Για αρκετά χρόνια στο Φεστιβάλ των Καννών η αναλογία μεταξύ ταινιών ανδρών και γυναικών σκηνοθετών έγερνε προς τους άνδρες κατά συντριπτικό ποσοστό. Υπήρξαν βέβαια και φωτεινές στιγμές στην πορεία, όπως η πρωτοφανής σύνθεση του διαγωνιστικού το 2023, η οποία περιλάμβανε επτά ταινίες σκηνοθετημένες από γυναίκες σε σύνολο 21 — και φυσικά τη νίκη της Justine Triet με τον Χρυσό Φοίνικα (μόλις η τρίτη γυναίκα που κερδίζει το κορυφαίο βραβείο του Φεστιβάλ).
Φέτος η αφετηρία έχει μία φωτεινή στιγμή, με έξι (!!) γυναίκες σκηνοθέτιδες να έχουν ανακοινωθεί μέχρι στιγμής, καθώς και μια ταινία εκτός διαγωνιστικού που θα ανοίξει το Φεστιβάλ, σκηνοθετημένη από γυναίκα — το Leave One Day της Amélie Bonnin — με τον διευθυντή του φεστιβάλ Thierry Frémaux να υπόσχεται πως θα ανακοινωθούν και άλλες ταινίες μέσα στις επόμενες μέρες.
Οι υπόλοιπες ταινίες σκηνοθετημένες από γυναίκες περιλαμβάνουν νέα έργα από τακτικές συμμετέχουσες των Καννών, όπως η Kelly Reichardt (The Mastermind) και η Julia Ducournau (Alpha), αλλά και τις Mascha Schilinski (με το πολυσυζητημένο Sound of Falling, παλαιότερα με τίτλο The Doctor Says I’ll Be Alright, But I’m Feelin’ Blue), Hafsia Herzi (La Petite Dernière), Chie Hayakawa (Renoir) και Carla Simón (Romeria).
Τα τελευταία χρόνια οι ταινίες που σκηνοθετούνται από γυναίκες αποδεικνύονται πολύ υψηλού επιπέδου. Χαρακτηριστικά παραδείγμτατα είναι το Anatomy of a Fall της Justine Triet που κέρδισε τον Χρυσό Φοίνικα και το Όσκαρ, το The Substance της Coralie Fargeat (επίσης βραβευμένο με Όσκαρ), το παραληρηματικό Titane της Ducournau (επίσης Χρυσός Φοίνικας) και άλλα.
Είναι πια τόσο δύσκολο να αγνοηθεί η επιτυχία των Triet, Fargeat, Ducournau και άλλων; Η σημερινή φουρνιά νέων ταινιών αποδεικνύει πως κάτι αλλάζει και δίνεται ένα βήμα, ώστε νέες φωνές να φωνάξουν παρούσδες. Υπάρχει άραγε άλλη μία νικήτρια του Χρυσού Φοίνικα ανάμεσά τους; Θα το μάθουμε τον Μάιο.
Μια ματιά στην πρόσφατη ιστορία: από το 2016 έως το 2018, μόνο τρεις γυναίκες σκηνοθέτιδες συμμετείχαν κάθε χρόνο στο διαγωνιστικό. Το 2019 ο αριθμός ανέβηκε στις τέσσερις. (Το Φεστιβάλ ακυρώθηκε το 2020 λόγω της πανδημίας. Αν και ανακοινώθηκε ποιες ταινίες θα είχαν επιλεγεί, δεν δόθηκαν οι συνηθισμένες διακρίσεις και δεν υπήρξε επίσημο διαγωνιστικό.)
Όπως έχει ήδη αναφερθεί, η πρόεδρος της φετινής κριτικής επιτροπής του επίσημου διαγωνιστικού είναι η Juliette Binoche, η οποία θα επιλέξει τον Χρυσό Φοίνικα και τα υπόλοιπα βραβεία μαζί με την (ακόμη μη ανακοινωμένη) επιτροπή. Σε μια σπάνια σκυταλοδρομία, η Binoche διαδέχεται μια άλλη γυναίκα, τη Greta Gerwig, πρόεδρο της περσινής επιτροπής. Στο παρελθόν αυτό συνέβη αυτό ήταν το 1966, όταν η Sophia Loren διαδέχτηκε την Olivia de Havilland.) Το Φεστιβάλ φέτος θα διεξαχθεί από τις 13 έως τις 24 Μαΐου 2025.
2025
• Σύνολο ταινιών από γυναίκες σκηνοθέτιδες: 6
• Ποσοστό συμμετοχής: 31.57% (με επιπλέον ταινίες να αναμένονται)
• Σκηνοθέτιδες: Kelly Reichardt, Julia Ducournau, Mascha Schilinski, Hafsia Herzi, Chie Hayakawa, Carla Simón
• Βραβεία: Αναμένονται
• Άλλες διακρίσεις: Αναμένονται
2024
• Σύνολο ταινιών από γυναίκες σκηνοθέτιδες: 4
• Ποσοστό συμμετοχής: 18.18%
• Σκηνοθέτιδες: Payal Kapadia, Andrea Arnold, Coralie Fargeat, Agathe Riedinger
• Βραβεία: Grand Prix (Kapadia – All We Imagine as Light), Καλύτερο Σενάριο (Fargeat – The Substance)
• Άλλες διακρίσεις: The Substance – 5 υποψηφιότητες για Όσκαρ, 1 νίκη
2023
• Σύνολο ταινιών από γυναίκες σκηνοθέτιδες: 7 (ιστορικό υψηλό)
• Ποσοστό συμμετοχής: 33.3%
• Σκηνοθέτιδες: Justine Triet, Ramata-Toulaye Sy, Alice Rohrwacher, Jessica Hausner, Kaouther Ben Hania, Catherine Corsini, Catherine Breillat
• Βραβεία: Χρυσός Φοίνικας (Triet – Anatomy of a Fall, τρίτη γυναίκα νικήτρια)
• Άλλες διακρίσεις: Anatomy of a Fall – 5 υποψηφιότητες για Όσκαρ, 1 νίκη
2022
• Σύνολο ταινιών από γυναίκες σκηνοθέτιδες: 5 (για πρώτη φορά)
• Ποσοστό συμμετοχής: 23.8%
• Σκηνοθέτιδες: Claire Denis, Kelly Reichardt, Valeria Bruni Tedeschi, Charlotte Vandermeersch, Léonor Serraille
• Βραβεία: Grand Prix (Denis – Stars at Noon), Βραβείο της Επιτροπής (Vandermeersch – The Eight Mountains)
• Άλλες διακρίσεις: Showing Up της Reichardt – Robert Altman Award
2021
• Σύνολο ταινιών από γυναίκες σκηνοθέτιδες: 4
• Ποσοστό συμμετοχής: 16.6%
• Σκηνοθέτιδες: Ildikó Enyedi, Mia Hansen-Løve, Catherine Corsini, Julia Ducournau
• Βραβεία: Χρυσός Φοίνικας (Ducournau – Titane, δεύτερη γυναίκα νικήτρια)
• Άλλες διακρίσεις: Titane – υποψήφια για BAFTA σκηνοθεσίας, 5 υποψηφιότητες για Ευρωπαϊκά Βραβεία Κινηματογράφου, 1 νίκη
*Με στοιχεία από το Indie Wire.
➪ Ακολουθήστε το OLAFAQ στο Facebook, Bluesky και Instagram.
