Καλή χρονιά! Νέα χρονιά, νέος αστραφτερός εαυτός, καινούριες αποφάσεις, καινούριες ελπίδες και προσδοκίες που περιμένουν να αρχίσουν να παίρνουν σχήμα και υπόσταση. Ο νέος χρόνος είναι η κατάλληλη στιγμή για τον αναστοχασμό της χρονιάς που πέρασε, καθώς και για τις αλλαγές που θέλουμε για την χρονιά που μπαίνει, την ευημερία και όλες αυτές τις μεγαλόπνοες αμπελοφιλοσοφίες που συνοδεύουν συνήθως τα γνωστά σε όλους μας “New year’s resolutions” (ναι, είχαμε και στο χωριό μας).

Λοιπόν, προσδεθείτε στις θέσεις σας, θα ακολουθήσει ένα ταχύρρυθμο μάθημα μηδενισμού για όλους τους χαρούμενους μηδενιστές εκεί έξω. Εξάλλου, κάθε καλή χρονιά θα έπρεπε να ξεκινάει με αισιοδοξία για τους αποκαλυπτικούς καιρούς που μας περιμένουν, σωστά;

Μηδενισμός ή Νιχιλισμός

Θα σας δώσω τον ορισμό του μηδενισμού σε μία μόνο πρόταση. Αν θέλετε να εμβαθύνετε περισσότερο στον μηδενισμό, μπορείτε να τον ψάξετε στο google. Αλλά αυτό απαιτεί να αφιερώσεις λίγο χρόνο. Αν είσαι πολύ τεμπέλης για να εισάγεις λέξεις σε μια μπάρα αναζήτησης επειδή η ζωή είναι πολύ ανούσια για να ασχοληθείς περεταίρω (αυτό πάει να πει ότι είσαι ήδη στο σωστό δρόμο!) μπορείς να κάνεις κλικ εδώ.

Ο μηδενισμός είναι ένας φιλοσοφικός κλάδος που χρονολογείται από διάφορους Γερμανούς και Ρώσους τύπους και τύπισσες. Αλλά, αυτό είναι απλά ένα ταχύρρυθμο μάθημα. Επειδή δεν είμαι Ρωσίδα επαναστάτρια των αρχών του 19ου αιώνα -και καθώς μετά από όλο αυτό το φαγοπότι νιώθω αρκετά οκνηρή σήμερα, – θα πάμε με τη σύγχρονη, αναγωγική φιλοσοφική προσέγγιση.

Ni-hil-ist – ένα άτομο που πιστεύει ότι η ζωή δεν έχει νόημα και απορρίπτει όλες τις θρησκευτικές και ηθικές αρχές.

Ο μηδενισμός ως φιλοσοφικός όρος που υποδηλώνει την άρνηση όλων γενικά των αξιών. Διακρίνουμε το θεωρητικό ή γνωσιολογικό μηδενισμό, ο οποίος παραδέχεται ότι είναι αδύνατο να γνωρίσει ο άνθρωπος την αλήθεια, ταυτίζεται δηλ. με τον απόλυτο σκεπτικισμό, τον ηθικό μηδενισμό, που αρνείται την κατάργηση κάθε κανόνα ηθικής που ισχύει, και τον πολιτικοκοινωνικό που αρνείται κάθε πολιτική και κοινωνική οργάνωση και δέχεται ως μοναδική αξία το άτομο απαλλαγμένο από κάθε είδους περιορισμό.

Έτσι, ναι είμαι άθεη. Δεν λέω ότι δεν πιστεύω σε καμία ηθική – απλά ανήκω στο στρατόπεδο της ηθικής του «γενικά μην είσαι μαλάκας». Τα πάντα δεν έχουν νόημα, και εμείς δεν είμαστε παρά ένας μικροσκοπικός κόκκος στη σκόνη ενός εξίσου μικροσκοπικού αλλά και τεράστιου μπλε μάρμαρου στην αχανή έκταση του σύμπαντος. Βρίσκω τεράστια παρηγοριά σε αυτό.

Αλλά είμαι μια αισιόδοξη μηδενίστρια. Ακριβώς όπως η Wendy Syfret, συγγραφέας του βιβλίου The Sunny Nihilist: A Declaration of the Pleasure of Pointlessness. Θα σας δώσω την εξήγησή της σε μία μόνο πρόταση για τον δικό της προσωπικό «ηλιόλουστο» μηδενισμό:

«Είμαι απλώς ένα κομμάτι κρέας που τρέχει στο διάστημα πάνω σε έναν βράχο. Μάταια και χωρίς νόημα».

Το νόημα δεν αποτελεί πλέον επιβράβευση αλλά μονάδα μέτρησης της αξίας κάθε εμπειρίας μας, όπως εξηγεί η Syfret. «Κάθε φορά που δεν καταφέρνουμε να το βρούμε, νιώθουμε αγχωμένοι, άδειοι, αποτυχημένοι. Οι δουλειές, οι σχέσεις, τα προϊόντα, οι αλληλεπιδράσεις που αποτυγχάνουν να ικανοποιήσουν αυτές τις ιλιγγιώδεις προσδοκίες δεν αντιμετωπίζονται απλά ως συνηθισμένες, αλλά σαν σπατάλη χρόνου».

Η διαρκής αναζήτηση του νοήματος μάς κάνει να νιώθουμε δυστυχισμένοι, όπως πιστεύει. Αν όμως δούμε τη ζωή μας στην κλίμακα της ανθρώπινης ιστορίας, τα προβλήματα, οι εμπειρίες, οι πράξεις μας αργά ή γρήγορα θα περάσουν στη λήθη. Υπό το πρίσμα του νιχιλισμού, αυτό μπορούμε να το δούμε ως κάτι όχι απελπιστικό αλλά απελευθερωτικό.

«Το ειρωνικό είναι ότι μια πραγματικότητα κατασκευασμένη έτσι ώστε να κάνει τα πάντα να δείχνουν σημαντικά μάς γεμίζει με άγχος και δυστυχία. Το αίσθημα της ασημαντότητας, από την άλλη, μπορεί να μας φέρει μια παράξενη γαλήνη. Κι ενώ μπορεί να νιώσουμε τιποτένιοι καθώς αντικρίζουμε τον ατελείωτο και αδιάφορο για εμάς χρόνο, ακόμα και τα μικρότερα στοιχεία της ζωής μας αρχίζουν να διευρύνονται. Αν μακροπρόθεσμα τίποτα δεν έχει σημασία, η προσοχή μας επικεντρώνεται στο τώρα. Καταλαβαίνουμε ότι το παρόν, όσο μονότονο κι αν είναι, είναι εξίσου εφήμερο, προσωρινό, εύθραυστο και, τελικά, προορισμένο να περάσει στη λήθη όπως ακόμα και τα σπουδαιότερα γεγονότα της ανθρώπινης ιστορίας».

Η ζωή είναι χαοτική – είναι ένας κόσμος χωρίς τάξη ή πλάνα. Ωστόσο, μην υποκύψετε στη μοίρα σας, γιατί πολύ απλά δεν υπάρχει. Αν όλα ήταν προκαθορισμένα ή μοιραία – γιατί αλλάζετε τις μπαταρίες του ανιχνευτή καπνού στο σπίτι σας μια φορά το τρίμηνο;

Τίποτα από όσα μπορώ να κάνω δεν θα επηρεάσει την έλξη της βαρύτητας στη γη (εκτός, ίσως, αν καταφέρω να λύσω επιτέλους το αίνιγμα του χρόνου), αλλά μπορώ να κάνω τη μέρα ενός ανθρώπου πιο φωτεινή. Ή και πιο σκοτεινή, για να είμαστε ακριβοδίκαιοι. Αυτό βέβαια είναι φιλοσοφικό, δεν μπορώ (ακόμα) να ελέγξω τον πραγματικό ήλιο ή τα σύννεφα.

Μπορώ επίσης να κάνω τον εαυτό μου καλύτερο – αν και αυτό ποσώς επηρεάζει τον κόσμο γύρω μας. Η Γη θα συνεχίσει να περιστρέφεται γύρω από τον ήλιο, μια πεταλούδα θα κουνά τα φτερά της στην Τζακάρτα, ξανά και ξανά, και οι επιλογές μας δεν έχουν καμία επίδραση σε καμία από τις δύο περιπτώσεις.

Αλλά γιατί “ευτυχισμένος” μηδενισμός;

Για τον ευτυχισμένο μηδενιστή, μια ύπαρξη χωρίς νόημα είναι απελευθερωτική. Απαλλαγμένος από τα βάρη του σκοπού μπορείς να απολαύσεις τη στιγμή, να πάρεις ρίσκα και να ζήσεις χαοτικά. Η ζωή δεν είναι μια γραμμική αφήγηση – είναι μια ακατάστατη και χαοτική ελεύθερη περιπλάνηση στην οποία απλώς κάνουμε μικρές προσαρμογές.

Πάρτε λοιπόν τις αποφάσεις σας για το νέο έτος, ή και όχι.

Εγώ θα πάρω τις δικές μου με τον αισιόδοξο μηδενιστικό τρόπο.

Ο οδηγός των αισιόδοξων μηδενιστών για τα New Year’s Resolutions

Ως αισιόδοξοι μηδενιστές, οι αποφάσεις σας για το νέο έτος πρέπει να είναι απελευθερωτικές. Να απαλλαγείτε από μερικά από τα συνηθισμένα βάρη της καθημερινής ζωής. Ας εξετάσουμε μερικά τυπικά new year’s resolutions με μια ηλιόλουστα γαμημένη μηδενιστική διάθεση:

1. «Ζήσε την κάθε μέρα σαν να είναι η τελευταία σου»

Γελάω κάθε φορά που το ακούω αυτό ως New Year Resolution. Αν οι άνθρωποι το έκαναν πραγματικά αυτό, οι αγορές θα κατέρρεαν, οι περισσότεροι από εμάς δεν θα είχαμε φαγητό να φάμε – όχι ότι θα είχε σημασία, αφού όλοι θα ήμασταν χωρίς δόντια από την έλλειψη οδοντόκρεμας.

Με μια ελαφρώς λιγότερο μοιρολατρική διάθεση, θα μπορούμε να το αλλάξουμε σε «Ζήστε μερικές απίστευτα γαμάτες ημέρες». Κάποιες μέρες θα είναι χάλια. Τα φανταστικά νέα, όμως, είναι τα εξής: Αυτή η μέρα δεν θα υπάρξει ποτέ ξανά. Θα ζήσετε αυτή τη σκατομέρα και μετά δεν θα ξαναπεράσετε ποτέ την ίδια μαλακία. Κάθε μέρα είναι μια εντελώς νέα μέρα, ο κόσμος προχωράει και το ίδιο πρέπει να κάνετε κι εσείς.

Ο τρόπος με τον οποίο λειτουργεί η ανθρώπινη μνήμη είναι ότι ούτε εμείς θυμόμαστε κάθε μέρα. Οπότε, μερικές μέρες θα είναι υπέροχες και θα αισθάνεσαι γαμάτα, και τις σκατομέρες να τις αποδίδεις σε μια λάθος περιστροφή του πλανήτη. Θα ζήσετε κατά μέσο όρο 29.000 ημέρες στον πλανήτη. Ως εκ τούτου, ζήστε μερικές από αυτές όσο πιο όμορφα μπορείτε!

2. Γίνετε πλούσιοι

Τα χρήματα δεν αγοράζουν την ευτυχία, μόνο ‘όμορφες εμπειρίες (και Ferrari). Το μόνο που κάνει το χτίσιμο μιας αυτοκρατορίας είναι να παίρνει χρόνο (και να δημιουργεί ματαιοδοξία και εγωισμό), το οποίο είναι το μόνο πράγμα που δεν αγοράζεται με χρήματα. Τα χρήματα δεν είναι τίποτα περισσότερο από μια τακτική επιβίωσης, αλλά στο τέλος – δεν μπορείτε να τα πάρετε μαζί σας. Και δεν μπορείτε να αγοράσετε τον χρόνο που χάθηκε.

Ο αισιόδοξος μηδενιστής δεν θα έλεγε ότι το χρήμα δεν έχει νόημα, ότι είναι απλώς ένα μέσο για ένα σκοπό. Επικεντρωθείτε στο τελευταίο λοιπόν.

3. Ξεκινήστε μια καινούργια δραστηριότητα

Όταν αποδίδετε λιγότερη αξία στο να γίνετε πλούσιοι, τότε το ζητούμενο γίνονται οι εμπειρίες. Οι εμπειρίες στα χρόνια σας… όχι η Ferrari. Ακολουθήστε ένα πάθος. Κάτι που σας κάνει να νιώθετε πρόκληση και προσωπική ανταμοιβή. Πιθανότατα δεν θα γίνετε πλούσιοι κάνοντας μια παράλληλη δραστηριότητα ούτως ή άλλως – οπότε επικεντρωθείτε στην περιπλάνηση και τις εμπειρίες που θα προκύψουν από αυτή.

4. Βρείτε το άλλο σας μισό!

Αν στην τελική τίποτα δεν έχει νόημα και το μόνο που είχε σημασία είναι το προσωπικό ταξίδι – γιατί να μην έχετε κάποια ενδιαφέρουσα παρέα στην πορεία σας προς την ανυπαρξία; Η μηδενίστρια μέσα μου δεν πιστεύει στον “έναν” ή στις “αδερφές ψυχές”. Υπάρχουν εξάλλου 8 δισεκατομμύρια άνθρωποι στον πλανήτη και εσύ γνώρισες τον “έναν” στο μπαρ της γειτονιάς σου ή στο Bumble;

Ένας αισιόδοξος μηδενιστής θα έλεγε να βρεις κάποιον που θα περνάτε όμορφα μαζί. Βρείτε τη Θέλμα ή τη Λουίζ σας. Η ζωή είναι χαοτική – περισσότερο ανώμαλη παρά γραμμική. Και ένα παραμυθένιο τέλος φαντάζει ανεδαφικό. Γι’ αυτό βρείτε τη Σάρον ή τον Όζι σας, τον Χάρι ή την Σάλι σας, ή την Ντιέγκο Ριβέρα για τον Ντιέγκο Ριβέρα σας. Ή βρείτε απλά κάποιον αρκετά τρελό για να σας συντροφεύει τρυφερά στην επόμενη τροχιά γύρω από τον ήλιο.

5. Αποφασιστικά αναποφάσιστοι

Ως μια εκ των “εμβαπτισμένων” στον ευτυχισμένο μηδενισμό, και γνωρίζοντας ελάχιστα για το σύμπαν, θα κλείσω με αυτό. Το πιο κοντινό πράγμα που προσομοιάζει στο πεπρωμένο είναι απλώς μια συλλογή από τις ενέργειες που κάνουμε. Ζήστε αυτή τη χρονιά, και πέρα από αυτήν, σαν να μη δίνει κανείς δεκάρα. Γιατί στο μεγάλο σχήμα των πραγμάτων – κανείς δεν ενδιαφέρεται.

Κάντε ό,τι θέλετε, γράψτε στα παλιά σας τα παπούτσια ό,τι δε σας κάνει και απλά απολαύστε την ανώμαλη, χαοτική κοσμική διαδρομή.

Πάρτε τις αποφάσεις σας, ή και όχι. Ή πείτε «γάμα τα όλα» – και κάντε το ίδιο πράγμα που κάνετε κάθε χρόνο. Και δεν είναι τίποτα άλλο από το να περπατάμε σωστά τον λάθος δρόμο, κι αν βυθιζόμαστε, θα κολυμπάμε. Ξανά και ξανά. Όχι σαν να ήταν δυνατόν, αλλά επειδή η ζωή είναι ένα παράδοξο από μόνη της – κι όπως λέει ο Νίκος Νικολαΐδης, «Υπάρχει μόνο ένας τρόπος να μη χαθούμε … να ξεχαστούμε αλλά να μην ξεχάσουμε».

Ημέρα 1η.

Δείτε επίσης: Solarpunk: Μια εξέγερση ενάντια στην δομική απαισιοδοξία

Ακολουθήστε το OLAFAQ
στο Google News