Τι παίρνετε όταν ταΐζετε βακτήρια με βιομηχανικά απόβλητα φρούτων; “Ένα κίτρινο δερμάτινο μπουφάν” μπορεί να μην είναι η πρώτη σας απάντηση, αλλά είναι ακριβώς αυτό που προέκυψε από τη συνεργασία της δανέζικης μάρκας μόδας Ganni και της μεξικανικής εταιρείας βιοϋλικών Polybion.

Το σακάκι – ένα μοναδικό πρωτότυπο που προορίζεται ως απόδειξη της ιδέας για μελλοντικές συλλογές – είναι κατασκευασμένο από βακτηριακή κυτταρίνη και αντί να προσπαθεί να αναπαράγει τα χαρακτηριστικά του δέρματος, έχει σχεδιαστεί για να αισθάνεται σαν ένα εντελώς νέο υλικό.

“Μας εντυπωσίασε το γεγονός ότι πολλοί άνθρωποι αγαπούν το σακάκι επειδή το υλικό δεν μοιάζει με δέρμα”, δήλωσε ο Alexis Gómez-Ortigoza, συνιδρυτής της Polybion. “Είναι πολύ εύκολο να αναγνωρίσει κανείς ότι δεν πρόκειται για δέρμα – αλλά και ότι δεν είναι πλαστικό. Έχει μια μοναδική αίσθηση”.

Παρόλο που παράγεται με ορισμένες από τις μεθόδους που σχετίζονται με το παραδοσιακό δέρμα, το σακάκι έχει πολύ μικρότερο αποτύπωμα άνθρακα, χωρίς συμβιβασμούς στην αντοχή και την αναπνευσιμότητα, λένε οι δημιουργοί του. “Αυτό είναι το πρώτο σακάκι που κατασκευάζεται ποτέ από μια παγκόσμια μάρκα από βακτηριακή νανοκυτταρίνη”, πρόσθεσε ο Gómez-Ortigoza, “οπότε είναι ένα αρκετά σημαντικό ορόσημο για τη βιομηχανία βιοϋλικών”.

Από το kombucha στα κονσερβοποιημένα φρούτα

Ο Gómez-Ortigoza, με υπόβαθρο στα χρηματοοικονομικά, ίδρυσε την Polybion το 2014 με τον αδελφό του, Axel, με υπόβαθρο στη βιοτεχνολογία. Μαζί με τη φίλη και επιστήμονα υλικών Bárbara González Rolón, επικεντρώθηκαν αρχικά στο μυκήλιο, ένα ριζοειδές δίκτυο μυκητιακών νημάτων, και άνοιξαν μια πιλοτική μονάδα για υλικά μυκηλίου.

Στη συνέχεια, συνέβη κάτι περίεργο. “Πριν από περίπου πέντε χρόνια, ένας φίλος μου μπήκε στο γραφείο μου και μου έδειξε ένα βάζο kombucha”, θυμάται η Gómez-Ortigoza. “Απομονώσαμε τα πρώτα μας βακτήρια από αυτό το ποτό”.

Η κομπούτσα είναι ένα ολοένα και πιο δημοφιλές ποτό τσαγιού που έχει υποστεί ζύμωση και η βακτηριακή βιομάζα που χρησιμοποιείται για την παρασκευή του σακακιού, η οποία ονομάζεται Celium, προέρχεται από εκείνο το βάζο. Έκτοτε, η Polybion έχει στραφεί σχεδόν εξ ολοκλήρου στη βακτηριακή ζύμωση, καθώς έκρινε ότι αποτελεί μια πολλά υποσχόμενη νέα πηγή για ένα εναλλακτικό δέρμα υψηλής απόδοσης.

Για την τροφοδοσία των βακτηρίων, η Polybion χρησιμοποιεί υπολείμματα που προέρχονται από τοπικές μονάδες παραγωγής κονσερβοποιημένων φρούτων, κυρίως από μάνγκο. “Τροφοδοτούμε τα βακτήρια με απόβλητα φρούτων, τα οποία είναι εξαιρετικά άφθονα εδώ στο κεντρικό Μεξικό”, δήλωσε ο Gómez-Ortigoza. “Τα μετατρέπουμε σε τροφή για τα βακτήρια προσθέτοντας μια ειδική φόρμουλα που αναπτύξαμε εμείς και η οποία τα μετατρέπει σε μέσο ανάπτυξης.

“Τα βακτήρια θα αναπαραχθούν στη συνέχεια και θα δημιουργήσουν τη μήτρα νανοκυτταρίνης ως μεταβολικό υποπροϊόν, το οποίο συγκομίζουμε μετά από δύο εβδομάδες και στη συνέχεια το στέλνουμε μέσω μιας διαδικασίας δέψης και φινιρίσματος”.

Τα απόβλητα φρούτων θα κατέληγαν διαφορετικά σε χώρους υγειονομικής ταφής, όπου θα αποσυντίθεντο και θα παρήγαγαν μεθάνιο – ένα αέριο του θερμοκηπίου που είναι 25 φορές ισχυρότερο από το διοξείδιο του άνθρακα στην παγίδευση της θερμότητας. Ορισμένοι παραγωγοί, σύμφωνα με τον Gómez-Ortigoza, καίνε ή απορρίπτουν τα απόβλητα παράνομα. Η παραγωγή του Celium δημιουργεί περίπου το ένα τέταρτο των εκπομπών σε σύγκριση με τις πιο πράσινες μεθόδους παραγωγής δέρματος, και αφού συνυπολογιστούν οι εκπομπές που αποφεύγονται με τη διάσωση των αποβλήτων των φρούτων, η διαδικασία γίνεται αρνητική ως προς τον άνθρακα, δήλωσε ο Gómez-Ortigoza.

Μόλις συλλεχθεί η νανοκυτταρίνη, επεξεργάζεται με τεχνικές που χρησιμοποιούνται από τοπικά βυρσοδεψεία. “Χρησιμοποιούμε τον ίδιο εξοπλισμό με τα βυρσοδεψεία ζωικών δερμάτων, αλλά χωρίς χρώμιο ή άλλες τοξικές χημικές ουσίες”, δήλωσε ο Gómez-Ortigoza. “Δεδομένου ότι το υλικό αυτό είναι οργανικό, έχει μια φυσική αίσθηση – αναπνέει και φθείρεται με παρόμοιο τρόπο με το δέρμα. Αυτό είναι πραγματικά σημαντικό, ειδικά για τις πολυτελείς μάρκες”.

Η Polybion διερευνά το ενδεχόμενο να χρησιμοποιήσει το Celium για να κατασκευάσει κάτι άλλο εκτός από κλωστοϋφαντουργικά προϊόντα, όπως χαρτόνι, κλωστές, κατασκευαστικό ξύλο, ακόμη και επιδέσμους τραυμάτων. “Έχει τη δυνατότητα να γίνει ένα εμπόρευμα, ένα ευρέως διαδεδομένο υλικό για ένα διαφορετικό φάσμα εφαρμογών”, πρόσθεσε ο Gómez-Ortigoza. “Αλλά από τώρα, επικεντρωνόμαστε σε μια εναλλακτική λύση για δέρμα, επειδή πιστεύουμε ότι αυτή η εφαρμογή έχει τον συντομότερο χρόνο για να βγει στην αγορά”.

Από διαφορετικό ύφασμα

Αν θέλετε να αγοράσετε ένα βακτηριακό σακάκι, θα πρέπει να περιμένετε λίγο ακόμα. “Το σακάκι είναι ένα μοναδικό κομμάτι και δυστυχώς δεν πωλείται”, δήλωσε η Lauren Bartley, διευθύντρια βιωσιμότητας και ΕΚΕ της Ganni. Η Ganni, η οποία έχει δεσμευτεί για απόλυτη μείωση του άνθρακα κατά 50% για τις δραστηριότητές της μέχρι το 2027, εργάζεται με άλλους νέους τύπους υφασμάτων, με στόχο να κατασκευάζει το 10% της κύριας συλλογής της από αυτά μέχρι το 2025. Ωστόσο, η εταιρεία θα αρχίσει να πωλεί ρούχα κατασκευασμένα από Celium το 2024.

Ο σχεδιασμός του σακακιού είναι η ίδια σιλουέτα που η Ganni παρουσίασε με επιτυχία σε προηγούμενες συλλογές με παραδοσιακά υλικά – φορέθηκε από τη Μισέλ Ομπάμα σε μια έκδοση από οργανικό βαμβάκι, λέει ο Bartley. “Επιλέξαμε ένα κίτρινο χρώμα για να του δώσουμε την ίδια φωτεινή αίσθηση και τον ίδιο αντίκτυπο με τις εκδοχές του σακακιού σε έντονο ροζ και πράσινο που έγιναν από μαλλί σε προηγούμενες συλλογές”, προσθέτει.

Η Polybion σχεδιάζει παρόμοια έργα με άλλες μάρκες μόδας, αν και δεν αποκαλύπτει ακόμη τα ονόματα. “Το μόνο που μπορώ να πω είναι ότι συνεργαζόμαστε με τη μεγαλύτερη εταιρεία αθλητικών ειδών στον κόσμο, καθώς και με τρεις από τους σημαντικότερους οίκους μόδας πολυτελείας από τη Γαλλία”, δήλωσε ο Gómez-Ortigoza, προσθέτοντας ότι αναμένεται να τα ανακοινώσει λεπτομερώς το επόμενο έτος.

Οι οίκοι μόδας εξερευνούν όλο και περισσότερο καινοτόμα υλικά ως τρόπο για να κάνουν τα ρούχα τους πιο βιώσιμα. “Η βιομηχανία κλωστοϋφαντουργίας αναζητά τα γεωργικά απόβλητα και τα απόβλητα τροφίμων ως βιώσιμη πρώτη ύλη για αυτή τη νέα επανάσταση των υλικών ως απάντηση στην κλιματική κρίση, κάνοντας καλύτερη χρήση των πλανητικών πόρων χωρίς την ανάγκη χρήσης παρθένων”, δήλωσε η Κέιτ Γκόλντσγουορθι, καθηγήτρια κυκλικού σχεδιασμού και καινοτομίας στο Πανεπιστήμιο Τεχνών του Λονδίνου, η οποία δεν συμμετέχει στην Polybion.

“Τα κλωστοϋφαντουργικά προϊόντα από κυτταρίνη δεν είναι σίγουρα κάτι καινούργιο, αλλά ένα αυξανόμενο φάσμα καινοτόμων εταιρειών βρίσκει νέους τρόπους για την παραγωγή ινών κυτταρίνης από ρεύματα αποβλήτων. Η Polybion έχει λάβει υπόψη της το περιβάλλον σε κάθε πτυχή της παραγωγής της και η αλυσίδα εφοδιασμού περιορίζεται σε ακτίνα 30 μιλίων, λαμβάνοντας σοβαρά υπόψη την τοπική παραγωγή”, δήλωσε η ίδια, προσθέτοντας ότι η πρόκληση είναι τώρα η κλιμάκωση της παραγωγής και το να αγκαλιάσουν και οι καταναλωτές τα υλικά αυτά.

Σύμφωνα με την Kate Fletcher, καθηγήτρια στη Βασιλική Ακαδημία της Δανίας στην Κοπεγχάγη και στο Μητροπολιτικό Πανεπιστήμιο του Όσλο στη Νορβηγία, ενώ τα εναλλακτικά υλικά όπως το Celium είναι μια ευπρόσδεκτη προσθήκη στη γκάμα των υφασμάτων που υπόσχονται ρούχα με μικρότερο αντίκτυπο, αυτό δεν θα αντιμετωπίσει ποτέ τη βασική αιτία της πρόκλησης βιωσιμότητας για τη μόδα.

“Η πρόκληση αυτή βρίσκεται αλλού: στην αντιμετώπιση της ετήσιας αύξησης της κλίμακας του τομέα της μόδας και στη μείωση της υπερπαραγωγής, χωρίς την οποία οι επιπτώσεις θα συνεχίσουν να αυξάνονται ανεξάρτητα από το υλικό από το οποίο κατασκευάζουμε τα ρούχα”, δήλωσε.

Πηγή: CNN