Αν και οι αδελφοί Lumière κυκλοφόρησαν την πρώτη κινηματογραφική ταινία το 1895, χρειάστηκαν τουλάχιστον 30 χρόνια για να κερδίσει ο Stepin Fetchit τα εύσημα και την τιμή της εμφάνισης του πρώτου Αφροαμερικανού στην μεγάλη οθόνη. Μια δεκαετία αργότερα, η Hattie McDaniel θα γινόταν η πρώτη Αφροαμερικανή που θα κέρδιζε Όσκαρ και 24 χρόνια μετά, ο Σίντνεϊ Πουατιέ θα κέρδιζε το Όσκαρ Α’ Ανδρικού Ρόλου για το «Lilies of the Field», γινόμενος ο πρώτος Αφροαμερικανός που τα κατάφερε.
Ειδικά, όμως, τις τελευταίες τρεις δεκαετίες σημειώθηκε μια εκπληκτική ανάπτυξη στο σινεμά για σενάρια και ρόλους Αφροαμερικανών, τόσο μπροστά όσο και πίσω από την κάμερα, σε ρόλο σκηνοθέτη. Το «Judas and the Black Messiah», που αφηγείται την ιστορία του ανθρώπου που συνέβαλε στη δολοφονία του Φρεντ Χάμπτον, έγραψε προ λίγων ετών ιστορία ως η πρώτη ταινία που προτάθηκε για Όσκαρ και όπου η ομάδα παραγωγής ήταν αποτελούμενη αποκλειστικά από Αφροαμερικανούς. Δεν κέρδισε, αλλά ο Daniel Kaluuya πήρε το Όσκαρ Β’ Ανδρικού Ρόλου. Είναι, ωστόσο, μια από τις πολλές πρόσφατες ιστορίες επιτυχίας ταινιών, ειδικά την τελευταία 20ετία, με την μαύρη κουλτούρα στο επίκεντρό τους.
Με αφορμή τη νέα ταινία «Black Panther: Wakanda Forever», που παίζεται ήδη στους κινηματογράφους, ακολουθούν οι 20 σπουδαιότερες ταινίες (18 πρόσφατες και δυο παλαιότερες) που εξυμνούν την μαύρη κουλτούρα με την υποσημείωση ότι προφανώς και αφήσαμε απ’ έξω από την λίστα ταινίες όπως το «Boyz n’ the Hood», «Ο Μισσισσιππής Καίγεται» και «Κάνε το Σωστό» για χάρη πιο πρόσφατων ταινιών.
20. To Kill Α Mockingbird (1962)
Ο αγώνας για τα πολιτικά δικαιώματα των μειονοτήτων κορυφώνεται και ο Ρόμπερτ Μάλιγκαν μεταφέρει το «To Kill a Mockingbird» της Χάρπερ Λι [«Οταν Σκοτώνουν τα Κοτσύφια»] στο σινεμά με τον ελληνικό τίτλο «Σκιες και Σιωπή». Κεντρική ηρωίδα είναι η Σκάουτ (Κιμ Στάνλεϊ) που μεγαλώνει στον αμερικανικό Νότο, ενώ ο πατέρας της, ο δικηγόρος Άτικους Φιντς (Γκρέγκορι Πεκ), αναλαμβάνει την υπεράσπιση στο δικαστήριο ενός φτωχού μαύρου που κατηγορείται για το βιασμό μιας λευκής. Η ταινία έφτασε μέχρι τα Όσκαρ, όπου κέρδισε τρία από τα οχτώ χρυσά αγαλματίδια για τα οποία προτάθηκε, για το σενάριο, την καλλιτεχνική διεύθυνση και για τον Α’ ανδρικό ρόλο.
19. Guess Who’s Coming Τo Dinner (1967)
Το «Μάντεψε Ποιος Θα Έρθει Το Βράδυ» εξιστορεί τον έρωτα ανάμεσα στην Τζόι, μια νεαρή λευκή γυναίκα (Katharine Houghton), και τον Τζον, ένα ιδεαλιστή μαύρο άντρα (Sidney Poitier) τον οποίο γνώρισε στις διακοπές της στη Χαβάη. Η Τζόι προσκαλεί τον αρραβωνιαστικό της στο πατρικό της στο Σαν Φρανσίσκο και για δείπνο με τους γονείς της (Spencer Tracy και Katharine Hepburn), οι οποίοι δεν βλέπουν και με καλό μάτι το νεαρό μαύρο.
18. 12 Years Α Slave (2013)
Σε σκηνοθεσία Στιβ ΜακΚουίν και σενάριο Τζον Ρίντλεϊ, η σπουδαία αυτή ταινία αποτελεί μια μυθιστορηματική προσαρμογή της αυτοβιογραφίας «Twelve Years a Slave» του Σόλομον Νόρθαπ, ενός ελεύθερου μαύρου άνδρα που απήχθη στη Γουάσινγκτον το 1841, πουλήθηκε σε σκλαβοπάζαρο, και τελικά εργάστηκε σε φυτείες στη Λουιζιάνα για 12 χρόνια μέχρι την τελική απελευθέρωσή του.
17. Selma (2014)
Εκπληκτική ταινία που είναι βασισμένη στις διαδηλώσεις και τις πορείες που έγιναν μεταξύ της πόλης Σέλμα και της πρωτεύουσας της Αλαμπάμα, Μοντγκόμερι το 1965 για τη διεκδίκηση του δικαιώματος ψήφου ολόκληρης της αφροαμερικανικής κοινότητας των ΗΠΑ. Ενα all-star cast που συμπεριλαμβάνει τους Ντέιβιντ Ογιελόβο, Τομ Γουίλκινσον, Common, Κάρμεν Ετζόγκο, Τιμ Ροθ, Λορέιν Τουσέιν, Τζιοβάνι Ριμπίζι, Άντρε Χόλαντ, Αλεσάντρο Νιβόλα, Κούμπα Γκούντινγκ Τζούνιορ και Όπρα Γουίνφρεϊ.
16. Mudbound (2017)
Με κεντρική ηρωίδα την Λόρα ΜακΑλαν, η ταινία παρακολουθεί την περιπέτειά της, την ώρα που ακολουθεί τον σύζυγό της, Χένρι, στο Δέλτα του Μισσισσιππή για να ζήσουν μια πολύ βασανισμένη και δύσκολη αγροτική ζωή, γεμάτη κακουχίες, μαζί με τις δύο κόρες τους και τον ρατσιστή πεθερό της.
15. Sorry Τo Bother You (2018)
Πραγματικά ευφυές το σενάριό της, με τον κεντρικό ήρωα, τον Cassius Green, να είναι ένας Αφροαμερικανός ο οποίος στην προσπάθειά του να βρει μία δουλειά, προσλαμβάνεται από μία εταιρεία τηλεμάρκετινγκ. Εκεί, ένας συνάδελφός του θα τον συμβουλέψει να μιλάει με την πολύ χαρακτηριστική λευκή φωνή του, γεγονός που θα τον οδηγήσει να έχει μια πολύ μεγάλη επιτυχία ως πωλητής.
14. Da 5 Bloods (2020)
Ο… συνήθης ύποπτος σε ζητήματα μαύρης κουλτούρας και ανάδειξης παρόμοιων θεμάτων, Σπάικ Λι επαναπροσδιορίζει την ιστορία των Αφροαμερικανών στα χρόνια του πολέμου του Βιετνάμ, διηγούμενος την ιστορία τεσσάρων ανδρών που επιστρέφουν στο πεδίο της μάχης για έναν λόγο που είναι εξαιρετικά σημαντικός γι’ αυτούς.
13. I Am Not Your Negro (2016)
Ενα εξαιρετικής ιστορικής σημασίας ντοκιμαντέρ του Ραούλ Πεκ, το οποίο χρησιμοποιεί τα λόγια και τις ρήσεις του Τζέιμς Μπόλντουιν, ενός κορυφαίου αφροαμερικανού συγγραφέα και ακτιβιστή, με εικόνες αρχείου από το παρελθόν αλλά και το παρόν. Ήταν υποψήφιο για Οσκαρ Ντοκιμαντέρ το έτος 2017.
12. Judas Αnd Τhe Black Messiah (2021)
Ο πρωταγωνιστής του «Τρέξε», Ντάνιελ Καλούγια, υποδύεται τον ριζοσπαστικό σοσιαλιστή μάρτυρα Φρεντ Χάμπτον, ηγέτη του κινήματος των Μαύρων Πανθήρων, ο οποίος βρισκόταν στις κορυφαίες θέσεις της λίστας του FBI με τους «Σημαντικότερους Μαύρους Εξτρεμιστές», σε αυτή την συγκλονιστική βιογραφική ταινία του Σάκα Κινγκ.
11. If Beale Street Could Talk (2018)
«Κάθε μαύρος στην Αμερική γεννήθηκε στην οδό Μπιλ. Η οδός Μπιλ είναι η κληρονομιά μας», έγραψε πριν από μισόν αιώνα (ξανά) ο Τζέιμς Μπόλντγουιν και η ταινία δανείζεται την ρήση του, εξερευνώντας τόσο το συλλογικό τραύμα, όσο και την κληρονομιά του να είσαι Αφροαμερικανός σε μια χώρα όπως οι ΗΠΑ, που είναι δομημένες εδώ και δεκαετίες πάνω στον φυλετικό ρατσισμό και τη μισαλλοδοξία.
10. One Night Ιn Miami (2020)
To σκηνοθετικό ντεμπούτο της Ρετζίνα Κινγκ [η οποία βραβεύτηκε με Οσκαρ για το «Αν η Οδός Μπιλ Μπορούσε να Μιλήσει»] φαντάζεται μια (μυθιστορηματική) συνάντηση ανάμεσα στον πυγμάχο Κάσιους Κλέι, αμέσως μετά την νίκη του επί του Σόνι Λίστον, με τρεις ακόμη εμβληματικούς μαύρους άντρες της εποχής του: Τον ακτιβιστή Μάλκολμ Χ, τον διάσημο τραγουδιστή της σόουλ Σαμ Κουκ και τον Τζιμ Μπράουν, αστέρα του αμερικανικού ποδοσφαίρου.
9. Widows (2018)
Τέσσερις γυναίκες χάνουν τους άνδρες τους κατά τη διάρκεια μιας οργανωμένες ληστείας και οι χήρες ενώνονται προκειμένου να φέρουν εις πέρας την τελευταία αυτή ληστεία που οι άνδρες τους δεν πρόλαβαν να πραγματοποιήσουν. Βασισμένο στην ομώνυμη τηλεοπτική σειρά του 1980 που δημιούργησε η Lynda La Plante, σε σκηνοθεσία Steve McQueen και με σενάριο της Gillian Flynn (Gone Girl (2014), Sharp Objects (2018)).
8. Hidden Figures (2016)
Με ελληνικό τίτλο το «Αφανείς Ηρωίδες», η βιογραφική ταινία αφηγείται την ιστορία των Κάθριν Τζόνσον, Ντόροθι Βον και Μαίρη Τζάκσον, τριών διαπρεπών αφροαμερικανίδων επιστημόνων που, κόντρα σε όλες τις ρατσιστικές και φυλετικές προκαταλήψεις της Αμερικής των αρχών της δεκαετίας του ’60, προσπαθούν να κάνουν τη διαφορά δουλεύοντας για το διαστημικό πρόγραμμα της NASA.
7. Ma Rainey’s Black Bottom (2020)
Βασισμένο στο ομώνυμο θεατρικό έργο του Ογκουστ Γουίλσον, παρακολουθεί μια συγκλονιστική Βαϊόλα Ντέιβις στην βιογραφία της (υπαρκτής) τραγουδίστριας που μάγευε με την φωνή της. Εξίσου αριστουργηματικό και το βαθύ «μαύρο» σάουντρακ του Μπράνφορντ Μαρσάλις. Εμφανίζεται και ο αδικοχαμένος Τσάντγουικ Μπόουζμαν στην τελευταία ταινία της καριέρας του.
6. Soul (2020)
Μια εκπληκτική ταινία κινουμένων σχεδίων, που ακολουθεί τον Joe, έναν δάσκαλο μουσικής σε σχολείο, ο οποίος είχε όνειρο να γίνει μέλος μιας μπάντας και να παίζει μουσική στο jazz club «Half Note» [όχι το αθηναϊκό…]. Μετά από ένα αναπάντεχο ατύχημα όμως, η ψυχή του Τζο οδηγείται σε ένα μέρος που ονομάζεται «You Seminar», το οποίο προετοιμάζει τις ψυχές πριν το ταξίδι τους στη Γη. Φυσικά, όπως υπονοεί ο τίτλος του, το σάουντρακ είναι βαθιά soul.
5. BlacKkKlansman (2018)
Με πρωταγωνιστή τον Τζον Ντέιβιντ Ουάσιγκτον, γιο του Ντένζελ Ουάσιγκτον, και τον Άνταμ Ντράιβερ, ο Σπάικ Λι μεταφέρει στην μεγάλη οθόνη το ομώνυμο αυτοβιογραφικό βιβλίο του αφροαμερικανού αστυνομικού Ρον Στάλγουορθ που περιγράφει την εμπειρία του στους κόλπους της Κού Κλουξ Κλαν του Κολοράντο.
4. Moonlight (2016)
H εκπληκτική ιστορία ενός μαύρου άνδρα από την παιδική ηλικία έως την ενηλικίωση του και η ταυτόχρονη διαδρομή του από μια διαλυμένη οικογένεια βουτηγμένη στην βία και τα ναρκωτικά στην Φλόριντα σε μια απείρως καλύτερη ζωή. Στα 89α βραβεία Όσκαρ κέρδισε το βραβείο Καλύτερης Ταινίας, Β’ Ανδρικού ρόλου (για τον Μαχερσάλα Αλί) και διασκευασμένου σεναρίου (Μπάρι Τζένκινς & Τάρελ Άλβιν), ενώ έλαβε υποψηφιότητα σε άλλες 5 κατηγορίες: καλύτερου σκηνοθέτη (Μπάρι Τζένκινς), Β’ Γυναικείου ρόλου (Ναόμι Χάρις), πρωτότυπης μουσικής, φωτογραφίας και μοντάζ ταινίας.
3. Us (2019)
Μια οικογένεια πηγαίνει διακοπές στο εξοχικό της σπίτι κοντά στην παραλία, εκεί όπου δέχεται επίθεση στο σπίτι της από μια άλλη, μυστηριώδη οικογένεια που τα μέλη της είναι ίδια, εμφανισιακά, με αυτούς. Φανταστικός ο σκηνοθέτης Jordan Peele σε μια από τις ταινίες της ζωής του, καθώς έχει εγκολπώσει μέσα σε αυτήν τόσο στοιχεία από ταινίες τρόμου άλλων δεκαετιών, όσο και ένα καίριο κοινωνικοπολιτικό σχόλιο για τις ΗΠΑ του σήμερα.
2. Get Out (2017)
Ο Αφροαμερικανός Κρις ετοιμάζεται να πάει στο πατρικό της κοπέλας του, της (λευκής) Ρόουζ, για να γνωρίσει τους (μεγαλοαστούς) γονείς της και ολόκληρο το σόι της όμως τα προβλήματα του νεαρού άνδρα στο πολυτελές σπίτι θα είναι πολύ μεγαλύτερα σε σχέση με εκείνα του Σίντνεϊ Πουατιέ στο «Μάντεψε Ποιος Θα Έρθει Το Βράδυ»…
- Black Panther (2018)
Ο Τ’Τσάλα, μετά τον θάνατο του πατέρα του, του βασιλιά της Γουακάντα – ενός τεχνολογικά ανεπτυγμένου αλλά εντελώς απομονωμένου αφρικανικού κράτους – επιστρέφει στην πατρίδα του για να πάρει τη θέση του, ως διάδοχος του θρόνου. Όταν όμως επανεμφανίζεται ένας παλιός και ισχυρός εχθρός της Γουακάντα, ο Τ’Τσάλα – γνωστός και ως «Black Panther» – θα πρέπει να αντιπαρατεθεί μαζί του.
