Τα λόγια είναι περιττά την ώρα που χωρίζουμε, πενθούμε, πονάμε, αγχωνόμαστε. Σε πολλές περιπτώσεις, οι λέξεις φαντάζουν περιττές, κενές νοήματος και άτοπες. Κάποιες φορές έχουμε εμμονή ως κοινωνία να ξωρκίζουμε το κακό, να αγνοούμε τις φοβίες μας (χωρίς να τις αντιμετωπίζουμε) και να αστυνομεύουμε τα αρνητικά μας συναισθήματα. Αφορμόμενοι από αυτό, μαζέψαμε 10 ενθαρρυντικές κλισεδίες που ακούμε στις δύσκολες στιγμές και δε βοηθάνε καθόλου.

Δεν είσαι ο/η μόνος/η 

Τι ωραίος τρόπος να ακυρώσεις την προσωπική εμπειρία κάποιου. Πολύ δύσκολα θα βιώσουμε κάτι μοναδικό. Η ανθρώπινη εμπειρία είναι τόσο κοινή, αν την δεις από τη στρατόσφαιρα. Κάποιες φορές είναι ανακουφιστικό αν σκεφτείς ότι ό,τι περνάς, ό,τι νιώθεις κι ό,τι σκέφτεσαι το έχει περάσει, νιώσει και σκεφτεί και κάποιος άλλος. Πολλοί άλλοι, σχεδόν όλος ο πλανήτης. Όμως κάθε εμπειρία είναι μοναδική και προσωπική. Μόνη μας καλούμαστε να τη βιώσουμε και να την ξεπεράσουμε. Οπότε τι σημασία έχει αν μαζί με σένα χώρισαν / απολύθηκαν / έφαγαν πρόστιμο άλλα τόσα εκατομμύρια κόσμος σήμερα;

Υπάρχουν και χειρότερα

Πάντα αυτή η πρόταση μου «χτυπούσε» άσχημα, ως απάντηση σε οποιαδήποτε αρνητική εμπειρία. Φυσικά πάντα υπάρχουν χειρότερα, όπως και καλύτερα. Αλλά αν μοιραζόσουν ένα θετικό νέο, κανείς δε θα σου απαντούσε ότι στον κόσμο υπάρχουν και καλύτερα. «Πέρασα τα σήματα!». «Και; Υπάρχουν και καλύτερα. Κάποιος σήμερα παντρεύεται, άλλος αγοράζει σπίτι, άλλος κερδίζει το ΛΟΤΤΟ, άλλος παίρνει Όσκαρ. Κάτσε εσύ να χαρείς για τα σήματα!».

Όλα περνάνε

Όλα περνάνε. Από πάνω μας. Και μας συνθλίβουν σαν μπουλντόζα.

Έλα, όλα καλά θα πάνε

Εμ συγγνώμη, μήπως είσαι σε live σύνδεση με τον Θεό; Σου το επιβεβαίωσαν από το υπερπέραν; Ποιες είναι οι πηγές σου; Πώς μπορείς να γνωρίζεις μια τέτοια πληροφορία; Και είναι κάπως σημαντική πληροφορία, καταλαβαίνεις; Κάνουμε υποθέσεις ή όντως γνωρίζεις εκ των έσω;

Σκέψου θετικά

Να σκεφτώ θετικα; In this economy?! Οκ θα το προσπαθήσω αλλά πάσχω από αγχώδη διαταραχή και αυτό που μου ζητάς είναι λίγο πιο εύκολο από σπαγγάτο στον αέρα. Το κοντρόλ στο κεφάλι μου με ενημερώνει διαρκώς για όλα όσα μπορούν να πάνε στραβά, όλα τα πιθανά και απίθανα σενάρια. Πέραν του άγχους όμως, που εκ των πραγμάτων δεν δίνει χώρο στον οπτιμισμό, είναι όντως τόσο υγιές να βλέπουμε τη ζωή μόνο θετικά; Αν αυτή είναι μια στάση ζωής που σε κάποιον βγαίνει ενστικτωδώς, αυτό είναι τέλειο! Ακόμα κι έτσι όμως, συχνά έχει νόημα να βιώνουμε και τα δύσκολα συναισθήματα. Είναι μέρος της ανθρώπινης εμπειρίας να καθόμαστε για λίγο στην αμηχανία, στην αρνητικότητα, στην θλίψη και στον πόνο. Υπάρχει μια γκάμα εμπειριών και συναισθημάτων και οφείλουμε να τη γευτούμε όλα. Συχνά η θετικότητα επιβάλλεται τόσο έντονα κοινωνικά, που φοβάσαι ότι αν για 2 λεπτά δεν καταφέρεις να τη διατηρήσεις, θα γρουσουζέψεις την κατάσταση και θα φέρεις ακόμη περισσότερες δυσκολίες στη ζωή σου. Και θα τις αξίζεις (οχι, βεβαια). Είναι εκεί που η θετικότητα αποκτά θρησκευτικο-μαγικές διαστάσεις. Όχι, δε θα πάθεις τίποτα αν σκεφτείς και το αρνητικό σενάριο. Είσαι άνθρωπος, θνητός, τρωτός κι επιτρέπεται να φοβάσαι.

Με πολλή δουλειά όλα γίνονται / Η σκληρή δουλειά ανταμείβεται

Αλήθεια; 500 χρόνια καπιταλισμός και δε μάθαμε τίποτα; Η συγκεκριμένη έκφραση δε με εκνευρίζει απλά, αλλά με θλίβει κιόλας. Η κοινωνία μας έχει εμμονή με την σκληρή δουλειά και την παραγωγικότητα. Με την άνοδο του καπιταλισμού, η δουλειά και η εργασιακή ηθική έχουν θεοποιηθεί. Η έκραση αυτή δεν ανταποκρίνεται στην πραγματικότητα (αλλιώς οι εργάτες και οι καθαρίστριες θα ήταν δυσεκατομμυριούχοι) και αγνοεί τις πραγματικές δυσκολίες που αντιμετωπίζουν όσοι εργάζονται σκληρά για να ζήσουν. Το όνειρο στο παρελθόν ήταν ότι ο καπιταλισμός θα επιφέρει μείωση των ωρών εργασίας. Οι κοινωνικοί επιστήμονες περίμεναν ότι τα αυξανόμενα επίπεδα ευμάρειας θα οδηγούσαν σε λιγότερες ώρες εργασίας και στην απελευθέρωση της ανθρωπότητας από τη σκληρή δουλειά. Η ιστορία έχει αποδείξει ότι έκαναν λάθος, καθώς οι εργαζόμενοι συνέχισαν να δουλεύουν ατελείωτες ώρες και οι προοπτικές για λιγότερες ώρες εργασίας στο μέλλον φαίνονται πράγματι ζοφερές. Στην πραγματικότητα, με τη μείωση των μισθών και το κόστος ζωής (τι μακάβρια έκφραση αν κάτσεις και τη σκεφτείς), όλο και περισσότεροι εργαζόμενοι αναγκάζονται να εργάζονται περισσότερο για να τα βγάλουν πέρα.

Η προσπάθεια μετράει

Προσπάθησα να πληρώσω το νοίκι αλλά δεν τα κατάφερα. Τουλάχιστον προσπάθησα, είμαι σίγουρη ότι η σπιτονοικοκυρά μου θα το εκτιμήσει.

Ό,τι δεν σε σκοτώνει, σε κάνει πιο δυνατό

Κάποιες φορές, ναι. Άλλες φορές ό,τι δε σε σκοτώνει, σε αφήνει με ψυχικά τραύματα. Ή σε κάνει να εύχεσαι να σε είχε σκοτώσει με την πρώτη.

Τα χρήματα δε φέρνουν την ευτυχία

Αυτό που εννοούν είναι ότι και οι πλούσιοι μπορούν να βιώσουν αρνητικά συναισθήματα, να περάσουν δύσκολες εμπειρίες, να αρρωστήσουν ή να πονέσουν. Τα χρήματα -όπως και κανένα άλλο αγαθό- δε φέρνουν *μονιμη* ευτυχία. Γιατί δεν υπάρχει τέτοια κατάσταση. Η ευτυχία είναι στιγμές, έρχεται και φεύγει σε δόσεις. Παρόλαυτα, το χρήμα είναι ένα μέσο που διευκολύνει τη ζωή, κάνοντας συχνά την ευτυχία πιο προσβάσιμη. Δε χρειάζεται να σκεφτείτε ότι είστε εκατομμυριούχοι. Σκεφτείτε ότι μόλις αποκτήσατε ακριβώς τα λεφτά που χρειάζεστε για να πάτε το ταξίδι των ονείρων σας. Ή έστω ένα ταξίδι στην Ελλάδα, με όλα τα έξοδα πληρωμένα. Φανταστείτε κάτι ακόμη μικρότερο: σήμερα έχεται λεφτά να βγείτε με τους φίλους σας, να πάρετε ένα ΚΤΕΛ και να δείτε τους γονείς σας, να αγοράσετε ένα βιβλίο. Άλλες φορές το χρήμα δε φέρνει μεν την ευτυχία, αλλά απωθεί τη δυστυχία. Ή έστω την κρατά μακριά για κάποιο διάστημα. Σκεφτείτε ότι κάποιο αγαπημένο σας πρόσωπο είναι άρρωστο και πρέπει να υποβληθεί σε ένα σοβαρό χειρουργείο. Όλα τα λεφτά του κόσμου δεν μπορούν να κάνουν τον άνθρωπό σας να μην υποφέρει ή εσάς να μην αγχώνεστε. Παρόλαυτα, δεν είναι ακόμη πιο δύσκολο αν δεν μπορείτε οικονομικά να καλύψετε τα ιατρικά έξοδα; Και τέλος, τα χρήματα μπορούν να αγοράσουν αντικαταθλιπτικά.

Έλα, μην αγχώνεσαι

Μα πώς δεν το σκέφτηκα; Καθόμουν εδώ πέρα κι αγχωνόμουν ενώ μπορούσα τόση ώρα να ΜΗΝ το κάνω. Τέλειο;