Δουλειά, υποχρεώσεις, εκκρεμότητες, email, τηλέφωνα, μηνύματα, social media. Να πρέπει να διαπρέψεις στον επαγγελματικό τομέα, ενώ παράλληλα να κρατάς μία ισορροπημένη προσωπική και κοινωνική ζωή. Γραφείο, σπίτι, χόμπι, κοινωνικές συναναστροφές, εκδηλώσεις και δρώμενα μας κατακλύζουν. Οι μέρες περνούν και δεν συνειδητοποιούμε τι έχουμε ζήσει. Συχνά φεύγουμε από το σπίτι το πρωί και για να προλάβουμε να τα κάνουμε όλα, γυρίζουμε βράδυ. Για να επαναλάβουμε πάλι την επόμενη μέρα το ίδιο μοτίβο. Χωρίς να έχουμε περάσει λίγη ώρα στην ηρεμία. Να σβήσουμε μηχανές και να αφουγκραστούμε τις σκέψεις μας. Τον εαυτό μας.

Και έτσι οι μέρες γίνονται μήνες, οι μήνες χρόνια και η ζωή κυλά με εμάς στο παρασκήνιο να κινούμαστε αυτόματα χωρίς να έχουμε πλήρως συνείδηση όλων των αποφάσεων μας.

Εκτελούμε μηχανικά κινήσεις. Πόσες φορές δεν επιστρέψατε σπίτι για να δείτε αν είχατε κλείσει το θερμοσίφωνα; Ή φύγατε από τη δουλειά και δεν μπορούσατε με τίποτα να θυμηθείτε που έχετε παρκάρει.  Οι πληροφορίες που λαμβάνουμε καθημερινά είναι αστείρευτες. Οι άνθρωποι δεν προορίζονται να εκτεθούν στην ποσότητα διέγερσης του σύγχρονου κόσμου. Οι ακατανόητα περίπλοκοι εγκέφαλοί μας είναι ο θρίαμβος εκατομμυρίων ετών ακραίας φυσικής επιλογής και η ταχύτητα της εποχής μας έχει ξεπεράσει τη δική μας βιολογική ανάπτυξη σε τρομακτικό επίπεδο.

Έτσι συχνά πελαγώνουμε, γιατί δεν είναι εφικτό να επεξεργαστούμε όλα όσα συμβαίνουν γύρω μας. Τρέχουμε να προλάβουμε τα πάντα, αγωνιζόμαστε να μάθουμε τα πάντα και έχοντας βάλει αυτόματο πιλότο εκτελούμε κινήσεις χωρίς ενσυνειδητότητα. Πολλοί άνθρωποι περνούν χρόνια, αν όχι ολόκληρες ζωές σε αυτήν τη λειτουργία

Η Ενσυνειδητότητα (ή όπως το συναντάμε συχνά στα social media, mindfulness) είναι η συνειδητή επικέντρωση της προσοχής στην ύπαρξή μας στο “εδώ και τώρα”. Προϋποθέτει να είμαι “παρών” στη ζωή μου λεπτό προς λεπτό. Οι μηχανικές από ταχύτητα και άγχος κινήσεις αντικαθίστανται από παρατήρηση και συνειδητή σκέψη: πώς είναι το να οδηγώ σήμερα; Πώς είναι ο κόσμος στο μετρό; να ακούμε πραγματικά αυτό που έχει να μου πει το παιδί μου, ή ο φίλος μου; τι ακριβώς βιώνω;

Ουσιαστικά αποσυνδεόμαστε από τον αυτόματο πιλότο της καθημερινότητας και συντονίζουμε τη σκέψη και την ύπαρξή μας με την εμπειρία της στιγμής στον παρόντα χρόνο.

Η Ενσυνειδητότητα περιλαμβάνει μια αυξημένη επίγνωση των αισθητηριακών ερεθισμάτων (παρατήρηση της αναπνοής σας, αίσθηση των αισθήσεων του σώματός σας κ.λπ.) Είναι μια επιστημονικά αποδεδειγμένη προσέγγιση για τη μείωση του στρες και του άγχους , αλλά και την υποστήριξη της υγείας της καρδιάς. Αλλά αυτό που πολλοί άνθρωποι δεν συνειδητοποιούν είναι ότι το να ζούμε συνειδητά μπορεί να βελτιώσει τη ζωή μας με πολλούς άλλους τρόπους. Βελτιώνει τις σχέσεις, μπορεί να ενισχύσει την απόδοση και μπορεί να σας βοηθήσει να νιώσετε περισσότερο αφοσιωμένοι στη δουλειά. Με το να δίνετε χώρο στη στιγμή μπορεί να μειώσει και τα πιθανά λάθη που γίνονται στην καθημερινότητα. Ο σύγχρονος τρόπος ζωής έχει επιβάλει ένα multitasking  που τελικά όμως αποδεικνύεται στρεσογόνο και επηρεάζει αρνητικά την αποτελεσματικότητα των εργασιών, αφού δεν δίνουμε την έμφαση που απαιτείται στην κάθε μία από αυτές.

Η αποσύνδεση από τον εαυτό μας μπορεί να δημιουργήσει προβλήματα στο σώμα, στην ψυχή και στο πνεύμα.

Μέσω της επίγνωσης της ύπαρξής μας, μαθαίνουμε να ακούμε τις σκέψεις και τα συναισθήματά μας με πιο ανοιχτό μυαλό και μια αίσθηση περιέργειας. Τις παρατηρούμε και προσπαθούμε να συνειδητοποιήσουμε τον αντίκτυπό τους σε εμάς. Πόσες φορές δεν έχουμε αντιδράσει υπερβολικά, με νεύρα, επιθετικά και φωνές χωρίς όμως να κατανοούμε γιατί φτάσαμε σε αυτό το σημείο. Συνήθως, σε μία τέτοια περίπτωση υποβόσκει ένα συναίσθημα που έχουμε καταπιέσει και αρνούμαστε να παρατηρήσουμε και τελικά μας δημιουργεί εκνευρισμό και μια αίσθηση ματαιότητας.

Με την ενσυνειδητότητα, αφήνουμε χρόνο και χώρο στον εαυτό μας να παρατηρήσει αυτό που νιώθει και να καταλάβει πώς μπορεί να εκφράσει το συναίσθημα αυτό και αν είναι αρνητικό να κάνει κάτι για να το αλλάξει. Η ενσυνειδητότητα άλλωστε έχει αποδειχθεί ότι βοηθά στη μείωση του μηρυκασμού ή της εμμονικής σκέψης και ανησυχίας. Ο μηρυκασμός είναι συχνός στην κατάθλιψη και το άγχος, συμπεριλαμβανομένου του κοινωνικού άγχους, και μπορεί να τροφοδοτήσει την επιθετικότητα.

Χάνοντας την επαφή με την ύπαρξη μας στο παρόν χάνουμε και την επαφή με το σώμα μας. Και όμως το σώμα μας επικοινωνεί συνέχεια μαζί μας στέλνοντας χρήσιμα μηνύματα και πληροφορίες για τις ανάγκες του. Για παράδειγμα, όταν τρώμε πολλές φορές αυτόματα μπροστά στην τηλεόραση ή σκρολάροντας στα social media, είτε αγχωμένοι γιατί έχουμε αργήσει, δεν ακούμε το σώμα μας. Το στομάχι μας μπορεί να έχει ήδη γεμίσει και να μην πεινάει άλλο, αλλά εμείς συνεχίζουμε να το φορτώνουμε. Δεν απολαμβάνουμε την τροφή. Μπορεί απλά να τρώμε από άγχος και όχι από πείνα. Παραβλέποντας τα συναισθήματά μας αλλά και τα μηνύματα του σώματός μας συχνά τρώμε για να ξεσπάσουμε και να μειώσουμε τη στεναχώρια και το άγχος μετατρέποντας το φαγητό σε συναισθηματικό υποκατάστατο.

Πώς επιτυγχάνεται;

Πολλοί έχουν συνδέσει την ενσυνειδητοτητα με πνευματικές ασκήσεις και τους γκουρού της γιόγκα και του διαλογισμού. Η ενσυνειδητότητα όμως, είναι ένας τρόπος ζωής.

Είναι η αντίσταση στους γρήγορους ρυθμούς και στην διεκπεραίωση πολλών πραγμάτων ταυτόχρονα χωρίς ενοχές. Με την εξάσκηση, μπορείτε να μάθετε να ζείτε μια πιο προσεκτική ζωή που σας επιτρέπει να αποκτήσετε μεγαλύτερη συνείδηση για όλα όσα κάνετε.  Σίγουρα, μπορεί να είναι δύσκολο στον σημερινό κόσμο με τις τόσες υποχρεώσεις να σταματήσεις και να είσαι πιο χαλαρός. Εξάλλου, υπάρχουν πολλά πράγματα που ανταγωνίζονται για την προσοχή σας και υπάρχει μεγάλη πίεση για πολλαπλές εργασίες.

Ωστόσο, υπάρχουν τρόποι και το σημαντικότερο είναι να ξεκινήσετε με το να ελαφρύνετε το πρόγραμμά σας με περιττά πράγματα. Δε χρειάζεται να δούμε κάθε παράσταση, κάθε συναυλία και έκθεση που υπάρχει στην πόλη. Το FOMO (fear of missing out, το άγχος δηλαδή μήπως χάσουμε κάτι που συμβαίνει) μας έχει κατακλύσει. Καλύτερα, μείνετε σπίτι, περάστε λίγο χρόνο στην ηρεμία, χωρίς κινητά και πολλά ερεθίσματα. Απλά μείνετε με τις σκέψεις και τα συναισθήματά σας. Ο εγκέφαλος πρέπει να ξεκουράζεται, γιατί η υπερδιέγερση της καθημερινότητας αλλοιώνει τον τρόπο λειτουργίας του.

Παρατηρήστε τον κόσμο γύρω σας. Τα μικρά πράγματα. Να είστε ευγνώμονες για αυτά. Το να ζείτε τη στιγμή και να παρατηρείτε τα μικρά πράγματα, θα σας βοηθήσει να καλλιεργήσετε πιο θετικές εμπειρίες. Αν νιώθετε ότι τα συναισθήματα σας κατακλύζουν, πριν αντιδράσετε πάρτε μία βαθιά ανάσα. Επιτρέψτε στο μυαλό σας να προτεραιοποιήσει αυτό που νιώθει, να καταλάβει τι φταίει και αισθάνεται έτσι και με τεχνικές αναπνοής να χαλαρώσετε και να ανασυνταχθείτε.

Μια άλλη ευκαιρία να εξασκήσετε την ενσυνειδητότητα στην καθημερινότητά σας είναι όταν ακούτε μουσική. Εστιάστε πραγματικά στον ήχο και τη δόνηση κάθε νότας, στα συναισθήματα που προκαλεί μέσα σας η μουσική και σε άλλες αισθήσεις τη στιγμή. Καθ ‘όλη τη διάρκεια της ημέρας σας, αναζητήστε ευκαιρίες για να είστε πιο προσεκτικοί. Είτε οδηγείτε, είτε είστε στα ΜΜΜ στο μετρό είτε κάνετε ένα ζεστό ντους, προσπαθήστε να έχετε πλήρη επίγνωση του τι κάνετε και τι συμβαίνει γύρω σας.

Η ενσυνειδητότητα απαιτεί εξάσκηση και προσπάθεια. Κανείς δεν είναι καλός σε αυτό όταν ξεκινάει για πρώτη φορά. Το μυαλό σας είναι πιθανό να χάνεται επανειλημμένα. Αλλά, με εξάσκηση και υπομονή, θα γίνετε καλύτεροι. Και όταν γίνει τρόπος ζωής, θα εξασφαλίσετε μία καθημερινότητα με λιγότερο άγχος, βελτιωμένες σχέσεις και πιο πολλές ευτυχισμένες στιγμές.