Στο πατρικό μου σπίτι, προς το τέλος της άνοιξης, γέρνει μέσα από τον μαντρότοιχο του κήπου του μια ανθισμένη κερασιά, σαν μια αισθητική φιλανθρωπία που διαπερνά τους φράκτες των γειτόνων. Σε ένα άλλο μέρος της γης, λίγο πιο μακριά,στην Ιαπωνία, οι ανθισμένες κερασιές έχουν υψηλή πολιτισμική σημασία. Η παροδική φύση της ομορφιάς τους ταυτίζεται με το πεπερασμένο της ζωής. «Χανάμι», στα ιαπωνικά, σημαίνει η ενατένιση των ανθισμένων κερασιών που σηματοδοτεί κάθε χρόνο τον ερχομό της άνοιξης. Aπό τον 8ο μ.χ αιώνα η «Χανάμι» είχε ήδη θέση στην ζωή των ανθρώπων. Τότε παρατηρούσαν τα άνθη της δαμασκηνιάς τα οποία ανθίζουν νωρίτερα, περί τα τέλη του κρύου Γιαπωνέζικου Φεβρουαρίου. Τον 9o μ.χ. αιώνα, που έμεινε γνωστή ως περίοδος «Νάρα», υιοθετήθηκε η Χαμάμι Σάκουρα, καθώς η κερασιά ανθίζει με πιο ζεστό καιρό και ο κόσμος μπορεί να βρίσκεται έξω και να τις θαυμάζει.
Κάθε άνοιξη από το βορειότερο έως το νοτιότερο τμήμα του Ιαπωνικού Αρχιπελάγους, ένα πέπλο από λεπτεπίλεπτα άνθη κερασιάς σε χρώματα βυσσινί, ροζ, λευκό και όλες τις ενδιάμεσες αποχρώσεις, απλώνεται μέρα-μέρα, καλύπτοντας βουνά και έξοχές, πάρκα και πόλεις. Η πρόοδος της ανθοφορίας παρατηρείται από την Εθνική Μετεωρολογική Υπηρεσία της Ιαπωνίας και ανακοινώνεται στο κοινό.
Εκατομμύρια συρρέουν στα πάρκα και τα άλση των κερασιών, παρατηρούν και γιορτάζουν. Κάποιοι ταξιδεύουν εκατοντάδες χιλιόμετρα ώστε να βρεθούν σε κάποια τοποθεσία με πλουσιότερη βλάστηση και ανθοφορία. Είναι σαν ένα προσκύνημα. Ένα προσκύνημα στην Ζωή και την εφήμερη φύση της. Χαρούμενες παρέες ή μοναχικοί παρατηρητές, κάθονται κάτω από τα δένδρα και γιορτάζουν την ομορφιά της Σάκουρα, την άνοιξη, το πέρασμα από τον θάνατο στη ζωή, γιορτάζουν τη ζωή και τον εφήμερο χαρακτήρα της εξίσου, ο καθένας με τον τρόπο του.
Σε μία εβδομάδα περίπου, ο Καμικάζε, o θεός του Ανέμου, από ανοιξιάτικο αεράκι που θωπεύει τα άνθη, γίνεται άνεμος ζωηρός που με τις γενναίες ριπές του εκατομμύρια πέταλα χορεύουν στον αέρα πριν ακουμπήσουν στην γη. Οι άνθρωποι παρατηρούν τα φτερουγίσματά τους με ήπια μελαγχολία. Η χλόη και τα μονοπάτια στρώνονται με λουλουδένιο χαλί.
«Ανθίζουν και μετά
κοιτάμε και μετά
πέφτουν και μετά…»
Uetsima Onitsura (1660-1738)
Οι άνθρωποι περπατούν πάνω τους, περπατούν πάνω στην προσωρινότητα. Όλα αλλάζουν. Όλα είναι παροδικά. Κάθε τι, χάνεται μέσα στην στιγμή.
Η Σακούρα και ο συμβολισμός της ταυτίστηκε με τους Σαμουράι και τους Καμικάζε που γεννήθηκαν για να ζήσουν λαμπρά και να πεθάνουν νέοι, δίνοντας την ζωή τους για να υπηρετήσουν την χώρα. Η Σακούρα συμβόλιζε την αναγεννημένη ψυχή τους.
Ο παν-ιαπωνικός εκστατικός θαυμασμός των ανθών εκφράζεται με όλους τους δυνατούς τρόπους. Η εφήμερη ομορφιά τους και η λεπτεπίλεπτη φύση τους, σύμβολα της ιαπωνικής αισθητικής, εξυμνείται από τους ποιητές, δεσπόζει στα χαϊκού, διακοσμεί κιμονό και υφάσματα, οικιακά σκεύη, πίνακες και πτυσσόμενα παραβάν, κοριτσάκια βαπτίζονται με το όνομα Σάκουρα, σε μία συνεχή υπενθύμιση της παροδικότητας, του προσωρινού στη ζωή, της μεταβλητότητας.
Η ανθρώπινη φύση όπως και η φύση κάθε ζωής, καθρεφτίζονται στο άνθος της κερασιάς, υπενθυμίζοντας τους ανθρώπους ότι η ζωή είναι πολύ μικρή για να χάνεται και ότι θα πρέπει να την ζουν πλήρως.
Στο πατρικό μου σπίτι, προς το τέλος της άνοιξης, γέρνει μέσα από τον μαντρότοιχο του κήπου του μια ανθισμένη κερασιά, σαν μια αισθητική φιλανθρωπία που διαπερνά τους φράκτες των γειτόνων. Σε ένα άλλο μέρος της γης, λίγο πιο μακριά,στην Ιαπωνία, οι ανθισμένες κερασιές έχουν υψηλή πολιτισμική σημασία. Η παροδική φύση της ομορφιάς τους ταυτίζεται με το πεπερασμένο της ζωής. «Χανάμι», στα ιαπωνικά, σημαίνει η ενατένιση των ανθισμένων κερασιών που σηματοδοτεί κάθε χρόνο τον ερχομό της άνοιξης. Aπό τον 8ο μ.χ αιώνα η «Χανάμι» είχε ήδη θέση στην ζωή των ανθρώπων. Τότε παρατηρούσαν τα άνθη της δαμασκηνιάς τα οποία ανθίζουν νωρίτερα, περί τα τέλη του κρύου Γιαπωνέζικου Φεβρουαρίου. Τον 9o μ.χ. αιώνα, που έμεινε γνωστή ως περίοδος «Νάρα», υιοθετήθηκε η Χαμάμι Σάκουρα, καθώς η κερασιά ανθίζει με πιο ζεστό καιρό και ο κόσμος μπορεί να βρίσκεται έξω και να τις θαυμάζει.
Κάθε άνοιξη από το βορειότερο έως το νοτιότερο τμήμα του Ιαπωνικού Αρχιπελάγους, ένα πέπλο από λεπτεπίλεπτα άνθη κερασιάς σε χρώματα βυσσινί, ροζ, λευκό και όλες τις ενδιάμεσες αποχρώσεις, απλώνεται μέρα-μέρα, καλύπτοντας βουνά και έξοχές, πάρκα και πόλεις. Η πρόοδος της ανθοφορίας παρατηρείται από την Εθνική Μετεωρολογική Υπηρεσία της Ιαπωνίας και ανακοινώνεται στο κοινό.
Εκατομμύρια συρρέουν στα πάρκα και τα άλση των κερασιών, παρατηρούν και γιορτάζουν. Κάποιοι ταξιδεύουν εκατοντάδες χιλιόμετρα ώστε να βρεθούν σε κάποια τοποθεσία με πλουσιότερη βλάστηση και ανθοφορία. Είναι σαν ένα προσκύνημα. Ένα προσκύνημα στην Ζωή και την εφήμερη φύση της. Χαρούμενες παρέες ή μοναχικοί παρατηρητές, κάθονται κάτω από τα δένδρα και γιορτάζουν την ομορφιά της Σάκουρα, την άνοιξη, το πέρασμα από τον θάνατο στη ζωή, γιορτάζουν τη ζωή και τον εφήμερο χαρακτήρα της εξίσου, ο καθένας με τον τρόπο του.
Σε μία εβδομάδα περίπου, ο Καμικάζε, o θεός του Ανέμου, από ανοιξιάτικο αεράκι που θωπεύει τα άνθη, γίνεται άνεμος ζωηρός που με τις γενναίες ριπές του εκατομμύρια πέταλα χορεύουν στον αέρα πριν ακουμπήσουν στην γη. Οι άνθρωποι παρατηρούν τα φτερουγίσματά τους με ήπια μελαγχολία. Η χλόη και τα μονοπάτια στρώνονται με λουλουδένιο χαλί.
«Ανθίζουν και μετά
κοιτάμε και μετά
πέφτουν και μετά…»Uetsima Onitsura (1660-1738)
Οι άνθρωποι περπατούν πάνω τους, περπατούν πάνω στην προσωρινότητα. Όλα αλλάζουν. Όλα είναι παροδικά. Κάθε τι, χάνεται μέσα στην στιγμή.
Η Σακούρα και ο συμβολισμός της ταυτίστηκε με τους Σαμουράι και τους Καμικάζε που γεννήθηκαν για να ζήσουν λαμπρά και να πεθάνουν νέοι, δίνοντας την ζωή τους για να υπηρετήσουν την χώρα. Η Σακούρα συμβόλιζε την αναγεννημένη ψυχή τους.
Ο παν-ιαπωνικός εκστατικός θαυμασμός των ανθών εκφράζεται με όλους τους δυνατούς τρόπους. Η εφήμερη ομορφιά τους και η λεπτεπίλεπτη φύση τους, σύμβολα της ιαπωνικής αισθητικής, εξυμνείται από τους ποιητές, δεσπόζει στα χαϊκού, διακοσμεί κιμονό και υφάσματα, οικιακά σκεύη, πίνακες και πτυσσόμενα παραβάν, κοριτσάκια βαπτίζονται με το όνομα Σάκουρα, σε μία συνεχή υπενθύμιση της παροδικότητας, του προσωρινού στη ζωή, της μεταβλητότητας.
Η ανθρώπινη φύση όπως και η φύση κάθε ζωής, καθρεφτίζονται στο άνθος της κερασιάς, υπενθυμίζοντας τους ανθρώπους ότι η ζωή είναι πολύ μικρή για να χάνεται και ότι θα πρέπει να την ζουν πλήρως.
