Δεν πέρασε πολύς καιρός από όταν έκλεινε το Embassy στην Αθήνα. Τότε ο Μανώλης Κρανάκης είχε χρησιμοποιήσει τον όρο αντιπαροχή στο θέμα του «Οι όμορφες αίθουσες, άσχημα κλείνουν». Σήμερα τον ίδιο κίνδυνο αντιμετωπίζουν το ΑΣΤΟΡ, το ΙΝΤΕΑΛ και το Αελλώ. Βρέθηκα στους δύο από τους τρεις κινηματογράφους στο πλαίσιο των προβολών του Φεστιβάλ Νύχτες Πρεμιέρας. Ήταν γεμάτες νέους που διψούσαν για έναν εναλλακτικό κινηματογράφο. Γνώρισα τις αίθουσες και μύρισα το άρωμά τους. Στη Θεσσαλονίκη βιώσαμε ένα βάναυσο λουκέτο και όσες αίθουσες παραμένουν ανοιχτές (Κολοσσαίον, Μακεδονικόν, Βακούρα, Φαργκάνη) κρατιούνται από τα αντίστοιχα θερινά τους (Ελληνίς, Ναταλί, Απόλλων).

Οι καιροί αλλάζουν, η τεχνολογία τρέχει με ιλιγγιώδεις ρυθμούς και η οικονομική κρίση σε συνδυασμό με την πανδημία έπαιξαν αποφασιστικό ρόλο, ώστε το κοινό του σινεμά να το σκεφτεί μία και δύο φορές για να κάνει το βήμα. Όταν υπάρχει η ευκολία στο σπίτι και οι μεγάλες οθόνες που αρκετοί αγόρασαν για να αντέξουν στην καραντίνα, αρκετοί νιώθουν πως υποκαθιστούν την εμπειρία της σκοτεινής αίθουσας. Σημασία έχει όμως βαθιά μέσα μας τι θέση έχει ο κινηματογράφος. Ως ιδέα, ως αξία, ως τρόπος ψυχαγωγίας. Φυσικά οι πλατφόρμες μας φέρνουν προ δεκάδων επιλογών, ωστόσο το αισθητήριο και το κριτήριο μας πρέπει να είναι ανεπτυγμένα για να βρούμε αυτό που θέλουμε.

Το διαφορετικό στη συγκεκριμένη περίπτωση είναι πως οι τρεις κινηματογράφοι δεν κινδυνεύουν με οριστική πτώση της αυλαίας τους λόγω της απουσίας του κόσμου, αλλά επειδή ουσιαστικά οι χώροι στους οποίους στεγάζονται περνούν στα χέρια εργολάβων που έχουν ως προγραμματισμό τους την κατασκευή τεράστιων ξενοδοχειακών συγκροτημάτων στο κέντρο της Αθήνας. Μπορεί εδώ να βρεθεί μία Μελίνα Μερκούρη και να κηρύξει κάποια απ΄αυτά ως διατηρητέα; Σύμφωνοι πως οι ευθύνες πρέπει να επιμεριστούν και να γυρίσουμε τον χρόνο πίσω, αλλά οι αιθουσάρχες και οι διανομείς αυτή τη στιγμή έχουν την μικρότερη ευθύνη.

Λάθη δεδομένα έχουν συμβεί, ωστόσο την ύστατη ώρα το διακύβευμα είναι ο θεατής να μπορεί να πάει στην αίθουσα και να απολαύσει την κινηματογραφική εμπειρία. Φυσικά και είναι δύσκολη η διαχείριση ισορροπιών όταν κάθε εβδομάδα βγαίνουν πέντε και έξι καινούριες ταινίες. Το ζήτημα όμως ξεπερνάει την ουσία και φτάνει στο ερώτημα: ποια είναι η κινηματογραφική μας παιδεία και τι θέση θέλουμε να έχει αυτή η εξέχουσα έκφανση του πολιτισμού στις ζωές μας; Tώρα δεν κοιτάμε πίσω, αλλά πρέπει όλοι μαζί να δούμε το παρόν και το μέλλον. Να προτείνουμε λύσεις κι όχι να μεμψιμοιρούμε γράφοντας επικήδειους λόγους.

Πρόκειται για μία αποφασιστικής σημασίας «μάχη», που πρέπει να δοθεί με όρους ευγένειας, σεβασμού, πάθους, λογικής, σύνεσης και όχι έντασης και βεβιασμένων κινήσεων. Ο δρόμος είναι μακρύς, αλλά ο χρόνος τρέχει. Αξίζει στην Αθήνα και το κέντρο της να μείνει χωρίς κινηματογράφους; Αυτή θα πρέπει να είναι η τελευταία σκέψη που θα έχουμε στο μυαλό μας πριν τοποθετηθούμε. Και νομίζω πως η απάντηση δεν επιδέχεται ιδιαίτερων αμφισβητήσεων και αμφιβολιών. Με την ευχή έστω κυριολεκτικά την τελευταία στιγμή να βρεθεί λύση και τα σινεμά να παραμείνουν ανοιχτά.

❈ Ακολουθεί το μήνυμα του κ. Μπάμπη Κονταράκη

Κινηματογράφοι υπό απειλή

Αγαπητοί φίλοι και συνεργάτες καλησπέρα,

Θα ήθελα να σας ενημερώσω για το τι συμβαίνει με τις αίθουσες του κέντρου.

Ο ΕΦΚΑ (Υπ. Εργασίας) είναι ο ιδιοκτήτης, μεταξύ πολλών άλλων, και των ακινήτων που στεγάζουν το Ιντεάλ, το Άστορ (το οποίο και διαχειριζόμαστε) και το Αελλώ και θέλει να αξιοποιήσει τα ακίνητα χωρίς όμως καμία δέσμευση για τη διατήρηση των κινηματογράφων. Με άλλα λόγια, η αξιοποίηση των ακινήτων μπορεί να οδηγήσει στον αφανισμό και τις τρεις αίθουσες, ιστορικά τοπόσημα και χώρους πολιτισμού της Αθήνας. Παρακάτω οι προσκλήσεις ενδιαφέροντος:

Πρόσκληση ΕΦΚΑ για Άστορ https://www.efka.gov.gr/sites/default/files/2022-08/%CE%A0%CE%A1%CE%9F%CE%A3%CE%9A%CE%9B%CE%97%CE%A3%CE%97%20%CE%9C%CE%95%20%CE%91%CE%94%CE%91%CE%9C%20%CE%A6%CE%A0%CE%A5%2092_22.pdf [στο παράρτημα πιο ειδικά]

Πρόσκληση ΕΦΚΑ για Αελλώ και Ιντεάλ https://www.efka.gov.gr/sites/default/files/2021-02/K%CE%97%CE%9C%CE%94%CE%97%CE%A3_%CE%A0%CE%A1%CE%9F%CE%A3%CE%9A%CE%9B%CE%97%CE%A3%CE%97_%CE%A6%CE%A0%CE%A565_20.pdf [στο παράρτημα πιο ειδικά]

Σε συνάντηση που πραγματοποιήθηκε με τον ΕΦΚΑ μας ενημέρωσαν ότι θέλουν να δώσουν όλο το ακίνητο για γραφεία ή ξενοδοχείο χωρίς καμία δέσμευση για διατήρηση του κινηματογράφου Άστορ. Στην παρατήρηση μας ότι το κτίριο είναι διατηρητέο-έργο τέχνης, απάντησαν ότι η διατήρηση του κινηματογράφου μπορεί να γίνει μόνο αν το επιθυμεί ο νέος εκμισθωτής, και πάλι όμως χωρίς να υπάρχει καμία δέσμευση. Ενώ για το Ιντεάλ μας ενημέρωσαν πως είναι πολύ πιθανό να γκρεμιστεί!

Σε επόμενη επικοινωνία μας με τον ΕΦΚΑ, όπου ζητούσαμε μια συνάντηση για το θέμα, μας απάντησαν ότι μπορούμε να συναντηθούμε αφού πρώτα οριστικοποιηθούν οι οικονομικές μελέτες για να μας ενημερώσουν για τις αποφάσεις τους (!).

Τα παραπάνω προς ενημέρωση σας.

Για εμάς το πρόβλημα δεν είναι απλώς οικονομικής φύσης, αλλά βούλησης και θέσης απέναντι στον πολιτισμό της πόλης και την πολιτιστική της κληρονομιά. Με άλλα λόγια, το βασικό θέμα είναι η διατήρηση των χώρων καθ’αυτών, ως χώρων κινηματογραφικού πολιτισμού και κοινωνικής συνάντησης.

Υπό αυτό το πρίσμα, θεωρούμε ότι μετά από αυτά τα δύο απίστευτα χρόνια της πανδημίας (έχουν ήδη κλείσει ΕΜΠΑΣΣΥ, ΠΤΙ ΠΑΛΑΙ, ΟΣΚΑΡ, ΧΟΛΑΡΓΟΣ κλπ.), αλλά και τον δεκαετή αφοπλισμό του ΑΤΤΙΚΟΝ-ΑΠΟΛΛΩΝ θα χρειαστεί μια συνολικότερη θεσμική βούληση προστασίας των αιθουσών, μέσα από την ανακήρυξη διατηρητέας χρήσης των χειμερινών κινηματογραφων (αντίστοιχα με το νόμο της Μερκούρη που έσωσε τα θερινά). Ενώ σε ότι αφορά το ΑΣΤΟΡ και ΙΝΤΕΑΛ μια εγγύηση συνέχισης λειτουργίας των χώρων υπό όποιο νέο ή παλιό καθεστώς θα ήταν μια σημαντική εξέλιξη.

Σε κάθε περίπτωση χρειαζόμαστε τη στήριξη σας ώστε οι κινηματογράφοι του κέντρου (και όχι μόνο) που στηρίζουν διαχρονικά το ελληνικό και το ανεξάρτητο σινεμά να συνεχίσουν να ανάβουν τα φώτα τους στην πόλη.

Για κάθε διευκρίνιση είμαι στη διάθεση σας.

Φιλικά,

Μπάμπης Κονταράκης