«Τον Φεβρουάριο του 2021 πήρα ένα αντίτυπο του βιβλίου “The Artist’s Way” της Julia Cameron. Ένα “πνευματικό μονοπάτι προς την ανώτερη δημιουργικότητα” που εκδόθηκε για πρώτη φορά το 1992. Είχα ακούσει να υμνούνται οι αρετές του στο Διαδίκτυο. Εκεί γνώρισα την έννοια των “πρωινών σελίδων”, περιλαμβάνουν τρεις σελίδες αυθόρμητης γραφής που ολοκληρώνεις όταν ξυπνάς γράφοντας ό,τι σου έρχεται στο μυαλό. Κατάφερα να ολοκληρώσω μόνο εννέα εβδομάδες από τις δώδεκα που συνολικά αναλύονται. Ένα κοινό αστείο γύρω από το βιβλίο είναι ότι σχεδόν κανείς δεν το τελειώνει την πρώτη φορά που το προσπαθεί. Τρία χρόνια μετά οι πρωινές σελίδες παραμένουν μια από τις πιο ικανοποιητικές συνήθειες της ζωής μου».

Δεκάδες χιλιάδες άνθρωποι σε όλο τον κόσμο που έχουν υιοθετήσει το γράψιμο ημερολογίου ως βασικό κομμάτι της ψυχικής τους υγείας τα τελευταία χρόνια (ο όρος αναζήτησης “journaling” σημειώνει σταθερά άνοδο στο Google Trends). Και παρόλο που οι άνθρωποι γράφουν ημερολόγιο εδώ και αιώνες, σήμερα υπάρχει εκ νέου στροφή σε αυτή τη μέθοδο εξωτερίκευσης, εξομολόγησης της καθημερινότητάς μας.

Το “The Artist’s Way” έχει μετατραπεί σε σταθμό. Το συναντάμε πλέον σε πλήθος αναρτήσεων διάσημων στα κοινωνικά δίκτυα. Η τραγουδίστρια Olivia Rodrigo λέει ότι το βιβλίο τη βοήθησε να δημιουργήσει το δεύτερο άλμπουμ της το 2023. Ο επιχειρηματίας και επενδυτής Tim Ferriss λέει ότι είναι «η πιο οικονομική θεραπεία που έχω βρει ποτέ» και η Adriene από το διάσημο κανάλι Yoga With Adriene στο YouTube κάλεσε τους ακόλουθούς της να γράψουν πρωινές σελίδες μαζί της πριν λίγους μήνες. Τριάντα τρία χρόνια μετά την κυκλοφορία του το βιβλίο έχει πουλήσει 5 εκατομμύρια αντίτυπα, έχει μεταφραστεί σε 40 γλώσσες και βρίσκεται στη 2η θέση της λίστας “δημιουργικότητας – αυτοβελτίωσης” του Amazon και στη 48η θέση της λίστας “αυτοβοήθειας” του Barnes & Noble.

Μία ακόμα επιλογής προς αυτήν την κατεύθυνση αποτελεί το “The Shadow Work Journal”, ένα εξαιρετικά δημοφιλές βιβλίο του 2021 από τη συγγραφέα Keila Shaheen, η οποία έχει πτυχίο ψυχολογίας και μάρκετινγκ. Ήταν μόλις 24 ετών όταν το βιβλίο της ξεπέρασε σε πωλήσεις την τελευταία κυκλοφορία της λέσχης βιβλίου της Oprah. Ο οδηγός για την αντιμετώπιση της “σκιάς” ή των ασυνείδητων πτυχών του εαυτού μας βασισμένος σε έννοιες του ψυχιάτρου Carl Jung έγινε ανάρπαστος με τη βοήθεια τοθ TikTok. Εκεί υπάρχουν περισσότερα από 29.000 βίντεο με το hashtag #shadowworkjournal. Παρόλο που η Shaheen δεν είναι θεραπεύτρια ή ειδική στο τραύμα, πολλοί επαινούν τα εργαλεία του ημερολογίου όπως ο “χάρτης πληγών,” μια άσκηση στην οποία εντοπίζεις μόνος σου τις βασικές πληγές σου σε κατηγορίες όπως εμπιστοσύνη, παραμέληση και ενοχή. Το δεύτερο βιβλίο της Shaheen, “The Book of Shadow Work,” κυκλοφόρησε στις 14 Ιανουαρίου από εκδοτικό οίκο της Simon & Schuster.

Η Shaheen — μία δια βίου λάτρης του ημερολογίου, που διατηρεί διαφορετικά τετράδια για θέματα όπως η παραγωγικότητα, η συγκέντρωση και τα όνειρα — περνούσε μια “βαθιά κρίση” όταν τα ημερολόγιά της την οδήγησαν στην αυτοβοήθεια και την πνευματικότητα, καθώς και στην εξερεύνηση του “shadow work”. «Το να επιστρέψω σε εκείνες τις σελίδες του ημερολογίου και να μετατρέψω τις ερωτήσεις που έκανα στον εαυτό μου και τις ασκήσεις που έκανα σε έναν οδηγό ημερολογίου είναι ουσία του μηνύματος. Είναι ένας τρόπος να μετατρέψω τον δικό μου πόνο και τη διαδικασία μου σε έναν πόρο, σε ένα ερέθισμα για να τον βιώσουν και άλλοι άνθρωποι», λέει η Shaheen.

Δε χρειάζεσαι τίποτα συγκεκριμένο για να ξεκινήσεις πέρα από ένα στυλό και ένα τετράδιο. Αν προτιμάς την τεχνολογία, μπορείς να χρησιμοποιήσεις το Google Docs. Πέρα από την καταγραφή της ζωής σου, η καταγραφή ημερολογίου μπορεί να προσφέρει πολλά αληθινά οφέλη για την υγεία με ελάχιστη προσπάθεια και μηδενικό κόστος.

Τα αποδεδειγμένα οφέλη της καταγραφής ημερολογίου

Εκτός από τους πολλούς ανθρώπους που μπορούν να επιβεβαιώσουν τη μεταμορφωτική δύναμη του ημερολογίου, υπάρχουν και ακλόνητες επιστημονικές αποδείξεις ότι η απλή πράξη του να γράφουμε για τα συναισθήματά μας κάνει καλό στον εγκέφαλό μας. Η συγγραφέας και ψυχοθεραπεύτρια Kathleen Adams ίδρυσε το Κέντρο Θεραπείας μέσω Ημερολογίου το 1988 και έχει αφιερώσει την καριέρα της «στη διασταύρωση της γραφής και της θεραπείας σε πλαίσιο ψυχικής υγείας».

Η πρώτη επιστημονική μελέτη που βοήθησε να καθιερωθεί η γραφή ημερολογίου ως mainstream μορφή φροντίδας ψυχικής υγείας δημοσιεύτηκε στο Journal of the American Medical Association το 1999, λέει η Adams. Δύο ομάδες ασθενών με ρευματοειδή αρθρίτιδα και άσθμα κλήθηκαν να εφαρμόσουν τη μέθοδο Pennebaker, μια άσκηση γραφής όπου έγραφαν καθημερινά για τρεις ημέρες τις σκέψεις και τα συναισθήματά τους. Η ομάδα ελέγχου έγραφε για ουδέτερα θέματα, ενώ η άλλη ομάδα έγραφε για τα πιο αγχωτικά γεγονότα της ζωής τους. «Στο 47% των περιπτώσεων, οι γιατροί ανέφεραν ότι τα συμπτώματα είχαν μειωθεί δραματικά,» λέει η Adams.

Δεν υπάρχουν «κανόνες.» Μπορείτε να αλλάξετε τη ρουτίνα του ημερολογίου σας ανά πάσα στιγμή: το πότε γράφετε, πόσο συχνά και για πόσο χρόνο εξαρτάται από εσάς.

Πώς να ξεκινήσετε να κρατάτε ημερολόγιο — και πώς να το διατηρήσετε

Καθώς προχωράμε στη νέα χρονιά υπάρχουν απλοί και χωρίς άγχος τρόποι για να ξεκινήσετε τη συνήθεια της καταγραφής ημερολογίου. Επιλέγουμε ένα τετράδιο που μας εμπνέει. Προσπαθούμε να γράφουμε την ίδια ώρα κάθε μέρα (ή εβδομάδα, ό,τι μας φαίνεται εφικτό) ώστε να γίνει συνήθεια.

Ακολουθούν μερικές από τις καλύτερες συμβουλές της Adams για την καταγραφή ημερολογίου:

· Δεν υπάρχουν “κανόνες.” Μπορείτε να αλλάξετε τη ρουτίνα σας οποιαδήποτε στιγμή: το πότε γράφετε, πόσο συχνά και για πόσο χρόνο εξαρτάται από εσάς και από το τι λειτουργεί για εσάς. Ο μόνος “κανόνας” που αξίζει να προσέξετε είναι αν “παίρνετε τα αποτελέσματα που εκτιμάτε” .

· Δεν υπάρχει σημαντική διαφορά μεταξύ γραφής στο χέρι και ψηφιακής γραφής. Είτε πληκτρολογείτε στην εφαρμογή Notes είτε γράφετε στο χέρι, τόσο η ψηφιακή όσο και η αναλογική καταγραφή ημερολογίου μπορούν να σας βοηθήσουν να αποκομίσετε τα οφέλη.

· Ενσωματώστε χαλαρωτικές ή ικανοποιητικές συνήθειες. Συνδυάστε τη γραφή σας με κάτι που βρίσκετε χαλαρωτικό, όπως ένα φλιτζάνι καφέ ή τσάι, ή διαλογισμό. «Οι μικρές απολαύσεις που εφαρμόζονται με συνέπεια βοηθούν να εμβαθύνετε και να επεκτείνετε τη γραφή σας».

· Θέστε στόχους και χρησιμοποιήστε το ημερολόγιο σας για να παρακολουθείτε την πρόοδό σας. Μία φορά το μήνα, μπορείτε να χρησιμοποιείτε το ημερολόγιό σας για να κάνετε έναν έλεγχο στους στόχους σας. Μπορείτε να δείτε την πρόοδο που έχετε ήδη κάνει Παράλληλα, μπορείτε να καταρτίσετε ένα σχέδιο για την προώθηση των στόχων σας για τον επόμενο μήνα.

*Με στοιχεία από το Vox.