο video game που πρέπει να ανέβει η αδρεναλίνη για να διασκεδάσεις. Όσο boomer και αν ακούστηκα, αυτό είναι μια αλήθεια που μπορούμε να αντιληφθούμε μόνοι μας πηγαίνοντας μια βόλτα στην παραλιακή Παρασκευή βράδυ ή απλά κάνοντας μία βολτα από Κ.Α.Τ.. Θα κλείσουμε με μία άλλη παραδοχή τα 14 μαθήματα για το δίπλωμα οδήγησης στην πίστα δεν θα σε κάνουν καλό οδηγό, οριακά σε κάνουν οδηγό. Μόνος σου θα μάθεις τη συμπεριφορά της μηχανής, τη δική σου συμπεριφορά σε σχέση με τους υπόλοιπους, αλλά και το πως λειτουργείς πάνω σε αυτή σα να είναι μια προέκταση του σώματός σου που είναι μόνιμα εκτεθειμένη στον κίνδυνο. Όσο και να βιάζεσαι, καλύτερα να φτάσεις πέντε λεπτά αργότερα, παρά να μην φτάσεις ποτέ.