Ο θάνατος από ραγισμένη καρδιά μέχρι το 2002 αποτελούσε απλά σχήμα λόγου, μέχρι που ο Δρ Hikaru Sato και οι συνεργάτες του στο Νοσοκομείο της Χιροσίμα το εντόπισαν σε μια μελέτη. Ο Sato ονόμασε την κατάσταση αυτή «καρδιομυοπάθεια takotsubo», και πολύ γρήγορα ονομάστηκε «σύνδρομο της ραγισμένης καρδιάς».

Πιο πρόσφατα, οι επιστήμονες ανακάλυψαν ότι μπορείτε επίσης να πεθάνετε από υπερβολική ευτυχία. Και πρόκειται για την ίδια πάθηση: την καρδιομυοπάθεια takotsubo. Η συγκεκριμένη πάθηση αποκαλείται «σύνδρομο της ευτυχισμένης καρδιάς».

Τι είναι λοιπόν η μυοκαρδιοπάθεια takotsubo – ή το σύνδρομο takotsubo, όπως είναι επίσης γνωστό; Και γιατί κάποιοι άνθρωποι πεθαίνουν από αυτό;

Κατ’ αρχάς, πρέπει να τονιστεί ότι η μυοκαρδιοπάθεια takotsubo είναι μια σπάνια και θανατηφόρα πάθηση. Όπως και με άλλες μυοκαρδιοπάθειες, οι περισσότεροι άνθρωποι αναρρώνουν μέσα σε μερικούς μήνες χωρίς μακροχρόνιες καρδιακές βλάβες.

Ονομάζεται έτσι επειδή τα άτομα που πάσχουν από την πάθηση  αυτή, έχουν υπερτροφική αριστερή κοιλία – του κύριου θαλάμου άντλησης της καρδιάς. Ο Sato σκέφτηκε ότι το σχήμα – στενό στο πάνω μέρος και διογκωμένο στο κάτω μέρος – μοιάζει με τα κεραμικά δοχεία που χρησιμοποιούνται ως παγίδες  στην αλίευση χταποδιών (takotsubo), εξ ου και το όνομα.

Αυτό το φούσκωμα αποδυναμώνει τον καρδιακό μυ, επηρεάζοντας την ικανότητά του να αντλεί αίμα με αποτελεσματικό τρόπο.

Μια μελέτη σε περίπου 135.000 άτομα στις ΗΠΑ διαπίστωσε ότι ο αριθμός των ατόμων που διαγνώστηκαν με αυτή την πάθηση αυξήθηκε σταθερά κατά τη διάρκεια των 11 ετών που διεξήχθη η μελέτη (2006-2017). Είναι πιο συχνή στις γυναίκες (88%) και παρατηρείται συχνότερα σε άτομα ηλικίας 50 ετών και άνω.

Οι γιατροί πιθανόν να εντοπίζουν περισσότερες περιπτώσεις τώρα επειδή υπάρχει καλύτερη ενημέρωση για την πάθηση, οι άνθρωποι ζουν περισσότερο και υπάρχουν καλύτερα διαγνωστικά εργαλεία για την ανίχνευσή της.

Μέχρι πρόσφατα, το σύνδρομο της «ραγισμένης καρδιάς» είχε αποδειχθεί ότι σε μεγάλο βαθμό σχετιζόταν με σημαντικό συναισθηματικό ή σωματικό στρες. Ο ακριβής μηχανισμός με τον οποίο το στρες προκαλεί την αλλαγή στο σχήμα της καρδιάς και τα επακόλουθα συμπτώματα – πόνος στο στήθος και δύσπνοια – δεν είναι ακόμη πλήρως κατανοητός.

Οι γιατροί έχουν παρατηρήσει παρόμοιες επιβλαβείς αλλαγές στην καρδιά σε άτομα με παθήσεις, όπως το φαιοχρωμοκύττωμα (ένας σπάνιος όγκος στα επινεφρίδια) και διαταραχές του κεντρικού νευρικού συστήματος. Σε αυτές τις περιπτώσεις εντοπίζεται περίσσεια ποσότητα κατεχολαμινών, οι οποίες είναι ορμόνες, όπως η αδρεναλίνη, η νοραδρεναλίνη και η ντοπαμίνη, που παράγονται από τα επινεφρίδια. Αυτό παρέχει μια ένδειξη του πιθανού ρόλου αυτών των ορμονών στην καρδιομυοπάθεια takotsubo.

Ο ρόλος αυτών των ορμονών στο σύνδρομο της ραγισμένης καρδιάς έχει εδραιωθεί περαιτέρω με την ίδια ακριβώς διόγκωση της αριστερής κοιλίας της καρδιάς που παρατηρήθηκε σε ασθενείς που έλαβαν θεραπεία με αυτές τις κατεχολαμίνες ενώ υποβλήθηκαν σε αισθητική ρινοπλαστική (πλαστική στη μύτη).

Όταν το άτομο βρίσκεται σε κατάσταση στρες, αυτές οι κατεχολαμίνες αυξάνονται και επηρεάζουν τον οργανισμό, ιδιαίτερα την καρδιά, όπου συμβάλλουν στην αύξηση του καρδιακού ρυθμού και της ισχύος των καρδιακών παλμών. Αυτή η επίδραση σε που συμβαίνει σε στρεσογόνες συνθήκες δεν αποτελεί έκπληξη, καθώς συχνά το σώμα και το μυαλό μπαίνουν σε αντίδραση μάχης-φυγής, η οποία απελευθερώνει τις συγκεκριμένες αυτές ορμόνες.

Τα στρεσογόνα γεγονότα που μπορούν να προκαλέσουν το σύνδρομο takotsubo περιλαμβάνουν την λήψη κακών ειδήσεων (όπως η διάγνωση καρκίνου), την απώλεια ενός αγαπημένου προσώπου, την ενδοοικογενειακή βία, ή ένα αυτοκινητιστικό ατύχημα.

Η άλλη πλευρά του νομίσματος

Πιο πρόσφατα, ερευνητές στη Γερμανία εντοπίστηκαν ασθενείς που έπασχαν από σύνδρομο takotsubo που όμως προκλήθηκε από την λήψη ευχάριστων μαντάτων , όπως ένας γάμος, η γέννηση εγγονών και η νίκη του τζακ ποτ!

Από τους 910 ασθενείς της μελέτης που είχαν συναισθηματικό έναυσμα για το σύνδρομο takotsubo, 37 έπασχαν από το σύνδρομο της ευτυχισμένης καρδιάς και 873 από το σύνδρομο ραγισμένης καρδιάς. Σε αντίθεση με το σύνδρομο της ραγισμένης καρδιάς, το οποίο πλήττει κυρίως γυναίκες, το σύνδρομο της ευτυχισμένης καρδιάς παρατηρήθηκε κυρίως σε άνδρες.

Οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι οι θάνατοι και οι επιπλοκές από το σύνδρομο της ευτυχισμένης καρδιάς και το σύνδρομο ραγισμένης καρδιάς είναι περίπου οι ίδιοι, δηλαδή σπάνιοι. Γι’ αυτό μην ανησυχείτε αν νιώθετε ευσυγκίνητοι και συναισθηματικά φορτισμένοι στο άκουσμα μιας είδησης. Δεν είναι και τόσες πολλές οι πιθανότητες να πεθάνετε από αυτό. Αν όμως νιώσετε πόνο ή πίεση στο στήθος σας, φροντίστε να αναζητήσετε ιατρική βοήθεια για παν ενδεχόμενο.

 

Με πληροφορίες από το The Conversation