Το hip-hop, σύμφωνα με το επίσημο αφήγημα, γεννήθηκε πριν 51 χρόνια στα block parties του Bronx χωρίς απαραίτητα να έχει πολιτικό λόγο -αφού ο ρόλος του MC και το rap ήρθε λίγο αργότερα-, αλλά η αυθόρμητα έντονη ανάγκη έκφρασης μιας συγκεκριμένης κοινότητας έξω από την επικράτουσα κουλτούρα, ήταν από μόνη της μια πολιτική πράξη. Στη συνέχεια, συγκροτήματα όπως οι Public Enemy, Arrested Development (με έντονες επιρρόες απ’ το μουσικό έργο συγκροτημάτων όπως οι Last Poets) και οι ράπερ Ice-T, 2Pac, KRS-one, Killer Mike, Queen Latifah, Mos Def, Talib Kweli, Nas κ.α. ανέπτυξαν μια πορεία με ξεκάθαρη πολιτική θέση. Αυτό, βέβαια, ποτέ δεν απέτρεψε άλλους καλλιτέχνες -αλλά και τους ίδιους σε αρκετες περιπτώσεις- να παραμερίσουν τα υπόλοιπα απαραίτητα κομμάτια της ζωης, όπως τη διασκέδαση (βλ. Kurtis Blow, Puff Daddy), να φλεξάρουν για την «αυτοκρατορία» τους (βλ. Notorious B.I.G., 50Cent), να απευθυνθούν με ερωτισμό στο άλλο φύλο (βλ. L.L. Cool J, Lil’ Kim) ή να επικεντρωθούν στον δικό τους εσωτερικό κόσμο (βλ. Eminem).

Το hip-hop ήταν ανέκαθεν μια επαναστατική κουλτούρα, με μέσο έκφρασης το rap το οποίο είναι ελεύθερο προς χρήση -ειδικά την σημερινή εποχή- και προσφέρεται για την απόλυτη προσωπική ανάπτυξη σκέψεων και συναισθημάτων του στιχουργού/MC. Η ελευθεριάζουσα λειτουργία του δεν μπορεί να μπει σε συγκεκριμένα καλούπια γιατί τότε θα χάσει την δυναμική του. Τι γίνεται όμως τώρα που το οικοσύστημα του hip-hop έχει αλλάξει πλήρως; Πού είναι οι αρχές που το διέπουν;

Θα μπορούσε κάποιος να πει πως αυτό είναι εξέλιξη. Όχι. Αυτό είναι μετάλλαξη. Υπάρχουν ακόμα φωνές, όπως ο Kendrick Lamar, που περιγράφουν στη μουσική τους αυτό που βιώνουν καθημερινά οι Αφροαμερικανοί και προσπαθούν με το έργο τους να μην σβήσει το στοιχείο της «γνώσης» που έφερε πρώτος στην κοινότητα ο Afrika Bambaataa, αλλά είναι οι φωτεινές εξαιρέσεις σε ένα επικερδές πολύχρωμο hip-hop με σκοτεινό πρόσημο. Ωστόσο, ακόμη και ο Lamar φαίνεται να έχει χάσει τον δρόμο του με το beef ανάμεσα σε αυτόν και τον Drake – ο J. Cole αποχώρησε ησύχως απ’ αυτή τη διαμάχη.

Όπως είχαμε γράψει και εδώ, το beef μεταξύ των βασιλιάδων του rap της εποχής μας χρονολογείται ίσως από το 2013 αλλά φέτος ξεπέρασε κάθε προηγούμενο. Τα diss tracks μεταξύ των δύο πλευρών, δηλαδή των Drake & J. Cole εναντίον του Kendrick Lamar, διαδέχονται το ένα το άλλο. Μάλιστα ο Drake σε μία περίπτωση χρησιμοποίησε και την Τεχνητή Νοημοσύνη για να δημιουργήσει ομοιώματα φωνής των 2Pac και Snoop Dogg -κάτι που δεν πήγε και τόσο καλά, μιας που χρειάστηκε να κατεβάσει το τραγούδι από τα social media του λόγω παραβίαση πνευματικής ιδιοκτησίας-, ενώ ο Lamar αφού κυκλοφόρησε το “6:16 in L.A.”, ως απάντηση στον Drake, δεν κατοχύρωσε τα πνευματικά δικαιώματα του τραγουδιού αφήνοντάς τα έλευθερα προς εκμετάλλευση των content creators που έφτιαξαν σχετικά βίντεο για το diss track του.

Ουσιαστικά, ο βραβευμένος με Πούλιτζερ ράπερ, είπε στους YouTubers: διαδώστε το κομμάτι μου και θα βγάλετε λεφτά απ’αυτή τη διαμάχη με τα views που θα κάνετε. Στον απόηχο αυτό του beef που δεν έχει τελειωμό και θυμίζει την golden era του hip-hop στα 90s, όταν η κόντρα της Δυτικής Ακτής με την Ανατολική ήταν στα ύψη οδηγώντας και στις δολοφονίες του 2Pac και του Notorious B.I.G., ένας από την προσωπική ασφάλεια του Drake δέχθηκε επίθεση με πυροβολισμούς έξω από το σπίτι του μεγιστάνα ράπερ στην ακριβή γειτονιά Bridle Path του Τορόντο – σύμφωνα με τις τελευταίες εξελίξεις, δεν κινδυνεύει η ζωή του. Παράλληλα, όμως, ένας άλλος λευκός ράπερ, o Macklemore, το «μαύρο πρόβατο» αυτής της γενιάς, συνεχίζει να τιμά τον κώδικά του hip-hop και να μας υπενθυμίζει τον σημαντικό ρόλο του rap στη διαμόρφωση της κοινής γνώμης.

Το νέο single του Macklemore “Hind’s Hall”, εμπνευσμένο από τον φιλοπαλαιστινιακό ακτιβισμό που παρατηρείται στο Πανεπιστήμιο Columbia και σε άλλες πανεπιστημιουπόλεις ανά τον κόσμο, είναι η τελευταία προσθήκη στον κατάλογο των αμερικανικών τραγουδιών διαμαρτυρίας που, όπως αναφέρει το Time, περιλαμβάνει το “Strange Fruit” της Billie Holiday και το “Ohio” των Crosby, Stills, Nash & Young – βέβαια, όσο ευφάνταστη κι αν ήταν μια τέτοια playlist, δύσκολα κάποιο rap κομμάτι των τελευταίων χρόνων θα έβρισκε τη θέση του σε αυτή.

Ο τίτλος του τραγουδιού, του ιρλανδικής καταγωγής ράπερ, παραπέμπει στην πρόσφατη πολιορκία του Hamilton Hall στο Πανεπιστήμιο Columbia, η οποία κατέληξε σε σύγκρουση μεταξύ διαδηλωτών και αστυνομίας που διέλυσε τον φιλοπαλαιστινιακό καταυλισμό. Οι ακτιβιστές, αποτελούμενοι κυρίως από φοιτητές και καθηγητές που ζητούσαν από τη σχολή τους να απεξαρτηθεί από το Ισραήλ, μετονόμασαν άτυπα το κτίριο της σχολής σε «Hind’s Hall» προς τιμήν της 6χρονης Hind Rajab, η οποία σκοτώθηκε στις 29 Ιανουαρίου από ισραηλινά στρατεύματα στη Γάζα.

Ο Tom Morello, ο θρυλικός κιθαρίστας, ακτιβιστής και τραγουδιστής, δήλωσε πως το “Hind’s Hall” του Macklemore είναι «το πιο Rage Against the Machine τραγούδι από την εποχή των Rage Against the Machine».

Ως ανεξάρτητος καλλιτέχνης, ο Macklemore δεν περιορίζεται από τις δισκογραφικές εταιρείες ούτε παίζει το παιχνίδι της μουσικής βιομηχανίας. Απόδειξη ότι ήταν από τους πρώτους mainstream καλλιτέχνες που χαρακτήρισε -ορθώς- ως «γενοκτονία» αυτό που συμβαίνει στη Γάζα, όταν μίλησε σε μια φιλοπαλαιστινιακή διαμαρτυρία στην Ουάσιγκτον το περασμένο φθινόπωρο.

Macklemore speaks at the “Free Palestine” rally in DC:

“They told me to do my research, that it’s too complex, to be silent … In the last 3 weeks, I’ve gone back & I have done some research, I don’t know everything, but I know enough to know that this is a genocide.” pic.twitter.com/QQcjZQcSFQ

— philip lewis (@Phil_Lewis_) November 4, 2023

Ο Macklemore ανέβασε σε βίντεο το “Hind’s Hall” στα επίσημα social media του, γράφοντας: «Μόλις γίνει διαθέσιμο για streaming όλα τα έσοδα θα πάνε στην UNRWA [Υπηρεσία Αρωγής και Έργων των Ηνωμένων Εθνών για τους Παλαιστίνιους Πρόσφυγες στην Εγγύς Ανατολή]». Το βίντεο περιλαμβάνει πλάνα από διαδηλώσεις και προσωπικότητες από τον πολιτικό χώρο που υποστηρίζουν τη σύγκρουση Ισραήλ-Χαμάς, ενώ οι στίχοι είναι έντονα επικριτικοί, με τον ράπερ να δηλώνει ότι δε θα ψηφίσει τον πρόεδρο Joe Biden και να εκφράζει την περιφρόνησή του για την αστυνομία.

«When I was seven, I learned a lesson from Cube and Eazy-E / What was it again? Oh yeah, fuck the police”»

και

«Occupyin’ the quad is really against the law? / And a reason to call in the police and their squad?»

Επιπλέον, ο Macklemore μιλάει για τον αντίκτυπο των social media στις διαδηλώσεις, σημειώνοντας ότι παρά τις αμφιλεγόμενες πρακτικές του TikTok, ο κόσμος είδε αυτό που συμβαίνει στη Γάζα και καταδικάζει το Ισραήλ, περιγράφοντάς το ως ένα κράτος που βασίζεται στο απαρτχάιντ για να διατηρήσει μια ιστορία βίαιης κατοχής.

«You can ban TikTok, take us out the algorithm / But it’s too late, we’ve seen the truth, we bear witness»

και

«A state that’s gotta rely on an apartheid system / To uphold an occupyin’ violent»

Επίσης, ο Macklemore στρέφεται και εναντίον των συναδέλφων του που σιωπούν: «What happened to the artists? / What do you got to say?»

 

View this post on Instagram

 

A post shared by BEN (@macklemore)

Για να είμαστε και δίκαιοι, όσο γίνεται, κανένας καλλιτέχνης δεν είναι υποχρεωμένος να ασκεί πολιτική και παίρνει θέση για όσα συμβαίνουν γύρω μας, είτε πρόκειται για ανθρώπους του rap και του punk είτε του rock γενικότερα και οποιουδήπουτε άλλου είδους. Οι καλλιτέχνες δεν υιοθετούν απαραίτητα τους κώδικες και τις αξίες της μουσικής που εκπροσωπούν, αλλά εκφράζονται μέσω πλαισίων επικοινωνίας και φορμών έκφρασης. Το ότι κάποιος ραπάρει δεν τον κάνει αυτόματα και ambassador ανάδειξης κοινωνικών προβλημάτων – ο καθένας είναι ελεύθερος να κάνει ό,τι θέλει με το μικρόφωνο, τους στίχους και τις μελωδίες του. Ωστόσο, αν κάποιες στιγμές χρειάζεται να διαλέξουμε πλευρά ας το κάνουμε λίγο σκεπτόμενα. Και σίγουρα ο Macklemore, ως άνθρωπος και καλλιτέχνης, βρίσκεται στη σωστή πλευρά της ιστορίας και γι’ αυτό τον επικροτούμε.