Σας έχουμε νέα! Δεν έφταιξε το αλκοόλ που ήπιατε χθες βράδυ, για ό,τι κάνατε. Αυτό το μεθυσμένο μήνυμα που στείλατε -που μπορεί να ήταν ένα λάθος- θέλατε να πάει στον παραλήπτη. Δεν βγήκε από μέσα σας ένας άλλος εαυτός που ήλεγχε το σώμα σας και δεν είχατε καμία δύναμη να τον σταματήσετε. Αυτό δεν το λέμε εμείς, αλλά μία μελέτη που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Clinical Psychological Science. Σύμφωνα με αυτή, το αλκοόλ δεν έχει πραγματικά τη δύναμη να αλλάξει την προσωπικότητά σας. Στην πραγματικότητα, είστε σχεδόν το ίδιο όπως όταν είστε νηφάλιοι.

Την επόμενη φορά που θα πείτε «ήμουν πιωμένος/ η, δεν ήξερα τι έκανα», θα ξέρετε ότι θα είναι απλά η πιο εύκολη δικαιολογία που θα πείτε στον εαυτό σας για να νιώσει καλύτερα. Αντίστοιχα και όταν ο Γάλλος φιλόσοφος Jean-Jacques Rousseau είπε τη φράση «a drunk mind speaks a sober heart», πιθανότατα να ήθελε να δικαιολογήσει κάποιες μεθυσμένες πράξεις και σε καμία περίπτωση δεν κρίνω ούτε τον Rousseau, ούτε εσάς.

Προφανώς το αλκοόλ δεν θα μας αφήνει σε καμία περίπτωση ανεπηρέαστους. Δύσκολα μπορεί να αμφισβητηθεί ότι η κατανάλωση αλκοόλ, υπερβολική ή μη, έχει βιοχημικές και ψυχολογικές επιπτώσεις στην εγκεφαλική λειτουργία. Ο Gary Malone, ψυχίατρος εθισμού στο Πανεπιστήμιο Baylor, δήλωσε ότι «όσο υψηλότερα είναι τα επίπεδα αλκοόλ στο αίμα, τόσο πιο πρωτόγονη και εχθρική είναι η αντίδραση που βγαίνει».

Σε νηφάλια κατάσταση αυτολογοκρινόμαστε και μπορούμε να σταματήσουμε τον εαυτό μας από μία επιπόλαιη πράξη. Αντίθετα, το αλκοόλ φαίνεται να ξεκλειδώνει το κουτί του αυθορμητισμού και της υπερκοινωνικοποίησης, με αποτέλεσμα να νιώθουμε ότι δεν είμαστε ο εαυτός μας.

Η “Ανισόπεδη Ντίσκο” του Pan Pan με το χιλιοπαιγμένο «τι να κάνω, τον εαυτό μου χάνω» είναι το πατ πατ που αναζητάτε στην πλάτη την ώρα που κατεβάζετε το ένα ποτό μετά το άλλο. Όσο δυνατά και να τραγουδήσετε τον συγκεκριμένο στίχο, δεν πρόκειται να χάσετε τον εαυτό σας.

Ας δώσω μερικά παραδείγματα, βγαλμένα από τη ζωή ή μάλλον καλύτερα, βγαλμένα από τις μεθυσμένες μου στιγμές:

1. Το περίφημο μεθυσμένο μήνυμα στον/ ην πρώην

Είσαστε για ποτό με την παρέα, είσαστε πληγωμένοι, αδικημένοι και σε καμία περίπτωση δεν έχετε αποδεχτεί τον χωρισμό. «Μα ήταν αυτός λόγος να με χωρίσει;», «μήπως έψαχνε αφορμή;», «πρέπει να ξαναβρεθούμε, δεν αντέχω μακριά του/ ης!». Οι φίλοι συνήθως λένε να μην στείλετε, γιατί δεν σας αξίζει και ότι δεν έχει νόημα, με εσάς να συμφωνείτε και να δείχνετε -φαινομενικά ότι καταλαβαίνετε τι σας λένε. Πίνετε λίγο ακόμα (για να πάρετε δύναμη) και με την αλλαγή θέματος αποφασίζετε να στείλετε κρυφά το μεθυσμένο μήνυμα. Οι πιθανές εκβάσεις είναι:

α) βρίσκεστε, κάνετε σεξ και τα ξαναβρίσκεστε (με πολλές πιθανότητες να ξαναχωρίσετε μετά από κάποιο χρονικό διάστημα).

β) Να μείνει στα αδιάβαστα ή να λάβετε ένα μήνυμα που θα σας γειώσει, όπως: «αυτό που είχαμε αποδείχτηκε λάθος και νιώθω ότι έχασα τον χρόνο μου».

2. Να βγάλετε τα εσώψυχά σας

Πίνετε και ξαφνικά θυμάστε, τις συνεχείς συναισθηματικές απορρίψεις που δεχόσασταν μικροί από την μητέρα σας, λέτε μπροστά σε όλους ότι δεν αξίζετε αγάπη και κάποια δάκρυα αρχίζουν να κυλούν στα μάγουλά σας, με το χέρι σας να τα σκουπίζει στρίβοντας το κεφάλι σας από την άλλη μεριά. Κάθε επόμενη γουλιά σας κάνει να θυμάστε και μία άλλη ιστορία την οποία πρέπει να την μοιραστείτε αμέσως σα να είσαστε στο γραφείο του ψυχολόγου. Αν ήταν συνεδρία μπορεί να είχε πάει καλά. Σίγουρα οι φίλοι σας δεν πέρασαν καλά.

3. Να ανεβάσετε story στο Instagram

Πόσες φορές έχετε ανοίξει το κινητό την επόμενη μέρα μετά από έξοδο και παθαίνετε ένα μικρό σοκ με τη φωτογραφία που έχετε ανεβάσει; Εκείνη τη στιγμή μπορεί να σας φάνηκε ότι είχε “πλάκα” ή ότι ήταν “μία χαρά”, αλλά μάλλον δεν έπρεπε να την ανεβάσετε τελικά. «The eyes, chico, they never lie», έτσι και σε αυτή την περίπτωση οι διαδικτυακοί σας φίλοι σίγουρα θα εντόπισαν ότι δεν είστε νηφάλιοι και ίσως να σας κορόιδεψαν λιγάκι. Καλό είναι αυτά να μην ανεβαίνουν.

4. Να είστε πιο διαχυτικοί απ’ όσο θα έπρεπε 

Έχετε πιει τρία ποτά, γελάτε, είστε χαρούμενοι και ξαφνικά αρχίζετε να πιάνετε τους διπλανούς σας ενώ γελάτε ή αγκαλιάζετε τους κοντινούς σας φίλους όταν ενθουσιάζεστε με κάτι που λένε και γενικά δεν μπορείτε να κρατήσετε τα χέρια σας κοντά στο σώμα σας. Εκείνη τη στιγμή πρέπει να θυμάστε ότι αυτός που αγγίζετε μπορεί να μην είναι στην ίδια φάση με εσάς και μπορεί απλά να σας ανέχετε.

5. Κάνετε άθλιες χορευτικές φιγούρες

Είσαστε σε πάρτι που γίνεται εντός των τοιχών οικείου σπιτιού και δεν υπάρχουν γύρω σας δεκάδες μάτια αγνώστων που θα σας κρίνουν, επιτελούς μπορεί να φύγει από πάνω σας κάθε ίχνος ντροπής που θα επιτευχθεί και με την κατανάλωση αλκοόλ. Ξαφνικά ακούγεται το “Όλα γύρω σου γυρίζουν” και βγαίνουν από μέσα σας όλες οι χορευτικές κινήσεις του Σάκη Ρουβά. Εννοείται ότι πρόκειται περί αποτυχίας, όμως εκείνη τη στιγμή πιστεύετε ότι ο Σάκης θα ζήλευε αν εκείνη τη στιγμή έβλεπε τις χορευτικές σας ικανότητες.

Όλα τα προαναφερθέντα γεγονότα είναι βασισμένα σε αληθινά γεγονότα και τα έχω κάνει εγώ. Κανονικά θα γραφόταν σε α’ ενικό πρόσωπο, αλλά πιστεύω ότι πολλοί από εσάς θα έχετε υπάρξει σε κάποιες από αυτές τις καταστάσεις. Επιπλέον, είναι λιγότερο εξευτελιστικό -στα δικά μου μάτια τουλάχιστον- να έχω απεύθυνση προς εσάς, με τη σκέψη ότι δεν είμαι η μόνη που τα έχει κάνει. Είναι λίγο παρηγορητικό. Δεν μου έχει τύχει να κοιμηθώ σε κάποιο μέσο μεταφοράς ή να κλείσω εισιτήρια για κάποια πτήση ενώ είμαι μεθυσμένη, ωστόσο τα έχουν κάνει αρκετές φορές κάποιοι φίλοι και γνωστοί.

Τι γίνεται στον εγκέφαλό μας όταν πίνουμε;

Οι νευροδιαβιβαστές, ιδίως η νορεπινεφρίνη, απελευθερώνονται όταν πίνετε. Αυτό χρησιμεύει στη μείωση των αναστολών σας, οδηγώντας σας στο να ενεργείτε πιο παρορμητικά και να μην ενδιαφέρεστε τόσο πολύ για το τι θα σκεφτούν όσοι βρίσκονται γύρω σας όταν βρίσκεστε σε κατάσταση μέθης.

Οτιδήποτε και να σκέφτεστε όταν βρίσκεστε σε αυτή την κατάσταση δεν σημαίνει ότι δεν υπήρχε ήδη ως σκέψη ή έστω και υποσυνείδητα στον εγκέφαλό σας. Αυτό που κάνει -σχεδόν μαγικά- το αλκοόλ είναι ότι δίνει σε αυτές τις σκέψεις δικιά τους φωνή και τις αφήνει να μιλήσουν, όποτε αυτές θέλουν. Αυτή η ενθάρρυνση που δεν παίρνετε από τους φίλους για να κάνετε κάτι που δεν πρέπει, σας τη δίνει το αλκοόλ.

Η φράση «τώρα μιλάει το αλκοόλ» έχει κάποια βάση. Ωστόσο, δεν λέει πράγματα που δεν υπάρχουν ήδη, όπως είπαμε. Το αλκοόλ μιλάει μαζί με εσάς. Αν μιλούσε μόνο του θα το βλέπατε όταν αντικρίζατε το μπουκάλι ή το ποτήρι που σας το έφερε στο τραπέζι ο σερβιτόρος. Ίσως έκανε ένα πρόλογο με τα θέματα που θέλετε να συζητήσετε, στη συνέχεια θα έλεγε πράγματα που δεν ανήκουν στον τρόπο σκέψης και την ιδεολογία σας και ίσως έκλεινε με μία φράση που δεν γνωρίζατε ότι υπήρχε. Μόνο τότε θα μιλούσε το αλκοόλ από μόνο του.

Τι πρέπει να θυμάστε όταν πίνετε αλκοόλ;

Είναι γνωστό το αλκοόλ μπορεί να επηρεάσει τη γνωστική, ψυχοκινητική και εκτελεστική λειτουργία, καθώς και την ικανότητα προσοχής, τον ανασταλτικό έλεγχο, την προοπτική μνήμη και την αντίληψη του κινδύνου. Γι’ αυτό και δεν πρέπει να οδηγείτε υπό την επήρεια. Σε καμία περίπτωση δεν το “έχετε”.

Επιπλέον, το πρόβλημα είναι ότι δεν μπορείτε να αντιληφθείτε πολλούς κινδύνους που μπορεί να βρίσκονται μπροστά στα μάτια σας. Εφόσον οι διανοητικές λειτουργίες μας υπονομεύονται από το ποτό, είναι πολύ πιθανό να αντιληφθούμε λανθασμένα τις προθέσεις των άλλων και είτε να αντιδράσουμε σε αυτές πιο επιθετικά, είτε να σκεφτούμε ότι υπάρχουν καλές προθέσεις ενώ στην πραγματικότητα θέλουν να μας προκαλέσουν κακό.

Βγάζει το αλκοόλ τον αληθινό εαυτό μας;

Αναμφισβήτητα, το αλκοόλ μπορεί να αλλάξει τον τρόπο με τον οποίο σκέφτεστε, αισθάνεστε και συμπεριφέρεστε. Μπορεί να σας κάνει παραπάνω κοινωνικούς απ’ ότι συνήθως, ενώ παράλληλα παρακάμπτονται οι  αυτοπροστατευτικοί αμυντικοί μηχανισμοί σας. Όμως παρόλο που είστε μεθυσμένοι και συμπεριφέρεστε διαφορετικά, αυτό από μόνο του δεν σημαίνει ότι το ποτό αποκαλύπτει -ή μπορεί να αποκαλύψει- ποιος πραγματικά είστε. Αυτό που μπορεί να κάνει είναι να χαλαρώσει ένα κομμάτι του εαυτού σας που γενικά κρατάτε κρυφό.

Ναι, το αλκοόλ μπορεί να μειώσει το άγχος μας και αυτό είναι αρκετά βοηθητικό σε κάποιες περιπτώσεις, όπως είναι το πρώτο ραντεβού. Το ποτό θα μας βοηθήσει να χαλαρώσουμε και να σταματήσουμε να είμαστε μαγκωμένοι και αμήχανοι. Να κάτι που ο καφές δεν μπορεί να κάνει.

Με αλκοόλ ή χωρίς αλκοόλ, πάντα θα είμαστε ο εαυτός μας με ό,τι μπορεί περιλαμβάνει. Απλά σε κατάσταση μέθης φεύγει η σοβαρή μάσκα που φορούσαμε την υπόλοιπη ημέρα και βγάζουμε κομμάτια που η κατάστασή μας δεν μας επιτρέπει να τα τιθασεύσουμε. Την επόμενη φορά που θα πείτε «δεν ήμουν ο εαυτός μου», το ίδιο δευτερόλεπτο (ή κάποια δευτερόλεπτα αργότερα αναλόγως την κατάσταση στην οποία βρίσκεστε), που θα θυμηθείτε αυτό το άρθρο, τουλάχιστον παραδεχτείτε ότι δεν έχει μπει κάποιο πνεύμα μέσα σας και απλά δεν μπορείτε να ελέγξετε τον εαυτό σας.

➸ Με πληροφορίες από το Psychology Today