Τα social media είναι εδώ και χρόνια ένα μέρος όπου οι λάτρεις του μακιγιάζ και οι γκουρού της ομορφιάς συζητούν νέες τάσεις. Παρόλαυτα, το mascara trend, δεν έχει καθόλου να κάνει με καλλυντικά. Οι νέοι στο TikTok χρησιμοποιούν τη «μάσκαρα» ως κωδική λέξη για να μιλήσουν για το σεξ, τις σχέσεις και τις παρενοχλήσεις.
Στις αναρτήσεις με ετικέτα #mascaratrend, νεαρές γυναίκες αλλά και άντρες χρησιμοποιούν τον όρο «μάσκαρα» για να αναφερθούν σε ερωτικούς συντρόφους. Για παράδειγμα:
«Βρήκα την καλύτερη μάσκαρα στον κόσμο, αλλά άλλαξε και έκανε τις βλεφαρίδες μου να πέσουν τελείως και τώρα δεν ξέρω αν θα εμπιστευτώ ποτέ κάποια άλλη μάσκαρα».
Ορισμένες αναρτήσεις κάνουν πιο άμεσες αναφορές στο σεξ, χρησιμοποιώντας τον όρο «βουρτσάκι μάσκαρας» ως κωδική λέξη για το πέος:
«Λατρεύω τη μάσκαρα, αλλά οτιδήποτε αφορά το βουρτσάκι με τρομάζει».
@professionalmeateater lol! #mascaratrend #fypシ #xyzbca #foryou
Τη στιγμή που γράφεται αυτό το άρθρο, το hashtag #mascaratrend έχει μαζέψει περισσότερες από 122,7 εκατομμύρια προβολές στο TikTok, συνοδευόμενο από ένα κύμα σχολίων. Εν μέρει, είναι μια απάντηση στις μετριοπαθείς και συχνά υπερβολικές πολιτικές του TikTok. Πολλοί χρήστες έχουν επικρίνει την αυστηρή αστυνόμευση και λογοκρισία του περιεχομένου που αφορά στο σεξ. Η συζήτηση για τη «μάσκαρα» τους επιτρέπει να υπερπηδήσουν τις πολιτικές αυτές. Με αυτόν τον τρόπο, η τάση συνδέεται με μια μακρά ιστορία σεξουαλικών κωδίκων, που κατά καιρούς έχουν χρησιμοποιηθεί για να παρακάμψουν τη λογοκρισία.
Τα πρότυπα των μέσων ενημέρωσης έχουν συχνά περιορίσει το πόσο ρητά μπορεί να συζητηθεί και να παρουσιαστεί δημόσια το σεξ. Κατά την εποχή του «Κώδικα Hays» στο Χόλιγουντ, οι ταινίες που κυκλοφόρησαν μεταξύ 1930 και 1967 δεν μπορούσαν να δείχνουν «υπερβολικά και λάγνα φιλιά, λάγνες αγκαλιές, [και] υποδηλωτικές στάσεις και χειρονομίες». Προφανώς, απαγορεύονταν από τη μεγάλη οθόνη και τα ομόφυλα ζευγάρια, κάτι που δε συνέβαινε πριν το 1930. Ακόμη και σε σειρές και ταινίες με παντρεμένα ζευγάρια, στην κρεβατοκάμαρα έπρεπε να παρουσιάζονται ότι κοιμούνταν σε διαφορετικά κρεβάτια, για να μην υπάρχει η παραμικρή υπόνοια σεξ.
Για αυτόν τον λόγο, οι κινηματογραφιστές χρησιμοποιούσαν συμβολισμούς και μεταφορές για να αναφερθούν στη σεξουαλική δραστηριότητα. Διάσημα παραδείγματα περιλαμβάνουν ένα ορμητικό κύμα στο «From Here To Eternity», ένας φάρος στην «Καζαμπλάνκα» καθώς και τα τσιγάρα μετά τη συνουσία.
Πιο πρόσφατα, οι διαγωνιζόμενοι στο ριάλιτι Love Island χρησιμοποίησαν κωδικοποιημένα χρώματα, για να περιγράψουν τις ερωτικές δραστηριότητες στις οποίες έχουν προχωρήσει με τους συντρόφους τους.
Σεξουαλικοί κώδικες κατά της λογοκρισίας: Μια σύντομη ιστορία
Οι κώδικες αυτοί δε χρησιμοποιούνται μόνο κατά της λογοκρισίας. Με μια γρήγορη ιστορική αναδρομή, βλέπουμε ότι η τάση της μάσκαρας στο TikTok, είναι η τελευταία προσθήκη σε μια τεράστια συλλογή μυστικών κωδίκων και συνθηματικών, που έχουν δημιουργήσει οι νέοι για να μιλούν για το σεξ.
Η γλώσσα – είτε επιστημονική είτε συναισθηματική – που χρησιμοποιούν οι ενήλικες για να συζητήσουν για το σεξ συχνά δεν ταιριάζει με τις εμπειρίες που θέλουν να περιγράψουν οι νεότεροι. Για παράδειγμα, μπορεί να μην έχουν τρόπο να περιγράψουν πράξεις όπως ο αμοιβαίος αυνανισμός – έτσι οι κώδικες (πχ: σλανγκ) ήταν η μόνη τους γλώσσα για να συζητήσουν τις εμπειρίες τους.
Στη μεταπολεμική Βρετανία, οι νέοι αντιστοίχισαν τις σεξουαλικές δραστηριότητες με αριθμούς. Κάτι παρόμοιο κάνουν και οι Αμερικανοί με τις «βάσεις»: «πρώτη βάση» είναι το γλωσσόφιλο, «τέταρτη βάση» το διεισδυτικό σεξ.
@grayciee_
Επιπλέον, η επίσημη γλώσσα είναι ιδιαίτερα περιορισμένη όταν μιλάμε για το γυναικείο σώμα και τη σεξουαλική εμπειρία. Ενώ η γενιά των millenials και των Gen Z γνωρίζουν καλύτερα τους ανατομικούς όρους για τα γεννητικά τους όργανα, από ότι προηγούμενες γενιές, παρόλαυτα υπάρχει ακόμα ένα γλωσσικό κώλυμα αναφορικά με τα γυναικεία όργανα και το μη διεισδυτικό σεξ, με αποτέλεσμα οι επίσημοι όροι να μοιάζουν άβολοι και παράταιροι.
Ενώ οι κώδικες επιτρέπουν στους νέους να μιλούν πιο ελεύθερα για τα μέρη του σώματός τους, είναι πιθανό η εξάρτηση από ευφημισμούς να επιδεινώνει το ταμπού.
Το αν οι κώδικες είναι χρήσιμοι ή επιβλαβείς, είναι ένα ερώτημα που αφορά και συζητήσεις για τη σεξουαλική παρενόχληση. Το mascara trend έχει παρακινήσει πολλούς νέους να μοιραστούν ιστορίες σεξουαλικής επίθεσης, παρενόχλησης και βιασμών.
Για πολλούς επιζώντες, φαίνεται ότι το να μπορούν να μιλούν, έστω και με κώδικες, τους δίνει τη δυνατότητα να αποκαλύπτουν εμπειρίες, κάτι που υπό άλλες συνθήκες ίσως να μην έκαναν ποτέ.
Αλλά αυτή η δυναμική μπορεί να είναι περίπλοκη. Ορισμένοι επαγγελματίες ψυχικής υγείας με εξειδίκευση στο σεξουαλικό τραύμα, τονίζουν ότι αυτή η τάση ενθαρρύνει αρκετούς νέους να αναζητήσουν υποστήριξη μετά από μια παρενόχληση.
Άλλοι, όμως, έχουν εκφράσει ανησυχίες, λέγοντας ότι η ασάφεια του κώδικα και ο τρόπος που παρουσιάζεται η σεξουαλική παρενόχληση –ως μια εμπειρία απομακρυσμένη κι αποκομμένη τελείως από το σώμα– μπορεί να μοιώσει την σοβαρότητα με την οποία πρέπε να αντιμετωπίζονται τέτοια θέματα.
Twitter moderation is Lawful Evil.
TikTok moderation is Chaotic Evil.
I’m honestly not sure which one is worse. At least on twitter it’s relatively easy determining what will get you kicked. On TikTok, they’ll literally ban lgbt content creators over saying “sex.” https://t.co/8VIh9qJI0J
— Erin Reed (@ErinInTheMorn) January 4, 2023
Οι κώδικες γεννούν παρεξηγήσεις
Οι κώδικες, από τη φύση τους, έχουν δημιουργηθεί για να προστατεύουν αυτούς που τους χρησιμοποιούν και να «αποκλείουν» αυτούς που βρίσκονται στην απέξω. Αυτό μπορεί να οδηγήσει σε σύγχυση και παρεξηγήσεις, ειδικά στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Πρόσφατα, ένας νεαρός συμμετείχε στο mascara trend και μίλησε για τη δική του εμπειρία βιασμού. Μην καταλαβαίνοντας το πλαίσιο, η ηθοποιός, Julia Fox σχολίασε στο βίντεό του «Καλά, δε σε λυπάμαι κιόλας», με τον κόσμο από κάτω να την κατακρίνει για έλλειψη ενσυναίσθησης κι ευαισθησίας. Λίγο αργότερα, η Fox απολογήθηκε λέγοντας πως δε γνώριζε για την τάση και νόμιζε ότι ο άντρας αναφερόταν κυριολεκτικά σε μια μάσκαρα.
Παρόλαυτα, αυτή η ικανότητα των κωδίκων να διαχωρίζουν τους ανθρώπους σε αυτούς που «έχουν τη γνώση» κι αυτούς που δεν γνωρίζουν, είναι κρίσιμη. Ιδιαίτερα για τους νέους, οι κώδικες τους επιτρέπουν να διακρίνουν τη σεξουαλική τους κουλτούρα από αυτή των ενηλίκων.
Τα τελευταία χρόνια, η χρήση όρων όπως “v-card” για αναφορά στην παρθενία, αντικατοπτρίζουν μια πιο ποικιλόμορφη σεξουαλική κουλτούρα. Τέτοιοι όροι μπορεί να χρησιμοποιηθούν επίσης για να περιγράψουν με περικεκτικό και συμπεριληπτικό τρόπο, σεξουαλικές εμπειρίες ΛΟΑΤΚΙ+ ανθρώπων.
Το mascara trend επέτρεψε επίσης στους νέους να μετατρέψουν το σεξ σε αστείο. Ενώ η τάση έχει μια σοβαρή πλευρά, πολλές από τις αναρτήσεις είναι αυθόρμητες και ανάλαφρες.
Πέραν της λογοκρισίας, των πολιτικών του Titok και τη σοβαροφάνεια με την οποία αντιμετωπίζουμε το σεξ, κώδικες όπως το mascara trend, δίνουν στους νέους καινούργιους τρόπους να πλαισιώνουν και να περιγράφουν τη σεξουαλική τους ζωή. Τους επιτρέπει να ορίζουν το φύλο, τις ανάγκες, τις φαντασιώσεις, τις εμπειρίες και την ευρύτρερη σεξουαλικότητά τους με τους δικούς τους όρους.
