Ο νεποτισμός, ή οικογενειοκρατία είναι το φαινόμενο της διαδοχής ή προβαδίσματος ορισμένων ατόμων για την κάλυψη θέσεων, πολλές φορές σημαντικών ή και κρίσιμων, με αποφασιστικό κριτήριο τη βιολογική, τη συγγενική ή τη στενά φιλική σχέση που έχουν με άλλους. Ο όρος νεποτισμός προέρχεται από τη λατινική λέξη νέπος (nepos) που σημαίνει «ανιψιός» ή «εγγονός».
Στην Ελλάδα αυτή η κατάσταση συναντάται συχνά, αναπαράγεται και διαιωνίζεται αυτόματα όταν συνδεθεί με τη δύναμη της οικονομικής ή πολιτικής εξουσίας. Είναι τόσο πολύ καλά αφομοιωμένη στην Ελληνική κοινωνία που δεν προκαλεί έκπληξη ή σοκ η δημόσια εμφάνισή της. Αντίθετα, δεν είναι λίγες οι φορές που θεωρείται αυτονόητη ως φόρος τιμής ή υποχρέωση στον αποβιώσαντα πρόγονο μιας προσωπικότητας η επιλογή του απογόνου του ως το άτομο που θα καλύψει το κενό που προέκυψε.

Συνδέεται αυτόματα με τον κομματισμό, μια οικογενειοκρατία με την ευρεία έννοια, αλλά και τη διαφθορά, αφού ενθαρρύνει ανήθικες αν και όχι πάντα παράνομες συναλλαγές.
Στο μακρινό Χόλιγουντ το κοινωνικό αυτό φαινόμενο του νεποτισμού φυσικά και επιβεβαιώνεται μιας και το κόκκινο χαλί αποτελεί το πιο καλοστρωμένο μονοπάτι για να διαβεί κανείς θέλοντας να φτάσει εκεί που θέλει να φτάσει. Ενίοτε μπορεί να μην το επιθυμεί καν, απλά να καταξιωθεί μέσω κληρονομικών αυτοματισμών ενώ τα αξιοκρατικά κριτήρια πάνε περίπατο.
Η 24χρονη social media manager δεν μπόρεσε να μην αισθανθεί μια δόση προδοσίας όταν ανακάλυψε ότι μια από τις αγαπημένες της ηθοποιούς στο σήριαλ «Euphoria», το οποίο βλέπει όλος ο πλανήτης με τρελή μανία δεν ήταν η αυτοδημιούργητη ανερχόμενη που νόμιζε ότι ήταν. «Φαινόταν σαν ένα συνηθισμένο κορίτσι. Εκτός από ένα πράγμα: οι γονείς της, Leslie Mann και Judd Apatow, είναι στελέχη του Χόλιγουντ.

Με άλλα λόγια, η Maude Apatow είναι ένα «μωρό του νεποτισμού».
Εδώ και αιώνες, τα παιδιά που γεννιούνται σε πλούσιες, διάσημες και ισχυρές οικογένειες είχαν ένα προβάδισμα στη ζωή, κληρονομώντας μοναρχίες, επιχειρηματικές αυτοκρατορίες, πλούτο και δύναμη σταρ. Σε ορισμένες περιπτώσεις έχουν ξεπεράσει τη θέση των γονιών τους. Αυτό επιθυμούν οι περισσότεροι γονείς για τα παιδιά τους. Αυτός είναι άλλωστε ο συνηθέστερος τρόπος με τον οποίο λειτουργεί η εξουσία, ειδικά στο Χόλιγουντ.


Τώρα, μια νέα γενιά που ανακαλύπτει τη ζωή, παράλληλα ανακαλύπτει και ότι οι αγαπημένες της διασημότητες, όσο ταλαντούχοι και αν είναι, έχουν επωφεληθεί από ένα σύστημα που δεν είναι αυστηρά αξιοκρατικό. Αυτό για τους μεγαλύτερους μπορεί να μην τους κάνει να κουνήσουν βλέφαρο, αλλά για τους νεότερους αποτελεί ένα είδος σοκ.
Η φράση «nepotism baby» (ή το υποκοριστικό «nepo baby») έχει κατακλύσει τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης με ειλικρινείς εκφράσεις έκπληξης («μόλις το έμαθα…»), φθόνου («γιατί θεέ μου να μην είμαι κι εγώ ένα nepo baby»), ακόμη και θαυμασμού (με πρώτα στη λίστα ονόματα όπως Zoë Kravitz και Dakota Johnson). Άλλοι, πιο προχωρημένοι, μιλούν ήδη για την επόμενη γενιά «μωρών νεποτισμού», συμπεριλαμβανομένου του αγέννητου παιδιού της Rihanna και του A$AP Rocky («ένας γαλαξιακός θρύλος του νεποτισμού ήδη», όπως το έθεσε κάποιος στα σόσιαλ μίντια.
Οι αναρτήσεις έδωσαν τη θέση τους σε αστεία για τον 43ο πρόεδρο των Ηνωμένων Πολιτειών (γιο του 41ου) και τον Ιησού Χριστό (γιο του Θεού), εμπνευσμένα εν μέρει από τα διεθνή και εγχώρια tweet με τις δύο γνωστές οικογένειες της χώρας να κρατούν τον παλμό της εξουσίας, σε μόνιμη βάση. Αλλά για να είμαστε δίκαιοι, τα γενεαλογικά δέντρα των διασημοτήτων του Χόλιγουντ δεν υπηρετούν το τυπικό και προδιαγεγραμμένο etiquette.

«Σε ορισμένες περιπτώσεις μιλάμε για τις διαφορές των γενεών στην εξοικείωση με τις διασημότητες», λέει η Alice Leppert, αναπληρώτρια καθηγήτρια σπουδών μέσων ενημέρωσης και επικοινωνίας στο Ursinus College και συνεκδότρια του περιοδικού Celebrity Studies. Πρόσθεσε ότι «οι γονείς ορισμένων από τους νέους αστέρες είναι μεν στη βιομηχανία, αλλά δεν είναι απαραίτητα αναγνωρισμένοι ηθοποιοί των οποίων τα ονόματα και τα πρόσωπα είναι ευρέως γνωστά».

Μπαμπάς και κόρη Κόπολα / Photo: Wikimedia Commons

Η 20χρονη Η.Ν, φοιτήτρια κινηματογραφικών σπουδών σε ιδιωτικό κολλέγιο, δήλωσε ότι υπάρχουν πολλοί διάσημοι απόγονοι των οποίων το ταλέντο είναι προφανές γι’ αυτήν, όπως η σκηνοθέτης Sofia Coppola, κόρη του σπουδαίου σκηνοθέτη Francis Ford Coppola. «Αυτό δεν σημαίνει ότι δεν ζηλεύω. Ότι δε θα ήθελα να έχω την ίδια ευκαιρία».


«Νομίζω ότι η ζήλια μου για τα παιδιά του νεποτισμού προέρχεται από την ελευθερία που συχνά έχουν» συμπλήρωσε. «Είναι ελεύθερα να ακολουθήσουν τις δημιουργικές τους αναζητήσεις με τρόπο που οι περισσότεροι άνθρωποι δεν είναι».
Η διάδοση της φράσης «μωρά νεποτισμού» επικοινωνεί επίσης τη συγκεκριμένη απογοήτευση από το Χόλιγουντ και ταυτόχρονα την απόρριψη της ιδέας ότι ο καθένας μπορεί να τα καταφέρει στις δημιουργικές βιομηχανίες αρκεί να το θελήσει πολύ. «Είναι μια λαγότρυπα από μόνη της για να ανακαλύψει κανείς τελικά πόσο βαθύς είναι ο νεποτισμός στο Χόλιγουντ», δήλωσε στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού, η Μ.Ρ., 21 ετών, τεχνικός σε γνωστή εταιρία τηλεπικοινωνίας. «Είναι σαν δυναστείες διάσημων οικογενειών που διαρκούν γενιές και γενιές και γενιές… Απογοητεύτηκα τρελά, για παράδειγμα, όταν ανακάλυψα ότι η Μάργκαρετ Κούαλι, πρωταγωνίστρια της σειράς του Netflix “Maid”, είναι κόρη της Άντι ΜακΝτάουελ», συμπλήρωσε.
«Αισθάνομαι ότι δεν υπάρχουν πια φρέσκα πρόσωπα» είπε.


«Οι διάσημοι άνθρωποι συνδέονται με ένα άλλο σημαντικό πρόσωπο που συνδέεται με ένα άλλο επίσης σημαντικό πρόσωπο, και αυτό δεν είναι πια αυθεντικό» είπε η 23χρονη ανερχόμενη ηθοποιός και κωμικός δεν την ενοχλείται ιδιαίτερα με τα μωρά του νεποτισμού και θα τολμούσε μάλιστα να αποκαλέσει τον εαυτό της θαυμαστή τους. Λατρεύει τη δουλειά της κυρίας Apatow και του ηθοποιού και τραγουδιστή Ben Platt, του οποίου ο πατέρας, Marc Platt, είναι παραγωγός στο Χόλιγουντ. Η μόνη επιφύλαξή της ωστόσο, είναι ότι ζητά από τα μωρά του νεποτισμού να το παραδεχτούν.

«Απλώς να λένε: “Ναι, είμαι παιδί μιας διασημότητας και είμαι πολύ ευγνώμων για τις ευκαιρίες που προφανώς μου έδωσε”. Τότε είμαστε εντάξει. Νομίζω ότι αυτό που με ενοχλεί είναι όταν υπάρχει άρνηση αυτής της καταστασιακής διαφοράς. Στο τέλος της ημέρας, η αλήθεια είναι ότι αν είχα τις διασυνδέσεις που έχετε εσείς, θα τις αξιοποιούσα με τον ίδιο ακριβώς τρόπο που τις αξιοποιείτε», δήλωσε η 23χρονη.

*Με στοιχεία από nytimes.com