«Η ΛΟΑΤΚΙ+ ιδεολογία, ο ριζοσπαστικός φεμινισμός, όλες αυτές οι οργανώσεις για γούνες και οι άνθρωποι χωρίς παιδιά θα πρέπει να αναγνωρίζονται τουλάχιστον ως εξτρεμισμός». Αυτό είναι τα ευφάνταστα λόγια του φωστήρα Andrei Tsyganov, ο οποίος είναι πρόεδρος μιας επιτροπής για την προστασία των παιδιών, στο πλαίσιο της παράλογης επίθεσης που δέχεται η γκέι κοινότητα στη Ρωσία.
Τα δικαιώματα τους καταπατούνται καθημερινά με νόμιμες διαδικασίες χωρίς ντροπή και θεωρούνται κακή επιρροή για τους νέους.Ο Βλαδιμίρ Πούτιν έχει δηλώσει ανοιχτά την απέχθεια του απέναντι τους και το 2019, ενέκρινε το νομοσχέδιο gay προπαγάνδας, που δεν επιτρέπει την απλή αναφορά σε μη παραδοσιακές σεξουαλικές σχέσεις, απαγορεύει την ισότητα στους γάμους και το 2020, ενισχύθηκε με τη νομική διαγραφή των τρανς ατόμων από παντού. Επιπλέον, μην ξεχνάς και την ξαφνική δολοφονία της ακτιβίστρια της ρωσικής ΛΟΑΤΚΙ+ κοινότητας, Ελένα Γκριγκόριεβα με πολλαπλά τραύματα από μαχαίρι και σημάδια στραγγαλισμού, που πέρασε στα ψιλά γράμματα.
Λίγες μέρες αφότου ξέσπασε ο πόλεμος στην Ουκρανία, μία ΛΟΑΤΚΙ+ ομάδα έφυγε από τη Ρωσία γιατί φοβήθηκε πως αν ηττηθούν, θα επιρρίψουν ευθύνες στην queer κοινότητα. «Οι αρχές λίγο μετά την εισβολή στην Ουκρανία έκαναν έφοδο σε σπίτια και γραφεία αμέτρητων ακτιβιστών για τα ανθρώπινα δικαιώματα. Η Ρωσία έχει ήδη χάσει τον πόλεμο: όλος ο κόσμος βλέπει πώς ο ρωσικός στρατός δεν μπορεί να κάνει τίποτα στη μικρή χώρα που οι ρωσικές αρχές μας είπαν ότι ήταν τόσο αδύναμη.Το ερώτημα δεν είναι η νίκη ή η ήττα. Το ερώτημα είναι πώς θα δικαιολογήσουν οι αρχές τις απώλειες. Οι υπερασπιστές των ανθρωπίνων δικαιωμάτων,οι ”ξένοι πράκτορες”, οι προδότες “παραδοσιακών αξιών” και όλοι όσοι ήταν κατά του πολέμου, μάλλον θα είναι η δικαιολογία. Η ευθύνη θα χρεωθεί σε εμάς» είχε δηλώσει στο Pinknews ο Aleksandr Voronov, ο διευθύνων σύμβουλος της ομάδας Coming Out με έδρα την Αγία Πετρούπολη.
Μετά από όλα αυτά, η Ρωσία περιόρισε περισσότερο την ελευθερία του λόγου από ποτέ σ’ αυτή τη μαραθώνια 22χρονη προεδρία του Πούτιν. Καινούριοι νόμοι απέκλεισαν την πρόσβαση σε social media, έκλεισαν πολλά ρωσικά sites και άφησαν μόνο εκείνα που ελέγχονται από το κράτος.
Οπότε, το να κυκλοφορήσει στις ρωσικές οθόνες μια ταινία με θέμα τον έρωτα δύο γκέι πιλότων,που είναι βασισμένη σε πραγματική ιστορία γραμμένη στα απομνημονεύματα του Sergey Fetisov, είναι μια πολύ αμαρτωλή αποστολή με μεγάλο ρίσκο.
Στο Firebird, ο Roman και ο Sergey συναντιούνται σε μία στρατιωτική βάση στην Εσθονία επί σοβιετικής κατοχής το 1970, ερωτεύονται και αναγκάζονται να κρατήσουν κρυφό γιατί αν μαθευτεί,αντιμετωπίσουν την ποινή της φυλάκισης. Ο Ουκρανός Oleg Zagorodnii, που υποδύεται τον Roman, όταν δέχθηκε να παίξει στην ταινία, ήξερε ελάχιστα αγγλικά και έμαθε μέσα σε 3 μήνες. «Ο ατζέντης μού έκλεισε το συγκεκριμένο ρόλο αλλά τώρα δεν θέλω να να τον ξεμπροστιάσω γιατί υποστηρίζει τη ρωσική εισβολή.Μου έγραψε “Oleg κράτα γερά, θα σας απελευθερώσουμε από τον Ζελένσκι και θα ζήσουμε σε μία κανονική και φιλόξενη χώρα. Πιστεύει ότι η Αμερική το προκαλεί όλο αυτό! Οπότε εκεί σταμάτησαν όλες οι συζητήσεις.» δήλωσε στη Guardian.
Παράλλήλα, έχει ανοίξει ένα καφέ στο Κίεβο όπου συγκεντρώνει τρόφιμα, είδη πρώτης ανάγκης και στρατιωτικές στολές για τους Ουκρανούς και νοίκιασε πέρσι έναν μικρό κινηματογράφο για να προβάλει το φιλμ βρετανοεσθονικής παραγωγής στην οικογένεια και τους φίλους του. Παρόλες τις δυσκολίες με τις γλώσσες και τις διαφορές που έχει με τον χαρακτήρα, ο Εσθονός σκηνοθέτης του Firebird, Peeter Rebane ,ήξερε από ένστικτο ότι ο Oleg θα ήταν τέλειος ως Roman γιατί έχει το κατάλληλο βλέμμα και την δυναμική ενός πιλότου και βοήθησε πολύ τελικά το ότι στην αρχή επικοινωνούσαν περισσότερο με χειρονομίες και βλέμματα.
Όταν διάβασε πρώτη φορά το βιβλίο πριν 10 χρόνια, είχε συγκλονιστεί γιατί το να είσαι γκέι τότε ήταν εγκληματική ενέργεια. «Αφού αποποινικοποιήθηκε με την πτώση της Σοβιετικής Ένωσης, εξακολουθούσε να θεωρείται ανωμαλία. Εγώ ήξερα ότι ήμουν γκέι από τα 9 μου χρόνια. Ακόμα και τότε που έκανα coming out στη μαμά μου στα 20 μου, η πρώτη της αντίδραση ήταν πως μπορούμε να πάρουμε βοήθεια και να με γιατρέψουν.» πρόσθεσε ο Rebane στην κοινή τους συνέντευξη. Το γεγονός ότι οι δύο ήρωες ζουν τον έρωτα τους στο μέρος που μεγάλωσε εκείνος, του έδωσε μία νέα προοπτική για τον τρόπο ζωής των ΛΟΑΤΚΙ+ στη χώρα του. Όπως συμπληρώνει, δεν θα μπορούσε ποτέ να φανταστεί ότι συνέβη αυτή η ιστορία αγάπης εκείνο το χρονικό διάστημα σ’ αυτό το σημείο που ως παιδιά στην κατεχόμενη Εσθονία, έκαναν ποδήλατο και πετούσαν τα αεροπλάνα από πάνω τους.
Σχετικά με τον ρόλο του Sergey, επέλεξαν τον 31χρονο Tom Prior, που είχε ερμηνεύσει τον έφηβο Stephen Hawking στο Theory of Everything και ζωντάνεψε τα πάντα στο σετ. «Ο Sergey με άγγιξε κατευθείαν. Έχει αυτή τη ριζοσπαστική ιδιότητα να ακολουθέι την καρδιά του με κάθε κόστος και επιλέξαμε πολύ συνειδητά να μην το παρουσιάσουμε γεμάτο με αμφισβήτηση και ντροπή, που συνδέονται συχνά με τέτοιες ιστορίες. Αυτό είναι κάτι που υιοθετώ επίσης. Δεν είμαι καλός στο να λέω ψέμματα στον εαυτό μου.» τόνισε και πέρα από το ρόλο του, πρότεινε αλλαγές στο σενάριο συνολικά με αποτέλεσμα να γίνει συ-νσεναριογράφος με τον Rebane και να γράψουν νέα προσχέδια αλλά και παραγωγός. Επίσης, βοήθησε στο μοντάζ και τη μουσική επιμέλεια.Στη συνέχεια, οι δυο τους ίδρυσαν μία εταιρία διανομής για να προωθήσουν το Firebird στην Αγγλία και επισκέφθηκαν τον Fetisov στη Μόσχα το 2016, ένα χρόνο πριν πεθάνει.
Ο μόνος όρος του Fetisov ήταν πως η ταινία πρέπει να αφορά την αγάπη, όχι την πολιτική, κάτι που το τήρησαν εν μέρει. Προσπάθησαν να γίνει αποδεκτή με πιο πολιτικό τρόπο τώρα λόγω της κατάστασης που επικρατεί αλλά ήθελαν ταυτόχρονα να κάνουν και μια παγκόσμια ιστορία για το τι σημαίνει να κυνηγάς την αγάπη ό,τι και να συμβεί.
Κι έφτασε η μεγάλη στιγμή που κυκλοφόρησε στην προοδευτική Μόσχα. 93 από τις κριτικές και τα άρθρ,α τους διέλυσαν και έγραφαν μόνο αρνητικά σχόλια εκτός από ένα που τους υπερασπίστηκε. Συγκεκριμένα είδαν τίτλους όπως Ένας Εσθονός, ένας Βρετανός και ένας Ουκρανός ντροπιάζουν τη Μόσχα, ή Γροθιά στο πρόσωπο κάθε Ρώσου στρατιώτη και οι συνέπειες ήταν η Ρωσία να την μποϊκοτάρει με κάθε τρόπο και να παίζει σε άδειους κινηματογράφους.
«Ο Sergey και ο Roman είναι έτοιμοι να πεθάνουν για τον έρωτά τους. Και στην Ουκρανία, είμαστε έτοιμοι να πεθάνουμε για την ελευθερία, τη γη, τον λαό μας. Πριν από τον πόλεμο, έκανα σχέδια για το μέλλον μου αλλά τώρα καταλαβαίνω ότι τα όνειρά μου έχουν πεθάνει γιατί πρέπει να μείνω εδώ και να είμαι με τους ανθρώπους μου. Δεν μπορώ να ξέρω τίποτα για το μέλλον. Καταλαβαίνω μόνο ότι κάθε μέρα σημαίνει περισσότερος θάνατος και περισσότερη καταστροφή. Πριν από αυτό, ήμασταν ανεξάρτητοι. Δεν μπορώ να καταλάβω γιατί το έκανε αυτό η Ρωσία», λέει ο Zagorodnii και απορούμε όλοι μαζί του.