Το σεξ πέθανε λοιπόν; – όπως αναρωτήθηκε πρόσφατα και το περιοδικό Time.

Η σεξουαλική δραστηριότητα καταγράφεται τρομακτικά μειωμένη σε ολόκληρο τον κόσμο – και πως θα μπορούσε να είναι διαφορετικά, άλλωστε, με τόσα δεινά που συμβαίνουν γύρω μας;

Η πιο πρόσφατη μελέτη αναφορικά με τις ΗΠΑ και σε ένα δείγμα ηλικιών από 14 μέχρι 49 ετών, διαπιστώνει μείωση σε όλες τις μορφές σεξουαλικής δραστηριότητας από το 2009 έως το 2018/19.

Ήδη από το 2018, το Time έγραφε πως, σύμφωνα με τις πλέον επίσημες και έγκυρες μελέτες για τις ΗΠΑ, «το ποσοστό των ανθρώπων που το έκαναν τουλάχιστον μία φορά την εβδομάδα έπεσε από 45% το 2000 σε 36% το 2016» – μια πτώση που αφορά κυρίως στη νέα γενιά, αυτή των σημερινών μετεφήβων και 25άρηδων. Η έρευνα έδειξε ότι ήταν υπερδιπλάσιοι οι σεξουαλικά ανενεργοί στα 20-25 τους χρόνια millennials από ό,τι η προηγούμενη γενιά στην αντίστοιχη ηλικία. Το οποίο, αρχικά, είναι πολύ παράξενο με τόσο σεξ που υπάρχει γύρω μας, θα περίμενε κανείς όχι απλά να είμαστε διαρκώς καυλωμένοι, αλλά να έχουμε καταντήσει δυνητικά… σεξομανείς.

Και όλα αυτά συμβαίνουν την ίδια στιγμή που πολλές μελέτες έχουν δείξει ότι μια ενεργή σεξουαλική ζωή συνδέεται στενά με περισσότερα χρόνια ζωής. Συγκεκριμένα, φαίνεται ότι μπορεί να μειώσει τον κίνδυνο καρδιακών προσβολών, εγκεφαλικών επεισοδίων και άλλων καρδιακών παθήσεων. Το 2010, το New England Research Institute διενήργησε μια τεράστια μελέτη. Τα αποτελέσματά της έδειξαν ότι η τακτική σεξουαλική δραστηριότητα μπορεί να μειώσει τον κίνδυνο καρδιακής νόσου.

Καθώς όλο και περισσότερες έρευνες πραγματοποιούνται σχετικά με το θέμα, γίνεται όλο και πιο σαφές ότι το σεξ είναι απαραίτητο για την ευεξία του ανθρώπου. Το τακτικό sex, μπορεί να έχει οφέλη στην υγεία μας όσο και στη σχέση μας μπορεί ακόμη και να μας βοηθήσει να ζήσουμε περισσότερο.

Πώς καταντήσαμε όμως τόσο μα τόσο πολύ ασέξουαλ;

Στην εποχή του McSex

Πολλοί είναι αυτοί που δεν θεωρούν τον εαυτό τους «ασέξουαλ» per se.

Ωστόσο, οι ψυχολόγοι της συμπεριφοράς διαρκώς επισημαίνουν το ότι ο ανθρώπινος εγκέφαλος λειτουργεί όπως περίπου η όρεξή μας: όπως, όταν καθόμαστε να φάμε σε ένα εστιατόριο, δεν μπορούμε να περάσουμε απευθείας στο κυρίως πιάτο, έτσι και στο σεξ απαιτούνται κάποια «ορεκτικά», κάποια ψυχολογικά appetizers ώστε να μπούμε σε τριπάκι να λειτουργήσουμε σεξουαλικά. Όταν όμως μας τρίβουν το σεξ στα μούτρα εδώ και πάρα πολλά χρόνια, ο ανθρώπινος εγκέφαλος μπλοκάρει.

Θεοποιήσαμε το σεξ και το εξυψώσαμε σε άλλα επίπεδα, ενώ στην ουσία δεν είναι πάρα κάτι απολύτως φυσιολογικό και νορμάλ, όπως όλες οι άλλες μας λειτουργίες, όπως ο ύπνος και το φαγητό. Ο ανελέητος βομβαρδισμός μας, σε σημείο, κυριολεκτικά, «σεξουαλικής ψυχολογικής παρενόχλησης», από προκλητικές, ιδρωμένες εικόνες βραχυκυκλώνει τις ερωτικές μας λειτουργίες, δολοφονώντας την σεξουαλική μας επιθυμία.

Μπήκαμε λοιπόν για τα καλά – εδώ και καμιά 15αριά χρόνια – στην εποχή του «McSex», ενός σεξ που είναι παντού, είναι γρήγορο και σε χορταίνει άμεσα: η πορνογραφία, από τις ταινίες μέχρι τα site στο διαδίκτυο, είναι αυτή τη στιγμή η ισχυρότερη βιομηχανία της σώουμπιζνες, με μια αξία της τάξεως των 70-75 δισεκατομμυρίων δολαρίων, όπως την υπολόγισε το έγκυρο περιοδικό Forbes -ενδεικτικό είναι πως, σύμφωνα με τις ίδιες εκτιμήσεις, η αμερικάνικη πορνογραφική βιομηχανία αξίζει 15 δις, με όλα τα στούντιο του Χόλιγουντ μαζί να αξίζουν μόλις 12 δις, ενώ οι ειδικοί λένε πως καθημερινά γυρίζονται, σε παγκόσμια κλίμακα, γύρω στις 80 ταινίες πορνό.

Αλλά αντίθετα με ό,τι πιστεύουν μερικοί, ο ανθρώπινος εγκέφαλος ιντριγκάρεται περισσότερο απ’ το καλυμμένο σώμα, παρά απ’ το ολόγυμνο, γιατί είναι μαθημένος να λειτουργεί φαντασιακά και να δημιουργεί από μόνος του εικόνες· απαιτεί από σένα να μην του δίνεις μασημένη την «τροφή» του.

Η γενιά της απομυθοποίησης του σεξ

Δεν θεωρώ ότι η συγκεκριμένη γενιά, αυτή των σημερινών 25άρηδων, που όντως βομβαρδίζεται σωρηδόν από εικόνες σεξουαλικού περιεχομένου οδηγήθηκε, θέλοντας και μη, στην απομυθοποίηση του έρωτα και του σεξ -ας μην ξεχνάμε ότι πολλοί νέοι της προηγούμενης από εκείνους γενιάς χρησιμοποιούσαν το διαδίκτυο στις απαρχές του για να βρουν ερωτικούς συντρόφους.

Θεωρώ πως, από τη στιγμή που το – έστω επιφανειακό – σεξ έχει γίνει τόσο εύκολο, πολλοί άνθρωποι αρκούνται στην επιβεβαίωση του εαυτού τους από τους άλλους. Από τη στιγμή δηλαδή που κάποιος ανακαλύπτει ότι υπάρχει ερωτικό ενδιαφέρον από πολλούς υποψήφιους, ικανοποιεί την αυταρέσκειά του, δίχως να μπαίνει στον κόπο μίας προσωπικής – στην κυριολεξία – γνωριμίας και ίσως κάποιας σχέσεως. Κάπως έτσι, είναι λίγο win-win για όλες τις πλευρές.

Αλλά και πάλι, η κατάληξη είναι μηδέν εις το πηλίκο: όπως λέει και ο λαός… «λάδι, λάδι και από τηγανίτα τίποτα».

«Ασεξουαλικός, αντιερωτικός, δεν ξέρω τι στην ευχή είμαι, πάντως δεν νιώθω καμία σεξουαλική επιθυμία», μου έλεγε τις προάλλες ένας φίλος μου, ο 41χρονος Τάκης, καταλήγοντας «δεν αποφεύγω το σεξ επειδή το φοβάμαι, δεν είμαι θρήσκος, ούτε υπακούω στη φωνή της συνείδησής μου. Απλώς δεν νιώθω το παραμικρό ενδιαφέρον γι’ αυτό. Δεν θεωρώ πως πάσχω από κάποια ασθένεια. Νομίζω ότι, αν εξαιρέσω το κομμάτι του σεξ, είμαι απολύτως φυσιολογικός».

Οξύμωρο δεν είναι; Σε έναν αιώνα, στον οποίο το σεξ δεν υπόκειται σε κανέναν κοινωνικό περιορισμό, να ανατρέπεται το σκηνικό από μια μερίδα ανθρώπων που ναι μεν δεν αρνούνται – εκ πεποιθήσεως που λέμε… – να κάνουν σεξ, αλλά δεν έχουν καμιά διάθεση να το κυνηγήσουν;

Βέβαια, το γεγονός παραμένει ένα. Με τις ζωές που ζούμε, πού ώρα και διάθεση για ερωτική επαφή; Το κυνήγι της επαγγελματικής καταξίωσης και ο συνεχής εργασιακός ανταγωνισμός βάζουν συχνά σε δεύτερη μοίρα τις διαπροσωπικές σχέσεις αλλά και την ίδια την ερωτική μας ζωή. Και για πολλούς εκεί έξω που βρίσκονται σε μόνιμη σχέση, το σεξ αντιμετωπίζεται σαν άλλη μια υποχρέωση την οποία πρέπει να φέρουν εις πέρας ή σαν ακόμα ένας τομέας στον οποίο πρέπει να διακριθούν και να αποδείξουν την αξία τους.

Less Is More

Η ασεξουαλική συμπεριφορά των νέων έχει γίνει αντικείμενο μελέτης τόσο από πολλά έντυπα και ΜΜΕ, όσο και από τις ίδιες τις φαρμακευτικές εταιρείες: η αγορά των φαρμάκων έχει πλέον κατακλυστεί από πάρα πολλά προϊόντα σεξουαλικής φύσεως, δηλαδή χάπια, αλοιφές, συμπληρώματα διατροφής, ειδικά σκευάσματα κι αιθέρια έλαια που υπόσχονται ένα πράγμα: την τόνωση της ερωτικής επιθυμίας. ενώ επίσης υποστήριζε πως, σύμφωνα με μετρήσεις ειδικών, αυτή τη στιγμή το 1-3% του πληθυσμού στις Η.Π.Α. και τη Βρετανία απέχει συνειδητά απ’ το σεξ. Εξαιρετικά ενδιαφέρουσες είναι οι πρόσφατες σεξολογικές έρευνες που έκανε ο καθηγητής του Πανεπιστημίου του Σικάγο, Εντ Λάουμαν, οι οποίες απέδειξαν ότι το 32% των γυναικών και το 10% των αντρών παραδέχεται «εξαιρετικά μειωμένο ενδιαφέρον για το σεξ».

Σε μια άλλη έρευνα του Πανεπιστημίου Deakin της Μελβούρνης που διεξήχθη σε Ευρώπη και Αυστραλία ταυτόχρονα, στην οποία έλαβαν μέρος συνολικά περίπου 6200 γυναίκες ηλικίας 18-45 ετών, προέκυψε πως οι γυναίκες θεωρούν ότι έχουν κάποιο γενικότερο οργανικό πρόβλημα επειδή η διάθεσή τους για ερωτικές περιπτύξεις είναι μειωμένη, ενώ, σύμφωνα με τα στοιχεία της έρευνας που διεξήγαγε ένας άλλος καθηγητής στο πανεπιστήμιο του Αμβούργου, ο Φρανκ Ζόμερ, ενώ στα τέλη της δεκαετίας του ’70 οι άνδρες ηλικίας 18 έως 30 χρόνων έκαναν σεξ από 18 έως 22 φορές το μήνα, σήμερα η συχνότητα για την ίδια ηλικιακή ομάδα έχει μειωθεί σε 4 με 8 φορές το μήνα.

Οι έρευνες πάντως καταδεικνύουν ότι τα πιο ενεργά και σεξουαλικώς ικανοποιημένα ζευγάρια είναι τα παντρεμένα – τουλάχιστον τα πρώτα έτη του έγγαμου βίου τους. Προφανώς, αφού έχουν το χρόνο να γνωρίζουν αλλήλους ερωτικώς, να «βρουν τα κουμπιά» τους, να εκφράσουν τις σεξουαλικές τους επιθυμίες, ακόμα και να τελειοποιήσουν τις… όποιες σεξουαλικές τεχνικές τους.

Πάντως, σχεδόν το 50% των ενήλικων κατοίκων των δυτικών κοινωνιών κάνει σεξ το πολύ μία φορά την εβδομάδα, ενώ οι πρόσφατες έρευνες σε Ευρώπη και Αμερική αποδεικνύουν ότι την τελευταία δεκαετία έχει σχεδόν τριπλασιαστεί ο αριθμός των «λευκών γάμων» ανάμεσα σε ζευγάρια που ζουν μαζί έχοντας κόψει, κοινή συναινέσει, κάθε ερωτική επαφή μεταξύ τους.

Generation Σεξ

Και φυσικά κακό έκανε και η λεγόμενη «Ιατρικοποίηση του Σεξ», με την έννοια ότι αναλύεται η σεξουαλική διαδικασία σε βαθμό που τελικά φτάνει να χάνει τη «μαγεία» του. Όσο είμαστε στο σχολείο και πριν ακόμη την «πρώτη μας φορά», οι γονείς και οι δάσκαλοι δεν μας διδάσκουν τις χαρές του σεξ, αλλά τους κινδύνους του, σχετικά με το AIDS και τα αφροδίσια νοσήματα, μεγαλώνοντας έτσι με έναν μόνιμο υποσυνείδητο φόβο όσον αφορά τη σεξουαλική μας συμπεριφορά.

Η απουσία σεξουαλικού ενδιαφέροντος οφείλεται εν μέρει και στο ότι τα τελευταία χρόνια οι ρόλοι των δυο φύλων έχουν αλλάξει σε σχέση με το παρελθόν. Οι γυναίκες έχουν μπει δυναμικά στον επαγγελματικό τομέα με αποτέλεσμα να μειωθεί η αξία του παραδοσιακού αντρικού ρόλου αφού δεν είναι πια το οικονομικό στήριγμα της οικογένειας. Ο ρόλος του «άντρα κυνηγού» χάνεται όλο και περισσότερο και πολλοί άντρες νιώθουν ανίσχυροι να αντιδράσουν βλέποντας την γυναίκα να τους ανταγωνίζεται πια, σε όλα τα επίπεδα, ακόμα και στο σεξ.

Εμένα πάντως, εξακολουθεί και μού προξενεί τεράστια εντύπωση το πόσο συχνά παρατηρώ αντροπαρέες και γυναικοπαρέες σε μπαράκια, που αν και έχουν έρθει σε αυτόν τον χώρο διασκέδασης με σκοπό τη γνωριμία, τελικά κάθονται χωριστά, διασκεδάζουν χωριστά και φεύγουν μόνοι και μόνες, όπως ήρθαν.

Αυτό ήταν λοιπόν; Έτσι θα πορευθούμε μελλοντικά; Μέχρι να πεθάνουμε ή, έστω, μέχρι να είμαστε σεξουαλικά ενεργοί, πολλοί από μας μπορεί να αντιμετωπίζουμε το σεξ απλώς ως «ένα αναγκαίο κακό της συνύπαρξης μας με μια γυναίκα»; Κάτι, θεωρητικά, τόσο εύκολο, καθημερινό, ωραίο και αγχολυτικό κατέληξε να αποτελεί την Νο1 αιτία άγχους της νέας γενιάς;

Η μεγαλύτερη και παλαιότερη ανθρώπινη λειτουργία τείνει να μετατραπεί σε ένα μουσειακό είδος, ένα σπάνιο είδος «ζώου προς εξαφάνιση»; Τι συμβαίνει λοιπόν όταν το σεξ μάς δυσκολεύει στην καθημερινότητά μας; Φυσικό και εύλογο δεν είναι να μην μπορούμε να το απολαύσουμε; Αφού λοιπόν το σεξ δεν αποτελεί πηγή ικανοποίησης τότε πολλοί αντί να το αντιμετωπίσουν και να απευθυνθούν στους κατάλληλους ειδικούς, απλά το αποφεύγουν.

Και, μάλλον, θα συνεχίσουν να το κάνουν.