Για 15 χρόνια, ένας φωτορεπόρτερ γίνεται ο αυτόπτης μάρτυρας στις διαδρομές των μεταναστών ακολουθώντας τους στα σκοτεινά περάσματα των ευρωπαϊκών συνόρων. Η ματαίωση, ο θάνατος, η εξάντληση από τις συνεχείς προσπάθειες και οι επαναπροωθήσεις καταλαμβάνουν σημαντικό μέρος στο έργο του Γιώργου Μουτάφη.

72 λεπτά με συγκλονιστικές σκηνές και εναλλαγές συναισθημάτων που αποτυπώνονται στη μνήμη του θεατή και επιβεβαιώνουν ότι το μεταναστευτικό δεν λύνεται πάνω στα σύνορα. Η κάμερα φτάνει σε σημεία απρόσιτα, καταγράφει ιστορίες που ξεπερνούν τα ανθρώπινα όρια και αποκαλύπτει πώς ζει «Το Άλλο Μισό».

Αυτή είναι η περιγραφή για το ντοκιμαντέρ “the Other Half” που στάλθηκε μέσω Δελτίο Τύπου, αλλά τα λόγια δεν μπορούν να περιγράψουν αυτό που βίωσα στον Δαναό την Κυριακή το μεσημέρι. Ακόμη προσπαθώ να τακτοποιήσω τα συναισθήματα και τις σκέψεις που με κατακλύζουν. Τόσες ώρες μετά, τα δάκρυα έχουν στεγνώσει, αλλά ο κόμπος στον λαιμό παραμένει.

Το “the Other Half” δεν μιλάει για το μεταναστευτικό θέμα των τελευταίων ετών – μόνο οι πρωταγωνιστές θα μπορούσαν να μιλήσουν γι’ αυτό – αλλά τοποθετεί τον θεατή στην «δράση». Στα νερά του Έβρου, στις δύσβατες οροσειρές που χρησιμοποιούνται ως μονοπάτι, στα κύματα του Αιγαίου, στα ελληνοαλβανικά σύνορα, στις αποθήκες της Πάτρας και στις σιδηροδρομικές γραμμές της Ειδομένης. Στη σύντομη συζήτηση που ακολούθησε στο τέλος του ντοκιμαντέρ, ο Γιώργος Μουτάφης είπε: «Επιλέξαμε να μην βάλουμε τοποθεσίες και χρονολογία στα πλάνα, καθώς το μεταναστευτικό ζήτημα δεν είναι κάτι που συνέβει μόνο εκείνη την στιγμή. Συνεχίζεται και τώρα την ώρα που μιλάμε».

Το υλικό του φωτορεπόρτερ συνοδεύεται από δική του αφήγηση, η οποία προκύπτει μέσα από δύο συνεδρίες που έκανε με την ψυχολογό/ψυχοθεραπεύτρια Θεανώ Πολυζωγοπούλου. Αλλά η φωνή του Μουτάφη δεν μπαίνει σε δημοσιογραφικά μονοπάτια. Τοποθείται ακριβώς εκεί που ήταν και τα βιώματά του. Δηλαδή, δίπλα στα θύματα των pushback πρακτικών της Ε.Ε., των ελληνικών κυβερνήσεων και της Frontex. Δεν υπάρχει κάποια κοινωνικοπολιτική ανάλυση του μεταναστευτικού, μια ιστορική ανασκόπηση στα γεγονότα που οδηγήσαν αυτούς τους ανθρώπους μακριά από τις πατρίδες τους – που «δεν ήθελαν να τις εγκαταλλείψουν και εκεί θέλουν να επιστρέψουν» όπως σχολίασε ο Μουτάφης, ούτε δίνεται κάποια ριζοσπαστική λύση στο φλέγον ζήτημα. Ο ίδιος το απέφυγε (υποθέτω) γιατί το ντοκιμαντέρ δεν προσπαθεί να αναλάβει αυτόν τον ρόλο. Αυτά που έχει καταγράψει ο φακός του, είναι αρκετά για να σταθούν μόνα τους ως απάντηση σε οτιδήποτε ειπωθεί αργότερα και σε όσα έχουμε ακούσει έως τώρα, όλα αυτά τα χρόνια.

Όπως ο ίδιος είπε, «Πιστεύω ότι πρέπει να φυλάσσονται τα σύνορα». Κάτι που βέβαια δεν δικαιολογεί τις πνιγμένες ψυχές που ξεβράζονται στις ακτές της Μυτιλήνης. Κανένα σύνορο δεν μπορεί ταυτόχρονα να σημαίνει «θάνατος», και το “the Other Half”, χωρίς πολλά λόγια, χωρίς σκηνοθεσία και κινηματογράφιση αλά Netflix, το εξηγεί με ωμή αμεσότητα στον θεατή.

Αρχικά, το ντοκιμαντέρ θα έπαιζε στον Δαναό το Σαββατοκύριακο που μας πέρασε, αλλά λόγω αυξημένης ζήτησης δόθηκαν ακόμα δύο ημερομήνιες: σήμερα, Δευτέρα 5/12 στις 20:00 και Τετάρτη 7/12 την ίδια ώρα. Μέχρι αυτό το έργο του Γιώργου Μουτάφη να παιχτεί σε όλα τα σχολεία – όπως θα έπρεπε – και σε όλα τα τηλεοπτικά κανάλια πανελλαδικής εμβέλειας, έχετε μία μοναδική ευκαιρεία να γίνετε θεατές καταστάσεων που, ίσως, έχετε δει σε τηλεοπτικά πλάνα αλλά η κομματική απόχρωση της παρουσίασης έχει αλλοιώσει τον σπαραγμό αυτών που επέζησαν και την «πνιγμένη» φωνή εκείνων που δεν πρόλαβαν να μιλήσουν.