Στην πανάρχαια θεολογική μάχη μεταξύ του καλού και του κακού, ο ταπεινός πιστός καλείται, με όπλο την αγνότητα της ψυχής του, να ζήσει μια πνευματική, ευσεβή ζωή και να αποφύγει τον συνεχή πειρασμό της ανηθικότητας. Εύκολα πράγματα, έτσι δεν είναι; Αυτές οι έντονες, δραματικές δυναμικές έχουν παρεισφρήσει και στον κόσμο των θρίλερ, από την αρχή του είδους. Η ηθική διαφθορά, οι παγανιστικές τελετουργίες, οι σατανιστικές δοξασίες και ο δαιμονισμός έγιναν οι εύκολες μέθοδοι τρομοκρατίας των αναγνωστών και των θεατών. Σε μια κοινωνία που συχνά διαμορφωνόταν από τις αφηγήσεις και τις επιταγές της θρησκείας, το είδος αυτό προσέφερε την φρίκη της επαφής με το ανίερο.

Αλλά κάθε έργο φαντασίας που περιέχει δαίμονες ή ανθρώπους που παραβιάζουν τις Δέκα Εντολές, δεν μπορεί να θεωρηθεί “θρησκευτικό θρίλερ”. Η πλοκή πρέπει να διαπραγματεύεται την ιδέα της πίστης (ή την έλλειψη αυτής). Οι χαρακτήρες πρέπει να δοκιμάζουν την αποφασιστικότητά τους, όταν καλούνται να πολεμήσουν για κάτι ιερό που εξακολουθεί να τους δίνει ένα σαφές, θεϊκό σημάδι επικύρωσης, μια διαβεβαίωση της θεϊκής ύπαρξης. Συχνά, οι χαρακτήρες των θρησκευτικών θρίλερ αμφιβάλλουν για την ύπαρξη μιας παντοδύναμης ύπαρξης ή για τη δική τους αξία να την υπηρετήσουν.

Ακολουθούν τα 10 καλύτερα θρησκευτικά θρίλερ, που θα τρομάξουν μέχρι και άθεο.

1. The Exorcist

Στην αναμφισβήτητα πιο διάσημη ταινία του William Friedkin, ένα 12χρονο κορίτσι αρχίζει να συμπεριφέρεται πολύ περίεργα, σαν μια ξένη οντότητα να έχει κυριεύσει το σώμα της. Όταν οι ιατρικές εξετάσεις δεν καταφέρνουν να εξηγήσουν την ξαφνική μεταμόρφωση της μικρής Regan, η μητέρα της αναγκάζεται να ζητήσει τη βοήθεια ενός Ιησουίτη ιερέα. Είναι άραγε πιθανό, όσο εξωφρενικό κι αν ακούγεται, το κορίτσι να έχει καταληφθεί από έναν δαίμονα; Ο Εξορκιστής δεν ήταν απλά μια επιτυχημένη ταινία τρόμου, αλλά ένα ποπ φαινόμενο. Έλαβε 2 Όσκαρ, ενώ ήταν η πρώτη ταινία τρόμου που προτάθηκε για Βραβείο Καλύτερης Ταινίας. Ήταν η πιο εμπορική ταινία τρόμου για πάνω από 40 χρόνια, έως το 2017 που εκθρονίστηκε από Το Αυτό (χωρίς να λάβουμε υπόψιν τον πληθωρισμό). Σε αντίθεση με άλλα θρίλερ της εποχής του, ο Εξορκιστής δείχνει να μην έχει χάσει το γόητρό του ανά τις δεκαετίες. Ενώ οι τρομακτικές σκηνές της ταινίας μπορεί να μην κάνουν πια τους θεατές να ουρλιάζουν /κλαίνε / λιποθυμούν (θα ξέρουμε με βεβαιότητα σε λίγες μέρες, όταν η ταινία επανακυκλοφορήσει στις αμερικανικές αίθουσες με αφορμή την 50ή επέτειό της), είναι δύσκολο να μην επηρεαστείς από την πλούσια ανθρώπινη ιστορία του Εξορκιστή— κάτι σπάνιο στις σημερινές ταινίες τρόμου.

2. Saint Maud

Αυτό το βρετανικό διαμάντι -το σκηνοθετικό ντεμπούτο της Rose Glass- αποδεικνύει πόσο πολύτιμη είναι η γυναικεία οπτική στον θρησκευτικό τρόμο. Οι γυναίκες στα θρησκευτικά ιδρύματα απαιτείται να επιδεικνύουν ακλόνητη ευσέβεια και υποτέλεια, καταστέλλοντας τις φυσικές τους επιθυμίες. Στην ταινία, μια καθολική νοσοκόμα, η Maud (Morfydd Clark) αναλαμβάνει μια άρρωστη Αμερικανίδα χορεύτρια, η οποία έχει μείνει καθηλωμένη σε ένα ερημικό σπίτι σε μια μελαγχολική παραθαλάσσια πόλη. Γρήγορα, η Maud αποκτά εμμονή με την νέα της ασθενή, θέλοντας να σώσει την ψυχή της πριν πεθάνει. Το Saint Maud μιλά για τη θρησκευτική παράνοια, υποστηρίζοντας ότι, ναι, η δύναμη της πίστης μπορεί να είναι ερωτική, αλλά και αυτοκαταστροφική.

3. The Wicker Man

Η ταινία επικεντρώνεται στην επίσκεψη του αστυνομικού Neil Howie στο απομονωμένο νησί Summerisle, αναζητώντας μια μαθήτρια που εξαφανίστηκε. Ο Howie, ένας ευσεβής χριστιανός, φοβάται ότι οι κάτοικοι του νησιού έχουν εγκαταλείψει τον Χριστιανισμό και τώρα ασκούν μια μορφή κελτικού παγανισμού. Η επίσκεψή του στο νησί επιβεβαιώνει τους φόβους του: φαλλικά σύμβολα σε σχολεία, σεξ σε νεκροταφεία και, φυσικά, θυσίες παιδιών για καλή σοδειά. Ο πυρετώδης λαϊκός τρόμος του Wicker Man έχει κάτι από exploitation, αφού μοιάζει να αντλεί ευχαρίστηση εξοργίζοντας τους χριστιανούς ηθικολόγους. Το κινηματογραφικό περιοδικό Cinefantastique χαρακτήρισε την ταινία «τον Πολίτης Κέιν των ταινιών τρόμου».

4. The Witch

Το υποκριτικό ντεμπούτο της Anya Taylor-Joy το 2015 μπορεί να είναι η καλύτερη δουλειά της μέχρι σήμερα. Η ταινία τοποθετείται στη Νέα Αγγλία του 1630, όπου μια οικογένεια πουριτανών έρχεται σε επαφή με σκοτεινές δυνάμεις που κατοικούν στο δάσος δίπλα στο αγρόκτημά τους. Τα μέλη της οικογένεια έφυγαν από τη Βρετανία νομίζοντας ότι οι μεταρρυθμίσεις του αγγλικού προτεσταντισμού ήταν ακόμα πολύ κοντά στον καθολικισμό κι έτσι αποίκησαν περιοχές της Ανατολικής Ακτής της Αμερικής. Χτίζουν μια φάρμα κοντά σε ένα μεγάλο, απομονωμένο δάσος και η μητέρα γεννά το πέμπτο της παιδί, τον Samuel. Ενώ βρίσκεται υπό τη φροντίδα της μεγαλύτερης κόρης, Thomasin, ο Samuel εξαφανίζεται. Σύντομα αποκαλύπτεται ότι μια μάγισσα σκότωσε το μωρό. Η οικογένεια πιστεύει ότι το μαρτύριο τους είναι άμεση συνέπεια των αμαρτιών τους, σπρώχνοντάς τους βαθύτερα στην τρέλα.

5. The Vigil

Αυτή η ταινία τρόμου διαδραματίζεται σχεδόν αποκλειστικά κατά τη διάρκεια μιας εβραϊκής shemira (αγρυπνία), όπου ο Yakov, ένας πρώην Ορθόδοξος Εβραίος, δέχεται να αναλάβει την ολονύχτια επιτήρηση της σωρού ενός επιζώντος του Ολοκαυτώματος. Όπως αποδεικνύεται, το τραύμα και η μπερδεμένη πίστη του Yakov τον αφήνουν ευάλωτο σε δαιμονικές οντότητες. Η νύχτα είναι γεμάτη με κλειστοφοβικό, παραισθησιογόνο και αδυσώπητο πνευματικό τρόμο, δοκιμάζοντας την πίστη και τη λογική του νεαρού. Το The Vigil είναι από τα πιο συγκινητικά θρησκευτικά θρίλερ, χάρη στη βαθιά ενσυναίσθησή του για όσους δεν βρήκαν ποτέ πλήρη πνευματική ανακούφιση στον Θεό.

6. Satan’s Slave (ή Satan’s Slaves)

Αυτό το ινδονησιακό B movie του 2017 κάνει ξεκάθαρη τη θρησκευτική του πρόθεση: πρόκειται για μια ηθική οδηγία, που λέει στους Ινδονήσιους ότι αν σταματήσουν να ασκούν το Ισλάμ, όπως κάνει η οικογένεια στην αρχή της ταινίας, ο Σατανάς θα τους στοιχειώσει και θα τους σκοτώσει. Ναι, είναι προπαγάνδα, όπως οι περισσότερες ταινίες που διαπραγματεύονται τον θρησκευτικό/πνευματικό τρόμο. Τα ισλαμικά στοιχεία αντικαθιστούν τα φιλοχριστιανικά που βλέπουμε σε αντίστοιχες δυτικές ταινίες (βλ. Conjuring). Τα υπερβολικά γραφικά και ηχητικά εφέ εκτοξεύουν τον τρόμο, θυμίζοντας αντίστοιχες ταινίες των 80s.

7. The Devils

Είναι θρίλερ, εκρηκτικό ιστορικό δράμα ή η καλύτερη βρετανική κωμωδία που έγινε ποτέ; Κατά κάποιον τρόπο, είναι όλα τα παραπάνω. Η ταινία βασίζεται στην αληθινή ιστορία ενός Γάλλου ιερέα, ο οποίος εκτελέστηκε με την κατηγορία της μαγείας. Σεξουαλικά καταπιεσμένες καλόγριες μαστίζονται από ανατριχιαστικά, δαιμονικά οράματα, κάτι που τις οδηγεί να κατηγορήσουν τον φιλάνθρωπο πατέρα Grandier για σατανισμό και μαγεία. Το The Devils είναι ένα άγριο, αισθησιακό rollercoaster που, μέσα από βίαιες απεικονίσεις, καταδεικνύει την συχνά καταστροφική δύναμη της θρησκείας.

8. Rosemary’s Baby

Από τη στιγμή που η Rosemary μετακομίζει στο νέο της διαμέρισμα με τον σύζυγό της, ακούει και ονειρεύεται περίεργα πράγματα. Όταν μένει έγκυος, υποψιάζεται ότι οι γείτονές της ανήκουν σε μια σατανιστική αίρεση και θέλουν να της πάρουν το παιδί και να το χρησιμοποιήσουν για τις τελετουργίες τους. Η ταινία πραγματεύεται θέματα όπως η παράνοια, η γυναικεία χειραφέτηση ο Καθολικισμός και ο αποκρυφισμός. Αυτό το θρίλερ σημείωσε τεράστια επιτυχία στην εποχή του, έλαβε πλήθος θετικών κριτικών, τιμήθηκε με πολλά βραβεία και θεωρείται μία από τις καλύτερες ταινίες τρόμου όλων των εποχών. Προκάλεσε σοκ στο κοινό της εποχής και τιμήθηκε με Βραβείο Όσκαρ και Χρυσή Σφαίρα.

9. The Exorcism of Emily Rose

Ο αιδεσιμότατος Μουρ διώκεται για φόνο εξ αμελείας, αφού κατά τη διάρκεια ενός εξορκισμού που είχε αναλάβει, μια κοπέλα έχασε τη ζωή της. Ο ιερέας υποστηρίζει ότι η Emily Rose ήταν δαιμονισμένη. Οι ειδικοί θεωρούν ότι η νεαρή γυναίκα έπασχε από σχιζοφρένεια και θα έπρεπε να είχε διαγνωστεί ιατρικά. Εν τω μεταξύ, η δικηγόρος υπεράσπισης, Erin Bruner, αν και άθεη, υποστηρίζει ότι η κατάσταση της Emily δεν μπορεί να εξηγηθεί μόνο μέσω της επιστήμης. Σε αντίθεση με τα άλλα θρίλερ στη λίστα, αυτό λαμβάνει περισσότερο χώρα σε δικαστικές αίθουσες. Κατά τη διάρκεια της ταινίας, ο θεατής μετατρέπεται σε ένορκο αφού καλείται να κρίνει κατά πόσο ο ιερέας είναι τελικά αθώος ή ένοχος. 

10. Stigmata

Μια άθεη κομμώτρια, η Frankie, αρχίζει να έχει περίεργες, παραφυσικές και βίαιες εμπειρίες: στο σώμα τις εμφανίζονται σημάδια από τις πληγές που έλαβε ο Ιησούς όταν σταυρώθηκε. Όταν το Βατικανό ενημερώνεται για την κατάσταση της, ένας υψηλόβαθμος καρδινάλιος ζητά από τον ιερέα και πρώην επιστήμονα, Andrew Kiernan, να ερευνήσει την υπόθεση. Σύντομα ο Kiernan συνειδητοποιεί ότι σκοτεινές δυνάμεις έχουν κυριεύσει την Frankie. Όλα ξεκίνησαν όταν η νεαρή γυναίκα απέκτησε ένα ροζάριο που προηγουμένως ανήκε στον Πάτερ Alameida, έναν βαθιά θρησκευόμενο ιερέα, ο οποίος επίσης υπέφερε από τα ίδια συμπτώματα. Το σενάριο είναι ελαφρώς βασισμένο στην ανακάλυψη του Ευαγγελίου του Θωμά, ένα έγγραφο το οποίο το Βατικανό και οι περισσότεροι Χριστιανοί θεώρησαν απόκρυφο.