Ένα βιβλίο με έντονο ενδιαφέρον κυκλοφόρησε από τις Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης και χτίζει γέφυρες ανάμεσα σε Πολιτισμούς κι Έθνη. Ήδη από το πρωτότυπο εξώφυλλο προκαλεί τον αναγνώστη να το προμηθευτεί και να το εξερευνήσει. Σε μία εποχή διαιρέσεων και διενέξεων οφείλουμε να αντιληφθούμε τον δρόμο που θα μας φέρει πιο κοντά με τους ανθρώπους ανεξαρτήτως προέλευσης και καταγωγής. Είναι σημαντικό επίσης το γεγονός πως μας δίνεται μία πρώτης τάξης ευκαιρία να αλληλεπιδράσουμε με το σπουδαίο έργο του Καθηγητή Κινεζικής Ιστορίας κι Ανθρωπολογίας στο Πανεπιστήμιο του Χάρβαρντ, Μάικλ Πιούετ, καθώς και με τη διδάκτωρ Ιστορίας στον ίδιο επιστημονικό φορέα, Κριστίν Γκρος-Λο.

Η διανοητική περιέργεια των φοιτητών βοηθάει και τους ίδιους τους εκπαιδευτικούς των ανώτατων ιδρυμάτων να πάρουν νέα ερεθίσματα και να εξελιχθούν μέσω μίας αμφίδρομης διαδικασίας ανταλλαγής στοιχείων και γνώσης. Για αυτούς ένα ενεργό σύνολο αποτελεί συνεχή πηγή έμπνευσης. Η ευτυχία κι η ευημερία ως αυτοσκοπός μέσα από ένα ταξίδι αυτογνωσίας κι αυτοπραγμάτωσης. “Πώς ζεις τη ζωή σου σε καθημερινή σου βάση”; Αυτό το ερώτημα είναι θεμελιώδες προκειμένου να επιτευχθεί ο στόχος. Επιπλέον κομβικός είναι ο ρόλος των συγκινησιακών βιωμάτων που συγκροτούν τον χαρακτήρα μας. Η εμπειρία κι η παραστάσεις μας διαμορφώνουν κάθε ημέρα.

Μελετώντας τις σελίδες του δοκιμίου αντιλαμβανόμαστε πως η φιλοσοφία έχει κοινές καταβολές. Δεν είναι τυχαίο πως Κομφούκιος, Σωκράτης, Βούδας έχουν κοινή ρητορική κι ουσία στον λόγο τους χωρίς να υπάρχει καμία ιστορική αναφορά περί σύνδεσης κι επαφής τους. Απευθύνονται όπως φαίνεται σε όμοιους κοινωνικούς καταλύτες. Πρόκειται για παράλληλες διαδρομές που είχαν ως στόχο την αρμονία, την ηρεμία και την ανάπτυξη σκεπτόμενων οντοτήτων με ενεργή κριτική σκέψη. Μέσα από τις διδαχές τους προσπάθησαν να μας προτρέψουν να αναγνωρίσουμε ότι αποτελούμαστε από πολλά μέρη και ότι μεταβαλλόμαστε συνεχώς. Απόρροια αυτή της θεωρίας ήταν να ορίζουν την οδό, ως ένα μονοπάτι που σφυρηλατούμε μέσα από τις επιλογές, τις πράξεις και τις σχέσεις μας. “Κάθε στιγμή δημιουργούμε την Οδό εκ νέου”.

Χαρακτηριστικά ο Κομφούκιος σε ένα από κορυφαία αποφθέγματά του τονίζει πως στα δεκαπέντε του έβαλε στόχο να μελετήσει. Στα τριάντα του εδραίωσε τη θέση του στην κοινωνία. Στα σαράντα απαλλάχθηκε από τις αυταπάτες. Στα πενήντα κατανόησε την εντολή του Ουρανού. Στα εξήντα μπορούσε να ακούει με καθαρότητα και στα εβδομήντα αυτό που επιθυμούσε η καρδιά του κι αυτό που ήταν ορθό ήρθε η στιγμή να έρθουν σε συμφωνία.

Μέσα από αυτό το ταξίδι λαμβάνουμε στοιχεία για την εξέλιξη της Κίνας, αλλά και της ασιατικής Ηπείρου που μας βοηθούν να πιστοποιήσουμε τα παραπάνω. Εύκολα γίνονται επομένως κατανοητές ομοιότητες με τον ελληνικό, αλλά και τον ευρωπαϊκό πολιτισμό. Αρκεί να έχουμε τη διάθεση να αφιερώσουμε τον απαιτούμενο χρόνο, ώστε να κατανοήσουμε βαθιά τις νοητές γέφυρες που λειτουργούν ως συγκολλητική ουσία και συχνά για να τις αντιληφθούμε πρέπει να επικοινωνήσουμε με ανθρώπους από άλλες χώρες με διαφορετική κουλτούρα που όμως στη βάση της έχει κοινά στοιχεία με τη δική μας.

Σε μία εποχή διαδοχικών συρράξεων (Ρωσία-Ουκρανία, Ισραήλ-Παλαιστίνη) κι υπό την απειλή γενίκευσης είναι μείζονος σημασίας να αναζητούμε τι μας ενώνει κι όχι τι μας χωρίζει σε παγκόσμια κλίμακα. Στόχος άλλωστε των δυτικών Δημοκρατιών είναι η συγκρότηση συμπεριληπτικών κοινωνικών συστημάτων που θα “προστατεύουν” κάθε πολίτη. Αντιλαμβανόμαστε ένα σχήμα αντιθέσεων, ένα οξύμωρο που έχει δημιουργηθεί σε μία εποχή που διαφημίζεται η ισότητα, η ελευθερία κι η ευτυχία, αλλά αρκετοί συνάνθρωποί μας είναι δυστυχισμένοι κι ανικανοποίητοι.

Η εξαιρετική μετάφραση του Νίκου Σουελτζή κι ο απόλυτα κατατοπιστικός κατάλογος των βασικών όρων στο τέλος του βιβλίου μας εξοικειώνουν με κάτι άγνωστο και μας φέρνουν κοντά του. Αυτός ακριβώς θα λέγαμε πως είναι κι ο μεγάλος στόχος του των “διδαγμάτων της κινεζικής φιλοσοφίας για μία καλύτερη ζωή”. Να αμβλύνουν το χάσμα, να περιορίσουν τις αγκυλώσεις και με μία απλή λέξη να ενώσουν τους ανθρώπους. Στην εποχή μας άλλωστε δύσκολο έγινε το απλό κι έχει τη δική του αξία.