Ο τρόπος που βιώνουμε το δημόσιο χώρο αντανακλά, λένε, αυτό που είμαστε. Κόρνες, νεύρα, άγχος, μποτιλιάρισμα. Οι έρευνες μέσα στο χρόνο και στο χώρο καταλήγουν στο ίδιο συμπέρασμα: Ο αστικός τρόπος ζωής μπορεί να προκαλέσει σοβαρές ψυχικές διαταραχές.

Τι είναι η Αθήνα για τους Αθηναίους σήμερα; Ποιο είναι αποτύπωμα των απεργιών των μέσω μαζικής μεταφοράς πάνω στον ψυχισμό μας; Τι είδους κοινωνικό υποκείμενο συγκροτείται μέσα σε μια συνθήκη μόνιμης παράλυσης της ελληνικής μητρόπολης;

Το αστικό τοπίο μετασχηματίζεται καθημερινά και μαζί του και εμείς. Παράλυση. Διεκδίκηση. Χάος. Θυμός. Άγχος. Οι  κυρίαρχες λέξεις της καθημερινότητας μας ανακατώνονται μέσα στα μουδιασμένα κεφάλια των οδηγών που κρατούν το τιμόνι μέσα στο κυκλοφοριακό κομφούζιο και των πεζών που αναζητούν ταξί σε δρόμους που πονούν από την ακινησία. Όλοι θέλουν κάπου να φτάσουν αλλά αυτό δεν είναι αυτονόητο στην ελληνική μητρόπολη. Η κανονικότητα της κυκλοφοριακής συμφόρησης έχει επιστρέψει στην Αθήνα εδώ και κάποιες ημέρες. Μια ολόκληρη μέρα, όμως, χωρίς μετρό, ηλεκτρικό και τρόλει ήρθε για να μας υπενθυμίσει σε τι πόλη ζούμε: μια πόλη που παραλύει μπροστά σε κάθε διεκδίκηση η απρόοπτο. Η απεργία ως θεσμός διεκδίκησης χάνεται μέσα στο θόρυβο των μποτιλιαρισμένων δρόμων. Τα αιτήματα των απεργών για άμεση απόσυρση του νομοσχεδίου του Υπουργείου Οικονομικών περί Εταιρικής διακυβέρνησης των Αν ωνύμων Εταιρειών του Δημοσίου, διατήρηση του δημόσιου χαρακτήρα όλων των Δημοσίων Επιχειρήσεων και Οργανισμών και άμεση υπογραφή συλλογικών συμβάσεων επισκιάζονται από τις κόρνες και την απόγνωση των πολιτών που  έπρεπε να μετακινηθούν μέσα στις βουλωμένες αρτηρίες.

Αποτέλεσμα; Ο μέσος Αθηναίος κυκλοφορεί απεγνωσμένος και θυμωμένος στους δρόμους της υπομονής και της οργής. Ο θυμός του στρέφεται( και) προς τους απεργούς. Τι σημαίνει αυτό; Διχασμός ανάμεσα σε εκείνους που απεργούν διεκδικώντας καλύτερες εργασιακές συνθήκες  και στους υπόλοιπους που δυσφορούν μέσα στο κυκλοφοριακό χάος.

Το αθηναϊκό αστικό τοπίο,  με η χωρίς απεργίες , πάσχει. Η σταδιακή καταστροφή της παλιάς αστικότητας έχει συμπαρασύρει και τη ζωή των πεζών εδώ και καιρό, όπως έχει υποστηρίξει ο κοινωνικός επιστήμονας Λεωνίδας Οικονόμου. Πράγματι οι πεζοί  έχουν λιγοστέψει.  Αναφερόμαστε στους πεζούς πολίτες και όχι στους πεζούς τουρίστες.  Τι σημαίνει αυτό;  Την απόσυρση των πολιτών από τη δημόσια σφαίρα, την απομείωση της έννοιας του πολίτη και τη μετάβαση στη μεταδημοκρατία, καταλήγει ο Λεωνίδας Οικονόμου.

Τα παραπάνω βρίσκονται σε άμεση συνάρτηση με την ψυχική υγεία. Ποιες θα είναι οι επιπτώσεις  της αστικής συνθήκης πάνω στον ψυχισμό μας ή και στον εγκέφαλο μας; Οι επιστήμονες ερευνούν εδώ και χρόνια τη  σχέση ανάμεσα στον τόπο διαμονής και στις αλλαγές που προκαλούνται στη βιολογία του εγκεφάλου. Έχουν περάσει περίπου 10 χρόνια από την εμβληματική μελέτη που υποστήριζε πως η διαμονή σε αστικό περιβάλλον έχει μεγαλύτερες αρνητικές επιπτώσεις στον εγκέφαλο των ανθρώπων. Σύμφωνα με τους ερευνητές ο εγκέφαλος των κατοίκων των πόλεων λειτουργεί διαφορετικά από τον εγκέφαλο των ανθρώπων που ζουν σε αγροτικές περιοχές. Με άλλα λόγια;  Ο εγκέφαλος μας σε κάθε περίπτωση έχει υποστεί τις «φθορές» της αστικής ζωής. Οι φθορές μεγαλώνουν με κάθε παράλυση της πόλης. Όλα έχουν πάει πίσω. Μόνο που η ύπαρξη ενός «κατά κοινή ομολογία σοβαρού λόγου» δεν απαλείφει το στρες. Γιατί όλα αυτά που περιμένουν δεν μπορούν να δείξουν κατανόηση. Η ζωή τρέχει και το στρες εκφράζεται πάνω στο σώμα μας.. Ο καθένας μας σωματοποιεί με το δικό του τρόπο το άγχος, τη δυσφορία, την απόγνωση του.

Μια απεργία που παραλύει την πόλη δεν είναι ένα τραυματικό γεγονός όπως ο Covid 19 που άλλαξε για καιρό τον τρόπο που ζούσαμε μέσα στην πόλη μας. Μια απεργία που παραλύει τακτικά ωστόσο την πόλη που ζούμε…έχει ψυχικό κόστος, μας δημιουργεί ένταση και στρες, μας κάνει να αποεπενδύουμε ψυχικά το χώρο μας, να εγκαταλείπουμε την αστική μας καθημερινότητα.

Τι μπορούμε να κάνουμε έτσι ώστε το κυκλοφοριακό χάος να μην είναι η κανονικότητα μας και το άγχος  να μην είναι το ψυχικό μας στάτους; Οι δημόσιοι χώροι δεν είναι φυσικό φαινόμενο – έγραφε ο Ρίτσαρντ Μπέρνσταϊν. «Πρέπει να τους δημιουργήσουν οι άνθρωποι. Είναι οι χώροι που δραστηριοποι-ούμαστε, επικοινωνούμε, διαμορφώνουμε και δοκιμάζουμε τις απόψεις μας».  Μπορούμε, άραγε, να επανεφεύρουμε την πόλη μας;  Η απεργία των μέσων μαζικής μεταφοράς ωθεί στον επαναστοχασμό της χρήσης της πόλης, των λειτουργιών της και των συμβολισμών της..

Εξάλλου ο τόπος είναι ο καθρέφτης εκείνων που τον κατοικούν. Και το αντίστροφο..Ας περπατήσουμε λοιπόν. Το περπάτημα-  όπως σημείωνε ο Μισέλ ντε Σερτό- είναι για την πόλη ό, τι η εκφώνηση για τη γλώσσα.  Ας περπατήσουμε όσο μπορούμε…